Śluby panieńskie - streszczenie

Akt I

Scena 1 - Jan stoi pod drzwiami pokoju Gucia i czeka, aż ten wróci do domu po nocnej zabawie

w mieście.

Scena 2 - Pod drzwi przybywa Radost, który chce porozmawiać z krewnym, ale Jan mówi mu, że młody pan jeszcze śpi. Radost nalega, Jan podaje kolejne wymówki, w końcu wyznaje prawdę o nieobecności Gustawa i o tym, że ma wpuścić go przez okno.

Scena 3 - Młodzieniec wchodzi do pokoju przez okno i narzeka na pogodę

.

Scena 4 - Radost jest rozżalony zachowaniem swego podopiecznego i upomina go. Gucio uśmiecha się przepraszająco, na co jego wuj natychmiast zapomina o całej sprawie. Młody człowiek tłumaczy, że nudzi się we wsi i wyjeżdża do miasta, by się bawić. Radost upomina, że takie zachowanie może zniechęcić do niego Anielę, ale Gucio tym się nie przejmuje, ponieważ obie rodziny nalegają na ich małżeństwo. Opowiada, że był na balu przebierańców. Radost znowu narzeka na zachowanie krewniaka, ale Gustaw nic nie robi sobie z jego zaleceń co do prowadzenia życia. Mówi, że przebywanie wśród innych ludzi pozwala mu zdobyć obycie i doświadczenie

. Składa propozycję wspólnej nocnej eskapady, co nie podoba się stryjowi. Ostatecznie Gustaw wymusza zgodę na ostatnią wyprawę młodzieńca, daje mu także swój powóz i płaszcz, by nie zaziębił się nocą. Mówi Guciowi, żeby położył się, ponieważ jest bardzo blady, na co ten odpowiada, że to dobrze o nim świadczy

, bo kobieta odbierze to jako oznakę wielkiej miłości, jednak postępuje zgodnie z zaleceniem wuja.

Scena 5 - Albin płacze z powodu miłosnego cierpienia. Radost proponuje mu, by biedak przestał się smucić, bo zniechęci tym Klarę, ale Albin nie słucha tej rady i sądzi, że starszy człowiek go wyśmiewa. Zanim jednak Radost odchodzi, Albin w rozpaczy opowiada mu o ślubach złożonych przez Klarę i Anielę, które przyrzekły, że nigdy nie wyjdą za mąż. Nieoczekiwanie starszy człowiek cieszy się z tego, bowiem dochodzi do wniosku, że Gustaw może śluby potraktować jako wyzwanie i zacząć walczyć o względy Anieli. Albin nie wie,

Nieoczekiwanie starszy człowiek cieszy się z tego, bowiem dochodzi do wniosku, że Gustaw może śluby potraktować jako wyzwanie i zacząć walczyć o względy Anieli. Albin nie wie, z czego uradował się starszy człowiek i zostaje sam.

Scena 6 - Pojawia się Klara z Anielą. Klary nie zadowala westchnienie Albina w ramach powitania, na co Albin ze smutkiem mówi, że jego ukochana nic do niego nie czuje. Dziewczyna kłóci się na żarty z młodzieńcem, ten jednak traktuje całą rozmowę ze śmiertelną powagą. Cierpiąc z nieszczęśliwej miłości, odchodzi.

Scena 7 - Anielę wzrusza smutek Albina i wypomina przyjaciółce okrucieństwo wobec niego. Klara broni się, tłumacząc, że wypełnia swoje śluby. Opowiada Anieli, że mężczyźni są okrutni i podle wykorzystują kobiety, wobec czego powinny powtórzyć swoje śluby, aby umocnić się w zadaniu nienawidzenia mężczyzn. Rozmawiają też o Gustawie, który chce się ożenić z nudy, co ich zdaniem jest typowe.

Scena 8 -Pani Dobrójska upomina Klarę i Anielę i prosi, by zawsze zachowywały się uprzejmie wobec gości. Albin ze swojej kryjówki obserwuje ukochaną i wzdycha. Panny rozmawiają o Gustawie, który przyzwyczaił się do życia w mieście

i gardzi wsią. Klara zaczyna tańczyć, ale Albin podbiega do niej i asekuruje, by nie zderzyła się ze stojącym nieopodal krzesłem, co wzbudza irytację dziewczyny. Uważa zachowanie Albina za przesadzone i nudne. Narzeka na to, iż mężczyźni narzucają swoją wolę kobietom.

Scena 9 - Nadchodzi Gustaw i wdaje się w rozmowę z Klarą, która ostro skrytykowała mężczyzn gardzących spokojnym, wiejskim życiem. Mimo prób zażegnania konfliktu ze strony

Anieli i pani Dobrójskiej, dwójka młodych ludzi prowadzi dyskusję, której Klara nadaje burzliwy ton, co Gucio przyjmuje z obojętnością. Nie traktuje słów Klary poważnie i zasypia na krześle, co oburza dziewczynę. Kobiety

zostawiają młodzieńca samego.

