INTEGRACYJNE WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE
I wykład
Integracja –
włączanie elementu do
całości, scalenie,
jest wielowymiarowa
Podstawowym rodzajem
integracji jest:
integracja społeczna.
Czynniki integracji:
obszar administrac. – prawny
( podpieramy się prawem)
cel lub metoda osiągania celu
(poszukiwanie jak najlepszych metod,
środków, by integracja była pełna)
problem społeczny lub
indywidualny
(gotowość wszystkich
osób zainteresowanych
i po to, by ich zachowania
sprzyjały integracji, np. po to,
by w ogóle przyjąć integrację,
ważna jest postawa rodziców)
warunek – zadanie
(konieczność stworzenia takich
warunków integracji, po to,
by pomogły one osiągnąć jej
jak najwyższy poziom)
warunki lokalowe
dobranie odpowiedniego personelu
Cztery opisy integracji
(cztery obszary integracji):
integracja kulturowa –
jej poziom wyznacza:
zgodność lub zróżnicowanie
wzorów życia rodzinnego
integracja normatywna –
polega na zgodności norm,
wartości całej społeczności
(ale jest to niemożliwe)
integracja komunikatywna –
ważne jest tu: formy, rodzaje
i stopień intensywności
kontaktów (im częstszy
kontakt tym łatwiej o integrację)
integracja funkcjonalna –
zachodzi na zasadzie
wymiany usług, czyli
każdy w grupie musi
mieć jakąś funkcję, zadanie
- dzieci niepełnosprawne
powinne pomagać
dzieciom pełnosprawnym,
i odwrotnie
Działania prointegracyjne
właściwe dla edukacji:
kształtowanie tolerancji
kształtowanie gotowości
do współdziałania
zrozumienie swojej odrębności,
z zaakceptowaniem inności
sharmonizowanie działania
wszystkich grup w tej samej przestrzeni
Miarą integracji jest: scalenie całej
grupy i akceptacja podgrup,
które mają wspólne
zainteresowania, cele.
Integrację rozpatrujemy
w trzech aspektach:
społeczno – etycznego
(uznajemy, że niepełnospr.
jest rzeczą względną)
prawno – ustawodawczy
(dostosowanie prawa do
warunków, które zapewniamy
dzieciom)
psychologiczno – edukacyjnym
(tworzenie środowiska, które
będzie jak najbardziej
odpowiednie każdemu dziecku)
USA
Stany Zjednoczone – pierwszy system
edukacyjny dla wszystkich dzieci,
w którym ważną rolę pełnią rodzice.
Każde dziecko niepełnosprawne
jest obsługiwane przez
jeden zespół edukacyjny
przedszkola i w skład
wchodzą: nauczyciel ogólny,
rodzice, dyrektor placówki
i w zależności od potrzeb są
włączani potrzebni specjaliści.
W prawodawstwie USA
wyróżnia się 6 ważnych element.:
Bezpłatna, publiczna edukacja
– każde dziecko pełnosprawne,
czy niepełnosprawne osiąga sukces
Niedyskryminujące otoczenie –
wszystkie dzieci mogą korzystać
z edukacji, a dziecko które ma
inne potrzeby ma własny
program edukacyjny
Indywidualizacja programu
nauczania, indywidualizacja
programów nauczania –
powołanie zespołu
diagnozującego dziecko i
wyznaczenie odpowiednich
kroków, biorą udział rodzice
Najmniej ograniczające otoczenie
– dostosowywanie warunków
do możliwości dzieci, to jest
prawo, by dziecko
niepełnosprawne mogło uczyć
się z dziećmi pełnosprawnymi
i by było jak najbardziej
samodzielne
W przypadku, gdy dziecko nie
radzi sobie nauczyciel
otrzymuje pomoc asystenta w
sprawie działań wobec
dziecka, jak nie ma asystenta
przydzielany jest drugi
nauczyciel, który daje wsparcie
nauczycielowi ogólnemu,
a jeżeli pomoc nie jest
wystarczająca dla dziecka
to dziecku oferowane są zajęcia
indywidualne, by mogło
wyrównać program
(na kilka godzin dziennie).
W trudnych przypadkach,
gdy funkcjonuje grupa
specjalna to przenosi się tam
dziecko, by mogło wyrównać
zaległości, a po wyczerpaniu
się wszystkich możliwości
to dziecko przenoszone
jest do klasy, grupy
specjalnej.
W USA bardzo ważną rolę
w edukacji odgrywają rodzice.
