PRAWO ROLNE (notatka z ćwiczeń z dr M. Chejbuckim)

1. Geneza prawa rolnego.

Doktryna i rozwój prawa rolnego zaczął się rozwijać w XIX w. we Francji i Niemczech. Dwa modele tego prawa: - model germański – prawo rolne obejmowało normy z zakresu prawa administracyjnego (normy administracyjnoprawne) - model romański – występował we Włoszech i Hiszpanii. Cechą jest to, że przeważają normy o charakterze cywilny.

1. Kryteria wyodrębniania prawa rolnego.

Mają one walor historyczny Wyróżnia się:

1. Prawo rolne – to zespół norm regulujących działalność szeroko ujmowanego przedsiębiorstwa rolnego. Przedstawiciele doktryny hiszpańskiej i włoskiej.

2. Prawo rolne – to ogół norm regulujących sytuację prawną rolnika, a więc osoby utrzymującej się z działalności produkcyjnej w rolnictwie

3. Prawo rolne – to zespół norm regulujących problematykę prawną rolniczego wykorzystania ziemi oraz problematykę prawną produkcji w rolnictwie.

Włoski agrarysta Antonio Carroszza: ”prawno rolny charakter mają te instytucje, które dotyczą produkcji opartej na prawach biologicznych, a więc na prawach, które człowiek nie jest w stanie do końca kontrolować”

1. Rozwój definicji prawa rolnego.

Geneza wyodrębniania się prawa rolnego bliższa była modelowi germańskiemu. Nie używano nazwy prawo rolne tylko :

prawo agrarne – normy regulujące kształtowanie struktury agrarnej i terytorialnej gospodarki wiejskiej, jak też regulujących organizację i ochronę procesu produkcji.

Prof. W. Jaworski – wybitny agrarysta II RP, był zdania, że prawo agrarne nie jest oddzielną dziedziną prawa lecz powinno być traktowane jako wyspecjalizowana grupa prawa administracyjnego.(do 1939r)

F. Longchamps napisał pierwszy podręcznik dotyczący prawa rolnego(po II WŚ). Napisał on, że kryterium wyodrębniania prawa rolnego jest jego rola jako instrumentu społecznych przemian w rolnictwie.

W latach 1945-1956 przyjmowano, że prawo rolne miało pełnić role nie tylko instrumentu prawnego służącego do przeprowadzania reformy rolnej, ale także jako instrument całościowej socjalistycznej przebudowy stosunków wiejskich w duchu kolektywizacji.

W latach ’60 zaczęto używać nazwy prawa rolnego jako:

- utożsamiano prawo rolne z prawem administracyjnym, ale też z prawem cywilnym

- zaczęto dostrzegać, że prawo rolne wykształciło charakterystyczne instytucje prawne

- to nie tylko zespół norm regulujących strukturalno przestrzenne zaplecze rolnictwa, ale także przetwarzanie i obciążenia podatkowe rolnictwa

1. Argumenty czy prawo rolne istnieje w polskim systemie prawa.

Miejsce prawa rolnego w polskim systemie prawa (argumenty za): - prawo rolne reguluje stosunki społeczne - prawo rolne wykształciło swoje własne zasady: *zasada ochrony trwałości warsztatu pracy producenta rolnego *art. 23 Konstytucji podstawą ustroju rolnego w Polsce jest gospodarstwo rodzinne *zasada ekonomicznego i socjalnego równouprawnienia ludności wiejskiej i miejskiej *zasada maksymalnej ochrony zdrowotnej konsumenta produktów rolnych - w procesie produkcji ma być uwzględniona ochrona środowiska *prawo rolne zawiera regulacje normujące stosunki społeczne *prawo rolne wykształciło swoje własne instytucje prawne

1. Definicja prawa rolnego.

Dwie definicje prawa rolnego:

1. Stelmachowski – prawo rolne to całokształt norm prawnych regulujących stosunki społeczne związane z kształtowaniem ustroju rolnego w tym, także produkcji rolnej i rynku rolnego.

