-PODZIAŁ KARTOGRAFII NA OKRESY (SĄ TRZY)

I - starożytnośc- poł. XVI w - > kartografia graficzna- opisana i utożsamiana z geografią, mapa jest formą opisu rzeczywistości
II - od poł. XVI w. do poł XX w. - dyscyplina techniczna wyłącznie metodami pomiarowymi; mapa to dokument pomiarowy
III - od poł XX do teraz - jako nauka interdyscyplinarna - mapa to podmiot twórczego opracowania i materiał źródłowy do wszechstronnej interpretacji.

Karto jako nauka:

1. Od początku do połowy lat 60. ubiegłego wieku –kartografia jako odrębna nauka.
2. Od połowy lat 60. do połowy lat 80. ubiegłego stulecia – nasilenie dyskusji nt teoretycznych podstaw kartografii. Jest to jednocześnie okres, w którym kartografia wyodrębniła się ostatecznie jako samodzielna nauka, czego przejawem był gwałtowny rozwój instytucji i org
3. Od połowy lat 80. sposoby wykorzystania nowych technologii komputerowych, a w szczególności coraz szersze zainteresowanie mapą jako elementem systemów informacji

-MODELE HYBRYDOWE
-PODZIAŁ ATLASÓW ( zasięg terytorialny, treść, przeznaczenie)

Zasięg: Atlasy świata i atlasy regionalne

Treść: ogólnogeograficzne, tematyczne( fizycznogeograficzne, społeczno- gospodarcze) kompleksowe( ogólne, działowe, gałęziowe)

Przeznaczenie: ogólnoinformacyjny, specjalistyczne, zawodowe

-NARODOWY ATLAS ŚWIATA

Kartograficzna monografia Państwa, dająca wszechstronny, geograficzny obraz warunków przyrodniczych i rozwoju społeczeństwa w określonym przekroju czasowym.

-ZMIENNE WG BERTINA PLUS TE NOWE ZWIAZANE Z CZASEM I OPISANIE ICH

Swoisty „alfabet graficzny”. Wykorzystywany jest do nadawania mapom odpowiedniej formy graficznej w zależności od przeznaczenia, skali, charakteru, nośnika upowszechnienia.

- zmienna kształtu– zarys koła, kwadratu, trójkąta, figur symbolicznych i obrazkowych. Pozwala na rozróżnienie znaków o odniesieniu punktowym.

- orientacja– zmienna niekiedy określana jako kierunek; jest wykorzystywana na poziomie jakościowym. Stosuje się ją w odniesieniu do znaków punktowych do oznaczenia różnych obiektów znakiem o tym samym kształcie, ale o zmiennej orientacji.

- zmienna ziarnistości– określa grubość elementów składowych desenia (punktowy, kreskowy)

- kolor –ton, odcien, chromatycznośc lub rodzajem barwy. właściwości selekcjonujących i różnicujących wrażenia barwne.

- jasność –walor, pozwala określic czy dana powierzchnia jest bardziej lub mniej jasna. Skala szarości umożliwia wywołanie wrażenia następstwa lub wzrostu natężenia

- wielkość – najskuteczniejsza zmienna graficzna pod względem przekazu danych ilościowych. Jest stosowana do przedstawiania zagadnień odnoszących się do punktu lub powierzchni.

-RODZAJE PRZEDSTAWIANIA RZEZBY NA MAPIE PLUS OPIS JEDNEGO Z NICH, WADY I ZALETY
- metoda perspektywiczna najczęściej kopczyki, więc metodą kopczykową

- metoda kreskowania – polegało na przedstawieniu zboczy gór kreskami

Metody przedstawienia nachylenia zbocza intensywnością kreskowania („im stromiej tym ciemniej)

- metoda cieniowania - najczęściej stosuje się cieniowanie w oświetleniu ukośnym, przy założeniu, że źródło światła znajduje się w lewym górnym rogu.

- metoda poziomicowa - oddaje trójwymiarową rzeźbę powierzchni za pomocą poziomic.

- metoda cyfrowa

- metoda hipsometryczna - – polega na wypełnieniu kolorami przestrzenie pomiędzy kolejnymi poziomicami.

- blokdiagram - przedstawia plastyczną powierzchnię Ziemi przy nachylonym kącie widzenia.