Bez rodziców nie uda się
zrobić nic. Rodzice czynnie
uczestniczą w życiu dziecka,
przedszkolaka. Wszystko
musi być przedyskutowane z
rodzicami: nauczyciel, technika,
specjaliści).
Modele wsparcia n-la:
W sytuacji, gdy do grupy
przedszkolnej wlączane
jest dziecko niepełnosprawne
nuczycielowi przysługuje pomoc:
Zostaje powołany zespół edukacyjny
– zespół ten podejmuje decyzje,
kroki, a zadaniem nauczyciela
jest dostosowanie się do potrzeb
dziecka, nauczyciel przechodzi
odpowiednie szkolenie z zakresu
określonej niepełnosprawności
Wsparcie wewnątrzgrupowe –
polega na pracy dwóch nauczycieli,
tyle że zespół określa czy pomoc
drugiego nauczyciela jest
potrzebna przez cały czas,
czy tylko kilka godzin
Wsparcie zewnątrzgrupowe –
pomoc przydzielana jest tylko
w przypadku określonej sytuacji,
okazjonalnie , np. wyjście poza
teren przedszkola, imprez
Ważne jest, by ta pomoc nie
była nadmierna.
W USA kładzie się nacisk na to,
by nauczyciele byli przygotowani
do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi.
Szkolenie nauczycieli polega
na tym, aby nie bali się
wchodzić do grup zróżnicowanych.
WIELKA BRYTANIA
Edukacja dzieci
niepełnosprawnych odbywa się
w szkołach masowych.
Oni określają specjalne
zadania zaspokajania
specjalnych potrzeb
edukacyjnych dzieci:
Dyskusja z rodzicami o
sytuacji dziecka,
Określenie obszaru potrzeb,
Uzgodnienie strategii
zaspokajania potrzeb,
Ustalenie kryteriów sukcesu,
Ustalenie terminów wdrażania
określonej strategii,
Rejestrowanie postępów rozwoju,
Ocena całego procesu
Prawo określa odpowiedzialność
dla szkół, placówek.
Ważna rola rodziców w zakresie
zaspokajania potrzeb
zastosowania właściwego
serwisu pomocy ( specjaliści,
techniki, metody pracy z dziećmi)
Koordynacja oferowanej pomocy
Rejestrowanie rezultatów
( zbieranie informacji od
wszystkich specjalistów
współpracujących z dzieckiem)
Gromadzenie dokumentacji
Decydowanie o
włączaniu innych
konsultacji, jeżeli rozwój ma
inne zakłócenia
Ważne jest, że
odpowiedzialność za rozwój
dziecka z trudnościami
odbywa się w całej grupie,
małych grupkach, ale placówki
też same pozyskiwały fundusze
od sponsorów na dodatkowe
oferty dla dzieci
WŁOCHY
Prawnie każde przedszkole
podlega szkole podstawowej.
Jeżeli choć jedno dziecko ma
orzeczenie o niepełnosprawności
to grupa liczy 20 osób, są dwaj
nauczyciele i wspólnie ponoszą
odpowiedzialność za efekty
pracy wszystkich dzieci.
Obowiązuje jeden ramowy
plan nauczania, trzeba
dostosować go do możliwości
dzieci. Prawnie nie ma zapisu,
że musi być ścisły kontakt
z domem rodzinnym
dziecka niepełnosprawnego.
KRAJE III ŚWIATA
Znaczna część dzieci ma
dostęp do edukacji, a tym
bardziej jeżeli chodzi o
dziecko niepełnosprawne.
Pomoc dzieci takie otrzymują
jedynie w dużych ośrodkach miejskich .
Uzależnione jest to od statusu rodziny
( Rosja, Słowacja, Czechy, Japonia, Tajwan ).
II wykład
Rozmowy
Przekazać ważne
informacji dotyczące dziecka, grupy;
Spytać rodzica o sytuacjach
wychowawczych wymagających
interwencji
Jeżeli inicjatorem jest rodzic
lub grupa rodziców, to być
może chcą:
Uzyskać informacje o rozwoju
swojego dziecka;
Poradzić się nauczyciela
w sprawie związanej z
rozwojem swojego dziecka,
powiedzieć o sowich obawach;
Podzielić się uwagami,
np. przekazać informację o
dostrzeżonych postępach dziecka,
ważnych wydarzeniach w
życiu rodziny, które mogą
mieć wpływ na dziecko.
Nauczyciel musi przed
każdym spotkaniem odpowiedzieć
sobie:
Jaki jest cel spotkania z rodzicami?
