Jama klatki piersiowej psa
Punkty orientacyjne
Łopatka
Rękojeść mostka
Guzek większy kości ramiennej
Wyrostek łokciowy kości łokciowej
Wyrostki kolczyste kręgów piersiowych
Łuk żebrowy
Wyrostki poprzeczne kręgów lędzwiowych
Guz biodrowy kości biodrowej
Krętarz większy kości udowej
Guz kulszowy kości kulszowej
Wytwory skóry klatki piersiowej
Włosy pokrywowe, wełniste i szceciniaste, tworzą wiry włosowe i strumienie
Gruczoły potowe uwstecznione – nie wytwarzają potu
Gruczoły mleczne u suki 2 lub 3 pary sutków, rozdzielone przez szeroką bruzdę międzysutkową – sulcus intermammarius
Podściółka tłuszczowa
Klatka piersiowa
Od szyi oddzielona linia wzdłóż linii przedłopatkowej. Od grzbietu linia poprowadzona od kąta doczaszkowego łopatki do guza biodrowego. Od brzucha linia łączaca trzon ostatniedo kręgu piersiowego i ostatni odcinek mostka. Od kończyny piersiowej na wysokości szyjki łopatki, przyśrodkowo odgranicza pacha.
Ściana klatki piersiowej
Okolica przedmostkowa – obejmuje rękojeść mostka
Wkłucie do żyły głównej doczaszkowej
Do rękojeści mostka można robić zastrzyki doszpikowe
Pobieranie szpiku do badań hematologicznych
Miejsce wkłucia: płaszczyzna pośrodkowa tej okolicy.
Okolika mostkowa – między ramieniem a mostkiem, obejmuje mostek i chrząstki żebrowe
Zastrzyki doszpikowe lub punkcje
Okolica żebrowa – od szyi do ostatniego żebra
Uszkodzenia splotu barkowego. Nerwy nadłopatkowy, pachowy, promieniowy i łopatkowy. Gwałtowne zgięcie szyi w przeciwnym kierunki do silnie odwiedzionej lub cofniętej kończyny.
Zachyłek opłucnowy żebrowo-przeponowy. Nakłucia opłucnej – pobierany na stojąco lub leżąco na mostku, 1/3 dobrzusznej częsci pmż V-VII.
Przy odmie opłucnowej powietrze aspirowane z dogrzbietowego odcinka VII i VIII pmż.
Badanie płuc u duzego psa op stronie lewej i prawej wystaje przed krawedź żebra.
Okolica podłopatkowa
Okolica żebrowa boczna
Doczaszkową granicę stanowi kresa łokciowa, od kąta doogonowego łopatki i guza łokciowego
Doogonową granicę stanowi ostatnie żebro, ale granica ta nie opowiada doogonowej granicy jamy piersiowej, ponieważ przyczep częsci żebrowej przepony sięga nieco doczaszkowo od ostatniego żebra, a część ściany żebrowej doogonowo od przyczepu przepony nalezy do jamy brzusznej.
Jama klatki piersiowej
Jama piersiowa – zajmuje przestrzeń od wpustu doczaszkowego do przepony. Przepona wpukla się doczaszkowo, dlatego mówimy o przedbrzuszem pod łukami żebrowymi. Najbardziej doczaszkowo wysunięty jest wierzchołek przepony – linia od III kręgu lędzwiowego do srodka VII żebra i stąd do wyrostka mieczykowatego mostka.
Podział przez linie: 1. Płaszczyzna pozioma przez najwyzszy punkt mostka, 2 płaszczyzna poprzeczna styczna do brzegu III żebra, środek VI, i tylny brzeg IX
Okolica naczyniowe, okolica korzenia płuc, okolica płucna dogrzbietowa – górne piętro
Okolica wierzchołkowa, okolica sercowa, okolica płucna dobrzuszna – piętro dolne
Okolica zachyłka nadprzeponowego
Jama brzuszna
Przepona – przyczepia się na żebrach.
Rozpoczyna się na 13 i 12 żebrze, następnie przez 10 i 9 chrząstkę żebrową dochodzi do zgięcia 8 chrząstki żebrowej przechodząc w część mostkową.
Odnola lewa sięga do 2 kregu L, a prawa do 4 kręgu L. Odnoga prawa dzieli się na prawą boczną i na dwie przyśrodkowe (prawą i lewą).