2. Przez prawo rolne należy rozumieć zespół instytucji i rozwiązań prawnych o charakterze szczególnym podyktowanym specyfiką rolnictwa jako odrębnego działu gospodarki, które tworzą normy prawne strukturalne i techniczne dla działalności produkcyjnej w rolnictwie jak też dla przetwarzania i obrotu produktami rolnymi

1. Definicja struktury agrarnej.

Struktura agrarna jest to stan rolniczych jednostek produkcyjnych tj. ich liczba i zróżnicowanie pod względem wielkości i innych cech

1. Źródła prawa rolnego.

• Konstytucja RP art. 12, art. 21, art.23,art.59

• Ratyfikowane umowy międzynarodowe; Konwencja nr 141 Międzynarodowy Organ Pracy dotyczące organizacji pracowników rolnych i ich roli w rozwoju gospodarczym i społecznym

• Ustawy – np. ustawa o kształtowaniu się ustroju rolnego

• Rozporządzenia

• Akty prawa miejscowego

• Regulaminy, statuty, różnych organizacji rolnych, np. kół rolniczych, spółdzielni rolniczych

• Wspólnotowe źródła prawa rolnego: - traktaty – traktat EWG z 1957 r., który został zastąpiony traktatem adhezyjnym - traktat o przystąpieniu RP do UE z 16 IV 2003r., który wszedł w życie 1V 2004 r. - rozporządzenia wspólnotowe(odpowiednik naszej ustawy) - dyrektywy - decyzje - umowy międzynarodowe ratyfikowane przez UE - zasady wypracowane w orzecznictwie ETS

1. Wspólnotowe prawo rolne

Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską w art. 3 ust. 1e mówi, że działalność wspólnoty obejmuje wspólna polityka w dziedzinach rolnictwa i rybołówstwa.

1. Definicja produktu rolnego wg TWE

Wg Art. 32 w tytule II Rolnictwo

Wspólny rynek obejmuje także rolnictwo i handel produktami rolnymi. Przez „produkty rolne” należy rozumieć płody ziemi, produkty pochodzące z hodowli i rybołówstwa, jak również produkty pierwszego przetworzenia, które pozostają w bezpośrednim związku z tymi produktami.

1. Cele wspólnej polityki rolnej

1. Zwiększenie wydajności rolnictwa przez wspieranie postępu technicznego, regionalny rozwój produkcji rolnej jak również optymalne wykorzystanie czynników produkcji rolnej zwłaszcza siły roboczej

2. Zapewnienie odpowiedniego …

3. Stabilizacja rynków

4. Zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw

5. Zagwarantowanie rozsądnych cen w dostawach dla konsumentów

1. Formy wspólnej organizacji rynków rolnych

Dla osiągnięcia wspólnej polityki rolnej została utworzona Wspólna Organizacja Rynków Rolnych. Formy WORR:

- wspólne reguły konkurencji

- obowiązkowa koordynacja różnych krajowych organizacji rynkowych

- Europejska Organizacja Rynkowa

1. Jakie czynniki są brane pod uwagę przy ustalaniu wspólnej polityki rolnej

• Szczególny charakter polityki rolnej, wynikającej ze struktury społecznej rolnictwa oraz z różnic strukturalnych i przyrodniczych między poszczególnymi regionami rolniczymi

• Potrzebę stopniowego wprowadzania odpowiednich środków

• Fakt, że w państwach członkowskich rolnictwo jest sektorem ściśle powiązanym z całą gospodarką

1. Jakie kategorie nieruchomości zostały przeznaczone w dekrecie PKWN z 6 września 1944 r. na cele reformy rolnej.

Kategorie nieruchomości ziemskich, które zostały przeznaczone na cele reformy rolnej:

• Stanowiące własność Skarbu Państwa

• Będące własnością: obywateli Rzeszy Niemieckiej, nie-polaków oraz obywateli polskich nie będących Polakami (narodowość niemiecka)

• Nieruchomości będące własnością osób prawomocnie skazanych za zdradę stanu, dezercję, uchylanie się od służby wojskowej, pomoc udzielona okupantom

• Nieruchomości stanowiących własność lub współwłasność osób fizycznych lub prawnych, jeżeli ich obszar przekraczał 100 ha powierzchni ogólnej lub 50 ha użytków rolnych, a na obszarze województw pomorskiego, śląskiego i poznańskiego jeżeli obszar przekraczał 100 ha bez względu na wielkość użytków rolnych.

Te nieruchomości przechodziły w całości na własność Skarbu Państwa bez odszkodowania, a wszelkie podziały nieruchomości dokonane po 1 IX1939 r. uznano za nieważne.

