BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE – gen. JAKLEWICZ

1. Wymień źródła zagrożeń bezpieczeństwa we współczesnym świecie.

Źródła zagrożeń bezpieczeństwa we współczesnym świecie:

1. Naturalne

2. Techniczne

3. Ustrojowe

4. Demograficzne

5. Ideologiczne

6. Gospodarcze

7. Edukacyjne

8. Psychologiczne

9. Kulturowe.

Terroryzm międzynarodowy, zorganizowaną przestępczość mafijną, nielegalny handel bronią, braki żywności, surowców, wody, zagrożenia dla środowiska naturalnego człowieka ( np. problem dziury ozonowej), choroby epidemiczne (AIDS)

Zagrożenia polityczne – to stan, w którym nasilają się zadania zorganizowanych grup społecznych ( politycznych) uniemożliwiających wypełnienia przez państwo jego funkcji, a przez to osłabione są działania organów lub instytucji realizujących cele i interesy narodowe.

Zagrożenia ekonomiczne - dotyczą problematyki produkcji wymiany i rozdziału różnych dóbr w państwie oraz racjonalnego nim dysponowania dla pomnażania ogólnego dobrobytu. Często są one definiowane jako zagrożenia gospodarcze.

Zagrożenia społeczne – zawiera w sobie wszystkie przypadki odnoszące się doniebezpieczeństwa utraty życia i zdrowia, tożsamości narodowej poszczególnych społeczności, oraz bezpieczeństwa socjalnego i publicznego.

Zagrożenia ekologiczne - to zdarzenia w wyników których może nastąpićniebezpieczeństwo dla istot żywych, na skutek zmiany środowiska naturalnego. Zdarzenia tego typu mogą doprowadzić do wystąpienia trwałego uszkodzenia lub zniszczenia obszarów środowiska przyrodniczego

1. Scharakteryzuj zagrożenia militarne.

Zagrożenia militarne – to splot zdarzeń w stosunkach międzynarodowych, w których może nastąpić ograniczenie lub utrata warunków do niezakłóconego bytu i rozwoju państwa. Mogą one pochodzić ze strony ugrupowań terrorystycznych. Zagrożeniami militarnymi są:

1. Blokada militarna

2. Szantaż militarny

3. Prowokacja militarna

4. Napaść zbrojna grup nieformalnych

Do zagrożeń militarnych należą:

• niewystarczająca demokratyczna kontrola nad siłami zbrojnymi i planowaniem obronnym,

• tolerancja dla sił nieposłusznych konstytucyjnie ustanowionym władzom,

• nieprzestrzeganie lub obchodzenie zobowiązań w dziedzinie kontroli zbrojeń i niewystarczające reakcje w momencie naruszenia tych zobowiązań,

• nadmierna rozbudowa sił zbrojnych, która może naruszać regionalną lub subregionalną równowagę sił,

• rozprzestrzenianie broni masowego rażenia oraz nielegalny transfer materiałów i technologii podwójnego zastosowania,

• niestosowanie się do zasad zawartych w Kodeksie Postępowania Państw dotyczących polityczno-militarnych aspektów bezpieczeństwa,

• niewspółmierne odwoływanie się do siły w czasie pełnienia misji wewnętrznych,

• obecność obcych wojsk bez zgody władz państwa przyjmującego.

1. Scharakteryzuj zagrożenia niemilitarne.

Zagrożenia niemilitarne to te, których specyfika występuje poza obszarem wojskowym i nie rodzi konfliktów zbrojnych, lub innych sytuacji wymagających użycia armii. Zagrożenia mogą doprowadzić do sytuacji kryzysowej będącej zdarzeniem cechującym się zaskoczeniem, niewystarczającą ilością informacji, przez co nie jest możliwe adekwatne działanie w wyniku.

Zagrożenie nie militarne to:

1. zagrożenia polityczne – nasilają się zadania zorganizowanych grup społecznych (politycznych) uniemożliwiających wypełnianie przez państwo jego funkcji, a przez to zostaje osłabione działania organów lub instytucji realizujących cele i interesy narodowe. Obejmuje on politykę wewnętrzną i zagraniczną państwa.