Płuca – granica przez 3 linie
1. Od doogonowego kata łopatki do guza biodrowego
2. Od połowy łopatki do guza kulszowego
3. Równoległa do poprzedniej przez szyjkę łopatki
wdech 12 10 7
wydech 10 8 6
Śródpiersie – podział
Okolica dogrzbietowa doczaszkowa i srodkowa i doogonowa i dobrzuszna doczaszkowa, środkowa i doogonowa
Tabelka z zawartościa części śródpiersia. U psów i kotów nie ma węzłów chłonnych śródpiersiowych doogonowych. U konia i krowy są.
Serce – leży w śródpiersiu między III a VI (VII) żebrem niemal poziomo. Położenie serca zależy od rasy psów (kształtu klatki piersiowej).
Nakłucia osierdzia – w celu pobrania płynu osierdiowego do badań – nakłucie w V i VI przestrzeni międzyżebrowej tuż nad mostkiem po obu stronach pod kontrolą USG.
Iniekcje dosercowe – po obu stronach (ale raczej po lewej) na wysokości sąsiednich stawów chrzątkowo-żebrowych w V przestrzeni międzyżebrowej. Igłę wprowadzamy na głębokość od 3-4 cm u małych zwierząt.
Przetrwały prawy łuk aorty – owczarki niemeickie – łuk aorty na prawo od tchwicy i przełyku, a tętnica płucna na lewo. Więzadło tętnicze podowduje zwężenie przełyku u podstawy serca – utrudnianie w przełykaniu
Przetrwały przewód tętniczy u psów – przewód pomiędzy aortą a tętnicą płucną, który jest normalny w życiu płodowym, ale po porodzie zwiększone obciązęnie lewego przedsionka i lewej komory.kkuuuuupppppa jezus mnniam mmniam
Anatomia topograficzna jamy brzusznej konia i krowy
Jest częścią środkową tułowia. Od jamy piersiowej a z tyłu graniczy z jamą miedniczną poprzez kresę graniczną. Jest to wpust doczaszkowy do jamy miednicznej – ograniczony przez przednią krawędź miednicy (skrzydła kości krzyżowej, kości biodrowe i na dole brzeg kości łonowej. Od góry kręgi lędźwiowe. Ściana boczna i dolna to mięśnie brzucha. Nie ma rusztowania kostnego
Ściana miękka brzucha warstwy:
Skóra wraz z warstwą podskórna
Powięź powierzchniowa tułowia (dwublaszkowa i między nimi mięsien skórny tułowia)
Powięź głęboka tułowia (u dużyych zwierzat tworzy błona żółtą (tunica flava abdominis)
Mięśnie brzucha
Powięź poprzeczna
Otrzewna ścienna
Mięśnie brzucha 4
Mięsień skośny zewnętrzny brzucha
Tylko w części przedniej przy żebrach ma część mięśniową, a potem szerokie rozścięgno.
Przyczep za pomocą zębów mięśniowych
2 odnogi nie łączą sie na kilka cm pod grzebieniem łonowym – tam tworzy pierścień pachwinowy powierzchowny
cała powierzchnia boczna brzucha
tworzy więzadło pachwinowe w której jest szczelina (pierścień pachwinowy zewnętrzny) pomiędzy tylnym więzadle miesnia skosnego brzucha awięzadłem pachwinowym
Mięsien skośny wewnetrzny brzucha
Część mięsniowa i rozścięgno kończy się na linii białej i łączy się z innymi mięśniami
Pokrywa całą ściane brzucha oprócz jednego trójkąta (dół słabiznowy albo głodowy)
M poprzeczny brzucha – nie okrywa tylnej części sciany brzucha
Włókna kierują się od góry do dołu
Przechodzi w rozścięgno i przechodzi w inne mięśnie na kresie białej
M prosty brzucha
Wchodzi w skład ściany miekkej ale tylko w donej części
Rozpoczyna się na chrząstce 4 żebra. Kolo 10 żebra naajszerwszy i dalej do tyłu gdzie jest coraz cieńszy i kończy się na więzadle przedłonowym na grzebieniu kości łonowej.