Scena 10 - Radost dowiaduje się o zachowaniu swego podopiecznego i przybywa czynić mu wyrzuty. Gucio budzi się o obiecuje, że poprawi swe zachowanie, po czym wychodzi, by rozpocząć zaloty do Anieli.

Akt II

Scena 1 - Dobrójska i Radost rozmawiają o zachowaniu Gustawa. Wuj próbuje go usprawiedliwić,

Gucio budzi się o obiecuje, że poprawi swe zachowanie, po czym wychodzi, by rozpocząć zaloty do Anieli.

Akt II

Scena 1 - Dobrójska i Radost rozmawiają o zachowaniu Gustawa. Wuj próbuje go usprawiedliwić, tłumacząc, że jego dziwne wygłupy to oznaka nieśmiałości. Przyznaje się, że bardzo kocha swego krewniaka i nie podoba mu się, że ten zdaje się wypróbowywać jego cierpliwość. Dobrójskiej nie podoba się, że dziewczęta pod wpływem romantycznych

książek złożyły śluby, ale uważa, że wkrótce pojmą one, że ich czyn był śmieszny.

Scena 2 - Radost opowiada o tym, że nie umie zapanować nad zachowaniem podopiecznego.

Scena 3 - Gucio rozmawia z wujem, który znowu krytykuje jego zachowanie, ale młodzieniec jest pewien, że to, co robi, jest słuszne, tylko dziwi go brak pozytywnej reakcji ze strony

Anieli. Wuj znowu upomina go za lekceważenie, jakie okazał kobietom, ale szybko mu przebacza, zaś Gucio przyznaje, że rozmowy tutaj są nudne i nie bardzo ma o czym mówić z przyszłą żoną. Radost nieoczekiwanie mówi młodzieńcowi o ślubach, które poczyniły Klara i Aniela, zaś młody człowiek ze zdziwieniem odkrywa, że zależy mu na dziewczynie.

Scena 4

- Gustaw dwoi się i troi, by przekonać wybrankę do siebie, ale przeszkadza mu w tym Klara, notorycznie wtrącająca się do ich rozmowy. Chłopak kłóci się z nią. Klara oskarża mężczyzn o brak stałości, bowiem o rękę dziewczyny starają się tylko wtedy, kiedy ona temu sprzyja, natomiast kiedy dzieje się przeciwnie - szukają

sobie nowej wybranki. Gucio pyta, skąd takie przeświadczenie, na co dziewczęta odpowiadają, że swą wiedzę zbudowały na przeczytanych lekturach. Gustaw krytykuje postawę panien i mówi, że wszelkie twierdzenia są słuszne dopiero wtedy, kiedy sprawdzi się je na sobie. Klara sprzeciwia się jego zdaniu. Młodzieniec mówi, że wie wszystko o ślubach dziewcząt, więc Klara potwierdza swoją przysięgę i odchodzi.

Scena 5 - Gucio słyszy od Anieli, że nie wierzy ona mężczyznom, więc próbuje ją przekonać o szczerości swoich uczuć, błaga ją nawet na kolanach,

Scena 5 - Gucio słyszy od Anieli, że nie wierzy ona mężczyznom, więc próbuje ją przekonać o szczerości swoich uczuć, błaga ją nawet na kolanach, by zmieniła swoje zdanie. Dziewczyna podkreśla, że jej poglądy są niezmienne i odchodzi.

Scena 6 - Klara zastaje młodzieńca na kolanach, co szczerze ją bawi. Gustaw prosi ją o pomoc w przekonaniu Anieli, na co dziewczyna zgadza się, jednak po chwili wybucha śmiechem i krytykuje mężczyzn, którzy pragną mieć kontrolę nad uczuciami kobiet

.
Scena 7 - Gustaw postanawia wymyślić jakąś intrygę, która pomoże mu zdobyć serce Anieli

Scena 8 - Młodzieniec spotyka rozpaczającego Albina i uznaje, że romantyczni

kochankowie powodują, iż dziewczęta mają fałszywe pojęcie o miłości i mężczyznach. Mówi Albinowi, by przestał tak się zachowywać.

Scena 9 - Albin spotyka Klarę i usiłuje wybłagać u niej oznakę ciepłych uczuć wobec niego. Dziewczyna nie może znieść jego zachowania i zarzuca mu nadopiekuńczość, wyśmiewa jego oświadczenia i mówi, że nie zamierza mu ulegać. Albin dochodzi do wniosku, że Gustaw miał rację, kiedy mówił, że nie powinien być tak uległy wobec zachowania Klary, na co dziewczyna wpada w gniew i każe odejść nieszczęsnemu kochankowi. W samotności wyznaje, że nie wie, czy ma Albina kochać, czy obdarzyć go nienawiścią.

