PODSTAWY REKREACJI/WYKŁADY-METODYKA WYKŁAD I: Geneza i współczesne tendencje w metodyce 1.Krótka historia rekreacji -w dokumencie KEN: tzw. r. uczniowska: gry i zabawy w przerwach szkolnych, -później gimnastyka: Towarzystwo „Sokół”, -1888 r.: Kraków: z inicjatywy dr Henryka Jordana: „Ogródki Jordanowskie”- dla dzieci, by mogły się tam bawić na świeżym powietrzu. Wielu zwolenników, -okres międzywojenny: harcerstwo, Młodzieżowy Ruch Robotniczy, -po II wojnie światowej- organizacje PTTK, TKKF’57, środ. akademickie, LZS-y, -po ’89: moda na aktywność rekreacyjną, -w Polsce tylko 8% systematycznie się rekreuje. Najw. w Skandynawii (np. polowania na fiordy). 2.Metodyka[gr. methodikos]-zbiór zasad dotyczących wykonania jakiejś pracy lub trybu postępowania prowadzącego do określonego celu -w nawiązaniu do rekreacji jest to dydaktyka szczegółowa rekreacji. Metodyka rekreacji- opiera się na zbiorze praktycznych wskazówek, zasad diagnozowania i prognozowania potrzeb oraz sposobów kreowania procesu rekreacji z wykorzystaniem form, środków, metod, pozwalających… Wg Okonia i Stżyrzewskiego jest to jedna z podstawowych nauk pedagogicznych, której przedmiotem jest kształcenie ludzi, nauczanie innych i uczenie się niezależnie od tego, czy odbywa się ono w szkole, poza szkołą, czy w codziennych sytuacjach życiowych . Metodyka koncentruje się na poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: Jak to należy robić? w odróżnieniu od metodologii, która się skupia na odpowiedzi na pytanie: Co należy robić? 3.Metodyka zajmuje się: -badaniem działalności osób nauczających i uczących się, -badaniem celów, treści, metod i środków organizacji kształcenia, -badaniem społecznego i materialnego środowiska . Metodyka jest więc sztuką i nauką, która bada całokształt problematyki związanej z procesem kształcenia i wychowania. 4.Metodyka rekreacji uwzględnia szereg wskazówek określających system działań w odniesieniu do organizacji oraz prowadzenia zajęć ruchowych, wskazuje zasady, jakimi należy się kierować celem osiągnięcia najlepszych rezultatów społeczno-wychowawczych i zdrowotno-higienicznych. Pozwala na optymalne wykorzystanie czasu wolnego dla utrzymania zdrowia, wypoczynku, rozrywki oraz samorealizacji. Właściwy dobór metod może wyzwolić motywację do opanowania pewnych umiejętności ruchowych, w następnym etapie chęć do ich doskonalenia, a w konsekwencji doprowadzić do powstania nawyku systematycznego uczestnictwa w zajęciach ruchowych. W metodyce rekreacji podstawowymi terminami są: formy, metody i środki działania. METOSYKA REKREACJI: „ droga postępowania”, opierająca się na praktycznych wskazówkach, wykorzystanie czasu, -dydaktyka, -metodyka sportu, -metodyka turystycznych form rekreacji, -metodyka wychowania fizycznego, -metodyka rehabilitacji ruchowej. Specyfika metodyki rekreacji ruchowej wynik a z odmiennych celów stawianych przed aktywnością rekreacyjną oraz różnorodnych sposobów działania e sferze organizacji własnego czasu wolnego. 5.Programowanie w rekreacji ruchowej to: -układanie, tworzenie autorskich programów działania (umiejętne określenie celów i zadań do realizacji) w zakresie różnych form aktywności ruchowej, imprez rekreacyjnych itp. -jest to inaczej opracowanie programu czynności umożliwiających efektywne rozwiązanie określonego problemu. 