Poprzedzielany wstawkami ścięgnistymi (u konia 10-12)
W pochewce mięśnia prostego brzucha (dwublaszkowa.) zewnętrzna przez rozścięgna skośnego wew i zew, a wewnętrzna od środka od rozścięgno poprzecznego brzucha
Rozstęp mięsniowy
Przechodzą tam z jamy miednicznej na kończyne mięsień lędzwiowy mniejszy, ledzwiowy biodrowy, najdłuzszy uda
rozstęp naczyniowy
pierścien udowy – jak jest za szeroki to mogą się dostawać tam pętle jelita czczego i tworzy się przepuklina
brzuch dzieli się na okolice:
okolica doczaszkowa brzucha – regio abdominis cranialis – przedbrzusze – zawsze największa część (im bardziej skośna przepona tym większa)
okolica środkowa brzucha – śródbrzusze ( od ostatniego żebra do guza biodrowego) – u konia najmniejsza
okolica doogonowa brzucha – zabrzusze
linia łącząca ostatni wyrostek kolczysty kręgu piersiowego z wyrostkiem mieczykowatym oddzielająca jame piersiową od brzusznej (przednia granica przedbrzusza)
linia przez ostatnie żebro – granica między przedbrzuszem a śróbrzuszem
płaszczyzna poprzeczna przez guz biodrowy – między śród i zabrzuszem
linia graniczna – wpust doczaszkowy do jamy miednicznej
linia wierzchołek rzepki z kresą graniczną
linia horyzontalna – u krowy wierzcholek rzepki, u konia wzdłuż dogrzbietowej krawędzi mięśnia prostego brzucha i staw kolanowy
6 okolic
okolica podżebrowa lewa i prawa
okolica boczna brzucha lewa i prawa
okolica pachwinowa prawa i lewa
okolica wyrostka mieczykowatego
okolica pępkowa
okolica łonowa
Miejsca słabe i ciekawe brzucha
Dół głodowy/przylędźwiowy – fossa paralumbalis – część okolicy bocznej brzucha. Od guza biodrowego do żebra po wyrostkach poprzecznych a potem po przedniej krawędzi mięśnia skośnego wewnętrznego. Dół głodowy bo po nim ocenia się stan odżywienia u przeuwaczy. Trokarowanie żwacza w lewym dole u krowy (w kierunku przeciwległego guza łokciowego), dostęp do głowy jelita ślepego konia w prawym dole, a w lewym nakłuwa się okrężnicze długą
Właściwa (pachwinowa) słabizna brzucha – przy końcu mięśnia prostego brzucha – może dochodzić do przepuklin
Słabizna boczna brzucha – fałd boku (plica lateralis) – między kończyną a brzuchem fałd. U zwierząt tam sie robi iniekcje śródskórne. Rozciąga się od dolu głodowego do zewnetrznej krawędzi mięsnia prostego brzucha przy przejściu ś®ódbrzusza do zabrzusza
Okolica pepkowa – przepuklina pepkowa (jelito przechodzi przez pępek), moczownik, tętnica pepkowa 2x, żywa pępkowa
Okolica pachwinowa – kanał pachwinowa (przepuklina pachwinowa) – 11 cm długości pierścienia pachwinowego zewnętrznego a 17cm wenętrznego u ogiera. Kanału brak u klaczy krowy i lochy!
Żyła nadbrzuszna doczaszkowa powierzchowna (v. Epogastrica cranialis superficialis) – odprowadza krew z wymienia i w okresie laktacji moze miec szerokość 3-4 cm. Wchodzi między żebra i tam tworzy się zagłębienie – dołek mleczny – i nastepnie do żyły piersiowej wewnętrznej, ż podobojczykowej i ż głównej doczaszkowej. Mozna pobierać krew do badań i iniekcje dożylne.
Podział jamy brzuszne na okolice i obecność narządów jamy brzusznej w poszczególnych okolicach. Ale de facto wszystkie narządy oprócz wątroby i nerek zmienia swoje położenie.
Lewa strona u krowy – głównie we wszystkich okolicach jest żwacz. Poza tym w okolicy lewej podżebrowej jest śledziona, a w tylnej części są jelita.