Akt III

Scena 1 - Gustaw rozmawia z Anielą. Wyznaje jej w tajemnicy, że jest zakochany, a jego wybranka nosi to samo imię, co ona. Dziewczyna jest zdziwiona, ale ponieważ ma dobre serce, proponuje, że wysłucha zwierzeń młodzieńca. Ten opowiada, że Radost jest przeciwny jego związkowi z ukochaną, bowiem dawniej stoczył pojedynek z jej ojcem. Prosi, by Aniela przy świadkach odrzuciła jego oświadczyny, a wtedy wuj nie będzie próbował zmuszać ich do małżeństwa. Jeżeli natomiast nie będzie mógł połączyć się z ukochaną, na pewno popełni samobójstwo, już teraz je rozważa. Dziewczyna zgadza się w obawie o życie młodzieńca, więc Gustaw prosi, by zachowywali się jak

do tej pory - on będzie próbował zdobyć jej serce, zaś ona będzie obojętna.

Scena 2 - Wuj chłopaka słyszy końcówkę rozmowy z Anielą. Młodzieniec wmawia dziewczynie,

Scena 2 - Wuj chłopaka słyszy końcówkę rozmowy z Anielą. Młodzieniec wmawia dziewczynie, że Radost podsłuchał całą ich poufną rozmowę i jest wściekły na podopiecznego. Nakłania wuja, by udawał zagniewanego, co faktycznie denerwuje Radosta, bowiem bierze to za kolejny wygłup Gucia. Zdenerwowany wychodzi z pokoju.

Scena 3 - Aniela współczuje Guciowi i snuje przypuszczenie, iż może Radost nie słyszał całej rozmowy, ale młodzieniec uznaje, że nawet jeżeli usłyszał tylko fragment, to na pewno wie, czego dotyczyła i będzie próbował zmusić chłopaka do małżeństwa z Anielą. Idzie porozmawiać z wujem i radzi dziewczynie, by sama nie stawała Radostowi na drodze.

Scena 4 - Aniela zastanawia się nad tym, co usłyszała, i uznaje wyznanie Gustawa za absolutnie szczere, ponieważ nie mógłby udawać tak wielkiego afektu.

Scena 5 - Aniela rozmawia z Klarą i zwierza się jej z tajemnicy młodzieńca. Klara zauważa, że Gustaw chyba wywołał w dziewczynie jakieś pozytywne uczucia, ale Aniela zaprzecza temu i tłumaczy się, że skoro chłopak jej zaufał, to nie może go zawieść. Postanawia opowiedzieć o sprawie swojej matce, ale nagle do pokoju wchodzi Radost i dziewczyna ucieka. Po chwili do pokoju wchodzi Gustaw, ale szybko wychodzi, więc wuj goni go.

Scena 6 - Młodzieniec próbuje się wykręcić przed wujem, tłumacząc, że nie dzieje się nic ważnego. Radost nie ustępuje, więc Gucio grozi, że jeżeli nie przestanie, to wróci do Warszawy. Mówi wujowi, że Albin zakochał się w Anieli, natomiast jego zachowanie wobec Klary to mistyfikacja. Zapewnia wuja, że sam wkrótce zdobędzie rękę dziewczyny.

Akt IV

Scena 1 - Gustaw prosi Jana, by owinął jego rękę chustką, by udawać, iż jest ranny.

Scena 2 - Do pokoju wchodzi Albin i prosi chłopaka o radę, ponieważ nie wie już, co ma robić, by skłonić do siebie Klarę. Gustaw zapewnia, że słyszał Klarę przyznającą, że kocha nieszczęśnika i obiecuje, że Albin zdobędzie jej rękę, ale musi wykonywać jego zalecenia. Gustaw nakazuje, by udawał obojętnego wobec Klary,

Gustaw nakazuje, by udawał obojętnego wobec Klary, na co Albin mówi, że to niemożliwe, ale w końcu zgadza się być obojętnym przez

jeden dzień. Kiedy Gucio zostaje sam, dochodzi do wniosku, że jego rada na pewno pomoże, ponieważ nawet jeżeli nie wzbudzi od razu miłości Klary, to przynajmniej sprawi, że dziewczyna zainteresuje się zmianą w zachowaniu tego człowieka.

Scena 3 - Gucio rozmawia z Anielą. Opowiada, że przekonał stryja o swojej niewinności i poprosił, by pomogła mu napisać list miłosny, ponieważ skaleczył się i nie może trzymać pióra. Dziewczyna czuje się zażenowana, ale spełnia jego prośbę. Opowiada, że nie wierzy w szczerość i trwałość

afektów mężczyzn. Młodzieniec sprzeciwił się temu, mówiąc, że niektórzy ludzie są dla

siebie stworzeni, a ich dusze na pewno się ze sobą złączą na zawsze, niezależnie od okoliczności. Jest pewien, że nawet Klara złamie swoje przyrzeczenia, bowiem wedle woli swego chciwego ojca ma wkrótce wyjść za Radosta, którego na pewno pokocha. Chłopak odchodzi, by przynieść papier i pióro, a dziewczyna przyznaje, że mężczyznę łatwo nienawidzić, kiedy jest niegodziwy, a kiedy jest miły, łatwo go kochać.