6.Efektywne i racjonalne kierowanie procesem r. ruchowej wymaga: -określenie celów zadań r. ruchowej w zależności od potrzeb i oczekiwań rekreantów, -diagnoza ćwiczących: osobnicza, grupowa, środowiskowa, -plany i prognozy rekreacyjne z uwzględnieniem różnych potrzeb, -znajomość form, metod, środków, -znajomość podst. metod samokontroli i oceny ćwiczących w ramach działalności rekr., -posiadanie określonych umiejętności i predyspozycji -wiedza z zakresu odnowy biol. i psych., -wiedza z zakresu bezpieczeństwa i higieny prowadzonych zajęć, udzielania pomocy przedmedycznej. WYKLAD II: Wybrane zagadnienia dotyczące budowy i czynności narządu ruchu człowieka. 1.Narządu ruchu człowieka: -elementy bierne (statyczne): kości połączone za pomocą stawów, wiązadła, stawy, kości 208-210-odcinek guziczny kręgosłupa ma 3-5 kręgów, -elementy czynne (dynamiczne): mięśnie szkieletowe, łącznie ok. 400 mięśni. -ze względu na cykliczność. a)jednorazowe (jako naśladowcy) b)okazjonalne (jednorazowe, powtarzane przy podobnej okazji) c)powtarzalne (cykliczne, tradycja imprez) -ze względu na miejsce realizacji. a)plenerowe (boiska, stadiony, parki etc.) b)pomieszczenia zamknięte (sale, świetlice, hale) -ze względu na treść. a)festyny rekreacyjne- wielodyscyplinowe, ogólnodostępne, element rozrywki i zabawy, całe rodziny, jako imprezy główne lub towarzyszące, konkurencje indywidualne lub zespołowe, brak wymagań odnośnie stroju. b)spartakiady- różne konkurencje, jednodniowe, poprzedzone eliminacjami, dla osób o podwyższonej sprawności fizycznej, rywalizacja indywidualna lub współzawodnictwo. c)turnieje- rozgrywki zespołowe lub indywidualne, 1 dyscyplinowe, podział na wiek, płeć i umiejętności, krótki czas trwania. d)ligi rekreacyjne- wydłużony okres trwania, możliwość zmiany przepisów, znamy terminarz, impreza zamknięta dla osób o danych umiejętnościach. e)zawody rekreacyjne-tory przeszkód, rywalizacja indywidualna i zespołowa, celem jest zwycięstwo. f)turnieje miast- zbliżone do spartakiad, uczestnikami są mieszkańcy danych miast. g)rekreacyjne imprezy terenowe- określona liczba uczestników, w każdym środowisku, w zależności od długości i sprawności fizycznej, podchody i biegi patrolowe dla najmłodszych. Zasady obowiązujące przy organizacji imprez: -uczestnictwo sprawia przyjemność, -program zajęć powinien się pokrywać z zainteresowaniem uczestników, można je poszerzać, -udział nie może powodować obawy przed ośmieszeniem lub utratą prestiżu w swoim środowisku, nie może być podejmowana pod przymusem administracyjnym, moralnym lub innym. Cechy stałe imprezy: -chwytliwe hasło, cel imprezy -czas i miejsce organizacji-organizator imprezy, -liczba uczestników-zasady i warunki uczestnictwa, -program imprezy-lista sponsorów, -forma reklamy imprezy, -regulamin imprezy, -odbiór BHP i P.POŻ miejsca pracy, -patronat medialny nad imprezą, -zabezpieczenie służb, -pozwolenia, -kosztorys, -ubezpieczenie imprezy, -sprawozdanie imprezy. WYKŁAD VI: Tok i osnowa zajęć rekreacyjnych. 