Prawa strona krowy – w okolicy podżebrowej prawej wątroba w całości i odźwiernik trawieńca i część wstępującą dwunastnicy,
Nauczyć się –
Regio xiphoidea – część żwacza, część trawieńca, cz czepca jeśli jest wypełniony
Regio hypochondriaca sinistra – zwacz, sledziona i petle jelita czczego
Regi hypochondriaca dextra – watroba, prawa połowa czepca, księgi, trawieniec, dwunastnica, trzustka, pętle jelicza czczeggo, część tarczy jelita grubego (okrężniczy), przedni koniec prawej nerki
Regio lumbalis – cz żwacza, końcowa pętla dwunastniczy z czescią trzustki, cz jelista ślepego, jelito grube, obie nerki, moczowody
Regio umbilicalis – żwacz
Regio iliaca sinistra/ regio abdominis lateralis sinistra – większa cz żwacza
Regio iliaca dextra/ r abdominis lateralis dextra – cz dwunastnicy z trzustka, cz jelita slepego (w zaleznosci od wypełnienia żwacza), dysk okrężnicy, pętle jelita cienkiego
Regio pubica – zwacz, pęcherz moczowy (jak wypełniony), moszna z jej zawartościa (buhaj, ogier, cap, tryk)
Regio inguinalis sinistra – tylna czesc żwacza, rzadko jelita
Regio inguinalis dextra – koniec jelita ślepego, pętle jelita czczego, nasieniowód
Położenie narządów
Strona lewa u krowy
Czepiec – w okolicy podżebrowej lewej od 6 do 7 p.m.ż pomiędzy przeponą a żwaczem
Żwacz – wypełnia lewą połowę jamy brzusznej od przepony (6żebra) do wpustu do jamy miednicznej
Księgi – w prawej okolicy podżebrowej na prawo i dogrzbietowo od czepca. Krowa 7-11 żebro (7-18 litrów)
Trawieniec – w okolicy wyrostka mieczykowatego leży na dnie jamy brzusznej po prawej stronie – nakłucie wykonuje się w doczaszkowej 1/3 części odległości między wyrostkiem mieczykowatym, a pępkiem na głębokość okolo 10 cm.
Strona prawa u krowy
Wątroba – w prawej okolicy podżebrowej od 6-7 żebra do 2-3 kręgu lędźwiowego, XIII żebro. Pęcherzyk żółciowy dotyka prawej ściany brzucha w dolnej części X żebra.
Dwunastnica – od trawińca biegnie do przodu i górnie od wątroby, później przy ścianie brzucha wznosi się do góry w okolice prawej nerki, poza nerką zawraca dogłowowo do wątroby i przechodzi w jelito czcze. Okolica podżebrowa prawa i biodrowa lewa
Jelito czcze – girlanda leży w okolicy bocznej brzucha prawej, styka się ze ścianą brzucha
Jelito biodrowe – leży przyśrodkowo od jelita grubego, rozpoczyna się na wysokości guza biodrowego prawego i kieruje się doczaszkowo-dogrzbietowo
Jelito ślepe – początek na wysokości kręgu lędźwiowego IV i ikieruje się w stronę miednicy. Wierzchołek na wysokości wpustu doczaszkowego do jamy miednicznej (dół głodowy prawy)
Okrężnica – dysk przylega ściśle do ściany jamy brzusznej w 1/3 środkowej tułowia po prawej stronie.
Śledziona – w górnej dogrzbietowej części okolicy podżebrowej lewej. U bydła osiąga długość 45cm i szerokość okolo 15cm. Rozciąga się od 13 żebra do kolanka żebra 8
Nerki – prawa: XIII żebro, 12Th-3L, lewa: na wysokości od 2/3L-5L. Nerka prawa może być nakłuwana w pobliżu kręgosłupa tuż za ostatnim prawym żebrem. Lewa niedostępna
Koń podział na okolice
Przepona bardziej wpukla się do jamy piersiowej niż u krowy. Ma więcej żebere niz krowa bo 18 a nie 13, ustawione skośnie. – większa część narządów jest w wewnątrzpiersiowej jamie brzusznej.
Okolica podżebrowa prawa – śledziona, żołądek i część wątroby (3/5 po prawej)
Dno jamy brzusznej po lewej stronie zarezerwowane dla okrężniczy dużej. Po prawej stronie jelito ślepe.