2. Zagrożenia ekonomiczne – dotyczą problematyki produkcji wymiany i rozdziału dóbr w państwie oraz racjonalnego dysponowania dla pomnażania ogólnego dobrobytu. Do zagrożeń ekonomicznych zaliczamy: kryzys finansowy, utrata rynku zbytu, szara strefa, bezrobocie, powstanie stref głodu i ubóstwa, blokady gospodarcze.

3. Zagrożenia społeczne – wszystkie przypadki odnoszące się niebezpieczeństwa utraty życia i zdrowia, tożsamości narodowej poszczególnych społeczności, oraz bezpieczeństwa socjalnego i publicznego. Do zagrożeń społecznych zaliczamy: naruszanie praw człowieka i wolności, dyskryminacji płci, patologie społeczne ( przestępczość, terror, narkomania, alkoholizm), masowe migracje, kradzież dóbr kultury, kryzysy demograficzne.

4. Zagrożenia ekologiczne – to zdarzenie w wyników których może nastąpić niebezpieczeństwo dla istot żywych, na skutek zmian środowiska naturalnego. Takie zdarzenia mogą doprowadzić do wystąpienia trwałego uszkodzenia lub zniszczenia obszarów środowiska przyrodniczego. Zaliczamy do nich: katastrofy naturalne i przemysłowe, niekontrolowana eksploatacja zasobów naturalnych, chaotyczna urbanizacja, próby nuklearne i testy nowych typów broni.

5. Terroryzm - Może być zagrożeniem społecznym i militarnym. Terroryzm jest to forma przemocy polegająca na przemyślanej akcji wymuszenia bądź zastraszania rządów lub określonych grup społecznych w celach politycznych, ekonomicznych

1. Wymień i scharakteryzuj rolę NATO w systemie bezpieczeństwa regionalnego.

Głównym celem NATO jest zagwarantowanie, środkami politycznymi i militarnymi, wolności i bezpieczeństwa wszystkim swoim członkom.

Artykuł 4 traktatu przewiduje konsultacje między państwami członkowskimi, gdy którekolwiek z nich uważa, iż zagrożone są: jego terytorialna integralność, polityczna suwerenność lub bezpieczeństwo.

Podstawową zasadą operacyjną sojuszu jest wzajemna współpraca suwerennych państw, oparta na niepodzielności bezpieczeństwa jego członków. Dzięki solidarności sojuszniczej żadne państwo członkowskie nie musi polegać jedynie na własnym wysiłku, aby sprostać podstawowym wymogom bezpieczeństwa.

1. Wymień instytucje bezpieczeństwa wewnętrznego w UE.

Instytucje bezpieczeństwa wewnętrznego w UE:

1. Europejska Agencja Obrony

2. Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony – ESDP

3. Europejskie Grupy Bojowe

4. Europejski Cel Operacyjny UE

5. Europejskie Siły Szybkiego Reagowania

1. Wymień główne zagrożenia dla bezpieczeństwa wewnętrznego dla UE.

Zagrożenia dla bezpieczeństwa wewnętrznego dla UE:

1. Terroryzm

2. Cyberprzestępczość

3. Przestępczość trans graniczna

4. Klęski żywiołowe

5. Pedofilia

6. Kryzysy polityczne

7. Handel ludźmi

8. rozpowszechnianie broni masowego rażenia

9. konflikty regionalne

10. przestępczość zorganizowana

11. rozpad państwa

1. Wymień struktury systemu obronnego państwa.

Struktury systemu obronnego państwa, wchodzą 3 podstawowe elementy:

a) podsystem kierowania obronnością - przygotowanie i utrzymanie na odpowiednim poziomie potencjału obronnego przez zapewnienie jego sprawnego rozwinięcia do koniecznych wymiarów w okresie zagrożenia i w czasie wojny.

b) podsystem militarny – tworzą Siły Zbrojne. Służą do ochrony niepodległości RP i niepodzielności jej terytorium, oraz zapewnienie bezpieczeństwa i nienaruszalności jej granic.

c) Podsystem poza militarny – spełniają funkcje pomocnicze i wspierające w stosunku do działań SZ.

