STRÓJ DOBRZYŃSKI

 

      Kultura ludowa Ziemi Dobrzyńskiej posiada swoją odrębność, wykształconą głównie przez przynależność do Kongresówki. Z zapisów Oskara Kolberga wynika, że mieszkaniec historycznego terytorium Ziemi Dobrzyńskiej posiadał świadomość swojej przynależności i określał, że mieszka „na dobrzyńsce”.

       Charakterystycznym elementem kultury ludowej Ziemi Dobrzyńskiej jest strój dobrzyński, który kolorem przypomina kujawski. Mężczyźni nosili granatowe sukmany i płaszcze, kobiety – granatowe wcięte w talii kaftany. Dobrzynia oprócz sukmany nosił płaszcz z granatowego sukna, opończę kożuch w okresie zimy. Na koszule wkładał Spencer granatowy sukienny, ozdobiony guzikami, kołnierzyk koszuli wykładał na czerwoną chustkę, którą obowiązywał szyję. Nosił szerokie spodnie sukienne lub płócienne, które wkładał na buty z cholewami. Natomiast bogaci chłopi nosili ubrania z szarego sukna w rodzaju czamarek, obszyte czarnym barankiem, z przodu zdobione szamerowaniem. Wieśniak dobrzyński nakrywał głowę kapeluszem czarnego koloru, który miał szerokie rondo i zwężał się ku górze. Młodzież zdobiła je, oprócz powszechnie używanych aksamitek, metalową sprzączką, za którą zatykali pawie pióra i kolorowe szpilki. Zaś płaszcze przewiązywali włóczkowym pasem, końce pasa puszczali po obu stronach.

         Kobiety nosiły na głowach czepki zwane chłopkami i czepce nawiązujące do mieszczańskich, o kształtach dziecięcej czapeczki z fryzką nad czołem, wiązane pod brodą. Suknie szyte były z granatowego sukna,
z materiałów półwełnianych, z kolorowego perkalu. Na początku XX wieku noszono bluzki i suto marszczone spódnice, podściełane niekiedy poduszeczką z tyłu niżej pasa. Bluzki i spódnice szyto z tego samego materiału, przeważnie siwego koloru. Suknie ozdabiano białymi koronkowymi kołnierzykami i mankietami. Szyto też odświętne fartuchy. Noszono też bawełniane czerwone fartuchy, płócienne w wąskie paski. Dziewczęta nosiły do stroju po kilka sznurów korali. Dla ochrony przed zimnem okrywały się chustami. Na nogach nosiły trzewiki, na co dzień klapki skórzane na drewnianych podeszwach zwane lumpami. Strój dobrzyński ulega zanikowi z końcem XIX wieku. Elementy kultury ludowej Ziemi Dobrzyńskiej można spotkać jedynie w muzeach.