Scena 4 - Klara dowiaduje się od Anieli o zaplanowanym ślubie z Radostem. Dziewczyna nie chce uwierzyć w tą informację, ale w końcu zostaje przekonana, ponieważ jej ojciec jest człowiekiem, który byłby w stanie wybrać jej takiego męża. Dochodzi do wnioski, że raczej wstąpi do klasztoru albo wyjdzie za Albina, niż zwiąże się ze starym człowiekiem. Idzie poradzić się gospodyni.

Scena 5 - Gucio przynosi narzędzia pisarskie, więc zasiadają do pisania listu. Aniela mówi, że poinformowała przyjaciółkę o planach jej ojca co do jej przyszłości, a Gustaw wyznaje, że Albin jest w Anieli zakochany, ponieważ zniechęcił się zachowaniem Klary. Młodzieniec dyktuje list, dziewczyna jest zawstydzona sytuacją i co chwilę chce przerwać pisanie, ale chłopak nalega. Nagle Gucio wyznaje swoje uczucia do Anieli, ale szybko wyjaśnia, że darzy nimi swą wybrankę,

Nagle Gucio wyznaje swoje uczucia do Anieli, ale szybko wyjaśnia, że darzy nimi swą wybrankę, czyli adresatkę

listu, i chciałby, by Aniela pomogła mu przelać je na papier. Para usłyszała jakieś kroki na korytarzu, więc przerywają pisanie, a Gustaw odchodzi. Dziewczyna wspomina piękne słowa młodzieńca i wpada w smutek.

Scena 6 - Klara opowiada pani Dobrójskiej o tym, że ma wyjść za Radosta. Aniela potwierdza słowa dziewczyny, mówiąc, iż była świadkiem kłótni Gustawa i jego wuja. Gospodyni postanawia upewnić się, że wszystko jest prawdą, pytając o to ojca panienki.

Scena 7 - Klara i pani Dobrójska rozmawiają. Kobieta dochodzi do wniosku, że Klara nie może sprzeciwić się woli ojca, który pewnie podjął taką decyzję, ponieważ widział jej zachowanie wobec biednego Albina. Do pokoju wchodzi Radost, więc rozmowa się kończy.

Scena 8 - Nieświadomy niczego Radost pyta Klarę o jej poglądy na małżeństwo. Dziewczyna opowiada, że będzie dla

męża prawdziwą zmorą i będzie go dręczyć do końca życia. Starszy człowiek śmieje się ze słów dziewczyny i żartuje, że sam mógłby być panem młodym, co ona odbiera jako potwierdzenie jego matrymonialnych zamiarów. Odchodzi i obiecuje przysłać do niej Albina.

Scena 9 - Aniela wyznaje przyjaciółce, że list, który Gustaw dyktował, sprawił, że ujrzała go w innym świetle i zakochała się w nim. Klara niespecjalnie słucha Anieli, pociesza się, że może wyjść za Albina, by uniknąć małżeństwa z Radostem. Aniela wyznaje jej, że Albin już się nią nie interesuje, a teraz uczuciem darzy Anielę, co irytuje Klarę i upewnia w niestałości męskich serc. Żąda, by jej przyjaciółka powtórzyła słowa przysięgi, jednak ta nie robi tego.

Akt V

Scena 1 - Radost nie ma pojęcia, dlaczego podczas obiadu wszyscy są milczący i przygnębieni, łącznie z panią Dobrójską. Dochodzi do wniosku, że winnym jest Gustaw.
Scena 2 - Albin trwa w postanowieniu i zauważa efekty swej obojętności - Klara rzuca mu różne spojrzenia. Gustaw chwali go i zaleca, by trwał w takim zachowaniu, a Klara na pewno będzie zmieni swe zdanie i będzie chciała wyjść za Albina.

Scena 3 - Klara wpada do pokoju

Gustaw chwali go i zaleca, by trwał w takim zachowaniu, a Klara na pewno będzie zmieni swe zdanie i będzie chciała wyjść za Albina.

Scena 3 - Klara wpada do pokoju, ale widząc Albina w towarzystwie Gustawa, tłumaczy się poszukiwaniem Anieli. Gucio proponuje Albinowi, by siedział w pobliżu, podczas gdy on porozmawia z Klarą. Żartuje z dziewczyny i nawiązując do jej domniemanego małżeństwa z Radostem nazywa ją swoją stryjenką. Dziewczyna zanosi się płaczem, więc mówi jej, że kocha Anielę, ale nie wie, czy ona czuje coś do niego. Otrzymuje zapewnienie Klary o uczuciach przyjaciółki. Dziewczyna prosi, by pomógł jej, na co Gustaw pyta, czy darzy jakimiś uczuciami Albina. Klara mówi, że chociaż do tej pory gardziła jego afektem, teraz jest mu przychylna, na co młodzieniec wygłasza opinię, iż zawsze zarzucała mężczyznom niestałość, a sama nie jest konsekwentna. Gucio opuszcza pokój.

Scena 4

- Klara uskarża się na swój los, ale Albin nic nie odpowiada, w końcu mówi mu, że wkrótce ma zostać żoną Radosta. Albin wpada we wściekłość, wybiega z pokoju

, odnajduje Radosta i wyzywa go na pojedynek.