Co zamierzam zrobić podczas
rozmowy, wysłuchać, poinformować,
zapytać, poszukiwać rozwiązania problemu?
Gdzie zamierzam się spotkać
z rodzicem i ile czasu mogę
przeznaczyć na spotkanie?
Miejsce spotkania:
Ma duży wpływ na efekt końcowy
spotkania, stanowi informację
dla rodzica o szacunku dla
niego, zainteresowaniu jego
osobą i sprawą.
Spotkanie na stojąco
– sprawia wrażenie
przypadkowości i
lekceważenia sprawy
Miejsce zamknięte,
miejsce do siedzenia
– krzesła ustawione
pod kątem do siebie
Rozmowa o dziecku
nie może odbywać się w
jego obecności ( z
wyjątkiem informacji
technicznych, np.
dziecko się pobrudziło).
Jeżeli rodzic chce się czegoś
dowiedzieć o dziecku lub
nauczyciel ma się podzielić
swoimi spostrzeżeniami należy:
Zawsze powiedzieć coś dobrego
o dziecku
Być konkretnym i uchronić
dziecko od etykietowania
Mówiąc o brakach, nie
zapomnieć o możliwościach
i zaletach dziecka
Nie próbować przepowiadać
rodzicowi przyszłości jego dziecka
Dopytać rodzica, czego
oczekiwałby od Ciebie,
gdy dzieli się pewną wiedzą
o swoim dziecku
Pamiętać, ze rodzic przede
wszystkim sercem przyjmuje
wszystkie informacje o swoim
dziecku
Jeśli nauczyciel chciałby
dowiedzieć się czegoś o dziecku
to:
Powiedzieć rodzicowi,
że chcesz zebrać więcej
informacji o jego
dziecku i koniecznie
wyjaśnić, do czego
one będą potrzebne
Zadawać pytania otwarte –
zaczynamy od pytań bardziej
ogólnych do szczegółowych,
od mniej osobistych do coraz bardziej
Pytać wprost, nie snuć domysłów
Nie naciskać rodzica, aby
odpowiedział, zawsze ma
prawo odmówić
III WYKŁAD
Prawo oświatowe
17 listopada 2010 r. weszło w życie
Rozporządzenie Ministra Edukacji
Narodowej w sprawie zasad
udzielania i organizacji pomocy
psychologiczno-pedagogicznej
w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach.
Według rozporządzenia pomoc
psychologiczno-pedagogiczna
udzielana uczniowi w przedszkolu,
szkole i placówce polega na
rozpoznawaniu i zaspokajaniu
indywidualnych potrzeb rozwojowych
i edukacyjnych ucznia oraz
rozpoznawaniu indywidualnych
możliwości psychofizycznych
ucznia, wynikających w szczególności:
z niepełnosprawności;
z niedostosowania społecznego;
z zagrożenia niedostosowaniem społecznym;
ze szczególnych uzdolnień;
ze specyficznych trudności w uczeniu się;
z zaburzeń komunikacji językowej;
z choroby przewlekłej;
z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych;
z niepowodzeń edukacyjnych.
z zaniedbań środowiskowych
związanych z sytuacją
bytową ucznia i jego rodziny,
sposobem spędzania czasu
wolnego, kontaktami
środowiskowymi;
z trudności adaptacyjnych
związanych z różnicami
kulturowymi lub ze zmianą
środowiska edukacyjnego,
w tym związanych z
wcześniejszym kształceniem za granicą
Pomocą psychologiczno-
pedagogiczną są także
objęci wszyscy uczniowie
mający orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego, a także
uczniowie objęci indywidualnym
nauczaniem, jeżeli zachodzi
taka potrzeba.
Orzeczenia o potrzebie kształcenia
specjalnego wydawane są uczniom:
niesłyszącym i słabosłyszącym;
niewidomym i słabowidzącym;
z niepełnosprawnością
ruchową, w tym z afazją;
z upośledzeniem umysłowym
w stopniu lekkim,
umiarkowanym lub znacznym;
z autyzmem, w tym z
zespołem Aspergera;
z niepełnosprawnościami
sprzężonymi;
niedostosowanym społecznie
lub zagrożonym niedostosowaniem
społecznym.
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna
jest udzielana z inicjatywy:
ucznia,
rodziców ucznia,
nauczyciela, wychowawcy
grupy wychowawczej lub
specjalisty prowadzącego
zajęcia z uczniem,
poradni psychologiczno-
pedagogicznej, w tym
poradni specjalistycznej,
asystenta edukacji romskiej,
pomocy nauczyciela.