1.Tok zajęć-schemat zajęć służy do opracowania osnów i konspektów zajęć, w których występuje względnie stałe następstwa podstawowych zadań dydaktycznych. Tok ma 3 części: -WSTĘP, -CZĘŚĆ GŁÓWNA, -ZAKOŃCZENIE. WSTĘP-ok. 20% czasu zajęć. Zorganizowanie grupy do zajęć, określenie celu ćwiczeń, zorientowanie się do gotowości. Wprowadzenie odpowiedniego nastroju, przygotowanie organizmu, wywołanie ożywienia. CZĘŚĆ GŁÓWNA-ok. 65% czasu zajęć. Ćwiczenia o największym obciążeniu ruchowym. Ćwiczenia kształtujące umiejętności i doskonałą sprawność motoryczną. Realizacja zaplanowanych zadań: wprowadzające (ćw. kształtujące w szachownicy), zasadnicze (ćw. stosowane, przerzuty, układy etc.). ZAKOŃCZENIE-ok. 15% czasu zajęć. Ćw. uspokajające, ćw. rozciągające, czynności organizacyjne związane ze sposobami realizacji zajęć. 2.Osnowa-najbardziej szczegółowe pisemne opracowanie przebiegu zajęć ruchowych. Konkretny plan realizacji cyklu tematycznego w formie materiału ćwiczeniowego, zbudowanego na schemacie toku zajęć. Zawiera określoną kolejność zadań ruchowych, specyficznych dla określonej formy rekreacji, konkretnej grupy osób oraz niezbędnych warunków do realizacji tj. stanu bazy, posiadanych urządzeń i przyrządów. Spirala zdrowia – równowaga pomiędzy człowiekiem i środowiskiem (heterostaza) i równowagi wewnętrznej organizmu (homostaza) Hipokinezja – brak ruchu lub niedobór. Długotrwały stres. Zmiany zachodzące w organizmie z powodu hipokinezji: -zaburzony metabolizm -nadwaga i otyłość -upośledzenie obwodowego krążenia krwi -osłabienie aparatu ruchu -zmniejszenie siły mięśniowej -osteoporoza (odwapnienie kości) -obniżenie poziomu zdolności moto. Zmiany spowodowane stresem: -nadmierna ilość masy tłuszczowej -choroba niedokrwienna serca -zmiany miażdżycowe w układzie krwionośnym -zmiany odnośnie bezsenności, rozdrażnienie, stany lękowe, nerwowość etc. HIPOKINEZJA + STRES = CHOROBY CYWILIZACJNE Otyłość, cukrzyca, nowotwory, osteoporoza . Zabawy i gry ruchowe – jedna forma działalności człowieka wyst. We wszystkich okresach jego życia w której angażują się z całą pasją – pragnie znaleźć okazję do rekreacji i wypoczynku, odprężenia psychicznego i fizycznego, przyjemności i rozrywki, radości, ciepła, uśmiechu oraz zapomnienia o codziennych troskach i kłopotach. ZABAWA GRA Wynik nie jest ważny, reguły zmienne, przestrzeń dowolna, czas regulowany, liczba uczestników dowolna, nieprzewidywany przebieg. Liczy się wynik, niezmienne zasady przestrzeń ograniczona, Czas wyznaczony, okreś. liczba osób, przebieg zaplanowany. Podział gier i zabaw według R. Cailloisa -ze wzgl na cel gry – rozrywkę -ze wzgl na sposób przejawiania aktywności (nazwy gier pochodzące z greki i łaciny) Rodzaje zabaw: 1. Manipulacyjne – nie wymagają rówieśnika -niespecyficzne – rozwijanie ukł. Nerwowego -specyficzne – świadome manipulowanie przedmiotami. 2. Tematyczne – indywidualne lub nie, naśladowanie w grupie rówieśniczej, wynikają z przeżyć. 3. Konstrukcyjne – dziecko zaczyna konstruować, ma pomysł, zacznie budować, zmiana koncepcji 4.Gry i zabawy dydaktyczne. 