1. Wymień główne wyznaczniki bezpieczeństwa zewnętrznego RP.

Wyznaczniki bezpieczeństwa zewnętrznego RP:

1. relacje z państwami sąsiedzkimi

2. relacje z krajami członkowskimi UE

3. relacje z krajami członkowskimi NATO

4. sojusz Północnoatlantycki

5. integracja Europejska

6. przyjęcie traktatu Lizbońskiego

7. stosunki transatlantyckie

1. Co rozumiesz przez pojęcie „lokalna strategia zapewnienia bezpieczeństwa”

LOKALNA STRATEGIA ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA – to zbiór priorytetów, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom danej społeczności. Cele lokalnej strategii zapewnienia bezpieczeństwa:

1. ograniczenie przestępczości

2. podniesienie poziomu bezpieczeństwa i jakości życia

3. zmniejszenie strachu przed staniem się ofiarą przestępstwa

4. poprawa szybkości, skuteczności i efektywności działań policyjnych po przyjęciu zgłoszenia od obywatela.

1. Opisz rolę sił zbrojnych RP w systemie reagowania kryzysowego.

Siły Zbrojne RP wykonują zadania wynikające z planów reagowania kryzysowego i obrony państwa. SZ mogą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych, nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i likwidacji ich skutków, oraz w akcjach poszukiwania i ratowania życia. SZ używane są także w sytuacjach kryzysowych w warunkach ogłoszenia stanów nadzwyczajnych w warunkach ogłoszenia stanu wyjątkowego. Mogą być także użyte do przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa w warunkach ogłoszenia stanu klęski żywiołowej.

` W ramach reagowania na zagrożenia kryzysowe SZ biorą udział w:

1. działaniach antyterrorystycznych

2. zwalczaniu powodzi i zjawisko lodowych

3. akcjach odśnieżania

4. akcjach ratowniczo – gaśniczych i usuwaniu skutków wywołanych przez pożar

5. akcjach poszukiwawczo – ratowniczych

6. działaniach przeciwepidemicznych.

1. Opisz rolę służb państwowych w tworzeniu bezpieczeństwa publicznego.

Policja, straż pożarna, straż miejska, straż Granicza ( trzeba opisach ich zadania )

1. Opisz rolę służb specjalnych w tworzeniu bezpieczeństwa publicznego.

Służby specjalne - instytucje, które prowadzą działania operacyjno-rozpoznawcze o charakterze niejawnym wewnątrz kraju. Domeną służb specjalnych jest pozyskiwanie i ochrona informacji kluczowych dla zapewnienia wewnętrznego bezpieczeństwa państwa.

Służby specjalne możemy podzielić na:

1. informacyjno – wywiadowcze – ich zadaniem jest pozyskiwanie cennych informacji o strategicznym znaczeniu oraz czasami dezinformowanie analogicznych służb wrogich państw,

2. policyjno – prewencyjne - których zadaniem jest ochrona bezpieczeństwa wewnętrznego – zarówno w sensie bezpieczeństwa osobistego obywateli danego kraju, jak i zapewnianie bezpieczeństwa i stabilności władzy.

Służbami specjalnymi są: ABW, Agencja Wywiadu, CBA, Służby Kontrwywiadu Wojskowego,

W systemie bezpieczeństwa państwa służby specjalne pełnią trzy zasadnicze

funkcje: - funkcję informacyjną - funkcję procesową - funkcję ochronno-kontrolną

1. Wymień cele, zadania i strukturę edukacji obronnej państwa.

Cele:

1. przygotowanie do obrony przed agresją militarną oraz nasilającymi się zagrożeniami czasu pokoju.