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna
polega przede wszystkim na:
rozpoznawaniu – potrzeb i
możliwości, mocnych stron
i deficytów uczniów oraz
zasobów szkoły – komu należy
pomóc i z czego można korzystać
(specjaliści, pomoce, pomieszczenia,
czas trwania itp.);
inicjowaniu pomocy – na podstawie
dokumentów lub informacji z
rozpoznania dokonanego w
szkole, inicjatywy rodziców
(opiekunów prawnych), samych
uczniów dyrektor niezwłocznie
powołuje zespoły i
wyznacza osobę (osoby)
koordynującą;
planowaniu i koordynowaniu
pomocy przez Zespół –
spotkania Zespołu,
określenie zakresu pomocy
udzielanej przez Zespół,
tworzenie i prowadzenie
dokumentacji (KIPU, PDW, IPET,
WOPFU,
dokumentowanie pracy z uczniem);
udzielaniu pomocy –
nauczyciele i specjaliści
zgodnie ze swoimi zadaniami
i kompetencjami;
ocenie efektywności
pomocy udzielanej przez
nauczycieli i specjalistów
Jeśli dziecko ma orzeczenie
o potrzebie kształcenia
specjalnego – będzie musiał
go objąć Indywidualny
Program Edukacyjno – Terapeutyczny (IPET)
Jeśli dziecko będzie wymagało
pomocy psychologiczno – pedagogicznej,
zostanie mu założona Karta Indywidualnych
Potrzeb Ucznia (KIPU) i zostanie opracowany
Plan Działań Wspierających (PDW)
PDW może być opracowany dla
ucznia (plan indywidualny) lub
dla grupy uczniów o jednorodnym
lub zbliżonym rozpoznaniu.
IPET i PDW realizowane są
na zajęciach obowiązkowych,
dodatkowych i nadobowiązkowych.
Pomocy na poziomie przedszkola
udzielamy w momencie, gdy
dziecko posiada orzeczenie lub
opinię publicznej poradni psychologiczno
– pedagogicznej lub specjalistycznej
oraz w przypadku, gdy sam nauczyciel
zgłasza taką potrzebę, a dziecko nie
posiada opinii czy orzeczenia.
Pomoc psychologiczno – pedagogiczną
organizuje dyrektor placówki,
niezwłocznie po zgłoszeniu
informacji o takiej potrzebie.
Zadaniem dyrektora jest
powołanie zespołu, który
planuje i koordynuje
udzielenie dziecku takiej pomocy.
W skład zespołu wchodzą:
prowadzący zajęcia z dzieckiem
nauczyciele oraz specjaliści,
w szczególności psycholodzy,
pedagodzy i logopedzi.
Zespół pracuje we współpracy z:
Rodzicami dzieci;
PPP, w tym poradniami
specjalistycznymi;
Placówkami doskonalenia
nauczycieli;
Innymi przedszkolami,
szkołami i placówkami;
Organizacjami pozarządowymi
oraz instytucjami działającymi
na rzecz rodziny i dzieci
Rodzice dziecka mogą
uczestniczyć w spotkaniach
zespołu. O ich terminie informuje
rodziców dyrektor.
Na wniosek rodzica w spotkaniach
zespołu mogą uczestniczyć
inne osoby, w szczególności lekarz,
psycholog, pedagog, logopeda lub
inny specjalista.
Modele funkcjonowania zespołów
Model multidyscyplinarny /
interdyscyplinarny
Wymiana informacji w zespole
ma charakter nieformalny, spotkania
nie są systematyczne
Każdy członek zespołu
przygotowuje oddzielna
część IPET lub PDW, prowadzi
swoje indywidualne rozpoznanie
diagnostyczne, odpowiada za
realizację tylko swojej części
i ew. części wspólnych.
Model transdyscyplinarny:
Członkowie zespołu dokonują
jednej, wspólnej diagnozy
dziecka;
Rodzice są traktowani jako
pełnoprawni członkowie
zespołu. Zespół spotyka
się regularnie w celu
wymiany informacji;
W opracowaniu IPET/PDW
biorą udział wszyscy
członkowie zespołu;
Wszyscy członkowie
zespołu wdrażają IPET/PDW
Każdy członek zespołu
odpowiada za realizację IPET/PDW
W celu wyrównania szans
edukacyjnych wszystkich
dzieci przyjęto w polskim
systemie oświaty szereg rozwiązań,
które czynią system drożnym i
elastycznym dla dzieci ze SPE.