1. Tytuły prawne ujawnienia prawa własności Skarbu Państwa w księdze wieczystej.

Dekret z 8 sierpnia 1946 r. o wpisywaniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości przejętych na cele reformy rolnej.

Tytułem do wpisania na rzecz Skarbu Państwa w księdze hipotecznej prawa własności nieruchomości ziemskich przejętych na cele reformy rolnej na podstawie dekretu z 1944r. było zaświadczenie starosty stwierdzające, że nieruchomość ziemska jest przeznaczona na cele reformy rolnej. Jednocześnie z wpisem do księgi wieczystej, miały być wykreślone wszelkie obciążenia i ograniczenia tej nieruchomości z wyjątkiem służebności, których utrzymanie starosta uznał za niezbędnie.

1. Tytuł stwierdzający własność gospodarstwa rolnego nadanego w trybie dekretu PKW z 1944r.

Orzekanie o tym czy nieruchomość będzie przeznaczona do parcelacji na mocy dekretu postanawiały wojewódzkie urzędy ziemskie. Osoba, które zabiegała o wyłączenie jej nieruchomości z mocy dekretu musiała udokumentować, to że jej nieruchomość jest mniejsza niż ramy zapisane w dekrecie.

Dokument, który stanowił tytuł własności nadanej ziemi i był podstaw a do dokonania wpisu prawa własności w księdze wieczystej był dokument nada ziemi.

1. Normy obszarowe gospodarstw rolnych nadawanych w trybie dekretu PKW z 1944r.

Nowo powstałe gospodarstwo rolne obejmowało obszar (co do zasady) 5 ha wg dekretu z 1944 r. A gospodarstwo warzywniczo-ogrodnicze nie mogło przekroczyć 2 ha. Te gospodarstwa były niezbywalne i niepodzielne. Chłop otrzymywał te gospodarstwa w stanie wolnym od obciążeń.

1. Obszar gospodarstw rolnych i działek tworzonych na podstawie dekretu PKWN z 1946r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i byłego Wolnego Miasta Gdańska

Na tworzenie gospodarstw rolnych i działek osadniczych oraz uzupełnienie gospodarstwa rolnych nieżywotnych (nieefektywnych) zostały przeznaczone obszary na Ziemiach Odzyskanych i obszary WMG. Były to wszelkie nieruchomości ziemskie, które w dniu wejścia w życie tego dekretu nie stanowiły własności osób fizycznych. Te nieruchomości przeznaczone na stworzenie gospodarstw stworzyły zapas ziemi, przeszły one na własność Skarbu Państwa w stanie wolnym od obciążeń z wyjątkiem służebności, które stosowna władza uznała, że ich utrzymanie jest niezbędne. Weszły one w skład Państwowego Funduszu Ziemi.

Obszar użytków rolnych w gospodarstwach rolnych nadawanych w trybie dekretu z 1946 r. wynosił od 7-15 ha. Jednakże obszar użytków rolnych gospodarstw o charakterze hodowlanym mógł wynosić do 20ha, zaś w gospodarstwach rolnych już istniejących, w których obszar użytków rolnych wynosił miej niż 7 ha to takie gospodarstwa mogły być nadawane w dotychczasowym rozmiarze.

Obszar użytków rolnych w gospodarstwach ogrodniczych nie mógł przekraczać 5ha, nie dotyczyło to gospodarstw nasiennych i szkółkarskich, w których obszar nie mógł przekroczyć 20 ha.

Obszar działek dla pracowników zatrudnionych w gospodarstwach leśnych i rybnych nie mógł przekraczać 3ha, dla rzemieślników wiejskich nie mógł przekraczać 2 ha, a dla pozostałych 1ha.

1. Scharakteryzuj akt nadania i przeniesienie prawa własności gospodarstw nadanych w trybie dekretu z 1946r.

Akt nadania nie jest równy akt własności. Osoba, które otrzymała taki akt nadania miała prawo objęcia w posiadanie gospodarstwa, korzystania i pobierania pożytków bezpłatnie. Prawa wynikające z aktu nadania miały charakter osobisty i były niezbywalne. W razie śmierci osoby, która otrzymała akt nadania pozostali członkowie rodziny mieli pierwszeństwo ubiegania się o taki akt dla nich. Osoba, która uzyskała akt nadania miało obowiązek osobiście prowadzić gospodarstwo lub przez członków rodziny żyjących z nią we wspólnocie gospodarczej. Nie prowadzenie gospodarstwa rolnego powodowało cofnięcie aktu nadania.

