Prawno-ustrojowe uwarunkowania administracji spraw wewnętrznych III RP
Struktury organizacyjne administracji publicznej
System administracji publicznej w Polsce.
Ogólne zasady organizacji, uwarunkowania i zasady działania administracji rządowej w III RP. Administracja centrum rządowego. Administracja ministerialna. Administracja urzędów centralnych. Terenowe organy administracji ogólnej i administracja rządowa zespolona. Rządowa administracja niezespolona. Agencje i fundusze rządowe.
Działy administracji rządowej. Ogólna charakterystyka administracji spraw wewnętrznych w świetle działów administracji rządowej oraz zasady resortowości.
Podstawowy obszary administracji spraw wewnętrznych: ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego; ochrona granicy Państwa i kontrola ruchu granicznego; zarządzanie kryzysowe; obrona cywilna; ochrona przeciwpożarowa; przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych i innych podobnych zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu powszechnemu.
Struktury organizacyjne administracji publicznej
Aparat administracyjny
Aparat administracyjny – system strukturalnie i funkcjonalnie powiązanych organów i innych podmiotów administracyjnych, zajmujących się organizacją procesu zaspokajania potrzeb zbiorowych.
Organy administracji publicznej – osoba lub zespół osób znajdujące się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu, powołane w celu realizacji norm prawa administracyjnego, w sposób i ze skutkami właściwymi temu prawu, w granicach kompetencji określonych prawem
Organ administrujący – każdy podmiot, któremu prawo przyznaje funkcje administrowania (lub któremu prawo stwarza podstawy do przyznania funkcji administrowania a przyznanie to nastąpiło).
Urząd - zorganizowany zespół osób oraz środki materialno-technicze przydane organu administracyjnemu do pomocy w wykonywaniu jego funkcji.
Inne podmioty administracyjne - Organy przedsiębiorstw jako podmioty administrujące, Zakłady administracyjne, Organizacje społeczne wykonujące funkcje administracji publicznej, Podmioty prywatne wykonujące funkcje administracji publicznej
Rodzaje organów administracji publicznej
Kryterium zasięgu działania:
Organy centralne swym zakresem działania obejmują terytorium całego państwa. (Wśród organów centralnych wyróżnia się jeszcze naczelne organy administracji. Kryterium odróżniającym te organy od innych centralnych organów administracji jest ich bezpośrednie włączenie do składu Rady Ministrów).
Organy terenowe to te organy, których właściwość miejscowa obejmuje ściśle określoną część terytorium państwa, wydzieloną podziałem administracyjnym.
Kryterium składu organów:
Organy monokratyczne (jednoosobowe). Ich istota polega na związaniu przepisami prawa kompetencji organu z działaniami jednej osoby fizycznej.
Organy kolegialne (wieloosobowe). Ich istota polega na związaniu przepisami prawa kompetencji organu z działaniami gremium wieloosobowego.
Kryterium zakresu działania:
Organy o kompetencji ogólnej to organy, których zadania obejmują całość lub większość dziedzin administracji na terytorium państwa lub określonej jednostki podziału terytorialnego.
Organy o kompetencji specjalnej tworzone są w wyniku rzeczowego podziału zadań w administracji.
Kryterium charakteru kompetencji:
Organy stanowiące wyposażone są w prawem ustaloną możliwość decydującego rozstrzygania spraw należących do ich kompetencji w formach aktów indywidualnych i generalnych.
Organy opiniodawcza-doradcze uczestniczą w wykonywaniu administracji poprzez przedstawianie ich opinii, ocen czy wniosków dotyczących prowadzenia działalności administracyjnej.
Organy kontrolne prowadzą działalność polegającą na ustalaniu stanu faktycznego w zakresie swojej właściwości, porównywaniu tego stanu z obowiązującymi wzorcami oraz formułowaniu wniosków
Budowa struktur administracyjnych
Kierunki i zasady organizowania, tworzenia, modyfikowania, reformowania struktur administracyjnych:
Zasada resortowości
Zasada terytorialności
Zasada centralizacji
Zasada decentralizacji
Zasada koncentracji
Zasada dekoncentracji
ZASADA RESORTOWOŚCI (podstawa systemu organizacji funkcjonalnej) – polega ona na ustaleniu przedmiotu działania określonych jednostek i przyporządkowanie ich do danego pionu organizacyjnego, czyli resortu. Obecnie na czele resortu stoi Minister, który odpowiada za wyznaczanie kierunków rozwoju i realizację polityki resortowej. Wcześniej resorty tworzone były ustawą, obecnie resort powstaję poprzez połączenie działów administracji rządowej, określonych w ustawie.
ZASADA TERYTORIALNOŚCI (podstawa systemu organizacji przestrzennej) – polega ona na ustaleniu zasięgu działania dla określonych jednostek i przyporządkowanie ich do danego szczebla podziału terytorialnego. Podział terytorialny kraju to względnie trwałe rozczłonkowanie terytorium państwa na mniejsze jednostki składowe, dokonywany dla celów administracyjnych. Rodzaje podziałów terytorialnych: 1. Zasadniczy (podstawowy) – dokonywany dla potrzeb terenowej rządowej administracji zespolonej oraz samorządu terytorialnego. 2. Specjalny - dokonywany dla potrzeb terenowej rządowej administracji niezespolonej 3. Pomocniczy – obecnie dokonywany przez samorząd gminny, w celu wyodrębnienia jednostek pomocniczych (np. sołectw, osiedli i dzielnic)
ZASADA CENTRALIZACJI - sposób zorganizowania aparatu administracyjnego, w którym organy niższego stopnia są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego szczebla. Centralizacja zakłada zatem brak samodzielności organów niższego stopnia i ich uzależnienie od organów nadrzędnych. Centralizacja jest podstawowym sposobem zorganizowania administracji rządowej.