-BYŁY TEZ PYTNIA O ROZWINIĘCIE SKRÓTÓW WWW ALBO HTTP, GPS, GUGIK-80
-ILE WYNOSI SUMA KĄTÓW W TRÓJKĄCIE SFERYCZNYM

180- 540

-ZASADY KONSTRUKCJI SYGNATUR

Sygnatury: geometryczne, symboliczne, obrazkowe, literowe i strałki ruchu

-CO TO JEST GEOKOMPOZYCJA,GEOPRZEDSTAWIENIE, HIPERGEOPRZEDSTAWIENIE

Geoprzedstawienie- każdy przestrzenno-czasowy,skalowy i zgeneralizowany model obiektu ziemskiego lub procesów przedstawiony w obrazowej formie graficznej. Termin ogólny określający przedstawienie Ziemi. Cechy: wielowymiarowość, dynamika, multimedialność

Geokompozycja -każda techniczno-estetyczna kompozycja celowo dobranych i właściwie uporządkowanych elementów graficznych, dźwiękowych i tekstowych, jako zmiennych komponentów samoistnych lub współwystępujących ze sobą w różnych konfiguracjach z możliwymi funkcjami interaktywnego modyfikowania treści, a informujących o obiektach, procesach oraz zjawiskach społeczno-przyrodniczych zachodzących w geosferze

Hipergeoprzedstawienie jest zloZonym, wiełowymlarowym geoprzedstawie

-MAPY OPRACOWANE PRZEZ WIG-ZWŁASZCZA HISTORIA I SKALE, PODZIAŁ(SZCZEGÓŁOWE, TAKTYCZNE OPERACYJNE)
-METODY ILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE (MĘCZYŁ GŁÓWNIE O RODZAJE I PODZIAŁ IZOLINII)

Jakościowe: sygnatury, chor chromatyczna, zasięgów

Ilościowe: kropkowa, izolinie, kartogramu i kartodiagramu

-PODZIAŁ KARTOGRAMÓW, KARTODIAGRAMÓW

Kartogramy: strukturalne, złożone

Kartodiagram: liniowe, słupkowe, kropkowe, kołowe

-CO TO JEST MAPA SOZOLOGICZNA

Mapa sozologiczna przedstawia stan środowiska przyrodniczego, przyczyny i skutki przemian zachodzących w środowisku oraz formy jego ochrony.

-PODZIAŁ MAP WG UHORCZAKA
1.Wstępne: obszar geograficzny i skala

2. Podstawowe: Treść i przeznaczenie

3. Metodyczne: rodzaje ujęcia treści i metody graficzne

4. Uzupełniające: cechy techniczn

-CO TO JEST REDUNDANCJA

nadmiarowość np. wielokrotne występowanie w jakimś systemie pewnego elementu

-NOMENKLATURA MAP (BYŁO TAKŻE ROZSZYFROWANIE SKALI MAPY)

Nomenklatura map pozwala na łatwą identyfikację poszczególnych arkuszy. Nomenklaturę tworzą nazwa i godło.

-OBLICZENIE BŁĘDU MAPY NA PODSTAWIE SKALI
-JAKA JEST ROLA MAPY(ŹRÓDŁOWA, ANALITYCZNA,SYNTETYCZNA)
-CO TO JEST GIS

System Informacji Geograficznej system informacyjny służący do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania danych
-CO TO JEST BARWA
-PODZIAŁ SKAL

a) Skala liczbowa – jest przedstawiona w postaci ułamka, np.: 1:100 000. W liczniku i mianowniku tej samej skali występują takie same jednostki. Zapis ten oznacza, że odległość na mapie zmniejszono 100 000 razy w porównaniu od odległości rzeczywistych.

b) Skala liniowa (podziałka) – przedstawia skalę w postaci graficznej. Ma postać prostego odcinka z zaznaczonymi jednostkami miary liniowej. Pierwsza jednostka dodatkowo podzielona jest na mniejsze, równe części w celu dokonania dokładniejszego odczytu.

c) Skala mianowana – określa odległość w terenie, której odpowiada podstawowa jednostka długości na mapie np. 1 cm – 2000 m lub 1 cm – 2km. Skalę liczbową zamieniamy na mianowaną odcinając określoną liczbę zer.

d) Skala polowa – to stosunek pola powierzchni figury na mapie do pola odpowiadającej w terenie.

-ATLASY ELEKTRONICZNE

Mapy elektroniczne mogą wchodzić w skład atlasów elektronicznych – opracowań, które – podobnie jak tradycyjne atlasy geograficzne – tworzą system logicznie powiązanych części. Cechami charakterystycznymi atlasów elektronicznych są interaktywność oraz struktura rozbudowana o audiowizualne środki przekazu informacji

-OPISAC GEOIKIONIKE, GEOIIKONOMETRIE
-OBLICZENIE SPADKU
-CO TO JEST GENERALIZACJA I RODZAJE WG RATAJSKIEGO

jest sposobem podniesienia jakości przekazu kartograficznego przez przeciwdziałanie skutkom zmniejszenia skali mapy. Jej istotą jest wybór do przedstawienia na mapie najważniejszych treści oraz ich celowe uogólnienie.