Przeniesienie prawa własności gospodarstwa na nabywcę następowało w drodze orzeczenia zwanego orzeczeniem o wykonaniu aktu nadania.

1. Główne założenia ustawy z 18 listopada 1948 r. o przejściu na własność państwa niektórych lasów i innych gruntów samorządowych.

Lasy i grunty leśne stanowiące własność związków samorządu terytorialnego przeszły z mocy samego prawa na własność państwa. Nieużytki i grunty rolne stanowiące własność związków samorządu terytorialnego podległy przejęciu przez państwo jeżeli w planach zagospodarowania przestrzennego zostały poddane planowi pod zalesienie.

1. Główne założenia ustawy z 20 marca 1950r. o przejęciu przez państwo dóbr martwej reki.

Wszystkie nieruchomości ziemskie należące do związków religijnych przeszły na własność państwową. Dochody z nieruchomości były przekazywane na cele kościelne i charytatywne. Były one przekazywane na rzecz Skarbu Państwa bez odszkodowania. W oparciu o dochód z tych nieruchomości utworzono fundusz kościelny. Jego celem było i jest odbudowa i utrzymanie kościołów, pomoc materialna i zdrowotna duchownym, opłacanie składek ZUS dla duchownych. Nie podlegały przejęciu kościelne nieruchomości ziemskie stanowiące gospodarstwa rolne proboszczów.

Gospodarstwami rolnymi proboszczów były nieruchomości ziemskie znajdujące się w posiadaniu proboszczów choćby były oddane w dzierżawę w granicach do 50ha, a na terenie woj. Poznańskiego, śląskiego i pomorskiego do 100 ha.

1. Główne założenia ustawy z 1957 r. o obrocie nieruchomościami rolnymi.

Za nieruchomość rolną była uważana taka nieruchomość, która była użytkowana na cele produkcji rolnej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sądowniczej, leśnej, rybnej albo nieruchomość jest przeznaczona do takiej produkcji wg planów zagospodarowania przestrzennego.

1. Podać normy obszarowe nabywanego gruntu wg ustawy z 1957r.

Obszar gruntu nabywanego przez osobę fizyczną łącznie z obszarem gruntów, które stanowią wyłączną własność lub współwłasność nie może przekraczać:

- w przypadku nabycia nieruchomości w drodze dziedziczenia albo nabycie od właściciela przez jego małżonka lub zstępnych – norm obszarowych o których mowa w dekrecie PKWN z 6 IX 1944r. (50 i 100ha)

W razie przekroczenia tych norm państwo mogło przejąć nadwyżkę bez odszkodowania i to była sankcja.

1. Przesłanki nabycia nieruchomości rolnej przez osobę prawną z ustawy 1957r.

Osoba fizyczna, która chciała nabyć nieruchomość rolną lub jej część lub ułamkowa część, musiała posiadać kwalifikacje praktyczne lub teoretyczne do prowadzenia gospodarstwa na terenie tej nieruchomości. Gdy nabycie nieruchomości rolnej było uzależnione od posiadania kwalifikacji to akt o przeniesieniu własności nieruchomości mógł być sporządzony dopiero po przedstawieniu zaświadczenia o posiadaniu tych kwalifikacji.

Jeśli chodzi o osobę prawną to musiała mieć zgodę odpowiedniego organu.

1. Minimalne normy obszarowe w przypadku gospodarstwa rolnego wg ustawy z 1963r. o ograniczeniu udziału gospodarstw rolnych.

W wyniku podziału gospodarstw rolnych mogło mieć miej niż 8 ha (co do zasady).