ZASADA DECENTRALIZACJI - sposób organizacji administracji, w którym organy niższych szczebli nie są hierarchicznie podporządkowane organom szczebli wyższych. Decentralizowanie polega na prawnym ustanowieniu określonego stopnia samodzielności w rozstrzyganiu określonego rodzaju spraw. Wyrazem decentralizacji terenowej jest np. samorząd terytorialny. Wyrazem decentralizacji rzeczowej są np. samorządy zawodowe i samorządy specjalne. przekazywanie władzy do organów prawnie niezależnych. Warunki, które powinny być spełnione, żeby mówić o decentralizacji:
- osobowość prawna
- własne źródła dochodów
autonomia organizacyjna
własne kompetencje
wybieralne organy
własne kompetencje
ZASADA KONCENTRACJI - skupienie kompetencji w gestii nielicznej grupy organów lub ześrodkowanie kompetencji w gestii głównego ośrodka kierowniczego danej jednostki organizacyjnej. Przykładem koncentracji jest likwidowanie większej liczby organów i przekazaniu ich uprawnień jednemu organowi.
ZASADA DEKONCENTRACJI - przenoszenie kompetencji z mniejszej na większą liczbą organów lub rozłożenie uprawnień na osoby kierujące częściami strukturalnymi danej jednostki organizacyjnej. przekazywanie władzy do organów prawnie zależnych.
nie ma własnych dochodów
struktura hierarchiczna
delegowane kompetencje
scentralizowane źródło dochodów
mianowane organy
ograniczona autonomia organizacyjna
Więzi między organami administracji publicznej
Kierownictwo
Zespolenie
Nadzór
Kontrola
Koordynacja
Współdziałanie
Kierownictwo - najsilniejszy rodzaj powiązań pomiędzy organami wyższego i niższego szczebla. Organ kierujący może używać wszelkich środków w celu oddziaływania na postępowanie organów kierowanych, z wyjątkiem tych środków, których stosowania prawo zakazuje.
Zespolenie – rodzaj powiązania i zwierzchnictwa organu o kompetencji ogólnej z organami o kompetencji specjalnej. Może przyjmować postać zespolenia: organizacyjnego, personalnego, kompetencyjnego i finansowego.
Nadzór - obejmuje zespół kompetencji do kontroli oraz do usuwania rozbieżności pomiędzy stanem pożądanym a rzeczywisty. Organy niższego stopnia uzyskują na mocy prawa względną samodzielność, w którą organ wyższego stopnia może ingerować tylko w formach przewidzianych przez prawo.
Kontrola - polega ona na ustalaniu stanu faktycznego i jego ocenie w porównaniu z przyjętym wzorcem. Organ kontrolny ma jedynie uprawnienia do sprawdzenia stanu rzeczywistego ze stanem pożądanym, celem wykrycia nieprawidłowości. Przygotowany raport pokontrolny przekazywany jest organowi zwierzchniemu, który zlecił kontrolę oraz organowi skontrolowanemu.
Koordynacja - polega na harmonizowaniu i ujednolicaniu działań różnych jednostek administrujących, bez względu na układ organizacyjny łączący poszczególne podmioty. Rodzaje koordynacji: międzyresortowa, resortowa, terenowa, itp..
Współdziałanie – najsłabszy rodzaj powiązań, jego cechę jest brak organizacyjnego podporządkowania między podmiotami zmierzającymi do osiągnięcia wspólnego celu. Współdziałanie musi opierać się na partnerstwie i zasadzie wzajemnej niezależności podmiotów współdziałających.
System administracji publicznej w Polsce
Segmenty, części składowe, podsystemy
Administracja publiczna w Polsce wg Jana Bocia (A. Błaś, J. Boć, J. Jeżewski, Administracja publiczna, Kolonia Limited 2003, s. 47- 78)
Administracja publiczna w Polsce wg Janusza GÄ…ciarza (Administracja publiczna, red. J. Hauser, Warszawa 2005, s. 167-219)
Administracja publiczna wg Izdebskiego i Kuleszy (H. Izdebski, M. Kulesza, Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1999) Pierwsza propozycja klasyfikacyjna str. 205
Administracja rzÄ…dowa centralna i terenowa
SamorzÄ…d regionalny
SamorzÄ…d lokalny: powiatowy, miejski, gminny
Administracja publiczna wg Izdebskiego i Kuleszy (H. Izdebski, M. Kulesza, Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1999) Druga propozycja klasyfikacyjna str. 102 – 114
Administracja scentralizowana
Administracja zdecentralizowana
Administracja wykonywana w formie zadań zleconych
Administracja zcentralizowana
Administracja Państwowa:
Przykłady:
Prezydent RP jego kancelaria ,
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich,
Organy Narodowego Banku Polskiego, w tym Krajowa Rada Polityki Pieniężnej,
Administracja władzy ustawodawczej: (Kancelaria Sejmu, Kancelaria Senatu) oraz centralne organy administracji podległe Sejmowi np. Główny Inspektor Pracy, Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
Administracji wymiaru sprawiedliwości: Krajowa Rada Sądownictwa, Prezesi wszystkich trybunałów i sądów, personel administracyjny sądów
Ambasadorzy i konsulowie RP jako organy admiÂnistracji paÅ„stwowej funkcjonujÄ…ce za granicami paÅ„stwa
Administracja rzÄ…dowa:
Szczeble:
Centrum rządowe: RM, PRM i struktury obsługujące (KPRM, RCL, RCSS) aparat pomocniczy (stałe komitety RM, rady i zespoły, komisje wspólne, itp.)