Scena 5 - Radost wścieka się na swego krewniaka i rusza na jego poszukiwania. Jego gniew potęgują pretensje Albina, więc Aniela i gospodyni próbują go zatrzymać, obawiając się o Gustawa.

Scena 6 - Aniela myśli, że jest sama, i wyznaje przed sobą, że wyjazd Gucia będzie dla

niej cierpieniem. Młodzieniec wychodzi z ukrycia i pyta ją, czy go kocha, co ona potwierdza. Wyznaje jej miłość i przyznaje się, że uknuł całą intrygę, ale zrobił to, mając dobre intencje

Scena 7 - Radost znajduje bratanka i żąda wyjaśnień, na co Gustaw odpowiada tylko, że kocha Klarę, a ona kocha jego. Wuj jest niezadowolony odpowiedzią i wypytuje o kolejne sprawy, na co jego krewniak mówi coś o balu maskowym.

Scena 8 - Starszy człowiek dowiaduje się od Albina o rzekomym planowanym ślubie z Klarą i wychodzi na jaw, że wszystko wymyślił Gustaw, by połączyć dwie pary. Pani Dobrójska zgadza się na ślub jego i Anieli. Wuj żąda kolejnych wyjaśnień,

Pani Dobrójska zgadza się na ślub jego i Anieli. Wuj żąda kolejnych wyjaśnień, ale Gucio jedynie dziękuje mu za jego pomoc.

Śluby panieńskie - Czas i miejsce akcji

Akcja rozgrywa się w przeciągu 12 godzin, rozpoczyna się wczesnym rankiem, a kończy w porze obiadu.

Miejscem akcji jest dworek szlachecki pod Lublinem.

Śluby panieńskie - Geneza utworu

Jak

pisze sam autor, „Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca” były przedstawione w teatrze lwowskim w 1832 roku, a drukiem ogłoszone w IV tomie komedii Fredry w 1834 roku. Pracę

nad dramatem Fredro rozpoczął już w 1826 roku, wówczas nosił on tytuł „Nienawiść mężczyzn”.

Śluby panieńskie - Plan wydarzeń

1. Powrót Gucia po całonocnej zabawie

2. Niezadowolenie Radosta z zachowania bratanka
3. Cierpienie Albina z powodu Klary
4. Rozmowa Klary i Anieli, potwierdzenie ślubów
5. Lekceważące zachowanie Gustawa wobec kobiet - zaśnięcie podczas rozmowy
6. Obietnice poprawy Gucia
7. Wieść o przysięgach Klary i Anieli
8. Próby przekonania do siebie Anieli udaremnione przez

Klarę
9. Powzięcie decyzji o uknuciu intrygi
10. Opowieść o nieszczęśliwej miłości Gustawa
11. Lęk przed gniewem Radosta
12. Rady dla

Albina - obojętność wobec Klary
13. Prośba do Anieli o pomoc w napisaniu listu miłosnego
14. Zmyślone plany Radosta co do Klary
15. Zmyślona miłość Albina do Anieli
16. Rozmowa Radosta i Klary
17. Rozpacz dziewczyny i wieść o obojętności Albina
18. Zapewnienie Klary o miłości Anieli do Gustawa
19. Albin zdenerwowany planami matrymonialnymi Radosta
20. Gniew stryja i poszukiwania Gucia
21. Wyznanie miłosne między Gustawem a Anielą
22. Prawda o intrydze
23. Przyjęcie oświadczyn Albina przez Klarę.

Śluby panieńskie - "Śluby panieńskie" jako komedia

„Śluby panieńskie” to komedia intrygi. Oznacza to, że wydarzenia stanowią oś dramatu i to na nich skupia się świat bohaterów. Konflikty w dramacie wynikają ze starcia pokoleń, temperamentów, płci.

„Śluby panieńskie” to komedia miłości. Cała akcja koncentruje się wokół miłości. Zaś utwór parodiuje ciągle utwory sentymentalne i wyśmiewa sentymentalną miłość. Sam tytuł: „Śluby panieńskie, czyli magnetyzm serca” przypomina tytuły sentymentalnych powieści.

Śluby panieńskie - Główne wątki i symbolika utworu

    Aleksander Fredro pisał "Śluby panieńskie, czyli magnetyzm serca" od 1826 d0 1832 roku. Jest to komedia opowiadająca o miłości w kontekście teorii magnetyzmu F. Mesmera. Pierwsze wersje utworu nosiły inne tytuły - "Magnetyzm", "Nienawiść mężczyzn", "Magnetyzm serca". Występowały różnice między poszczególnymi wersjami, np. odmienne imiona bohaterów i nieco odmienna problematyka (w wersji pierwotnej konsekwencje nieszczęśliwej miłości, w ostatecznej pochwała miłości). Ostateczną wersję utworu opublikowano w IV tomie "Komedii" Fredry. „Śluby panieńskie” są pochwałą miłości i spokojnego, wiejskiego, rodzinnego życia, stanowiąc polemikę z romantyzmem, nakazującym poświęcenie własnego szczęścia