Regio hypochondriaca dextra – watroba, odźwiernik żołądka – zagięcie dwunatnicze, trzustka prawa częśc, początkowa część dwunastnicy – cz. Pierwsza, zagięcie przeponowe grzbietowe części okrężnicy, okrężnica grzbietowa prawa, przednia cz głowy jelita ślepego, przednia połowa prawej nerki
Regio hypochondriaca sinistra – lewa cz wątroby, żołądek wraz ze śledzioną i siecią, lewa cz trzustki, okrężnica duża dogrzbietowa prawa – zagięcie przeponowe, część okrężnicy dogrzbietowej lewej, pętle jelita czczego i okrężnicy małej
Regio xiphoidea – zagięcie przeponowe brzuszne okrężnicy dużej, wierzchołek jelita ślepego, cz okrężnicy dużej brzusznej lewej i prawej
Regio lumbalis – tylna cz głowy jelita ślepego, końcowy odcinek dwunastnicy, pętle jelita czczego, początek i konieć okrężnicy małej, korzeń krezki, narki i początek moczowodów, nadnercza, u klaczy jajniki i jajowodu i rogi macicy
Regio umbilicalis – trzon jelita ślepego, okrężnica duża pokład dobrzuszny, pętle jelita czczego i okrężnica mała
Regio iliaca dextra – duza częśc głowy jelita slepego i jego trzon, cz dwunastnicy, jelito biodrowe poczatek okrężnicy dużej
Regio iliaca sinistra – okrężnica duża cz obu pokładów, pętle jelita czczego, okrężnica mała
Regio pubica – pęcherz moczowy, pętle okrężnicy małej, moszna prącie
Regio inguinalis dextra – trzon jelita ślepego i nasieniowody
Regio inguinalis sinistra – lewa cz okrężnicy dużej, pętla okrężnicy małej, nasieniowody u samca
Jama brzuszna konia
Wątroba – regio hypohondriaca sinistra 2/5 i dextra 3/5.
U młodych koni wątroba jest wieksza niż u starych stosunkowo. U starych zachodzą ziany – lewe płaty ulegają częsciowej atrofii w skutek ucisku żołądka. Wątroba sięga do XV pmż po stronie prawej zaś po lewej do X. Nie jest dostepna do badania przez powloki brzuszne.
Żołądek – reg hypochondriaca sinistra et dextra
Worek ślepy znajduje się po lewej stronie najbardziej doogonowo tj na wysokości przestrzeni miedzyżebrowej XIV-XV i najbardziej dogrzbietowo tj przy odnodze lewej przepony. Trzon zołądka leży po lewej stronie, doczaszko sięga przestrzeni międzyżebrowej IX i XII. Odźwiernik żołądka leży na prawo od płaszczyzny pośrodkowej, styka się z powierzchnią trzewną wątroby.
Dwunastnica – regio hypopchondriaca dextra, lumbalis, abdominis lateralis dextra
Jelito czcze – regio hypochondriaca dextra, lumbalis
Jelito biodrowe – regio lumbalis
Jelito ślepe
Głowa – regio lumbalis, hypochondriaca dextra
Trzon – regio abdominis lateralis dextra, umbilicalis, inguinalis dextra
Wierzchołek – regio xiphoidea
Okrężnica
Mała – regio lumbalis, hypochondriaca sinistra, abdominis lateralis sin, czasem: reg umbilicalis, pubica
Duża – reg hypochondriaca sin, dex, xiphoidea, abdominis lateralis sin, reg inguinalis sin, umbilicalis, czasem: reg abdominis dex
Nerki
Reg lumbalis, hypochondriana sin (przedni koniec lewej nerki), reg hypochondriaca dex (prawa nerka). Lewa nerka XVII zebr – IIIL, prawa nerka XVI-IL
Pęcherz moczowy – reg pubica
Śledziona – regio hypochondriaca sinistra
Topografia jamy piersiowej, jamy brzusznej i jamy miednicznej psa
Elementy na głowie psa
Łuk jarzmowy
Oczodół
Wyrostek nadoczodołowy
Wyrostek nadoczodowłowy
