06.12.2010r SOCJOLOGIA

Rodzina- grupa najliczniej występująca w każdym społeczeństwie, towarzyszyła człowiekowi zawsze, najważniejsza grupa społeczna, ponieważ realizuje podstawowe funkcje: reprodukcyjną, mamy zapewnioną ciągłość społeczną, istnieje ciągłość kulturowa.

Rodzina- wg Jana Szczepańskiego- jest grupą złożoną z osób połączonych stosunkiem małżeńskim i rodzicielskim.

Małżeństwo- to społeczny, legalny, seksualny związek rozpoczynający się publicznym obwieszczeniem i zobowiązaniem, podejmowany jest również z myślą o jego trwaniu.

Klasyfikacja małżeństwa:

1. Ze względu na skład osobowy:

a) małżeństwa monogamiczne: związek jednego mężczyzny z jedna kobietą.

b) małżeństwa poligamiczne:

- poligynia: związek 1 mężczyzna + n kobiet

• sororalna (1 mężczyzna z kobietą i jej siostrami)

- poliandria: związek 1 kobiety + n mężczyzn

• braterska (1 kobieta z mężczyzną i jego braćmi)

1. Ze względu na to kto sprawuje wadze:

1. małżeństwo matriarchalne (władze sprawuje kobieta)

2. małżeństwo patriarchalne (władze sprawuje mężczyzna)

3. małżeństwo egalitarne (władza po równo)

1. kierunek dziedziczenia przez dzieci ważnych cech społecznych (nazwiska, statusu społecznego, majątku)

1. małżeństwo matrylinearne ( po matce)

2. małżeństwa matrylinearne (po ojcu)

3. małżeństwa omnilinearne (po obojgu rodzicach, lub w zależności od płci dziecka: chłopiec dziedziczy po ojcu, dziewczynka po matce)

1. miejsce zamieszkania młodej pary po ślubie

1. małżeństwa matrylokalne (mieszkają z rodzicami panny młodej)

2. patrylokalne (z rodzicami pana młodego)

3. neolokalne (mieszkają samodzielnie)

Klasyfikacja rodzin:

1. Rola jaką ludzie pełnia w rodzinie

1. rodzina pochodzenia (rodzina w której przychodzimy na swiat i w której się wychowujemy)

2. rodzina prokreacji (rodzina którą zakładamy samodzielnie)

1. Ze względu na strukturę społeczna rodziny:

1. rodziny małe (dwupokoleniowe- nuklearne)

- mała niepełna (brak dzieci, jednego rodzica, lub same dzieci- brakuje jakiegoś ogniwa)

- mała pełna

1. rodziny duże (przynajmniej trzypokoleniowa, czyli wielopokoleniowa)

1. Ze względu na miejsce zamieszkania rodziny

1. wiejskie

2. miejskie:

- małomiasteczkowe

- wielkomiejskie

1. Przynależność klasowa:

Zgodnie z koncepcją Karola Marksa : rodziny robotnicze, chłopskie, drobnomieszczańskie, inteligenckie <-1989-> klasa wyższa (wyższa-wyższa, wyższa-niższa), średnia (wyższa-średnia, niższa średnia), niższa (niższa-wyższa, niższa-niższa)

1. Ze względu na zawód głowy rodziny, np.:

- górnicza

- hutnicza

- studencka

- lekarzy

Nowe formy małżeńsko-rodzinne:

1. Związki nieformalne (kohabitacyjne)- partnerzy z dziećmi tworzą rodzinę, bez zawierania związku małżeńskiego

2. Związki typu LAT (LivingApartTogether)- małżonkowie (formalni i nieformalni) żyją razem, ale mieszkają oddzielnie.

3. Związki typu DINK (DoubleIncome, No Kids)- świadomie rezygnują z posiadania potomstwa

4. Rodziny odtworzone (patchwork)- po raz kolejny zakładają związek małżeński razem z nowym partnerem i dziećmi z poprzednich związków, mogą się także urodzić dzieci z nowego związku.

5. Samotne rodzicielstwo

6. Rodzina w której doszło do zamiany tradycyjnych ról (kobieta w pracy, mężczyzna w domu)

7. Para homoseksualna żyjąca razem lub oddzielnie z dziećmi, pochodzącymi z ich poprzednich związków