2. Procesem edukacji należy objąć również układ militarny, jako integralną część społeczeństwa

Zadania:

1. wynikają z zasady powszechnej obronności, zasady konieczności utrwalenia osobistej odpowiedzialności za obronę państwa, zasady optymalnego wykorzystania potencjału ludzkiego

2. Edukacja obronna ma za zadanie przeciwdziałanie zagrożeniom, zapewnienie całemu społeczeństwu bezpieczeństwa

Struktura:

1. W Polsce funkcjonuje pięć ośrodków decyzyjnych zajmujących się edukacją obronną. Należą do nich: Komitet Obrony Kraju, Urząd Rady Ministrów, Ministerstwo Obrony narodowej, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Sprawa Wewnętrznych i Administracji.

1. Opisz system edukacji obronnej młodzieży w Polsce.

Uczniowie gimnazjum, zasadniczych szkół zawodowych, liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych, techników zaczęli podlegać obowiązkowi w zakresie edukacji dla bezpieczeństwa, a przedmiot edukacja dla bezpieczeństwa stał się przedmiotem obowiązkowym. W ramach tego przedmiotu uczniowie mają odbywać szkolenia z zakresu przysobosobiebienia obronnego i zdobywać umiejętności z zakresu zachowania się w sytuacjach kryzysowych. Przyjęto również, że zakres tematyczny tego przedmiotu wymaga wsparcia ze stron instytucji bezpieczeństwa tj. Policja, Państwowa Straż Pożarna, Siły Zbrojne RP

1. Wymień obowiązki organów władzy państwowej w dziedzinie bezpieczeństwa.

   1. Prezydent - stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa, oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. Jest najwyższym zwierzchnikiem SZ

   2. Rada Ministrów- zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państwa, oraz porządek publiczny

   3. Minister Obrony Narodowej - jest naczelnym organem administracji państwowej w dziedzinie obronności państwa, kieruje SZ, przygotowuje projekty założeń obronnych

   4. Rada Bezpieczeństwa Narodowego – organ doradczy prezydenta w zakresie wew. i zew. bezpieczeństwa

   5. Sztab Generalny Wojska Polskiego – planowanie rozwoju SZ, planowanie użycia SZ.

2. Wymień zadania administracji rządowej w zakresie bezpieczeństwa publicznego.

Zadania administracji rządowej w zakresie bezpieczeństwa publicznego:

• zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz porządku publicznego,

• zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa,

• sprawowanie ogólnego kierownictwa w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,

• prawowanie nadzoru nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach.

pełnienie roli zwierzchnika służbowego pracowników administracji rządowej

Do zadań Rady Ministrów należy:
opracowywanie projektów strategii bezpieczeństwa narodowego; planowanie i realizacja przygotowań obronnych państwa zapewniających jego funkcjonowanie w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa i w czasie wojny; przygotowywanie systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym; utrzymywanie stałej gotowości obronnej państwa;

Wymień zadania administracji samorządowej w zakresie bezpieczeństwa publicznego.

Zadania administracji samorządowej w zakresie bezpieczeństwa publicznego:

1. ochrona przeciwpowodziowa, przeciwpożarowa

2. zapobieganie innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia, zdrowia i środowiska

3. obronność

4. zaspokajanie potrzeb wspólnoty w zakresie porządku publicznego

1. Wymień strukturę, rolę i zadania zespołów reagowania w sytuacjach kryzysowych.

Szczegółowe zasady funkcjonowanie zespołów reagowania kryzysowego określa Ustawa oraz Rozporządzenie.

ZADANIA:

1. monitorowanie występujących klęsk Żywiołowych i prognozowanie rozwoju sytuacji

2. realizowanie procedur i programów reagowania w czasie stanu klęski Żywiołowej,

3. opracowywanie i aktualizowanie planów reagowania kryzysowego

4. planowanie wsparcia organów kierujących działaniami na niższym szczeblu administracji publicznej

5. przygotowywanie warunków umożliwiających koordynację pomocy humanitarnej,

6. realizowanie polityki informacyjnej związanej ze stanem klęski Żywiołowej

STRUKTURA: szef, zastępca, grupy robocze o charakterze stałym i czasowy

19. Opisz współpracę administracji rządowej, samorządowej i wojska w zakresie bezpieczeństwa publicznego.

Współdziałanie tych jednostek jest nieodzownym elementem w bezpieczeństwie publicznym. Ich działania powinny być symbiozą, dla dobra całego państwa, nie tylko w sytuacjach kryzysowych. Wszelkiego rodzaju straże, agencję, służby, urzędy i inspekcję powinny nadzorować działania wojska i administracji samorządowej.

