archaizmy leksykalne (wyrazy które wyszły juz z użycia), np. Bogurodzica - ta, która zrodziła Boga; sławiena - sławiona, wielbiona; Gospodzin - pan, Bóg; zwolena - ciesząca się niezwykłym uznaniem, wybrana, mająca cześć; zyszczy - pozyskaj, zjednaj, jąż - którą;

archaizmy fleksyjne (formy o przestarzałej odmianie gramatycznej), np. Bogurodzica, dzewica, Maryja - forma współczesna - Bogurodzico, dziewico, Maryjo--- wołacz liczby poj. rodz. żeńsk. równy był mianownikowi. Obecnie wołacz l. poj. rodz. żeńsk. ma końcówkę o; spuści, raczy, zyszczy - forma współczesna - spuść, racz, pozyskaj,----- forma tryby rozkazującego miała końcówkę - i lub -y.

archaizmy fonetyczne (wyrazy o odmiennej niż współcześnie fonetyce), np. sławiena - sławiona ---- wymiana głoski e > o [przegłos]; krzciciela - chrzciciela ---- wymiana głoski k > ch [jest to alternacja bardzo częsta w jezyku polskim]

archaizmy składniowe (formy przestarzałe pod względem składni),np. Bogurodzica - ta, która zrodziła Boga --- pierwszy człon to celownik pożytku (C. komu? czemu? "Bogu" obecnie zastąpiony przez dopełniacz (D. kogo? czego? Boga), drugi zaś - "rodzica" oznacz wykonawcę czynności; Bogiem sławiena - przez Boga wsławiona --- użycie narzędnika zamiast przyimka przez z dopełniaczem (Boga)

archaizmy słowotwórcze - w wyrazie "bożycze" wyróżnić możemy wyraz zasadniczy - podstawowy Bóg i cząstkę słowotwórczą -ycz, -ic, a więc "bożyc" - syn Boga. Cząstkę tę dodawano w języku ruskim do imienia ojca na pokreślenie syna, tzw. otczestwo.
Język "Bogurodzicy" jest niezwykle zwięzły, wyraża uwielbienie religijne oraz żarliwe prośby.

Tekst składa sie głównie z form wołacza i rozkaźników, nadających mu wyraźny patos uczuciowy. Efekt ten pogłębiają: powtórzenia słów, nagromadzenie synonimów (pobyt - przebyt, sławiena - zwolena) oraz apostrofy (pierwsza do Matki Boskiej,a druga bezpośrednio do Chrystusa).