5. Gry i zabawy ruchowe: -zabawy ze śpiewem -orientacyjno-porządkowe -na czworakach –bieżne –rzutne –skoczne –kopne. MOTORYCZNOŚĆ M. Dehmel i M. Skład „ (…) całokształt czynności ruchowych człowieka, sfera jego ruchowej aktywności , czyli to wszystko ,co dotyczy przemieszczania się człowieka w przestrzeni na skutek zmian położenia ciała lub jego części względem siebie”. Raczek, 1986: Szopa, 1989 „ (…) całokształt przejawów, uwarunkowań oraz zachowań i potrzeb ruchowych człowieka”. Antropomotoryka, antropokinezjologia- nauka ,która bada motoryczność. W strukturze motoryczności wyróżnia się dwa ściśle powiązane aspekty: -potencjalny- wewnętrzne uwarunkowania ruchu-zdolności motoryczne, -efektywny-zewnętrzne przejawy ruchu- efekty motoryczne. Definicja zdolności motorycznych. -Zdolności motoryczne definiuje się obecnie jako „(…) kompleks indywidualnych właściwości psychicznych i fizycznych, rozwijających się na podłożu wrodzonych zadatków biologicznych (predyspozycji), warunkujących efektywne wykonanie czynności ruchowych. Struktura zdolności motorycznych. 1.H. Gundlach [1970]. -kondycyjne- oparte głównie na procesach energetycznych, -koordynacyjne- zdeterminowane przede wszystkim procesami informacyjnymi 2. J. Raczek [1993] –kondycyjne –koordynacyjne –kompleksowe. Struktura zdolności motorycznych J. Raczek Kondycyjne/ energetyczne (wytrzymało. siłowe )Kompleksowe/hybrydowe (zwinnościowe, szybkościowe) Koordynacyjne /informacyjne (łączenia, różnicowania, równowagi, orientacji, rytmizacji, szybkości reakcji, dostosowania).Definicja koordynacji ruchowej. W. starosta [2003] „(…) zdolność człowieka do wykonywania złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach”. Koordynacja ruchowa- jest zewnętrznym przejawem czynności centralnego układu nerwowego. Została nazwana „super cecha”, „super zdolnością”, a nawet „cechą fenomenalną”. Motoryczne zdolności koordynacyjne. -Terminu „motoryczne zdolności koordynacyjne” po raz pierwszy użył Gundlach [1968,1970]. -obecnie określa się je jako kompleks właściwości psychofizycznych, bazujących na funkcjach centralnego układu nerwowego, które regulują przebieg czynności ruchowych w zależności od zmieniających się warunków zewnętrznych. Nazwy zdolności koordynacyjnych. -zdolności kinestetycznego różnicowania ruchów- jest to zdolność, która polega na dokładnym postrzeganiu siły ,czasu i przestrzeniu , podczas wykonywania ruchu , jakieś czynności motorycznej w celu najefektywniejszego wykonania tej czynności (element siłowy- wielkości napięcia mięśniowego) -czasowy- -zdolność zachowania równowagi- mamy tutaj równowagę statyczną ( bez wykonywania żadnego ruchu np. siedzenie ,leżenie) i dynamiczną (wykonywanie ruch np. chodzenie). -zdolność orientacji przestrzenno czasowej- zdolność do szybkiej oceny położenia i ruchu całego ciała w czasie i przestrzeni w odniesieniu do ustalonego pola działania lub poruszającego się obiektu , jak również realizowania ruchu w żądanym kierunku. -	2.Aparat ruchu (rysunek). 3.Rodzaje kości: -długie: udowa, piszczel, -krótkie: nadgarstki, -płaskie: biodrowa, -pneumatyczne: kość sitowa w czaszce. 4.Funkcje szkieletu: 1)podporowa-oparcie dla cz. miękkich poprzez połączenia międzykostne oraz przyczepione mięśnie. 2)ochronna-ochrona dla wielu ważnych organów: np. mózg-czaszka, kręgosłup-rdzeń, klatka piersiowa-serce, płuca. 3)amortyzacyjne- krzywizny fizjologiczne - w odcinku szyjnym piersiowymlędźwiowym krzyżowo-guziczny 4)krwiotwórcza- w szpiku kostnym generowane są krwinki -poprzez połączenia między szkieletowe (ścisłe lub luźne) oraz przyczepione nimi dźwignie ruchu, wpływ na zakres i rodzaj ruchu, f. kinestetyczne i lokomocyjne. 