Daje to możliwość przechodzenia
dziecka z placówki ogólnodostępnej,
w tym integracyjnej, do specjalnej
i odwrotnie.
Każde dziecko w przedszkolu ma
prawo być objęte działaniami ped. i psych.,
mającymi na celu rozpoznanie
możliwości i potrzeb dziecka oraz
ich zaspokojenie.
Kiedy dokonujesz diagnozy
przedszkolnej powinieneś więc
określić również potrzeby
rozwojowe dziecka, w tym
zauważone predyspozycje,
uzdolnienia i zainteresowania.
Opisując osiągnięcia, możliwości
i potrzeby dziecka, powinieneś
odnieść się także do podjętych
lub potrzebnych działań,
służących rozwijaniu
jego potencjału i zaspokajaniu potrzeb.
Na co zwracamy uwagę
konstruując program/plan (IPET/PDW)
Zwracamy uwagę na:
Zbudowanie dobrej
relacji z dzieckiem,
nawiązanie kontaktu emocjonalnego.
Poznanie jego możliwości
psychospołecznych i edukacyjnych,
Sprawdzenie w bezpośrednich
kontaktach z dzieckiem i
jego rodzicami umiejętności
i kompetencji dziecka,
Postępy – doceniaj je.
Wczesne podjęcie
działań pomocowych.
Dokładne poznanie
środowiska rodzinnego dziecka.
Udzielaj pomocy i
wsparcia na podstawie
wnikliwej diagnozy
funkcjonowania dziecka
(d.funkcjonalna)
Indywidualizuj pracę z
dzieckiem, opierając się
na rozpoznawaniu i
wykorzystaniu potencjału
dziecka zarówno w
pokonywaniu deficytów,
jak i jego rozwoju.
Decyduj o doborze metod,
form pracy i środków
dydaktycznych uwzględniających
zasady ortodydaktyki (m.in.
Zasadę gruntownej znajomości
dziecka, dostosowania pracy do
jego możliwości i potrzeb, jego
aktywnego i świadomego
udziału w procesie uczenia się
Stosuj motywujący
system oceniania
Traktuj edukację
holistycznie, gdyż na
efektywność kształcenia
i wychowania ma
wpływ wiele czynników.
W IPET zamieszczaj cele
ogólne i szczegółowe
zawarte w podstawie
programowej wych. Przedszkolnego
Zakładaj elastyczność w
realizacji programu/planu
Zasugeruj dyrektorowi
ustalenie realnego i
atrakcyjnego dla dziecka
harmonogramu realizacji.
Wczesne wspomaganie rozwoju
Dla dzieci posiadających
opinie o potrzebie wczesnego
wspomagania rozwoju nie
opracowuje się PDW, lecz
indywidualny program
wczesnego wspomagania.
Zasady postępowania w tym
przypadku regulują odrębne
przepisy (Rozp. MEN z dn.
3 lutego 2009 w sprawie
organizowania wczesnego
wspomagania rozwoju dzieci
(Dz.U. z dn. 12 lutego 2009)
Dziecko z orzeczeniem o
potrzebie kształcenia
specjalnego (poziom diagnostyczny)
Krok 1 Analiza dokumentacji
Jeżeli dziecko posiada orzeczenie
o potrzebie kształcenia
specjalnego przeprowadza się
w pierwszej kolejności jego
analizę. W orzeczeniu takim
znajduje się:
Diagnoza w formie
ogólnych informacji o
możliwościach, ograniczeniach
i potencjale rozwojowym;
Zalecenia wskazują warunki
realizacji potrzeb edukacyjnych,
formy stymulacji, terapii,
usprawniania, rozwijania
potencjalnych możliwości i
mocnych stron oraz inne;
Uzasadnienie zawierające
prognozy.
Krok 2 Wielospecjalistyczna ocena
poziomu funkcjonowania dziecka
Dostarcza informacji o:
Cechach korzystnych
dla rozwoju w
zakresie warunków,
przebiegu i wyników
uczenia się: osiągnięciach
rozwojowych,
możliwościach psychofizycznych,
zainteresowaniach, poziomie wiedzy
i umiejętności;
Cechach niekorzystnych dla
rozwoju w zakresie warunków,
przebiegu i wyników uczenia
się: ograniczeniach
psychofizycznych, problemach
edukacyjnych, wychowawczych
i opiekuńczych, Niewielki
zasób wiedzy ogólnej o
otaczającym świecie,
niedojrzałość społeczną,
zaburzoną integrację sensoryczną,
wzmożoną męczliwość,
nadwrażliwość i labilność
emocjonalną, podwyższony
poziom lęku czy też trudności
w kontaktach interpersonalnych;
Potrzebach w zakresie
dostosowania otoczenia,
rodzaju pomocy i wsparcia
przez inne osoby tak, aby
dziecko mogło się w nim
rozwijać i uczyć.
