Układ trawienny

1. Układ trawienny składa się z przewodu pokarmowego i wielkich gruczołów(ślinianek, wątroby i trzustki). W jamie brzusznej większość narządów układu pokarmowego pokryta jest przynajmniej częściowo otrzewną

2. Przewód pokarmowy

• Jama ustna- przestrzeń sięgająca od szpary ust do cieśni gardzieli stanowiącej przejście do gardła. Górną ścianę- sklepienie jamy ustnej- tworzy podniebienie; a jej ścianę przednią i boczne stanowią odpowiednio wargi i policzki. Na dnie znajduje się język. Wyrostki zębodołowe szczęk oraz część zębodołowa żuchwy wraz z osadzonymi w nich zębami oddzielają jamę ustną właściwą od jej przedsionka

• Gardło

• Przełyk- jest cewką łączącą gardło z żołądkiem. Składa się z części szyjnej piersiowej i brzusznej. Część piersiowa- najdłuższa biegnie kolejno w śródpiersiu górnym i śródpiersiu tylnym.

• Żołądek- najszersza część przewodu pokarmowego. Z przełykiem łączy go wpust a z należącą do jelita cienkiego dwunastnicą- odźwiernik. Spłaszczony w wymiarze strzałkowym i w części dolnej zagięty w prawo. Rozróżnia się dwie ściany- przednią i tylną oraz dwie krzywizny- mniejszą (po stronie prawej) i większą (po stronie lewej)

• Jelito cienkie- najdłuższa część przewodu pokarmowego. Z żołądkiem łączy je odźwiernik, kończy się ujściem krętniczym przechodząc w jelito grube. Składa się z dwunastnicy, jelita czczego i jelita krętego

• Dwunastnica- kształt litery „C”. składa się z czterech części: górnej( zwanej opuszką dwunastnicy), zstępującej, dolnej (poziomej) i wstępującej. Kończy się zgięciem dwunastniczo-czczym. W ścianie części zstępującej dwunastnicy znajdują się ujścia przewodów trzustkowych i przewodu żółciowego wspólnego

• Jelito czcze i jelito kręte- stanowią część ruchomą jelita cienkiego- jelito krezkowe. Jelito czcze ma 2/5 długości jelita krezkowego, zaś jelito kręte 3/5 tej długości

• Jelito grube- składa się z jelita ślepego wraz z wyrostkiem robaczkowym, okrężnicy, odbytnicy i kanału odbytowego.

• Jelito ślepe (kątnica)- tworzy początkową część jelita grubego leżącego poniżej ujścia krętniczego. Spoczywa w dole biodrowym prawym. U dołu kątnica przechodzi w wyrostek robaczkowy

• Okrężnica- otacza podkowiasto pętle jelita cienkiego. Zawiera poprzecznie biegnące i skierowane do wewnątrz fałdy półksiężycowate między którymi uwypuklenia okrężnicy. Rozróżnia się: okrężnicę wstępującą(położona po stronie prawej), okrężnicę poprzeczną, okrężnicę zstępującą (biegnie po stronie lewej), okrężnicę esowatą, przechodzącą w odbytnicę

• Odbytnica leży ku przodowi od kości krzyżowej, tworzy bańkę odbytnicy z charakterystycznymi fałdami poprzecznymi błony śluzowej

• Kanał odbytowy- krótki długości około 4cm końcowy odcinek przewodu pokarmowego. Jego ujście kończy odbyt.

1. Budowa warstwowa przewodu pokarmowego

• Błona śluzowa- od wpustu żołądka do odbytnicy jest pokryta nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym, głębiej znajduje się blaszka właściwa błony śluzowej zawierająca naczynia, nerwy i grudki chłonne. Pod blaszką właściwą znajduje się tkanka podśluzowa.

• Błona mięśniowa- zbudowana z tkanki mięśniowej gładkiej, składa się przeważnie z warstwy wewnętrznej-okrężnej. I z warstwy zewnętrznej- podłużnej

• Błona zewnętrzna (przydanka)- jest błoną łącznotkankową. W narządach które pokryte są otrzewną określa się ją jako błonę podsurowiczą

• Błona surowicza- jest utworzona przez otrzewną pokrywającą częściowo lub całkowicie większość narządów jamy brzusznej.

1. Ślinianki- w otoczeniu jamy ustnej znajdują się trzy parzyste ślinianki.

• Ślinianka przyuszna leży powierzchownie ku przodowi od przewodu słuchowego zewnętrznego.

• Ślinianka podżuchwowa i ślinianka podjęzykowa- mają przewody kończące się w jamie ustnej właściwej pod językiem

1. Wątroba- jest największym gruczołem. Znajduje się w górnej części jamy brzusznej. Jej przeważająca część znajduję się w prawo od linii pośrodkowej. Jedną z licznych czynności wątroby jest wytwarzanie żółci, która odprowadzana jest drogami żółciowymi do dwunastnicy. Do dróg żółciowych należą: przewody wątrobowe prawy i lewy łączące się w przewód wątrobowy wspólny oraz przewód pęcherzykowy łączący się przewodem wątrobowym wspólnym w przewód żółciowy wspólny uchodzący do dwunastnicy Pęcherzyk żółciowy który zagęszcza i magazynuje żółć dopływającą przez przewód pęcherzykowy znajduje się na powierzchni dolnej wątroby.

2. Trzustka- składa się z głowy, szyjki, trzonu i ogona. Głowę otacza dwunastnica a ogon uchodzi do śledziony. Jest gruczołem wydzielania zewnętrznego i gruczołem dokrewnym. Wytwarzany sok trzustkowy odpływa to części zstępującej dwunastnicy przez przewód trzustkowy i przewód trzustkowy dodatkowy. Część wewnątrzwydzielniczą trzustki tworzą wypustki trzustki

3. Otrzewna- błona surowicza wyścielająca ściany jamy brzusznej i miednicy (blaszka ścienna) oaz pokrywająca ich narządy (blaszka trzewna)