5.Budowa i połączenia kości (rysunek): +okostna +szpik 1)ścisłe: -wielozrosty: spoiwem tkanki łączne włókniste lub sprężyste no. szwy, -chrząstkozrosty: połączenie za pomocą chrząstki, -kościozrosty: powstaje przez skostnienie wielozrostów. 2)wolne ruchowo-stawy: a)budowa: -główka i panewka pokryte chrząstką, -torebka stawowa, -jednostawowe wypełnione mazią W większości stawów występują jeszcze więzadła stawowe wzmacniające torebkę stawową i przechodzącą w okostną obu kości. b)podział: -jednoosiowe: *zawiasowy np. międzypaliczkowy, kolanowy, *obrotowy np. promieniowo-łokciowy, *śrubowy np. wyrostka zębowego kręgu obrotowego. -dwuosiowe: *kłykciowy np. promieniowo-nadgarstkowy, *siodełkowy np. nadgarstkowo- nadręczny kciuka. -wieloosiowe: *kulisty np. ramienny, *panewkowy np. biodrowy. -płaskie: np. stawy czaszki GŁÓWNE RODZAJE RUCHÓW W STAWACH: -zginanie- fexio- do przodu, do tyłu, grzbietowe, -prostowanie, -odwodzenie, -przywodzenie, -nawracanie, -odwracanie, -obracanie, -wysuwanie, -cofanie, -unoszenie, -obniżanie, -skręcanie, -przeprost 180<. 6.Mięśnie szkieletowe np. mięśnie poprzecznie prążkowane (rysunek). -ścięgno zbudowane z tkanki łącznej, za ich pomocą mięśnie łączą się z kośćmi, -gorset mięśniowy- mięśnie powodują prawidłowa lokomocję *mięsień brzucha: prosty, poprzeczny, skośny *mięsień uda, grzbietu. 7.Podział czynnościowy mięśni: Jednostka motoryczna-zespół komórek mięśnia szkieletowego, unerwianych przez ta samą k. nerwową, przez co wspólnie pobudzanych i równocześnie pracujących. a)tonicznie-skurcz powolny i długotrwały, typ wytrzymałościowy, głównie w czerwonych włóknach mięśni, np. utrzymanie prawidłowej postawu ciała, b)fazowe-skurcz szybki i krótkotrwały, typ szybkościowy, zadania dynamiczne, głównie we włóknach białych mięśni. 3.Etapy tworzenia osnowy: -charakterystyka grupy -liczba osób -wiek -płeć -poziom sprawności fizycznej -analiza warunków -czas trwania -miejsce zajęć -wybór sprzętu i przyborów -opracowanie części II B -wybór i analiza zadań głównych i dodatkowych (analiza zewnętrzna i wewnętrzna) -wybór celów (kształcenia, zdrowia, wychowania) -wybór ćwiczeń stosowanych -wybór metod i form prowadzenia zajęć -sposób organizacji tej części -opracowanie części II A -wybór ćwiczeń kształtujących -wybór metod i form prowadzenia zajęć -sposób organizacji tej części zajęć -opracowanie części III -wybór ćwiczeń uspokajających -podsumowanie zajęć -opracowanie części I -czynności organizacyjno - porządkowe -przedstawienie zadań dydaktycznych, motywacja -ożywienie organizmu -sposób organizacji tej części zadań Zasady dydaktyczne ( zasady nauczania – uczenia się ) -Zasada świadomości- poznanie celu wykonywania danego ćwiczenia -Zasada aktywności- pobudzanie uczestników zajęć do ćwiczenia i do uzyskiwania coraz lepszych wyników , zachęcanie do większej intensywności ( jeśli jest to możliwe ) , należy tworzyć odpowiedni klimat żeby wywoływać odpowiednią energie w grupie, można tworzyć system „kar i nagród”, motywowanie do działania -Zasada poglądowości- wywołanie u ćwiczących wyobrażeń ruchowych , czyli jak wygląda dane ćwiczenie, np. pokazywanie całej choreografii. -Zasada