w imię ojczyzny.
    Inspiracją dla

Fredry były jego własne przeżycia. Był zakochany w Zofii Skarbowej, mężatce, która planowała rozwieść się ze swoim mężem. Pisarz spodziewał się, że szybko będzie mógł się z nią ożenić, niespodziewanie jednak sprawa przedłużała się, co odebrało mu chęć do tworzenia. Powrócił do swego dzieła, kiedy ostatecznie pojął Zofię za żonę. Tytuł utworu odnosi się do dwu bohaterek - Klary i Anieli - które, zagrożone, nieszczęściem małżeństwa bez miłości, decydują się złożyć przysięgę, iż nigdy nie wyjdą za mąż i pozostaną do śmierci pannami, trzymając się z dala od mężczyzn. Ich czyn wynikał z wizji miłości, którą wyniosły z sentymentalnej literatury, a której nie spotkały w swoim życiu. Podtytuł "Magnetyzm serca" nawiązuje do modnej za życia pisarza teorii F. Mesmera o magnetyzmie, która głosiła, że niektórzy ludzie mogą wpływać na innych za pomocą fluidu, siły duchowej, znajdującej się w ciele człowieka.
    Akcja toczy się w czasie współczesnym pisarzowi, to jest w I poł. XIX wieku, w dworku we wsi pod Lublinem. Autor ciekawie opisuje miejsce akcji - nie przez

jego wygląd, a przez ludzi, którzy w nim żyją. Mieszkańcy dworku szlacheckiego pani Dobrójskiej, choć niezbyt bogaci, wiodą życie niezwykle szczęśliwe,

Mieszkańcy dworku szlacheckiego pani Dobrójskiej, choć niezbyt bogaci, wiodą życie niezwykle szczęśliwe, czyniąc dworek miejscem idealnym. Są dobrzy, uczciwi i cieszą się życiem. Ani czas, ani miejsce akcji nie mają zbyt dużego znaczenia dla fabuły utworu, ponieważ wartości

, które przedstawia, są ponadczasowe. Cała fabuła roztacza się na przestrzeni kilkunastu godzin, od poranka do wieczora.
    "Śluby panieńskie" to tak zwana komedia intrygi. Jest to żartobliwy, pogodny utwór dramatyczny, skupiający swą akcję wokół pewnej intrygi, która kończy się szczęśliwie dla bohaterów. Operuje różnymi rodzajami komizmu – słownym (bohaterowie przekręcają słowa innych osób, rozmawiając ze sobą wcale nie słuchają się nawzajem, tylko mówią swoje, a dialog łączy się w zaskakującą całość), sytuacyjnym (zachowanie bohaterów w poszczególnych scenach) i charakteru (płaczliwy Albin). W tym utworze ową intrygę układa

Gustaw w celu zdobycia serca Anieli. Efekty misternego planu są pozytywne - spełnia się życzenie Radosta i pani Dobrójskiej oraz dochodzi do połączenia Albina z Klarą. Elementem utworu jest komedia charakteru, wyrażająca się w kreacjach bohaterów - typowych i prawdopodobnych postaci należących do szlachty polskiej

. Każdy bohater posiada odmienne cechy, posługuje się indywidualnym językiem i ma własny charakter, np. sentymentalny, subtelny i powolny Albin jest przeciwieństwem sprytnego, energicznego i śmiałego Gustawa, a ich osobowości, kontrastując ze sobą, potęgują się wzajemnie. Bohaterki w trakcie trwania utworu przechodzą przemiany duchowe, można nawet powiedzieć, że dorastają. Postaci są z krwi i kości, mają zarówno zalety, jak i wady, dlatego czytelnik nie odnosi wrażenia, że są tylko wytworami fikcji. Używają języka potocznego i żywego, nie zaś typowego dla opozycyjnego romantyzmu patetycznego i skrajnie emocjonalnego. W wypowiedzi wplatają często przysłowia.
   
Utwór dzieli się na pięć aktów.
Akt I - 10 scen, pełni funkcję wprowadzenia do akcji
Akt I - 9 scen
Akt III - 6 scen
Akt IV - 9 scen
Akt V - 8 scen
    Autor posłużył się jedenastozgłoskowcem,

Akt I - 10 scen, pełni funkcję wprowadzenia do akcji
Akt I - 9 scen
Akt III - 6 scen
Akt IV - 9 scen
Akt V - 8 scen
    Autor posłużył się jedenastozgłoskowcem, wyjątkowo czasem zmieniając go na rzecz ośmio- lub trzynastozgłoskowca. Utwór skomponował tak, by można było bez przeszkód wystawiać go na scenie.
    Utwór porusza tematykę miłości, stanowiąc wręcz jej apoteozę i wychwalając jej przymioty. Autor opisuje ją jako kształtującą się powoli, motywującą bohaterów do określonych działań

