Dialog społeczny w Polsce:
-określa relacje, stosunki dwustronne między związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców, oraz trójstronne - z administracją rządową, a także z innymi podmiotami (administracją samorządową i organizacjami pozarządowymi)
-dialog taki prowadzony w sposób zinstytucjonalizowany ma miejsce w Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych (TK)

Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych:
Aktualne regulacje:
- od 6 lipca 2001 r. – ustawa o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz.U. 100, poz. 1080)

Dialog krajowy:
-Ustawa o Trójstronnej komisji ds. Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego
-Ustawa o związkach zawodowych
-Ustawa o organizacjach pracodawców
-Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
-Dział XI Kodeksu pracy

-Konflikt społeczny to konflikt występujący w społeczeństwie pomiędzy przynajmniej dwoma jednostkami lub/i zbiorowościami, oparty na rzeczywistych różnicach między tymi grupami w kategoriach potrzeb i interesów, władzy społecznej, dostępu do zasobów oraz ważnych wartości społecznych
Sytuacje konfliktowe uwarunkowane są:
-rodzajem i zakresem władzy posiadanej przez dane grupy interesu
-doświadczeniem politycznym (zawodowym, etc.)
-poziomem kompetencji
-presją struktury organizacyjnej
-stopniem wewnętrznej konkurencji
kulturą organizacyjną
Pięć sposobów rozwiązywania konfliktów:
-Adaptacja - poddanie się/ wygrana
-Współpraca – wygrana/ wygrana
-Kompromis połowiczna wygrana/ połowiczna wygrana
-Unikanie – zezwolenie na przegraną/ wygrana
-Rywalizacja – wygrana/ przegrana
Formy rozwiązywania konfliktów:
-Negocjacje to proces, podczas którego strony dyskutują bezpośrednio jedna z drugą możliwe rozwiązania konfliktu. Każda strona występuje w swojej sprawie
-Pojednanie to proces podczas, którego trzecia strona pomaga by dwie strony konfliktu mogły się spotkać, ale sama nie bierze aktywnego udziału w rozwiązywaniu zagadnienia.
-Arbitraż to proces, podczas którego neutralna trzecia strona spotyka się ze stronami konfliktu, aby usłyszeć stanowiska obu stron i podjąć decyzję

Negocjujemy gdy:. -strony są skłonne do zawarcia umowy (wspólny obszar zainteresowań), mają przychylne nastawienie do szukania porozumienia, nie mają psychicznych barier);
-istnieje obszar wspólnych interesów, jak i obszar różnic pomiędzy stronami;
-strony są upoważnione do podejmowania wiążących decyzji;
-partnerzy są przygotowani do prowadzenia negocjacji
Mediacja to dobrowolny proces, z udziałem mediatora, podczas którego strony spotykają się razem i oddzielnie, poufnie z neutralną, niezależną trzecią partią, żeby znaleźć i zadecydować, jak konflikt pomiędzy nimi może być rozwiązany.

Zasadnicze cechy mediacji:
-dobrowolność: każda ze stron może w każdej chwili się wycofać;
-bezstronność: mediator i proces mediacji jest bezstronny
-poufność: zarówno proces, jak i rezultat są określane jako prywatne dla każdej strony. Kiedy mediator spotyka się „prywatnie” z każdą stroną oddzielnie to, są to spotkania poufne, tajne;
-samookreślenie: strony mają prawo do definiowania swoich potrzeb, interesów, rozwiązań oraz mogą wypowiedzieć ostatnie słowo bez względu na wynik rozmów.
POWOŁANIE MEDIATORA:
-Ustalenie mediatora przez strony sporu zbiorowego
-Wskazanie mediatora przez Ministra właściwego do spraw pracy
-Lista mediatorów ustalona przez Ministra właściwego do spraw pracy
Mediator jest specjalistą od procedury rozmów i komunikacji między stronami konfliktu. Zadanie to realizalizuje razem ze stronami, poprzez:
-Zdefiniowanie przedmiotu, istoty konfliktu
-Ustalenie procedury rozmów, dbałość o jej przestrzeganie
-Definiowanie potrzeb i stanowisk stron
-Pomoc w spojrzeniu na problem oczami drugiej strony