Administracja ministerialna: ministrowie-szefowie resortów, ministerstwa
Administracja urzędów centralnych
Terenowa rządowa administracja ogólna: wojewodowie i urzędy wojewódzkie
Terenowe organy administracji zespolonej
Terenowe organy administracji niezespolonej
Administracja zdecentralizowana
Formy korporacyjne: Istota: Powierzanie zarządu sprawami publicznymi samym zainteresowanym, czyli zrzeszeniom obywateli, organizowanych z mocy ustawy w obligatoryjne korporacje prawa publicznego. Przykłady: Administracja samorządu terytorialnego, Administracja samorządu zawodowego, Administracja samorządów specjalnych. Cechy: Korporacyjny charakter, Odrębna od państwa osobowość prawna, Obligatoryjność, czyli powszechność członkowstwa, Demokratyzm, Samodzielność w realizacji zadań, Wykonywanie funkcji z zakresu administracji publicznej
Formy osobowe (personalne) decentralizacji
Formy majątkowe (kapitałowe, finansowe) decentralizacji
ad.1 Formy korporacyjne decentralizacji
Istota: Powierzanie zarządu sprawami publicznymi samym zainteresowanym, czyli zrzeszeniom obywateli, organizowanych z mocy ustawy w obligatoryjne korporacje prawa publicznego. Przykłady: Administracja samorządu terytorialnego, Administracja samorządu zawodowego, Administracja samorządów specjalnych. Cechy: Korporacyjny charakter, Odrębna od państwa osobowość prawna, Obligatoryjność, czyli powszechność członkowstwa, Demokratyzm, Samodzielność w realizacji zadań, Wykonywanie funkcji z zakresu administracji publicznej
Administracja rzÄ…dowa w Polsce
Szczeblowa struktura
Funkcje administracji rzÄ…dowej
Sfera polityczna - poziom decyzyjny
formułowanie i ustanawiane resortowych polityk publicznych
stanowienie aktów norm regulujących funkcjonowanie danej dziedziny życia społeczeństwa,
podejmowanie rozstrzygnięć władczych
Sfera wykonawcza – poziom realizacyjny
działania organizatorskie - podejmowanie czynności służących wykonaniu zadań publicznych określonych prawem lub postanowionych w politykach publicznych,
działania dystrybucyjne - alokacja zasobów i środków do tych sfer działalności i grup społecznych, które korzystają z preferencji określonych w politykach publicznych,
działania kontrolno-nadzorcze - ingerowanie w przebieg działalności osób lub podmiotów zbiorowych celem zweryfikowania ich zgodności z obowiązującymi normami,
działania prognostyczne i planistyczne - określenie przyszłych stanów społeczeństwa.
Centrum rzÄ…dowe (CAGR)
Rada Ministrów
Podstawy prawne:
Konstytucja RP,
Ustawa z 8 sierpnia 1996r. o Radzie Ministrów,
Ustawa z 4 września 1997r. o działach administracji rządowej.
Funkcje RM:
inicjatywne - związane z kształtowaniem polityki państwa,
władcze - służące bieżącej realizacji polityki państwa,
wykonawczo-organizatorskie - realizowanie stałych zadań państwa,
nadzorcze i kontrolne - służące gwarantowaniu poprawnego funkcjonowania instytucji sektora publicznego.
Wybrane aspekty: tryb kreacji; Rada Gabinetowa, skład, kolegialność, tryb podejmowania decyzji, uczestnicy posiedzeń rządu
Organy wewnętrzne RM: Pełnomocnicy rządu; Stałe Komitety RM; Kolegia, Rady, Zespoły; Komisje wspólne.
Aparat pomocniczy RM i szefa rządu: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów; Rządowe Centrum Legislacji; Rządowe Centrum Studiów Strategicznych
Zgodnie z KonstytucjÄ… Rada Ministrów jako jeden z podstawowych organów wÅ‚adzy wykonawczej w paÅ„stwie prowadzi politykÄ™ wewnÄ™trznÄ… Rzeczypospolitej Polskiej. W tym zakresie przyjÄ™to zasadÄ™ domniemania kompetencji rzÄ…du. Polega ona na poÂwierzeniu rzÄ…dowi wszystkich spraw polityki PaÅ„stwa poza tymi, które zastrzeżone zostaÅ‚y dla innych organów paÅ„stwowych i samorzÄ…du terytorialnego.
Z treÅ›ci art. 146 wynikajÄ… nastÄ™pujÄ…ce funkcje Rady Ministrów. Na czoÅ‚o wyÂsuwa siÄ™ funkcja wykonawcza polegajÄ…ca na wykonywaniu ustaw jako aktów prawÂnych parlamentu. Kolejno należy wymienić funkcjÄ™ administrowania paÅ„stwem, z którÄ… powiÄ…zana zostaÅ‚a funkcja kierowania, rozumiana szeroko, gdyż obejmujÄ…ca także kierowanie caÅ‚oÅ›ciÄ… administracji rzÄ…dowej. Rada Ministrów przed Sejmem ponosi odpowiedzialność za dziaÅ‚ania wÅ‚asne, ale także i za dziaÅ‚ania caÅ‚ej adminiÂstracji, która obejmuje szeroko rozbudowany aparat. StÄ…d wynika funkcja kierowniczo- koordynacyjna, której celem jest zabezpieczenie jednolitoÅ›ci polityki paÅ„stwa w dziedzinie wewnÄ™trznej, sprawność dziaÅ‚ania tego aparatu. NastÄ™pnÄ… jest funkÂcja rzÄ…dzenia, najpeÅ‚niej podkreÅ›lajÄ…ca rolÄ™ ustrojowÄ…, samodzielność, ale i odpowieÂdzialność Rady Ministrów. Funkcja ta polega na wytyczaniu kierunkowych zasad polityki paÅ„stwa w dziedzinie wewnÄ™trznej i zewnÄ™trznej, w podejmowaniu decyzji o znaczeniu strategicznym. Na odrÄ™bne podkreÅ›lenie zasÅ‚uguje rola Rady Ministrów w zakresie zapewnienia zewnÄ™trznego i wewnÄ™trznego bezpieczeÅ„stwa paÅ„stwa. Na tym odcinku stykajÄ… siÄ™ kompetencje Prezydenta, Rady Ministrów i wÅ‚aÅ›ciwych miÂnistrów, którzy dziaÅ‚ajÄ… w myÅ›l polityki wytyczonej przez rzÄ…d. WÅ›ród kompetencji rzÄ…du, które wymienia Konstytucja, w art 146 znajduje siÄ™ zapewnienie bezpieczeÅ„Âstwa wewnÄ™trznego paÅ„stwa oraz porzÄ…dku publicznego.
Można przyjąć, że Rada Ministrów jest głównym, konstytucyjnym podmiotem odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i porządku publicznego w państwie. Rada Ministrów ma uprawnienia w zakresie zapobiegania skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych, mających znamiona klęski żywiołowej, poprzez wprowadzanie na terytorium całego kraju lub jego części stanu kieski żywiołowej (ustawa 7 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej).