i obdarowującą kochających się ludzi szczęściem

. Jest to przeciwieństwo romantycznego

jej pojmowania, w którym miłość spada na człowieka nagle i bezlitośnie, przygniata go swą siłą i nie pozwala zaznać wytchnienia. W "Ślubach panieńskich" widzimy panoramę różnych rodzajów tego uczucia, albowiem każdy z bohaterów, zgodnie ze swym charakterem, kocha inaczej i inaczej się zakochuje. Dla lekkomyślnego Gustawa miłość jest uczuciem silnym i trudnym do opanowania, dla dobrodusznej Anieli zaś łagodnym i pobłażliwym, dla Albina rozpaczliwym i sentymentalnym, dla Klary występnym. Z miłością odwiecznie związana jest kwestia małżeństwa, które często zawierane były bez miłości i wbrew woli dwojga młodych ludzi. Z początku wydaje się, że tak właśnie stanie się z Anielą i Gustawem, jednak w końcu zrodziło się między nimi uczucie. Radost i Dobrójska cierpią, ponieważ w młodości ich rodzice

sprzeciwili się ich związkowi. Także między rodzicami Klary nie ma szczęścia, a wszystko zanosi się na to, że i ona go nie zazna. Fredro w subtelny sposób pokazuje, że młodzi ludzie powinni sami decydować, z kim pragną spełnić resztę swego życia, bowiem małżeństwa zakładane na zasadzie umowy rodziców zainteresowanych nie przynoszą szczęścia, stają się raczej źródłem cierpienia. Autor z urokiem ośmiesza także wykształcenie młodych ludzi, czerpiących wiedzę o życiu z sentymentalnych i romantycznych powieści, które nigdy nie kończą się szczęśliwie, ich bohaterowie cierpią z powodu tragicznej miłości, a ukazani ludzie na ogół są źli i okrutni dla siebie, co parę bohaterek,

Autor z urokiem ośmiesza także wykształcenie młodych ludzi, czerpiących wiedzę o życiu z sentymentalnych i romantycznych

powieści, które nigdy nie kończą się szczęśliwie, ich bohaterowie cierpią z powodu tragicznej miłości, a ukazani ludzie na ogół są źli i okrutni dla

siebie, co parę bohaterek, Anielę i Klarę, doprowadza do złożenia ślubów, iż nigdy nie wyjdą za mąż. Na dodatek młodzi mężczyźni zapożyczają z tego typu

książek wzory zachowań idealnych kochanków, w efekcie zachowując się śmiesznie i infantylnie - widzimy to na przykładzie Albina, cierpiącego z miłości i wylewającego potoki łez; powszechnie znane są także historie o ludziach, którzy pod wpływem lektury „Cierpień młodego Wertera” Goethego popełniali samobójstwa.

Czas akcji: 1 poł XIX wieku, około 12 godzin
Miejsce akcji: dworek szlachecki na wsi w okolicach Lublina

Śluby panieńskie - „Śluby panieńskie” jako pretekst do rozprawienia się z mitami romantycznymi

Komedia Aleksandra Fredry o tytule "Śluby panieńskie" opowiada o działaniach Gucia, głównego bohatera, który próbuje przekonać dwie zatwardziałe panny do wyjścia za mąż. Tytuł odnosi się do przyrzeczenia Klary i Anieli, które pod wpływem sentymentalnych powieści uznają

, że prawdziwa miłość nie istnieje, a cały męski ród godzien jest potępienia, dlatego swoje życie spędzą jako panny. Chociaż utwór ten ma charakter żartobliwy, za pomocą humoru rozprawia się z romantycznymi mitami, które wpływały na myślenie młodych ludzi, w przynosząc im błędną wizję świata i cierpienie z powodu rozczarowania nim.
    Główny bohater "Ślubów panieńskich" nosi imię Gustaw. W ten sposób Fredro nawiązał do postaci znanej z czwartej części "Dziadów" Mickiewicza, nieszczęśliwego, romantycznego kochanka, który cierpi z powodu swojej tragicznej miłości. Gucio jest jego całkowitym przeciwieństwem. Zdrobnienie imienia, jakim się posługuje, pokazuje, że nie ma nic wspólnego z romantycznym bohaterem. To człowiek niefrasobliwy, cieszący się życiem, nie przeżywający nagłych miłosnych uniesień ani nie przejmujący się szczególnie niechęcią Anieli do niego, ponieważ wizja małżeństwa niezbyt go pociąga. Początkowo jego działania

, które mają zaowocować skłonieniem dziewczyny do małżeństwa, są raczej wyrazem chęci zadowolenia swego wuja Radosta, który nie przestaje dręczyć chłopaka o to. Dopiero po jakimś czasie Gucio zaczyna kochać Anielę i przeżywać miłosne rozterki, ale nie zachowuje się jak bohater romantyczny, nie wypłakuje łez w poduszkę i nie rozpacza, tylko działa, zamiast oczekiwać na wyroki losu. Ośmiesza więc romantycznych kochanków, których postawa była bierna, bowiem z góry zakładali, że ich miłość musi być tragiczna, a ich własne cierpienie było w dużej mierze wynikiem

autokreacji.
    Również Albin parodiuje bohaterów romantycznych, ale w całkiem inny sposób, niż Gucio. Główny bohater komedii jest całkowitym przeciwieństwem romantycznych kochanków,