Dotychczasowe uzgodnienia współdziałania organów administracji i sił zbrojnych dotyczą:

- udziału wojska w akcjach przeciwpowodziowych;

- udziału w akcji przeciwpowodziowej i odśnieżania;

- udziału jednostek wojskowych w likwidacji skutków klęsk żywiołowych, katastrof i awarii;

- likwidacji niewybuchów i niewypałów pozostałych po wojnie.

Wojewoda powinien mieć całość kompetencji w sferze obrony niemilitarnej, odpowiadać za porządek publiczny, ochronę instalacji i zapasów środków materiałowych, zapewnienie całości działań gospodarczych istotnych dla potrzeb sił zbrojnych i życia publicznego oraz powinien mieć możliwość:

-dysponowania formacjami i służbami ochrony państwa i ludności oraz użycia jednostek wojskowych w akcjach niemilitarnych bez uzyskiwania zgody władz nadrzędnych;

-wpływania na decyzje dowódców wojskowych dotyczących zakresu użycia środków ochronnych-obronnych;

-dostępu do wszystkich informacji potrzebnych mu do wykonania swoich powinności ochronnych-obronnych (w tym również w odniesieniu do sektora prywatnego)

Celem koordynacji działań sił zbrojnych z ogniwami podsystemu pozamilitarnego w przypadku klęsk żywiołowych i katastrof jest optymalne wykorzystanie zdolności wojsk oraz potencjału organizacyjno-wykonawczego we wspólnych działaniach na rzecz ochrony ludności i środowiska. Koordynując działania wojska z układem pozamilitarnym należy wyeksponować rolę administracji rządowej i samorządowej jako gospodarza terenu, który zna warunki do wykorzystania wojska.

20. Wymień cele strategiczne RP w dziedzinie bezpieczeństwa

-Nadrzędnym celem strategicznym RP jest zapewnienie korzystnych i bezpiecznych warunków realizacji interesów narodowych poprzez eliminację zewnętrznych i wewnętrznych zagrożeń, redukowanie ryzyka oraz odpowiednie oszacowanie podejmowanych wyzwań i umiejętne wykorzystywanie pojawiających się szans.

Za główne cele strategiczne należy uznać:

- zapewnienie niepodległości i nienaruszalności terytorialnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz suwerenności w decydowaniu o wewnętrznych sprawach życia narodu, jego organizacji oraz ustroju państwa;

- stworzenie warunków rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego, decydujących o możliwościach działania narodu i państwa;

- zapewnienie możliwości korzystania przez obywateli z konstytucyjnych wolności, praw człowieka i obywatela oraz stworzenie bezpiecznych warunków do godziwego życia obywateli i rozwoju całego narodu, w wymiarze materialnym i duchowym;

- zapewnienie możliwości aktywnego kształtowania stosunków w otoczeniu międzynarodowym i zdolności skutecznego działania poprzez obronę interesów narodowych i promowanie wizerunku wiarygodnego uczestnika stosunków międzynarodowych, a także realizacji zobowiązań sojuszniczych, stanowiących o wiarygodności Polski;

Zgodnie ze Strategią Bezpieczeństwa Narodowego RP nadrzędnym celem strategicznym Rzeczypospolitej Polskiej jest zapewnienie korzystnych
i bezpiecznych warunków realizacji interesów narodowych poprzez eliminację zewnętrznych i wewnętrznych zagrożeń, redukowanie ryzyka oraz odpowiednie oszacowanie podejmowanych wyzwań i umiejętne wykorzystanie pojawiających się szans.