Ponadto jest uprawniona do przedstawienia prezydentowi RP inicjatywy wproÂwadzenia stanu wyjÄ…tkowego w sytuacji szczególnego zagrożenia konstytucyjnego ustroju paÅ„stwa, bezpieczeÅ„stwa obywateli lub porzÄ…dku publicznego, w tym spoÂwodowanego dziaÅ‚aniami terrorystycznymi (ustawa z 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjÄ…tkowym).
Ustawa o Radzie Ministrów z 8 sierpnia 1996 r. przewiduje tworzenie jej orgaÂnów wewnÄ™trznych. Prezes Rady Ministrów, z wÅ‚asnej inicjatywy lub na wniosek czÅ‚onka Rady Ministrów, może, w drodze zarzÄ…dzenia, tworzyć organy pomocnicze Rady Ministrów lub prezesa Rady Ministrów, a w szczególnoÅ›ci:
stały komitet lub komitety Rady Ministrów w celu inicjowania, przygotowania i uzgadniania rozstrzygnięć albo stanowisk Rady Ministrów lub prezesa Rady Ministrów w sprawach należących do zadań i kompetencji tych organów;
komitety do rozpatrywania określonych kategorii spraw lub określonej sprawy;
rady i zespoły opiniodawcze lub doradcze w sprawach należących do zadań i kompetencji Rady Ministrów lub prezesa Rady Ministrów.
Jednym z takich podmiotów jest Kolegium do Spraw SÅ‚użb Specjalnych, które dziaÅ‚a przy RM jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach programowania, nadzorowania i koordynowania dziaÅ‚alnoÅ›ci ABW, AW, SÅ‚użby Kontrwywiadu Wojskowego, SÅ‚użby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjncgo, zwanych dalej sÅ‚użbami specjalnymi, oraz podejmowanych dla ochrony bezÂpieczeÅ„stwa paÅ„stwa dziaÅ‚aÅ„ Policji, Straży Granicznej, Å»andarmerii Wojskowej, SÅ‚użby WiÄ™ziennej, Biura Ochrony RzÄ…du, SÅ‚użby Celnej, urzÄ™dów skarbowych, izb skarbowych, organów kontroli skarbowej, organów informacji finansowej oraz sÅ‚użb rozpoznania SiÅ‚ Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Tak wiÄ™c przedmiotem dziaÅ‚ania Kolegium jest problematyka sÅ‚użb specjalnych dotyczÄ…ca bezpieczeÅ„stwa zewnÄ™trznego i wewnÄ™trznego, poszerzona o zadania z zakresu bezpieczeÅ„stwa paÅ„stwa realizowane przez inne wyspecjalizowane sÅ‚użby paÅ„stwowe.
Podstawą prawną działania Kolegium jest ustawa z 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu.
Do zadań Kolegium należy formułowanie ocen lub wyrażanie opinii w sprawach:
powoływania i odwoływania szefów ABW, AW, Służby kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego;
kierunków i planów działania służb specjalnych;
szczegółowych projektów budżetów służb specjalnych;
projektów aktów normatywnych i innych dokumentów rządowych dotyczących działalności służb specjalnych;
wykonywania przez służby specjalne powierzonych im zadań zgodnie z kierunkami i planami działania tych służb;
rocznych sprawozdań przedstawianych przez szefów z działalności podległych im służb specjalnych;
koordynowania działalności ABW, AW, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego, a także działalności służb specjalnych z Policja, Strażą Graniczną, Żandarmerią Wojskową, Biurem Ochrony Rządu, Służba Celną, urzędami skarbowymi, izbami skarbowymi, organami kontroli skarbowej, organami informacji finansowej i służbami rozpoznania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz ich współdziałania w dziedzinie ochrony bezpieczeństwa państwa;
współdziałania służb specjalnych z właściwymi organami i służbami innych państw;
organizacji wymiany informacji istotnych dla bezpieczeństwa i międzynarodowej pozycji Rzeczypospolitej Polskiej pomiędzy organami administracji rządowej.
W skład Kolegium wchodzą:
Prezes Rady Ministrów jako przewodniczący,
Sekretarz Kolegium,
członkowie (ministrowie właściwi: do spraw wewnętrznych, do spraw zagranicznych, obrony narodowej, do spraw finansów publicznych oraz szef
Biura Bezpieczeństwa Narodowego),
minister członek Rady Ministrów właściwy do spraw koordynowania działalności służb specjalnych, jeżeli został wyznaczony przez prezesa Rady Ministrów.
Ponadto w posiedzeniach Kolegium uczestniczÄ… także szefowie sÅ‚użb specjalÂnych (ABW, AW, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, SÅ‚użby Kontrwywiadu Wojskowego, SÅ‚użby Wywiadu Wojskowego) oraz przewodniczÄ…cy Sejmowej KomiÂsji do Spraw SÅ‚użb Specjalnych. JednoczeÅ›nie premier jako przewodniczÄ…cy może zapraszać do udziaÅ‚u w posiedzeniach Kolegium przewodniczÄ…cych wÅ‚aÅ›ciwych komisji sejmowych, przedstawicieli organów paÅ„stwowych oraz inne osoby, któÂrych uczestnictwo jest niezbÄ™dne ze wzglÄ™du na tematykÄ™ obrad.
Prezes Rady Ministrów
Decyduje o ostatecznym kształcie Rady Ministrów, wyznacza liczbę ministrów, określa ich zadania, koordynuje i kontroluje pracę ministrów.
Dwie role PRM:
PrzewodniczÄ…cy RM, czyli szef rzÄ…du,
Organ administracji rzÄ…dowej
Urzędy centralne nadzorowane przez Prezesa Rady Ministrów
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Agencja Wywiadu
Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów
Centrum Badania Opinii Społecznej
Główny Urząd Statystyczny
Krajowa Szkoła Administracji Publicznej
Polska Akademia Nauk
Polski Komitet Normalizacyjny
Rada do Spraw Uchodźców
RzÄ…dowe Centrum Legislacji
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Urząd Służby Cywilnej
Urząd Zamówień Publicznych
Istotną rolę w realizacji przez rząd funkcji zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego państwa odgrywa Prezes Rady Ministrów, który ma określone kompetencje. Przyznanie Premierowi odrębnych, szeroko zakreślonych kompetencji pozwala go traktować jako samodzielny, naczelny organ administracji.