Główny bohater komedii jest całkowitym przeciwieństwem romantycznych kochanków, za to Albin jest ich wyolbrzymieniem aż do przesady. To Werter podniesiony do kwadratu! Z powodu swojej miłości do Klary wiecznie płacze, wzdycha, ociera łzy chusteczką, pragnie umrzeć, cały czas mówi o swoich nieszczęśliwych uczuciach, co doprowadza Klarę do szewskiej pasji, bowiem ma ona dość zakochanego w niej człowieka, który ją potwornie nudzi swoim przesadzonym zachowaniem. Radost sam mówi do Albina: "Nie bądź Gustawem", czym nawiązuje do bohatera Mickiewicza, pokazując, że jego postawa była niewłaściwa.
    Ośmieszanie bohaterów romantycznych

wynika z chęci pokazania, że romantyczna wizja miłości jest nieprawdziwa i całkiem niebezpieczna, ponieważ młodzi ludzie wierzą w nią, a kiedy nie mogą jej spotkać, są bardzo rozczarowani i zniechęceni do świata. Miłość romantyczna to wielka siła, która ma władzę nad zakochanym człowiekiem, sprowadzając na niego cierpienie. Spadała ona na człowieka nagle i miażdżyła go swoim ciężarem. Fredro pokazuje inną wizję tego uczucia: radosną, pogodną, szczęśliwą, spełnioną i napełniającą zakochanych siłą i chęcią do działania

. Nie spada ono na człowieka jak piorun, tylko rodzi się stopniowo.
    Fredro pokazuje, do czego prowadzi wizja romantycznej miłości, zawarta w sentymentalnych powieściach, na przykładzie Anieli i Klary. Pod wpływem lektur bohaterki dochodzą do wniosku, że ich małżeństwa z Gustawem lub Albinem na pewno będą nieszczęśliwe, ponieważ odbiegają oni od wizji wspaniałych bohaterów znanych z literatury. Również nie czują do nich takiej miłości, jak bohaterowie romantyczni, która spada nagle i decyduje o wszystkich działaniach człowieka. Jednak w przeciwieństwie do cierpiących bohaterów romantycznych utworów nie są bierne wobec losu, jaki chcą zgotować ich opiekunowie, i zawiązują pakt, w myśl którego nie zamierzają wychodzić nigdy za mąż. Literatura romantyczna nie pozwoliłaby, a by coś takiego wyszło spod pióra pisarza. Rola kobiet była w niej ograniczona do bycia obiektem

uczuć i narzędziem w rękach mężczyzn,

Literatura romantyczna nie pozwoliłaby, a by coś takiego wyszło spod pióra pisarza. Rola kobiet była w niej ograniczona do bycia obiektem

uczuć i narzędziem w rękach mężczyzn, a nie siłą sprawczą, decydującą o własnym losie. Klara jest przeciwieństwem uduchowionych, łagodnych bohaterek romantycznych

, które swoich kochanków traktowały z dobrocią i wyrozumiałością, nawet kiedy nie odwzajemniały ich uczuć. Ona wyraźnie pokazuje Albinowi, że jego zaloty nie wzruszają jej, zdobywa się na wyśmiewanie go. Jest osobą obdarzoną prawdziwym temperamentem i rozumem, nie pozwala, by ktokolwiek narzucał jej swoją wolę.
    Aleksander Fredro w swojej komedii „Śluby panieńskie”, która, chcąc nie chcąc, należy do epoki romantyzmu, jednocześnie sprzeciwia się jego założeniom i podkopuje jego najtrwalsze mity: romantycznej miłości i takich bohaterów. Pokazuje, że miłość romantyczna jest nieprawdziwym wytworem wyobraźni nadwrażliwych pisarzy, którzy nie chcą uwierzyć w to, że uczucie może być piękne i szczęśliwe. Sprzeciwia się wizji kobiet jako biernych wobec narzuconego im losu, pokazując bohaterki aktywne, inteligentne i działające samodzielnie według własnej woli. Udowadnia, że bohaterowie romantyczni są nieprzystosowani do świata i swoimi ciągłymi płaczami i jękami na pewno nie zdobędą serca wybranki, ponieważ całkowicie ją do siebie zniechęcą. Zamiast tego proponuje wizję odmienną, optymistyczną, która zdecydowanie bardziej przypomina świat realny.

Śluby panieńskie - Motyw miłości

Mimo wszelkich przeciwności, impulsywnego charakteru Gustawa, paktu Anieli z Klarą, miłość, którą zaczynają czuć do siebie Aniela i Gustaw okazuje się najsilniejsza.

Śluby panieńskie - Motyw feminizmu

Pakt o nie wychodzeniu nigdy za mąż i nienawiść mężczyzn przez

Klarę i Aniele mogą być postrzegane jako manifest feministyczny, bunt przed rolą kobiety w społeczeństwie, pragnienie niezależności.