1. Co to jest wspólnota gruntowa na podstawie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych z 1963r.

Wspólnotami gruntowymi są:

- nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne

- nadane w wyniku uwłaszczenia na wspólną własność we wspólne posiadanie lub od wspólnego użytkowania ogółowi, pewnej grupie lub niektórym mieszkańcom jednej lub kilku wsi

- wydzielony tytułem wynagrodzenia za zniesienie służebności na wspólną własność, we wspólne posiadanie lub do wspólnego posiadania gminie, miejscowości, albo ogółowi uprawnionych do wykonywania służebności

- użytkowane przez mieszkańców dawnych okolic i zaścianków oraz należące do spółek szałaśniczych (ustawa z sejmu śląskiego z 1933r o spółkach szałaśniczych)

- otrzymane przez grupę mieszkańców jednej lub kilku wsi na wspólna własność i do wspólnego użytkowania w drodze przywilejów, w drodze darowizny

1. Udziały we wspólnocie gruntowej i jak się je określa.

Organem, który ustala, które nieruchomości stanowią wspólnotę gruntową jest starosta. Wykaz osób uprawnionych we wspólnocie gruntowej oraz wykaz obszarów gospodarstw przez nich posiadanych i wielkość przysługujących im udziałów we wspólnocie ustala w drodze decyzji starosta. Udziały poszczególnych uprawnionych we wspólnocie określa się w idealnych czyli ułamkowych częściach.

Wielkość udziału ustala się w ten sposób, że połowę wspólnoty dzieli się pomiędzy uprawnionych w równych częściach, a druga połowę proporcjonalnie do obszaru gruntów posiadanych przez każdego z uprawnionych, położonych na obszarze tej samej lub graniczącej z nią gminy.

1. Scharakteryzować spółkę do sprawowania zarządu wspólnota gruntową.

Osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej powinny utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnota i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących skład tej wspólnoty.

Taka spółka jest osoba prawną i działa na podstawie statutu. Członkami tej osoby są osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej. Statut spółki oraz jego zmiany zatwierdza właściwy wójt, burmistrz, prezydent miasta. Z chwilą zatwierdzenia statutu spółka uzyskuje osobowość prawna.

Nazwa spółki, skład zarządu, obszar wspólnoty gruntowej i wykaz osób uprawnionych do korzystania z tej wspólnoty podlegają z urzędu wpisowi do ewidencji gruntów. Przy podejmowaniu uchwał każdy członek spółki ma jeden głos bez względu na jego wielkość udziału w tej wspólnocie.

Nadzór nad działalnością takich spółek sprawuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

1. Rozporządzanie wspólnotami gruntowymi.

Zbycie, zamiana przeznaczenia na cele społeczne wspólnot gruntowych lub jej części oraz zaciąganie pożyczek pieniężnych przez spółkę wymaga zgody wójta, burmistrza, prezydenta miasta. W razie zbycia nieruchomości stanowiącej wspólnoty gruntowe gminie przysługuje prawo pierwokupu.

Gmina nie ma prawa pierwokupu w razie z zbycia wspólnoty gruntowej na rzecz państwa oraz w razie zamiany gruntów wchodzących w skład wspólnoty na grunty państwowe. Udział we wspólnocie gruntowej może być zbyty tylko w całości na rzecz osoby posiadającej już udział we wspólnocie oraz osób posiadających gospodarstwa rolne posiadające w tej samej wsi lub we wsiach przylegających do wspólnoty. Zbycie udziału przysługuje w formie aktu sporządzonego na piśmie i zatwierdzonego przez właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

1. Nabycie nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego wg przepisów ustawy z 27 października 1971r. o uregulowaniu własności.

Regulacja 1: Nieruchomości wchodzące w skład gospodarstw rolnych i znajdujące się w dniu wejścia w życie tej ustawy w samoistnym posiadaniu rolników stają się z mocy samego prawa własnością tych rolników jeżeli oni sami lub ich poprzednicy objęli te nieruchomości w posiadanie na podstawie zawartej bez prawem przewidzianej formy umowy sprzedaży, zamiana darowizny, umowy o dożywocie lub innej umowy o przeniesienie własności, o zniesienie współwłasności albo umowy o dział spadku.

Regulacja 2: Rolnicy, którzy do dnia wejścia w życie tej ustawy posiadali nieruchomości jako samoistni posiadacze nieprzerwanie od lat 5 stali się z mocy samego prawa właścicielami tych nieruchomości chociażby nie zachodziłyby warunki określone w regulacji 1. Jeżeli natomiast uzyskali posiadanie w złej wierze nabycie własności następowało wtedy gdy posiadanie trwało co najmniej 10 lat.