Zgodnie z art. 1.48 Konstytucji RP premier:
reprezentuje Radę Ministrów,
kieruje pracami Rady Ministrów,
wydaje rozporzÄ…dzenia,
zapewnia realizację polityki Rady Ministrów i określa sposoby tej realizacji,
koordynuje i kontroluje pracę ministrów,
sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach,
jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.
Wysoka ranga ustrojowa prezesa Rady Ministrów jest także konsekwencjÄ… faktu, że zgodnie z KonstytucjÄ… jest on zwierzchnikiem sÅ‚użbowym wszystkich pracowÂników administracji rzÄ…dowej. Premier reprezentuje Rade Ministrów na zewnÄ…trz, na wniosek ministrów powoÅ‚uje i odwoÅ‚uje sekretarzy stanu i podsekretarzy stanu w ministerstwach.
Prezes Rady Ministrów powoÅ‚uje i odwoÅ‚uje wszystkich szefów urzÄ™dów cenÂtralnych dziaÅ‚ajÄ…cych w obszarze bezpieczeÅ„stwa wewnÄ™trznego paÅ„stwa. Ponadto szefowie sÅ‚użb specjalnych podlegajÄ… bezpoÅ›rednio premierowi.
W przypadku wprowadzenia stanu wyjÄ…tkowego na obszarze wiÄ™kÂszym niż obszar jednego województwa, prezes Rady Ministrów podejmuje dziaÅ‚ania przywracajÄ…ce konstytucyjny ustrój paÅ„stwa, bezpieczeÅ„stwo obywateli lub porzÄ…Âdek publiczny, a w szczególnoÅ›ci zapewnia koordynacjÄ™ i kontrolÄ™ funkcjonowania administracji rzÄ…dowej i samorzÄ…dowej. Jeżeli organy samorzÄ…du terytorialnego nie sÄ… w stanic wykonywać zadaÅ„ publicznych lub podejmować dziaÅ‚aÅ„ wynikajÄ…Âcych z przepisów o wprowadzeniu stanu wyjÄ…tkowego, prezes Rady Ministrów, na wniosek wÅ‚aÅ›ciwego wojewody, może zawiesić te organy i ustanowić w ich miejsce zarzÄ…d komisaryczny sprawowany przez komisarza rzÄ…dowego.
Prezes Rady Ministrów w celu koordynacji dziaÅ‚aÅ„ w dziedzinie ochrony bezÂpieczeÅ„stwa i obronnoÅ›ci paÅ„stwa wydaje wiążące wytyczne oraz żąda informacji i opinii od:
ministra właściwego do spraw wewnętrznych w odniesieniu do działalności Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu;
ministra sprawiedliwości w odniesieniu do działalności Służby Więziennej;
ministra obrony narodowej w odniesieniu do działalności Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Żandarmerii Wojskowej;
szefów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu;
szefa Centralnego Biura Antykorupcyjncgo;
ministra właściwego do spraw finansów publicznych w odniesieniu do
działalności Służby Celnej, urzędów i izb skarbowych, organów kontroli skarbowej oraz organów informacji finansowej.
Do realizacji zadań z zakresu koordynacji działania służb specjalnych premier może wyznaczyć ministra Koordynatora Służb Specjalnych.
W przypadku powoÅ‚ania ministra w celu koordynowania dziaÅ‚alnoÅ›ci sÅ‚użb specjalnych, wytyczne w odniesieniu do dziaÅ‚alnoÅ›ci Agencji BezpieczeÅ„stwa WewnÄ™trzÂnego, Agencji Wywiadu, SÅ‚użby Kontrwywiadu Wojskowego i SÅ‚użby Wywiadu Wojskowego, prezes Rady Ministrów wydaje na wniosek tego ministra. Wspomniane wytyczne opiniuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej oraz Kolegium do Spraw SÅ‚użb Specjalnych.
Do zakresu działania ministra Koordynatora Służb Specjalnych należy:
wykonywanie czynności wynikających z bezpośredniej podległości szefów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu prezesowi Rady Ministrów;
wykonywanie czynności wynikających ze sprawowanej przez prezesa Rady Ministrów funkcji nadzoru nad działalnością Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu oraz Centralnego Biura Antykorupcyjncgo, z wyłączeniem nadzoru procesowego określonego w odrębnych przepisach, oraz wykonywanie, za pośrednictwem ministra obrony narodowej, funkcji kontrolnych wobec Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego oraz innych czynności związanych z odpowiedzialnością prezesa Rady Ministrów za działalność służb specjalnych;
koordynowanie i kontrolowanie działalności służb specjalnych oraz ich współdziałania z Policją, Strażą Graniczną, Żandarmerią Wojskową, Służbą Więzienną, Służbą Celną, organami: celnymi, skarbowymi, kontroli skarbowej, informacji finansowej i służbami rozpoznania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie ochrony bezpieczeństwa państwa;
koordynowanie współdziałania służb specjalnych z właściwymi organami i służbami innych państw;
wykonywanie i nadzorowanie innych wyznaczonych przez prezesa Rady Ministrów zadań w dziedzinie bezpieczeństwa państwa, w tym misji specjalnych;
wykonywanie zadań ministra Koordynatora Służb Specjalnych przewidzianych w ustawie z 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego.