Grzeb strzałkowy zewnętrzny
Krawędź żuchwy
Węzły chłonne podżuchwowe
Atlas
Wyrostek kolczysty kregu obrotowego
Wyr poprzeczne kregów szyjnych
Wciecie nosowo siekaczowe
Łapa
Łopatka
Rękojeść mostka
Guzek wiekszy kosci ramiennej
Wyr łokciowy kości łokciowej
Wyrostki kolczyste kręgów piersiowych i lędźwiowych
Łuk żebrowy
Guz biodrowy
Krętarz wiekszy
Guz kulszowy
Punkty główne
Ton zastawki dwudzielnej po lewej stronie
Bydlo swinia iv pmz w srodku jej 1/3 dolnej czesci
Kon iv lub v
Pies v pmz
Ton zastawki trojdzielnej po prawej stronie
Bydlo swinia w 3pmz w dolnej czesci
Kon 3 lub 4
Pies 4
Ton zastawki aorty po lewej
W pmz IV pod linia stawu ramiennego
Ton zastawki pnia plucnego po lewej
Bydlo swinia w 2 lub 3 pmz w srodoku jej 1/3 dolnej czescie
Kon 3pmz w srodku w 1/3 dolnej czesci
Pies 3 pmz bezposrednio pod mostkiem
Wątroba
Po lewej stronie siega do 10 zebra, a po prawej i biegnie od 13 do 10 zebra wzdłuż łuku żebrowego
Pęcherzyk żółciowy nie osiąga brzegu wątroby
Żołądek
Krzywizną większą może przechodzic poza lewy łuk żebrowy. Wpust jest obszerny, leży pod przykręgowymi częściami 11 i 12 żebra.
Odźwiernik jest wąski, kieruje się do przodu i dogrzbietowo w pobliże wnęki wątroby.
Dwunastnica
Na wysokosci 10 żebra odchodzi od odźwiernika kierując się do wątroby następnie zagina się w kierunku doogonowym do VI kręgu lędźwiowego, gdzie zagina się w lewo i biegnie doczaszkowo pomiędzy jelitem ślepym i okrężnicą wstępującą przechodząc w jelito czcze.
Jeli to czcze
Wypelnia wiekszą część jamy brzusznej tworząc 6-8 pętli
Jelito biodrowe
Znajduje się na wysokości 1 i 2 kręgu lędźwiowego po prawej stronie
Okrężnica
Wstępująca jest krótka, rozpoczyna się od 2 kręgu lędźwiowego, przechodzi ku przodowido 11 pmż, w pobliżu odźwiernika skręca w lewo jako
Okrężnica poprzeczna, ta z kolei przechodzi w
Okrężnicę zstępującą, która kieruje się domiednicznie leżąc w płaszczyźnie pośrodkowej ciała
Jelito ślepe
Jelito ślepe leży pomiędzy prawą ścianą brzucha a płaszczyzną pośrodkową ciała na wysokości od 2 do 4 kręgu ledźwiowego, skierowane w strone miednicy.
Od strony grzbietowej kontaktuje się z prawą nerką, bocznie z częścią zstępującą wdunastniczy i prawym płatem trzustki, od dołu z pętlami jelita czczego i jelita biodrowego.
Trzustka
Płat trzustki lewy sięga do końca doczaszkowego lewej nerki
Płat trzustki prawy rozciąga się od wrót wątroby do zagięcia miednicznego dwunastnicy
Śledziona
Koniec dogrzbietowy osiąga kręg Th 13 i L1 leży pomiędzy żoładkiem i lewą nerką. Koniec dobrzuszny osiaga płaszczyzne poprzeczną przechodzącą przez chrzastkę 10 żebra
Położenie u psa bardzo zmienne, gdyż więzadło żołądkowo-śledzionowe jest długie w odróżnieniu od innnych zwierząt domowych, a oś długa śledziony biegnie od kręgosłupa w kierunku doogonowo-brzusznym.
Nerki
Leżą na wysokoci od żebra 12 13 do krędzu L 3 4
Nerka lewa końcem doczaszkowym graniczy z okrężnicą poprzeczną
Nerka prawa leży barzdiej doczaszkowo niż lewa, końcem doczaszkowym przylega do wątroby, łącząc się z nią wiezadłem nerkowo-wątrobowym.
Pęcherz moczowy
Pęcherz moczowy wypełniony znajduje sie w jamie brzucznej, pusty cofa się do jamy miednicznej i leży na na spojeniu łonowym.