Rodzaje:

Ilościowe: zmniejszeniu liczby obiektów danej kategorii

Jakościowe: zastąpieniu szczegółowej klasyfikacji obiektów klasyfikacją ogólną

-KLASYFIKACJA DIAGRAMÓW I WYKRESÓW

Kartografia niderlandzka:

Dominacja kartografii niderlandzkiej (1500-1700)

Gerard Kramer (Merkator)

1537r – wydał swoje pierwsze opracowanie kartograficzne – sześcioarkuszowa mapa Palestyny

1540r – wydał podręcznik o posługiwaniu się pismem ozdobnym na mapach

1554r – szczegółowa mapa Europy (15 arkuszy)

1564r – wielka mapa Wysp Brytyjskich w 8 arkuszach

1569r – główne dzieło Merkatora – wielka mapa świata (21 arkuszy) Nova et aucta orbis terrae desctripto ad usum navigantium emendate accommodata- pierwszy raz zastosowano odwzorowanie walcowe równokątne (cechą tego odwzorowania jest to, że loksodromy odwzorowują się w postaci linii prostych, a ponieważ kursy statków wyznaczane są za pomocą loksodromy taka mapa była wielkim ułatwieniem dla żeglugi)

Merkator jest uważany za twórcę pierwszego ułożonego zbioru map który nazwano atlasem.

Abraham Ortelius

Żył i działał w czasach Merkatora

Uważany jest za twórcę pierwszej jednolitej koncepcji atlasu map

Zajmował się iluminowaniem map i ich dystrybucją

Najważniejsze dzieło: atlas Sceny Kuli Ziemskiej. Atlas zawierał 70 map oraz wykaz kartografów, którzy przyczynili się do powstania dzieła w tym Polak Wacław Grodecki

Rodzina Blaeu

Willem Blaeu – publikacje: globus ziemi, globus niebieski. Wydawał mapy w tym także morskie oraz podręczniki o treści nawigacyjnej. Wraz z synem Johannesem Blaeu otworzyli firmę – drukowali mapy Merkatora oraz Abrahama Orteliusa.

ATLAS RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ jest publikacją jednotomową, składającą się z czterech części tematycznych w postaci luźnych arkuszy mapowych. Umożliwia to wymianę istniejących map lub dokładanie arkuszy uzupełniających. Poszczególne części tematyczne ATLASU zawierają od 29 do 45 arkuszy mapowych - całość łącznie 157 arkuszy. Mapami podstawowymi w ATLASIE są mapy w skali 1:1 500 000. Jest to, ze względu na format, maksymalna wielkość mapy atlasowej, która umożliwia już dość szczegółowe przedstawienie poszczególnych zjawisk w skali całego kraju. Oprócz map w tej skali w ATLASIE znajdują się liczne mapy w skalach pochodnych: 1:3 000 000, 1:4 500 000 i 1:6 000 000, a także sporadycznie w innych skalach. Treść podkładu topograficznego (sieć wodną, główne miasta, granice) starano się ujednolicić w odniesieniu do poszczególnych kategorii zagadnień.

Punkt typograficzny – najmniejsza jednostka wielkości pisma. W przeliczeniu na miary metryczne równa się 0,376mm

Trójkąt sferyczny – jest to figura przestrzenna powstała z trzech łuków kół wielkich na sferze. Suma kątów wewnętrznych wynosi od 180° do 540°

Tabula Peutingeriana – mapa komunikacyjna z III wieku. Zachowało się 11 pergaminowych arkuszy (z 12) na których wrysowano szkic dróg komunikacyjnych imperium rzymskiego i terytoriów sąsiednich. Mapa ignoruje kształt Ziemi.

Mappe mundi – mapy świata, T w O lub OT (VIII w.)

Powstawały głównie w klasztorach oparte głównie na wyobraźni oraz poglądach Kościoła i treści Pisma Świętego. Okrągły kształt, wschodnia orientacja i układ części świata w kształcie litery T, czyli krzyża egipskiego, w którego przecięciu umieszczano Jerozolimę. Podstawą litery T było Morze Śródziemne, a daszkiem rzeki: Don i Nil. U góry mapy umieszczano raj.

Służba Topograficzna Wojska Polskiego – standaryzacja i aktualizacja map zaborczych (pruskich, rosyjskich i austro-węgierskich). Przystąpienie do sporządzania jednolitej sieci triangulacyjnej i wykonywania własnych oryginalnych arkuszy w skali 1:100 000. Polskie mapy kartograficzne były bardzo cenione w całej Europie i w podstawowych skalach kopiowane, zarówno przez Niemców, jak i aliantów.

Zasady konstrukcji znaków kartograficznych:

- czytelności – zastosowanie odpowiedniej wielkości aby znaki były dobrze czytelne i rozróżnialne

- poglądowości – znaki mają się kojarzyć z przedstawionymi obiektami

- hierarchicznego uporządkowania – uwypuklenie najważniejszych elementów treści mapy

- logicznego grupowanie znaków – aby poszczególnym kategoriom treści były przyporządkowane odpowiednie graficzne kategorie znaków

- równowagi graficznej – statyczność obrazu, walory plastyczne, odpowiednia gęstość treści, zachowanie jednolitego stylu i równowagi w doborze kształtu, barwy i wielkości znaków

Zadania obliczeniowe

R – promień Ziemi

R= 6371,116 km

Oblicz długość równoleżnika 60°

cos60° x 6371,116