Wykonywanie wymienionych zadań umożliwia ministrowi Koordynatorowi Służb Specjalnych upoważnienie go przez premiera m.in. do:
przygotowywania projektów założeń polityki w zakresie bezpieczeństwa państwa i ochrony jego porządku konstytucyjnego, projektów ustaw, rozporządzeń i innych aktów prawnych dotyczących bezpieczeństwa państwa, opinii w sprawie projektów aktów prawnych i innych dokumentów rządowych w zakresie związanym z bezpieczeństwem państwa, ocen stanu bezpieczeństwa państwa, projektów planów i kierunków działania służb specjalnych, projektów działań zmierzających do stworzenia zintegrowanego systemu służb specjalnych oraz innych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na rzecz bezpieczeństwa państwa, projektów wytycznych prezesa Rady Ministrów w sprawie działalności służb specjalnych oraz oceny stanu ich realizacji;
żądania informacji i opinii, dotyczących działalności Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu;
żądania od szefów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego informacji, dokumentów i sprawozdań dotyczących poszczególnej sprawy albo rodzaju spraw;
żądania od szefów Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego dokumentów i sprawozdań dotyczących poszczególnej sprawy albo rodzaju spraw;
opracowywania i przedstawiania prezesowi Rady Ministrów projektów wytycznych dla ministra obrony narodowej w odniesieniu do działalności Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Żandarmerii Wojskowej, w celu zapewnienia wymaganego współdziałania służb specjalnych;
przygotowywania opinii o kandydatach na stanowiska szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, szefa Agencji Wywiadu, szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego, szefa Służby Wywiadu Wojskowego oraz ich zastępców;
rozpatrywania w imieniu prezesa Rady Ministrów skarg na działalność służb specjalnych;
reprezentowania prezesa Rady Ministrów w kontaktach międzynarodowych związanych z działalnością służb specjalnych.
Administracja ministerialna
MINISTROWIE
Status ministra resortowego
Podstawy prawne zakresu działania ministra
Liczba ministrów z teką (resorty i działy administracji rządowej
Pozycja ustrojowa i polityczna ministrów
Podstawowe funkcje
Kompetencje prawodawcze
Odpowiedzialność polityczna i konstytucyjna
Aparat wykonawczy ministrów
Organy i urzędy podległe lub nadzorowane przez ministrów
Działy administracji rządowej
Ustawa z dnia 4 września 1997 roku o działach administracji rządowej
Rozdział 2 Klasyfikacja działów administracji rządowej Art. 5. Ustala się następujące działy:
1)   administracja publiczna,   1a)  architektura i budownictwo,   2)   budżet,   3)   finanse publiczne,   4)   gospodarka,   5)   gospodarka morska,  6)   gospodarka wodna,   7)   instytucje finansowe,   8)   integracja europejska,   9)   kultura i ochrona dziedzictwa narodowego,   10)  kultura fizyczna i sport,  11)  łączność,  12)  gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa,  13)  nauka, 14)  obrona narodowa,  15)  oświata i wychowanie,  16)  praca,
 17)  rolnictwo,  18)  rozwój wsi,  18a) rozwój regionalny,  18b) rynki rolne,  19)  Skarb Państwa,   20)  sprawiedliwość,   21)  szkolnictwo wyższe,   22)  transport,  22a) turystyka,  23)  środowisko,  24)  sprawy wewnętrzne,  25)  wyznania religijne,  26)  zabezpieczenie społeczne,  27)  sprawy zagraniczne,  28)  zdrowie.
Aparat pomocniczy ministra
MINISTERSTWA
Podstawy prawne organizacji ministerstwa
Poziom polityczny (gabinet polityczny) i apolityczny (personel urzędniczy) ministerstwa
Rodzaje, liczba i wielkość komórek organizacyjnych
Administracja organów i urzędów centralnych
Istota organów i urzędów centralnych
Centralne organy i urzędy administracji rządowej to organizacyjnie samodzielne centralne organy administracji nie mające statusu organów naczelnych.
Instytucje te powoływane są drogą ustawową, mają własne, ustawowo określone kompetencje.
Przyczyny ich tworzenia i zróżnicowania.
Podległość i nadzór nad organami i urzędami resortowymi oraz pozaresortowymi
Wspólne funkcje.
1. wydawanie aktów prawnych (zarządzenia, instrukcje, regulaminy) oraz współuczestnictwo w ich projektowaniu przez inne organy,
2. rozstrzyganie konkretnych spraw w drodze aktów administracyjnych,
3. sprawowanie kontroli i nadzoru.
Za najbardziej typowe urzędy centralne uważa się:
inspekcje, prowadzące kontrolę przestrzegania ustanowionych standardów w określonej dziedzinie działalności, (Inspektor Nadzoru Budowlanego i Główny Inspektor Sanitarny, Główny Inspektor Farmaceutyczny, Główny inspektor Weterynarii, )
urzędy regulacyjne, wydające licencje na prowadzenie różnego typu działalności i sprawdzające poprawność wykonywania warunków tych licencji, (Urząd Regulacji Energetyki, Urząd Regulacji Telekomunikacji i Poczty
urzędy standaryzacyjne i certyfikacyjne, (Główny Urząd Miar, Polski Komitet Normalizacyjny, Urząd Patentowy RP,
urzędy nadzorcze nad pewnymi sferami działalności, (Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, Komisja Papierów Wartościowych i Giełd.
urzędy wykonujące specjalne zadania publiczne (np. związane z bezpieczeństwem publicznym, zwalczaniem klęsk żywiołowych), (Policja, Straż Graniczna, Państwowej Straży Pożarnej, Szefa Obrony Cywilnej Kraju)
urzędy świadczące usługi publiczne (Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, KRUS. ZUS)
RzÄ…dowa administracja terenowa
WOJEWODA
Role i funkcje wojewody:
jest przedstawicielem Rady Ministrów w województwie,
jest zwierzchnikiem zespolonej administracji rzÄ…dowej,
jest organem nadzoru nad jednostkami samorzÄ…du terytorialnego,
jest organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów KPA,
jest reprezentantem Skarbu Państwa w zakresie określonym w odrębnych ustawach.