Porozumienie społeczne:
-To umowa społeczna lub pakt społeczny jest dokumentem negocjowanym przez partnerów społecznych i rząd.
-Ten szczególny przejaw dialogu społecznego najczęściej towarzyszy zmianom w krajowej, europejskiej lub światowej gospodarce, które w różnym stopniu wpływają na sytuację społeczną.
-Pozwala na uzyskanie szerokiej akceptacji społecznej proponowanych działań i sposobów osiągnięcia założonego celu.
PRZEDMIOT SPORU ZBIOROWEGO:
-Warunki pracy (treść pracy, materialne środowisko pracy, społeczne środowisko pracy, czas pracy)
- Płace i świadczenia socjalne
- Prawa i wolności związkowe
Zakończenie procesu/ etapów mediacji:
-Podpisanie porozumienia
-Podpisanie protokołu rozbieżności

Przyczyny dla których mediacja jest stosowana:
-zmniejszenie kosztów
-oszczędność czasu członków zarządów i prawników
-powoduje szybkie rezultaty
-zachowuje dobre stosunki partnerskie
-powoduje większą satysfakcję stron
-jest metodą poufną

Arbitraż:
Metoda rozwiązywania sporów prawnych w sprawach cywilnych bez udziału sądu powszechnego, w której kompetencje takiego sądu powierza się bezstronnemu specjaliście może mieć charakter: jednorazowy i instytucjonalny

Arbiter: osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, bez względu na obywatelstwo
-ograniczenie ustawowe – arbitrem nie może być sędzia państwowy (nie dotyczy to sędziów w stanie spoczynku)
-wyłączenie arbitra – dopuszczalne :
w razie zaistnienia okoliczności, które budzą uzasadnione wątpliwości do do jego bezstronności lub niezależności; arbiter nie ma kwalifikacji określonych w umowie stron
-prawo do wynagrodzenia
-prawo do zwrotu wydatków poniesionych w związku z wykonywaniem czynności (z tego tytułu strony odpowiadają solidarnie)

Skarga do sądu powszechnego na wyrok arbitrażowy:
-od wyroku polubownego sądu nie przysługuje odwołanie
żądanie uchylenia wyroku sądu polubownego w przypadku zaistnienia co najmniej jednej z przesłanek:
1.nie było zapisu na sąd albo zapis był nieważny lub utracił moc
2.stronę pozbawiono możności obrony jej praw przed sądem
3.nie zachowano trybu postępowania ustalonego przez strony lub przepisów ustawy
4.rozstrzygnięcie o żądaniach stron jest niezrozumiałe, zawiera sprzeczności albo uchybia praworządności lub zasadom współżycia społecznego
5.zachodzą przyczyny, które stanowią podstawę skargi o wznowienie postępowania w myśl KPC

RÓŻNICE POMIĘDZY MEDIACJĄ I ARBITRAŻEM:
-mediacja jest metodą mniej sformalizowaną
-brak jest rozstrzygnięcia osoby trzeciej, a strony same decydują w jaki sposób rozwiązać spór
-rolą mediatora jest jedynie pomaganie stronom w osiągnięciu ugody, a nie wydanie decyzji
ELEMENTY POJĘCIA SPÓR ZBIOROWY:
1.Element podmiotowy – określa kto może być stroną sporu zbiorowego:
-stronami sporu zbiorowego mogą być wyłącznie pracodawcy i pracownicy - organizacje pracodawców, związki zawodowe
2. Element przedmiotowy – określający czego może dotyczyć spór zbiorowy: warunków pracy, płac, świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych
3. czasowy – wyznaczający moment powstania sporu zbiorowego - za dzień rozpoczęcia sporu zbiorowego przyjmuje się dzień przekazania pracodawcy żądań (jeżeli w ciągu trzech dni pracodawca tych żądań nie spełni)

STRAJK OSTRZEGAWCZY:Jeżeli przebieg postępowania mediacyjnego uzasadnia ocenę, że nie doprowadzi ono do rozwiązania sporu, organizacja związkowa może zorganizować strajk ostrzegawczy.

STRAJK:
-jest najostrzejszą i ostateczną formą protestu pracowniczego;
-strajk musi być poprzedzony negocjacjami i mediacją;
-jest aktem zbiorowym
-polega na powstrzymywaniu się od wykonywania pracy
-jest prowadzony w sprawach warunków pracy, płac, świadczeń socjalnych lub wolności związkowych
-warunkiem przeprowadzenia akcji strajkowej jest uprzednie zorganizowanie referendum
-jest ogłaszany przez właściwy statutowy organ związkowy, nie później niż na 5 dni przed jego rozpoczęciem