Krok 3. Określenie specjalnych
potrzeb edukacyjnych
Ostatnim zadaniem
Zespołu na poziomie
diagnostycznym jest
opracowanie wyników
rozpoznania i określenie
Specjalnych Potrzeb
Edukacyjnych dziecka (SPE).
Dane wynikające z diagnozy:
Mocne strony dziecka,
Trudności rozwojowe i
edukacyjne dziecka;
Dostosowanie otoczenia,
rodzaj pomocy i wsparcia.
IPET?
Indywidualne programy
edukacyjno – terapeutyczne
tworzone są dla dzieci
posiadających orzeczenie
o potrzebie kształcenia specjalnego:
niepełnosprawnych: niesłyszących
lub słabo, niewidomych lub
słabo, z niep. Ruch.,
z upośl. Umysł., z autyzmem,
w tym z z. Aspergera, z niepełn.
Sprzężonymi;
Zagrożonych niedostosowaniem
społecznym.
Co zawiera IPET?
Zakres dostosowania
wymagań;
Rodzaj i zakres
zintegrowanych
działań nauczycieli
i specjalistów;
Formy i metody
pracy z dzieckiem
Formy, sposoby i okres
udzielania dziecku pomocy
psych.- ped.
Zajęcia rewalidacyjne
i resocjalizacyjne;
Działania wspierające
rodziców dziecka
oraz zakres współpracy
z rodzicami w
realizacji działań;
Zakres współdziałania z
poradniami psych-ped w
realizacji działań.
Dziecko z innym
orzeczeniem, opinią
lub potrzebą objęcia
pomocą psych-ped z
innych przyczyn
Krok 1 Analiza dokumentacji
i obserwacja
Rozpoznania dokonuje
się poprzez:
Analizę
dokumentacji przedszkolnej
Obserwacji dziecka:
Funkcjonowanie
dziecka w grupie –
komunikacja,
umiejętność współpracy,
wyrażanie swojego zdania itp.
Mocne i słabe strony
(uzdolnienia, komunikatywność,
nieśmiałość, chęć lub jej brak
do podejmowania wysiłku itp.)
Zainteresowania;
Trudności rozwojowe i edukacyjne;
Wymagania w zakresie
dostosowania otoczenia.
Krok 2. Rozpoznanie
indywidualnych potrzeb
Rozpoznanie dokonywane
jest w obszarze warunków uczenia się dziecka:
Czynniki wewnętrzne:
motywacja do uczenia się,
kontrola emocjonalna,
radzenie sobie w sytuacjach
trudnych, zainteresowania,
spostrzeganie, uwaga, pamięć,
myślenie, mowa, komunikacja,
sprawność motoryczna,
Czynniki zewnętrzne
(środowiskowe): środowisko
rówieśnicze, rodzinne.
Krok 3. Określenie specjalnych
potrzeb edukacyjnych
Posługujemy się tu tym
samym podziałem warunków
rozpoznania:
Cechy korzystne dla rozwoju,
Cechy niekorzystne dla rozwoju,
Grupa potrzeb w zakresie
dostosowania otoczenia,
rodzaju pomocy i wsparcia.
Stworzenie Karty
Indywidualnych Potrzeb Dziecka
Karta z założenia ma być
dokumentem, w którym są
zgromadzone wszystkie
ważne informacje o dziecku.
Zgodnie z prawem oświatowym
Karta zawiera:
Imię i nazwisko dziecka
(dobrze, gdy podany jest wiek).
Nazwę placówki.
Informację dotyczącą,
na podstawie czego
obejmuje się
dziecko opieką psych-ped.
Zakres, w którym dziecko
wymaga pomocy z uwagi
na indywidualne potrzeby
rozwojowe i edukacyjne
oraz możliwości psychofizyczne.
Zalecane przez Zespół formy,
sposoby i okres
udzielania pomocy psych-ped.,
Ustalone przez dyrektora
przedszkola formy ,
sposoby i okres udzielania
pomocy psych-ped.
Oraz wymiar godzin,
w którym poszczególne
formy pomocy będą realizowane.