Do głównych celów strategicznych Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie obronności należą:

-zapewnienie niepodległości i suwerenności Rzeczypospolitej Polskiej, jej integralności i nienaruszalności granic;

-obrona i ochrona wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej;

-tworzenie warunków do zapewnienia ciągłości realizacji zadań przez organy administracji publicznej oraz inne pomioty właściwe w obszarze bezpieczeństwa narodowego, w tym odpowiedzialne za funkcjonowanie gospodarki i innych obszarów istotnych dla życia i bezpieczeństwa obywateli;

-tworzenie warunków do podwyższania zdolności obronnych państwa, jak też zapewnienie gotowości do realizacji obrony w układzie narodowym i sojuszniczym;

-rozwijanie partnerskiej współpracy wojskowej z innymi państwami, zwłaszcza sąsiednimi;

-realizacja zobowiązań wynikających z członkostwa Polski w NATO i Unii Europejskiej;

- zaangażowanie w międzynarodowe operacje reagowania kryzysowego, prowadzone w pierwszej kolejności przez NATO i UE, a także przez ONZ czy w ramach doraźnych koalicji.

21. Wymień zadania realizowane z zakresu przygotowań obronnych państwa w ramach utrzymania sprawności i doskonalenia (SOP)-systemu obronnego państwa

W ramach utrzymywania sprawności i doskonalenia SOP realizuje się zadania z zakresu przygotowań obronnych państwa, obejmujące w szczególności:

- prowadzenie analiz oraz dokonywanie ocen wyzwań i zagrożeń

- wykrywanie i neutralizowanie działalności wywiadowczej skierowanej przeciwko obronności i bezp. państwa;

- wyprzedzające planowanie obronne, obejmujące planowanie operacyjne i programowanie obronne;

- doskonalenie wspólnych (narodowych i sojuszniczych) procedur działania w sytuacjach kryzys. i w czasie wojny;

-zwiększanie zdolności Sił Zbrojnych RP do szybkiego reagowania na bezpośrednie zagrożenie bezp. państwa, utrzymywanie i doskonalenie zintegrowanego systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym, w tym obroną państwa;

-utrzymywanie zdolności do wprowadzania stosownych do skali
i charakteru zagrożeń wyższych stanów gotowości obronnej państwa;

-zapewnienie warunków do przyjęcia na swoim terytorium Sojuszniczych Sił Wzmocnienia poprzez realizację zadań wynikających z obowiązków państwa-gospodarza (HNS);

- utrzymanie gotowości do realizacji zadań produkcyjnych i usługowych określonych w Programie Mobilizacji Gospodarki (PMG);

-utrzymywanie niezbędnego poziomu rezerw państwowych i osobowych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa;

- rozbudowa i utrzymanie infrastruktury obronnej;

- edukację w zakresie obronności oraz patriotyczne wychowanie społeczeństwa.

22. Opisz nadrzędny cel działań państwa w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego.

Według Strategii bezp. narodowego RP nadrzędnym celem działań państwa w dziedzinie bezp. wewn. jest utrzymanie zdolności do reagowania w przypadku wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa publicznego oraz bezpieczeństwa powszechnego, związanych z ochrona porządku prawnego, życia i zdrowia obywateli oraz majątku narodowego przed bezprawnymi działaniami oraz skutkami klęsk żywiołowych, katastrof naturalnych i awarii technicznych.

Osiągnięcie tego celu wymaga:

• tworzenia spójnych przepisów prawnych,

• kształtowania postaw społecznych,

• doskonalenia działalności wszystkich podmiotów państwowych i społecznych, których aktywność związana jest z bezpieczeństwem wewnętrznym państwa.

Będzie to możliwe poprzez:

• zwiększenie efektywności działania administracji publicznej,

• podnoszenie poziomu profesjonalizmu funkcjonariuszy i pracowników administracji publicznej realizujących zadania w tej sferze funkcjonowania państwa,

• upowszechnianie wiedzy o zagrożeniach bezpieczeństwa wewnętrznego państwa.

Działania w zakresie zapewnienia akceptowanego przez społeczeństwo poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego państwa mają być skierowane także na integrację i konsolidację z działaniami NATO, UE i ONZ oraz innych organizacji międzynarodowych.