Regulacja 3: Nieruchomości, na których właściciele nie gospodarowali osobiście lub przy pomocy członków rodziny pozostających we wspólnocie domowej od lat 5 do dnia wejścia w życie ustawy z powodu stałego zatrudnienia w innych zawodach niż praca w indywidualnym gospodarstwie rolnym albo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej mogło być przekazywane na rzecz dotychczasowych posiadaczy zależnych (dzierżawców lub władających z innego tytułu) albo przejętych na własność Skarbu Państwa.

Nieruchomości, które należały do związków religijnych i do obywateli państw obcych – nie stosowano tej ustawy.

W regulacji 3 decyzja miała charakter konstytutywny. Decyzja była podstawą do wpisy do księgi wieczystej.

Regulacja 1 i2 charakter deklaratoryjny.

1. Główne założenia ustawy z 3 grudnia 1984 r. o uznaniu ważności umów o przekazaniu gospodarstwa rolnego następcy

Art. 1. Umowy o przekazanie gospodarstwa rolnego następcy, sporządzone przed dniem 1 stycznia 1983 r. na podstawie ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140) przez upoważnionego pracownika urzędu gminy nie będącego naczelnikiem gminy, uznaje się za sporządzone z zachowaniem formy przewidzianej w tej ustawie.

1. Zbywanie i podział nieruchomości rolnych w latach ’64-90 art. 160§1i2,art.161§1i2,art. 163§1i2,art164

Osoba fizyczna mogła nabyć nieruchomość rolną jeśli:

- stale pracowała w jakichkolwiek gospodarstwach rolnych, w bezpośredniej produkcji rolnej

- miała kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego

Natomiast osoba prawna mogła nabyć nieruchomość rolną tylko za zezwoleniem właściwego organu. Ograniczenie to nie dotyczyło przeniesienia własności na rzecz państwa, rolniczej spółdzielni produkcyjnej, kółka rolniczego albo na rzecz innej spółdzielczej lub społecznej rolniczej jednostki produkcyjnej.

Obszar nabytej przez osobę fizyczną nieruchomości rolne w raz z obszarem nieruchomości rolnej stanowiącej już własność nabywcy lub w raz z obszarem odpowiadającym jego udziałowi we współwłasności takiej nieruchomości nie mógł przekraczać norm obszarowych określonych w dekrecie PKWN z 6 IX 1944r.

W razie przekroczenia tych norm obszarowych nadwyżka podlegała przejęciu na własność Skarbu Państwa bez odszkodowania, w stanie wolnym od obciążeń z wyjątkiem służebności gruntowych. O przejęciu na rzecz Skarbu Państwa orzekał sąd w trybie postępowania nieprocesowego. Jeżeli chodzi o podział gospodarstwa to kodeks dopuszczał podział, ale gospodarstwa musiały w wyniku podziału pozostać zdolne koprodukcji rolnej.

1. Co określa ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego z 11 kwietnia 2003r. od art. 1

Art. 1

Ustawa określa zasady kształtowania ustroju rolnego państwa przez:

1) poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych;

2) przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych;

3) zapewnienie prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach rolnych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach.

1. Definicja gospodarstwa rolnego wg ustawy z 2003 r. art.2 pkt.2

2) "gospodarstwie rolnym" - należy przez to rozumieć gospodarstwo rolne w rozumieniu Kodeksu cywilnego o obszarze nie mniejszym niż 1 ha użytków rolnych;

1. Definicja nieruchomości rolnej wg ustawy z 2003 r. art. 2 pkt. 1

1) "nieruchomości rolnej" - należy przez to rozumieć nieruchomość rolną w rozumieniu Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne;

1. Co to są użytki rolne wg ustawy z 2003 r. art. 2 pkt. 5

5) "użytkach rolnych" - należy przez to rozumieć grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe, grunty rolne zabudowane, grunty pod stawami i grunty pod rowami.

1. Prawo pierwokupu wg ustawy z 2003 r. art. 3 ust.1, 4,5 i 7

Art. 3

1. W przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej przez osobę fizyczną lub osobę prawną inną niż Agencja, prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy jej dzierżawcy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1) umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną oraz była wykonywana co najmniej 3 lata, licząc od tej daty;

2) nabywana nieruchomość wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego dzierżawcy lub jest dzierżawiona przez spółdzielnie produkcji rolnej.