Ocenę efektywności
pomocy psych-ped.
Terminy spotkań Zespołu.
Podpisy osób biorących
udział w spotkaniach Zespołu.
Wobec dzieci z SPE przedszkole pełni funkcje:
Opiekuńcze
Wychowawcze
Edukacyjne
Rehabilitacyjne
Terapeutyczne
Profilaktyczne.
Indywidualne i grupowe zajęcia
Zajęcia obejmujące
dzieci z SPE powinny:
Wspierać komunikację
i rozwój społeczno –
emocjonalny;
Wspomagać rozwój
poznawczy i motoryczny;
Realizować treści podstawy
programowej w oparciu o
IPET uwzględniający
wspólne działania
nauczycieli i specjalistów.
Umiejętności społeczne:
Należy pamiętać, aby:
Kształtować jego
gotowość do nawiązywania interakcji
Uwzględniać, że nieprzestrzeganie
reguł w sytuacjach społecznych
może być wynikiem ich niezrozumienia
Sposób przedstawienia reguł
był dostosowany do
możliwości odbiorczych dziecka;
Uczyć dziecko zwracania się
o pomoc w sytuacjach,
które sprawiają mu trudność
Podkreślać związki przyczynowo
– skutkowe i logiczne
powiązania pomiędzy sytuacjami
Zadbać o to, aby dziecko
wiedziało, gdzie znaleźć
informację o swoim imieniu
i nazwisku i komu może ją podać.
Uczyć dziecko rozpoznawania
jego awersji dotykowych i
pomagać mu zdobywać
umiejętności zapanowania nad nimi.
Czynności samoobsługowe:
Pamiętać, aby:
Uświadamiać dzieciom,
że czynności te są
warunkiem ich samodzielności życiowej;
Uwzględniać zależność
poziomu czynności
samoobsługowych
od rodzaju i stopnia niepełnosprawności;
W procesie kształtowania
umiejętności samoobsługowych
wykorzystywać naturalne
sytuacje z obszaru życia rodzinnego.
Nie ograniczać czasu
przeznaczonego na te czynności.
Demonstrując czynności
samoobsługowe zadbać
o to, aby dzieci słabo
widzące były blisko osoby prezentującej.
Dzieciom niewidomym
indywidualnie pokazać
sposób wykonania danej czynności.
Stworzyć warunki
zachęcające do aktywności.
Organizować przestrzeń
w przemyślany sposób,
tak żeby każdy przedmiot
miał swoje oznakowane miejsce.
Dzieci były świadome
znaczenia tych czynności
i wiedziały, jak je wykonać.
Wspomaganie rozwoju mowy:
Należy pamiętać o:
Koncentrować się na
ogólnej zdolności komunikacyjnej
Wprowadzać naukę podstaw
standardowej komunikacji
niewerbalnej.
Stosować konwencjonalne i
niekonwencjonalne gesty
naturalne i podejmować próby
stymulowania do używania
języka dźwiękowego.
Obserwować preferencje
do porozumiewania się.
Uwzględniać, że sposób
porozumiewania się powinni
wybrać rodzice dziecka.
Wyrównywać szanse m.in.
Przez stwarzanie odpowiednich
warunków, określając czas i
metody pokonujące bariery
w rozwoju języka dźwiękowego.
Stworzyć warunki do
wykorzystywania
przez dziecko różnych metod komunikacji.
Dziecko umiało m.in.
Proponować, radzić,
prosić, obiecywać,
wyrażać zgodę i odmowę,
wydawać polecenia.
Wspomaganie rozwoju czynności
intelektualnych dzieci:
Należy pamiętać, aby:
uwzględnić, że mają one
mało samodzielnych doświadczeń,
by sprawnie rozwijać swoje
czynności intelektualne.
Uwzględnić, że wymagają
dodatkowej stymulacji,
adekwatnej do potrzeb i
możliwości rozwojowych,
a w szczególności specjalnie
dobranych i organizowanych
sytuacji doświadczalnych.
Ocena aktualnego poziomu
umiejętności powinna być
poszerzona o określenie
najbliższych możliwości dziecka
Wychowanie zdrowotne i
kształtowanie sprawności fizycznej:
Pamiętaj, aby:
Zobowiązać rodziców
do przekazywania informacji
o wszystkich zmianach
zdrowotnych u dziecka i
przyjmowanych przez niego lekach
Uwzględnić ograniczenia
zdrowotne dziecka, takie
jak niemożność przyjmowania
pozycji siedzącej,
podczas wykonywania zadań.
