Niezwykła matcha

Julia Ortega

środa 16 kwiecień 2014

Popularność zielonej herbaty rośnie w Europie nieprzerwanie od kilkudziesięciu lat. Niektórzy z nas pamiętają czasy, gdy traktowana była jedynie jako ciekawostka. Dziś znajdziemy ją nie tylko w wielu polskich kuchniach, ale też całej masie kosmetyków i suplementów diety. Najkorzystniejsza dla nas jest jednak spożywana tradycyjnie, w formie naparu. Wśród wielu jej rodzajów, na szczególne wyróżnienie zasługuje szlachetna matcha.

Czym jest matcha?
Matcha jest wyjątkowym typem zielonej herbaty. W przeciwieństwie do znanych nam form liściastych, jest ona zielonym pudrem, powstającym poprzez zmielenie całych liści krzewu herbacianego, camellia sinensis. Liście na matchę dorastają w cieniu przez kilka tygodni przed zbiorem. Następnie są suszone i mielone w drobny puder. I to właśnie stanowi o jej wyjątkowości. W przypadku tradycyjnego naparu, spożywamy jedynie drobną część zawartych w niej składników. W przypadku matchy, przyswajamy cały liść herbaty, z pełnym jego dobrodziejstwem. No właśnie, jakim?

EGCG
Za tym tajemniczym skrótem kryje się jeden z najsilniejszych znanych przeciwutleniaczy - galusan epigallokatechiny. EGCG to flawonoid, polifenol, odpowiedzialny za nawet 1/3 suchej masy zielonej herbaty. Jak silny jest to antyoksydant? Nawet 100 razy silniejszy niż witamina C i 25 razy silniejszy od witaminy E! Obie te witaminy utożsamiamy ze zdrową skórą, dobrym samopoczuciem, wzmocnionym systemem immunologicznym, a nawet zapobieganiem nowotworom. Potęga EGCG sięga daleko poza ich możliwości. Do tego stopnia, że koncerny farmaceutyczne przeprowadzają aktualnie badania, mające na celu zastosowanie polifenolu jako alternatywy dla tradycyjnych leków przeciwnowotworowych, a nawet kontrolujących infekcję wirusem HIV. Zasięg zastosowania EGCG wydaje się nie mieć końca, a jego źródło jest tanie i powszechnie dostępne.

Ponadto, flawonoidy zawarte w zielonej herbacie wspomagają przemianę materii i regulują apetyt, pomagając utrzymać prawidłową wagę ciała. Obniżają również poziom „złego” cholesterolu oraz ciśnienie krwi, wzmacniają efekty każdego detoksu, wpływają pozytywnie na nastrój (poprzez wspomaganie pracy mózgu i podwyższenie odporności) oraz redukują poziom stresu. Trwają badania nad zastosowaniem matchy w kontrolowaniu przebiegu cukrzycy typu 2.

W osobnych testach dowiedziono, że już niewielka ilość zielonej herbaty dziennie (2-4 filiżanki), wspomagała produkcję i ochronę kolagenu w skórze. Stosowana regularnie, z znacznym stopniu wpływała więc na zachowanie młodego wyglądu badanych. Matcha zawiera trzykrotnie więcej flawonoidów, niż inne rodzaje zielonej herbaty.

Jak parzyć matchę?
Ponieważ matcha jest herbatą szlachetną, do jej parzenia używamy wody o temperaturze 70-85C i proporcji ok. 1 płaskiej łyżeczki na 200ml. Pamiętajmy, że im więcej pudru i im cieplejszej wody użyjemy, tym mocniejszy będzie napar. Co, w przypadku tej herbaty, może mieć wielkie znaczenie dla doznań smakowych. Uzyskany napój ma piękny, intensywnie zielony kolor i niemal zerową przeźroczystość. Smak typowy dla herbat zielonych, intensywny, słodko-cierpki. Matchy nie słodzimy i absolutnie nie dodajemy do niej mleka. 

Kupując, warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób herbata jest zapakowana. Ze względu na jej drobną formę, jest ona szczególnie narażona na oksydację. Matcha, która nie była właściwie przechowywana, ma mdły zapach siana i nieciekawy, brązowo-zielony odcień. Kupujmy ją więc oryginalnie zapakowaną, a najlepiej ekologiczną.

Jak pić matchę?
Zawartość składników w suchej masie, a ich przyswajalność, to niestety dwie różne sprawy. Badania dowiodły, że EGCG przyswajał się ze zwykłej zielonej herbaty jedynie w 20%. Sytuacja zmieniła się diametralnie, gdy dodano do niej soku cytrynowego - biodostępność antyoksydantów zwiększyła się aż do 80%! Utrzymywała się ona na tym poziomie również przy zastosowaniu soku z pomarańczy, grejpfrutów i limonki. Co więcej, dowiedziono również, że im więcej dodano soku cytrusowego (do 50%), tym większe płynęły z herbaty korzyści. O ile więc w przypadku tradycyjnego naparu stosowanie takich ilości soku jest niepraktyczne, o tyle sproszkowana forma matchy sprawia, że spisuje się ona doskonale jako dodatek do wyciskanych soków owocowych. Choć, oczywiście, smak takiej mikstury może wymagać pewnego oswojenia.

Niestety, inne badania sugerują, że dodawanie kwasu cytrynowego do jakiejkolwiek herbaty wytwarzanej z krzewu camellia sinensis, powoduje wytrącanie się z niej związków aluminium i kadmu – naturalnie nieaktywnych w zwykłych naparach. Trudno więc jednoznacznie podsumować wszystkie za i przeciw zakwaszaniu matchy. 

Środki ostrożności
Przy wszystkich swoich zaletach, EGCG ma również jedną wadę. Zauważono, że spożywany w dużych dawkach przez kobiety w ciąży, zwiększał on możliwość występowania białaczki w okresie życia płodowego. Ponadto, reaguje z niektórymi lekami stosowanymi w chemioterapii - etopozydem i doksorubicyną, sprawiając, że stają się nieskuteczne. 

Zielona herbata to nasz wielki przyjaciel. A matcha jest wśród nich królową. O ile zachowamy więc zdrowy umiar, ma szanse stać się jednym z naszych największych sprzymierzeńców w drodze do zachowania zdrowia, dobrego samopoczucia i urody.