4. W przypadku braku uprawnionego do pierwokupu, o którym mowa w ust. 1, albo niewykonania przez niego tego prawa, prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy Agencji, działającej na rzecz Skarbu Państwa.

5. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się, jeżeli nabywcą nieruchomości rolnej jest:

1) spółdzielnia produkcji rolnej - w przypadku sprzedaży przez jej członka nieruchomości rolnej stanowiącej wkład gruntowy w tej spółdzielni;

2) osoba bliska zbywcy w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami.

7. Prawo pierwokupu, o którym mowa w ust. 4, nie przysługuje, jeżeli w wyniku nabycia nieruchomości rolnej następuje powiększenie gospodarstwa rodzinnego, jednak do powierzchni nie większej niż określona w art. 5 ust. 1 pkt 2, a nabywana nieruchomość rolna położona jest w gminie, w której ma miejsce zamieszkania nabywca, lub w gminie sąsiedniej.

1. Pojęcie gospodarstwa rolnego wg ustawy z 2003 r. gospodarstwo rodzinne art. 5 ust. 1

Art. 5

1. Za gospodarstwo rodzinne uważa się gospodarstwo rolne:

1) prowadzone przez rolnika indywidualnego oraz

2) w którym łączna powierzchnia użytków rolnych jest nie większa niż 300 ha.

1. Pojęcie rolnika indywidualnego art. 6 ust. 1

Art. 6

1. Za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną, będącą właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni użytków rolnych nieprzekraczającej 300 ha, prowadzącą osobiście gospodarstwo rolne, posiadającą kwalifikacje rolnicze, zamieszkałą w gminie, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa.

1. Pojęcie nieruchomości i nieruchomości rolnej art. 46 i 46¹ w rozumieniu KC

Art. 46. § 1. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

§ 2. Prowadzenie ksiąg wieczystych regulują odrębne przepisy.

Art. 46¹. Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.

1. Definicja gospodarstwa rolnego art. 55³ KC

Art. 55³. Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

1. Odpowiedzialność nabywcy gospodarstwa rolnego za zobowiązania związane z prowadzeniem tego gospodarstwa art. 55⁴ KC

Art. 55⁴. Nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć.

1. Prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży udziału we współwłasności nieruchomości rolnej art. 166§1 KC

Art. 166. § 1. W razie sprzedaży przez współwłaściciela nieruchomości rolnej udziału we współwłasności lub części tego udziału pozostałym współwłaścicielom przysługuje prawo pierwokupu, jeżeli prowadzą gospodarstwo rolne na gruncie wspólnym. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy współwłaściciel prowadzący jednocześnie gospodarstwo rolne sprzedaje swój udział we współwłasności wraz z tym gospodarstwem albo gdy nabywcą jest inny współwłaściciel lub osoba, która dziedziczyłaby gospodarstwo po sprzedawcy.

1. Zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego art. 212-214 KC

Art. 212. § 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

§ 3. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych.

Art. 213. Jeżeli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego przez podział między współwłaścicieli byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy współwłaściciele.

Art. 214. § 1. W razie braku zgody wszystkich współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela.

§ 2. Jeżeli warunki przewidziane w paragrafie poprzedzającym spełnia kilku współwłaścicieli albo jeżeli nie spełnia ich żaden ze współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który daje najlepszą gwarancję jego należytego prowadzenia.

§ 3. Na wniosek wszystkich współwłaścicieli sąd zarządzi sprzedaż gospodarstwa rolnego stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

§ 4. Sprzedaż gospodarstwa rolnego sąd zarządzi również w wypadku niewyrażenia zgody przez żadnego ze współwłaścicieli na przyznanie mu gospodarstwa.

1. Leasing rolniczy – co to jest z art. 38 ust. 1 ustawy z 1999r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.

Jest to mienie wchodzące w skład zasobów własności rolnej Skarbu Państwa, może być wydzierżawiane lub wynajmowane osobom fizycznym lub prawnym z zapewnieniem dzierżawcy lub najemcy prawa kupna przedmiotu dzierżawy lub najmu najpóźniej z upływem czasu lub okresu na jaki została zawarta umowa.