wszechstronności- wszechstronne oddziaływanie na wszystkie sfery ( sfery: motoryczna , fizyczna , intelektualna i społeczna ). -Zasada stopniowania trudności- czyli od łatwego do trudnego , od prostego do złożonego , od znanego do nieznanego itp. -Zasada systematyczności- systematyczne przychodzenie na zajęcia , systematyczne ćwiczenia i powtarzanie , ta zasada łączy się z zasadą trwałości. -Zasada trwałości- -Zasada zmienności pracy mięśniowej- równomiernie cale cialo trzeba ćwiczyć, roznorodnie -Zasada stopniowego natężenia wysiłku- czyli krzywa natężenia wysilku Środki dydaktyczne (środkami dydaktycznymi stosowanymi rekreacji ruchowej są): -obiekty- ( plenerowe i kryte ), centra rekreacyjne, kluby fitness, boiska, place zabaw, siłownie, salki ćwiczeń. -urządzenia- drabinki przyścienne, żerdzie, liny, kraty, konstrukcje do gier sportowych. -przyrządy- elementy przenośne do mini gier rekreacyjnych, stoły do tenisa stołowego, materace. -przybory -piłki, obręcze -środki pomiarowe- stopery, taśmy miernicze, wagi lekarskie, cykloergometry, sprzęt komputerowy. -środki do przekazu informacji-poradniki, podręczniki, taśmy z nagraniami podkładu muzycznego , sprzęt audiowizualny. -inne- nawierzchnia sali lub boiska , naturalne przeszkody terenowe, woda, śnieg , lód. zdolność przejawiania szybkiej reakcji- pozwala na szybkie wykonanie celowego krótkotrwałego działania ruchowego , na określony sygnał ( sygnał może być: optyczny, akustyczny, dotykowy). W tej reakcji może uczestniczyć całe ciało- reakcja globalna, albo część ciała np. ręka, głowa- reakcja lokalna, jeżeli występuje tylko jeden sygnał- reakcja prosta , jeśli wiele sygnałów- reakcja złożona. -zdolność rytmizacji ruchów- umożliwia uchwycenie, odtworzenie i wykonanie dynamicznych zmian ruchu uporządkowanym powtarzającym się cyklu. zdolność ta przejawia się w dostosowaniu do podanego rytmu zewnętrznego lub przyjęciu rytmu własnego, celowego i zamierzonego. -zdolność łączenia ruchów- jest to zdolność do powiązania i koordynowania ruchów różnych części ciała (kończyn , tułowia , głowy) pod kątem osiągnięcia zamierzonego celu działania- inaczej celowa organizacja ruchów. -zdolność dostosowania- jest to wdrożenie optymalnego programu działania lub jego zmiana w razie dostrzeżenia albo przewidywania zmiany sytuacji. -zdolność współpracy- umiejętność łączenia własnego ruchu z czynnościami partnera albo partnerów. -zdolność wyrazistości ( ekspresji ) ruchów- polega na umiejętności wyrażania emocji, inaczej wyrażanie ekspresji ruchu. -zdolność rozluźnienia mięśni- polega na wybiórczym rozluźnianiu mięśni lub ich części nie uczestniczących w ruchu lub bezpośrednio po zakończeniu wykonywania tego ruchu. -zdolność symetryzacji ruchów- polega na przenoszeniu techniki ruchów z jednej strony ciała na drugą. Ta zdolność wymaga współdziałania obu półkul mózgowych , uruchamia rezerwy centralnego układu nerwowego. Okresy ontogenetyczne 1.Okres noworodka i niemowlęcy. Noworodek odruchy bezwarunkowe ( odruch oddychania , wydzielania śliny, czczkawki ). Niemowlę ruchy błędne- ruchy które nie mają związku z otaczającą rzeczywistością -od urodzenia do ok. 11-12 miesięcy życia- pojawiają się ruchy chwytne i manipulacyjne np. wkładanie przedmiotów do buzi obracanie przedmiotów rączkami. 