Dostatecznie często zwracać
uwagę dzieci na temat
akceptacji problemów
zdrowotnych u innych.
Przestrzegać zaleceń
lekarskich, dotyczących
dziecka (np. doboru ćwiczeń).
Wdrażanie dzieci do dbania o bezpieczeństwo własne oraz innych:
Pamiętać, aby:
Pomagać dziecku zrozumieć
własną sytuację, w tym
również ograniczenia i
niebezpieczeństwa wynikające
z jego trudności.
Wdrażać dziecko do
rozpoznawania sytuacji
niebezpiecznych w relacji
z innymi osobami, a także
wyznaczania granic w relacjach
z nimi, w tym również granic
związanych z intymnością.
Systematycznie uczyć dziecko
sprawnego i bezpiecznego
poruszania się w otoczeniu.
Wdrażanie dzieci do rozwoju przez
sztukę:
Pamiętaj, aby:
Dobrać zadania
zgodne z możliwościami
psychofizycznymi dzieci,
a czasem dobrać
specjalne rekwizyty, czy role.
Nie pozbawiać dzieci
niepełnosprawnych
uczestnictwa w tego typu
aktywności, dając im szansę
na wyrażenie siebie i
zaprezentowanie swoich zdolności.
Wprowadzać alternatywne
techniki, np. rysunek wypukły.
Wychowanie do poszanowania roślin i zwierząt:
Pamiętaj , aby:
Dobierać treści (pojęcia),
uwzględniając częstotliwość
ich występowania w najbliższym
otoczeniu dziecka.
Weryfikować, czy zastosowane
metody dostatecznie stymulują
dziecko pod względem językowym
i czy odpowiednio kształtują
system językowy.
Wspomaganie rozwoju
intelektualnego wraz z
edukacją matematyczną:
Pamiętaj , aby:
Rzetelnie rozpoznać podłoże
ograniczeń dziecka w tym zakresie
Zaburzona orientacja w
schemacie własnego ciała
u dzieci z ograniczeniami
ruchowymi oraz dzieci z
wadą wzroku powoduje
trudności w rozumieniu i
tworzeniu pojęć orientacji
przestrzennej, a także innych
pojęć matematycznych.
Dostarczać dziecku jak
najwięcej doświadczeń
matematycznych.
Kształtowanie gotowości
do nauki czytania i pisania:
Pamiętaj , aby:
Wzmacniać proces nauki
czytania i pisania poprzez
stosowanie metod i ćwiczeń
kompensujących zmysły i
ćwiczeń ruchowych
Wprowadzić ćwiczenia
percepcji dotykowej,
ułatwiającej opanowanie
pisma brajlowskiego dzieciom
z wadą wzroku.
Stosować jak najkrótsze
i jak najprostsze polecenia.
Ograniczać stosowanie
zdrobnień, ponieważ
dzieci z wadą słuchu będą je
traktowały jako nowy wyraz.
Wychowanie rodzinne,
obywatelskie i patriotyczne:
Pamiętaj , aby:
Uświadamiać dzieciom, że
pomimo różnić w możliwościach
i ograniczeniach, niepełnosprawni
i osoby zdrowe mają takie same prawa.
Plan Działań Wspierających (PDW)
PDW jest dokumentem tworzonym
dla tych samych dzieci, dla których
Zespół zakłada Kartę
Indywidualnych Potrzeb.
Czyli dla dzieci, które mają
trudności w realizacji podstawy
programowej wynikające w szczególności:
Ze specyfiki ich funkcjonowania
poznawczo – percepcyjnego.
Ze stanu zdrowia
Z ograniczeń środowiskowych
(kultura, zaniedb.)
Z faktu przeżycia sytuacji
traumatycznej lub kryzysowej
Dzieci uzdolnione.
PDW – co powinien zawierać?
PDW może być opracowany
dla jednego dziecka lub grupy
dzieci o jednorodnym lub zbliżonym
rozpoznaniu.
W PDW powinny być określone:
Cele do osiągnięcia w zakresie,
w którym dziecko
wymaga pomocy psych-ped
Działania realizowane w
ramach poszczególnych form
i sposobów udzielania pomocy psych-ped.
Metody pracy z dzieckiem
Zakres dostosowania wymagań
edukacyjnych wynikających
z podstawy programowej
do indywidualnych potrzeb dziecka
Działania wspierające rodziców
W zależności od potrzeb,
zakres współdziałania z
poradniami psych-ped.
I innymi organizacjami.