Urząd Wojewódzki: Urząd Wojewódzki jest aparatem pomocniczym wojewody, złożonym z wydziałów i zintegrowanym pod kierownictwem dyrektora generalnego. Struktura organizacyjna urzędów wojewódzkich jest dosyć jednorodna i z reguły obejmuje podobne komórki organizacyjne. Wojewoda ma także możliwość tworzenia delegatur urzędu wojewódzkiego w miastach nie będących siedzibą Urzędu Wojewódzkiego
RzÄ…dowa administracja terenowa zespolona
Kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży (11)
Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej,
Komendant Wojewódzki Policji,
Kurator Oświaty,
Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny,
Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej,
Wojewódzki Inspektor Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennej,
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego,
Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska,
Wojewódzki Inspektor Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych,
Wojewódzki Lekarz Weterynarii,
Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Administracja rzÄ…dowa niezespolona
Struktury adm. rzÄ…dowej niezespolonej (16)
dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień,
dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej,
dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych,
dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar,
dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych,
dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej,
dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych,
dyrektorzy urzędów morskich,
dyrektorzy urzędów statystycznych,
dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej,
komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci strażnic oraz komendanci granicznych placówek kontrolnych i dywizjonów Straży Granicznej,
okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego,
państwowi inspektorzy sanitarni,
powiatowi oraz graniczni lekarze weterynarii,
wojewódzcy inspektorzy transportu drogowego.
Organy samorzÄ…du terytorialnego
Zakres działań organówsamorządu terytorialnego w zakresie administracji spraw wewnętrznych
Zadania zwiÄ…zane z ochronÄ… porzÄ…dku i bezpieczeÅ„stwa publicznego ustawoÂdawca zaliczyÅ‚ do podstawowych zadaÅ„ jednostek samorzÄ…du terytorialnego. Zakres dziaÅ‚alnoÅ›ci poszczególnych szczebli samorzÄ…du terytorialnego zostaÅ‚ jedÂnak zróżnicowany. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadaÅ„ wÅ‚asnych poszczególnych jednostek samorzÄ…du terytorialnego. Zatem gmina jako podstawowa jednostka samorzÄ…du terytorialnego dąży do zaspokajania zbiorowych potrzeb gminnej wspólnoty samorzÄ…dowej, powiat wykonuje okreÅ›lone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym, a samorzÄ…d województwa wykoÂnuje okreÅ›lone ustawami zadania o charakterze wojewódzkim.
W szczególnoÅ›ci zadania wÅ‚asne gminy obejmujÄ… m.in. sprawy porzÄ…dku pubÂlicznego i bezpieczeÅ„stwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpoÂwodziowej (art. 7 ust. l pkt 14 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorzÄ…dzie gminnym; DzU z 2001 r., nr 142, póz. 1591, z późn. zm.). Powiat wykonuje okreÅ›lone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym, m.in. w zakresie porzÄ…dku pubÂlicznego i bezpieczeÅ„stwa obywateli (art. 4 ust. l pkl 15 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorzÄ…dzie powiatowym; DzU z 2001 r., nr 142, póz. 1592, z późn. zm.). NatoÂmiast samorzÄ…d województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim okreÂÅ›lone ustawami m.in. w zakresie bezpieczeÅ„stwa publicznego {art. 14 ust. l pkt 14 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorzÄ…dzie województwa; DzU z 2001 r., nr 142, póz. 1590, z późn. zm.). JednoczeÅ›nie na podstawie art. 3 ustawy o Policji (DzU z 2002 r., nr 7, póz. 58, z późn. zm.) wojewoda oraz wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub starosta sprawujÄ…cy wÅ‚adzÄ™ administracji ogólnej oraz organy gminy, powiatu i samorzÄ…du województwa wykonujÄ… zadania w zakresie ochrony bezpieczeÅ„stwa lub porzÄ…dku publicznego na zasadach okreÅ›lonych w ustawach.
IstniejÄ… jednak znaczne różnice terminologiczne w okreÅ›leniu zadaÅ„ wykoÂnywanych przez jednostki samorzÄ…du terytorialnego poszczególnych szczebli. Gmina i powiat wykonujÄ… zadania publiczne w zakresie „porzÄ…dku publicznego" i „bezpieczeÅ„stwa obywateli", a samorzÄ…d województwa w zakresie „bezpieczeÅ„Âstwa publicznego". JednoczeÅ›nie ustawa o samorzÄ…dzie gminnym oraz ustawa o samorzÄ…dzie powiatowym odróżnia zadania z zakresu porzÄ…dku publicznego i bezpieczeÅ„stwa obywateli od zadaÅ„ z zakresu ochrony przeciwpożarowej i przeÂciwpowodziowej (i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdroÂwia ludzi i Å›rodowiska), a ustawa o samorzÄ…dzie województwa - zadania z zakresu bezpieczeÅ„stwa publicznego od zadaÅ„ z zakresu ochrony przeciwpowodziowej.
Zacytowane na poczÄ…tku przepisy ustaw ustrojowych jednostek samorzÄ…du teryÂtorialnego tylko w przypadku gmin okreÅ›lajÄ… wprost, że gmina wykonuje zadania z zakresu porzÄ…dku publicznego i bezpieczeÅ„stwa obywateli jako zadania wÅ‚asne. Niemniej okreÅ›lenie zadaÅ„ z zakresu porzÄ…dku publicznego i bezpieczeÅ„stwa obyÂwateli oraz bezpieczeÅ„stwa publicznego jako zadaÅ„ wÅ‚asnych jednostek samorzÄ…du terytorialnego wynika bezpoÅ›rednio z Konstytucji RP oraz innych przepisów ustrojowych. W zwiÄ…zku z powyższym także zadania powiatu w zakresie porzÄ…dku publiczÂnego i bezpieczeÅ„stwa obywateli oraz zadania samorzÄ…du województwa w zakresie bezpieczeÅ„stwa publicznego należą do zadaÅ„ wÅ‚asnych odpowiednio powiatu i samorzÄ…du województwa.
Wybrane aspekty:
Wpływ j.s.t. na działalność policji (powoływanie i odwoływanie komendantów powiatowych miejskich i komisariatów po uzyskaniu opinii właściwych organów samorządowych; coroczne sprawozdania z działalności; prawo żądania informacji; prawo żadania podjęcia działań)
Zasady tworzenia i funkcjonowania rewirów dzielnicowych i posterunków policji (obowiązkowe konsultacje z władzami gminy; nieodpłatne lub preferencyjne udostępnianie lokali; gotowość uzupełniania etatów; informacje o działalności, stanie bezpieczeństwa i porządku)
Finansowanie policji przez jednostki samorządu terytorialnego (powiatowa dotacja celowa; darowizny rzeczowe i finansowe – inwestycje, remonty, sprzęt, zakup towarów i usług- 2003/2004 Fundusz Wsparcia Policji; utrzymywanie dodatkowych etatów; nagrody za osiągnięcia; rekompensaty za ponadnormatywną służbę
Współpraca policji, jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych w kształtowaniu lokalnej polityki bezpieczeństwa (współdziałanie międzyinstytucjonalne - lokalne strategie i programy zapewniania bezpieczeństwa jako instrument działań prewencyjnych; polityka informacyjna; działania koordynacyjne; działalność edukacyjna i wychowawcza)
Starosta jako zwierzchnik powiatowych, służb, inspekcji i straży (Zespolenie powiatowych struktur policji, straży pożarnej i nadzoru budowlanego pod zwierzchnictwem starosty; opiniowanie starosty obsady kierowników; zatwierdzanie programów działania; uzgadnianie współpracy; kierowanie działaniami w sytuacjach szczególnych; zlecanie przeprowadzenia kontroli; coroczne sprawozdania; żądania podjęcia działań)
Rola powiatowych komisji bezpieczeństwa i porządku ( Obowiązek Rady Powiatu tworzenia powiatowych programów zapobiegania przestępczości oraz ochrony obywateli i porządku publicznego; ustrojowe umocowanie komisji od 2001 roku; skład – przedstawiciele samorządu powiatowego i gminnego, organizacji pozarządowych, oświaty, przedstawiciele policji, udział przedstawiciela prokuratury; zadania komisji – organ opiniodawczo-doradczy starosty; kadencyjność i tryb działania)
Przepisy porządkowe stanowione przez organy gmin i powiatów (Gmina - uchwały i zarządzenia zawierające przepisy porządkowe niezbędne do ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego; Powiat - zawierające przepisy porządkowe niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego)
Możliwość tworzenia powiatowych i gminnych straży pożarnych
Samorządowe formacje porządkowe – straże gminne, straże miejskie
Zapobieganie alkoholizmowi i narkomanii.
Działy administracji rządowej
Ogólna charakterystyka administracji spraw wewnętrznych w świetle działów administracji rządowej oraz zasady resortowości.
USTAWA z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U. 1997 Nr 141 poz. 943)
Opracowano na podstawie: tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, Nr 107, poz. 732, Nr 120, poz. 818, Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 63, poz. 394, Nr 199, poz. 1227, Nr 201, poz. 1237, Nr 216, poz. 1370, Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 42, poz. 337, Nr 68, poz. 574, Nr 77, poz. 649, Nr 157, poz. 1241, Nr 161, poz. 1277, Nr 168, poz. 1323, Nr 201, poz. 1540, z 2010 r. Nr 28, poz. 143 i 146, Nr 107, poz. 679, Nr 127, poz. 857, Nr 155, poz. 1035, Nr 239, poz. 1592, z 2011 r. Nr 234, poz. 1385, Nr 240, poz. 1429, z 2012 r. poz. 596, poz. 908.
Rozdział 2 Klasyfikacja działów administracji rządowej Art. 5.
Ustala się następujące działy:
1) administracja publiczna;
1a) budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa;
2) budżet;
3) finanse publiczne;
4) gospodarka;
5) gospodarka morska;
6) gospodarka wodna;
7) instytucje finansowe;
7a) informatyzacja;
8) członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej;
9) kultura i ochrona dziedzictwa narodowego;
10) kultura fizyczna;
11) łączność;
12) (uchylony);
13) nauka;
14) obrona narodowa;
15) oświata i wychowanie;
16) praca;
17) rolnictwo;
18) rozwój wsi;
18a) rozwój regionalny;
18b) rynki rolne;
18c) rybołówstwo;
19) Skarb Państwa;
20) sprawiedliwość;
21) szkolnictwo wyższe;
22) transport;
22a) turystyka;
23) środowisko;
23a) rodzina;
24) sprawy wewnętrzne;
25) wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne;
26) zabezpieczenie społeczne;
27) sprawy zagraniczne;
28) zdrowie.
Podstawowe obszary administracji spraw wewnętrznych
Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego; ochrona granicy Państwa i kontrola ruchu granicznego; zarządzanie kryzysowe; obrona cywilna; ochrona przeciwpożarowa; przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych i innych podobnych zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu powszechnemu.
Art. 29.
1. Dział sprawy wewnętrzne obejmuje sprawy:
1) ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego;
2) ochrony granicy Państwa, kontroli ruchu granicznego i cudzoziemców oraz
koordynacji działań związanych z polityką migracyjną państwa;
3) zarzÄ…dzania kryzysowego;
4) obrony cywilnej;
5) ochrony przeciwpożarowej;
[6) przeciwdziałania skutkom klęsk żywiołowych i innych podobnych zdarzeń
zagrażających bezpieczeństwu powszechnemu;
6a) usuwania skutków klęsk żywiołowych i innych podobnych zdarzeń zagrażających
bezpieczeństwu powszechnemu;]
7) nadzoru nad ratownictwem górskim i wodnym;
8) obywatelstwa;
9) ewidencji ludności, dowodów osobistych i paszportów;
10) rejestracji stanu cywilnego oraz zmiany imion i nazwisk.
2. Jeżeli informacje uzyskane przez organy i jednostki organizacyjne nadzorowane,
podległe lub podporządkowane ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych
mogą mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa Państwa, minister ten przekazuje
je niezwłocznie do wiadomości Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa
Rady Ministrów.
3. (uchylony).
4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych sprawuje nadzór nad działalnością
Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Obrony Cywilnej Kraju,
Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej
oraz Biura Ochrony RzÄ…du.
Przepis uchylający pkt 6 i 6a w ust. 1 w art. 29 wchodzi w życie z dn. 8.09.2012 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 908).