2.okres poniemowlęcy i przedszkolny. -poniemowlęcy- 1-2 rok życia- chód staje się dosyć swobodny, dziecko zaczyna nosić rożne przedmiotu , rozwija się równowaga , umiejętność balansowania ciałem , podnoszenie przedmiotów. 1.5 roczne dziecko zaczyna pokonywać przeszkody, ok. 2-3 roku- życia skoki i rzuty, pojawiają się tak zwane praksje ( ruchy celowe zgodne z przeznaczeniem przedmiotów). -przedszkolny- 3-5 (6) rok życia- 3 rok życia - zaczątki tworzenia kombinacje ruchowych np. biegu połączonego ze skokiem, 5 rok życia - pierwsze apogeum motoryczności ,inaczej złoty okres motoryczny. W tym okresie ruchy dziecka są płynne, celowe, swobodne, harmonia i rozrzutność ruchowa. Poprzez ciągłą aktywność gromadzi się doświadczenie ruchowe. Najlepszy moment, aby dziecko uczyć jazdy na rowerze, pływania, tańczenia itp. 3.Okres młodszy szkolny. -7-11 rok życia- doskonalą się różne kombinacje ruchowe , dziecko potrafi się wspinać, wisieć. Dynamiczny rozwój wszystkich zdolności motorycznych. Drugie apogeum motoryczności okresy młodszego-szkolnego ( dziewczynki ok. 10-11 rok życia , chłopcy ok. 13 rok życia) przyśpieszony rozwój motoryczności, łatwość przyswajania ruchów nowych o dość skomplikowanej strukturze tak zwane uczenie się z miejsca. 4.Okres pokwitania i młodzieńczy. -pokwitania- 12-15 rok życia -młodzieńczy 16-18 (20) rok życia. 5. Okres wieku dorosłego i dojrzałego. 6.Okres starości -wczesna starość- 60-75 rok życia -późna starość- powyżej 75 roku życia. KRZYWA NATĘŻENIA Tętno maksymalne = 220 - wiek ---> NIE MOŻNA DOPROWADZIĆ DO NIEGO NA ZAJĘCIACH ! Tętno w apogeum dopuszczalne: -osoby początkujące 60-70% max -osoby średnio zaawansowane 70-80% max -osoby zaawansowane do 90% max Dla osób starszych nie zaleca się gier na rywalizację tylko spacery, rower, nordic walking.	8.Podział mięśni szkieletowych: -agonistyczne: wykonuje konkretny ruch w stawie, -antagonistyczne: zginacz-prostownik, -stabilizujące staw, -synergistyczne: współpraca z innymi przy wyk. czynności: *względne: nabyte- technika sportowa, *bezwzględne: stałe u wszystkich ludzi. WYKŁAD III: Założenia metodyczne w rekreacji ruchowej, formy, metody, środki działania. Metoda- wszelki sposób uczenia się i każda droga systematycznego i skutecznego przekazywania wiedzy. Forma- rodzaj działania, które ma na celu doskonalenie psycho-somatycznej funkcji organizmu, rozwój nawyków ruchowych, udostępnienie możliwości wyżycia się ruchowego, krzewienie rekreacji w środowisku. 1.Klasyfikacja form i metod stosowanych w rekreacji ( za Strzyżewskim). I. Formy rekreacji ruchowej- różnego typu aktywności ruchowe, np. pływanie, gry a)formy organizacyjne- zespoły ćwiczebne, obozy sportowe, imprezy rekreacyjne b)formy dydaktyczne(=metody prowadzenia zajęć) -metoda zabawowa( naśladowcza, ilustracji ruchowej, gry i zabawy ruchowe- gry i zabawy ze śpiewem, na czworaka, organizacyjno-porządkowe, bieżne, rzutne, skoczne, kopne, z mocowaniem), -metoda zadaniowa(=bezpośredniej celowości ruchu), -metoda improwizacji ruchowej (metoda Labbana)- podkład muzyczny, -metoda ścisła- wg. zasad ustalanych przez instruktora, -metoda obwodowo-stacyjna (w tym samym czasie ćwiczą wszyscy rekreanci, na różnych stacjach w zal. od celu zajęć), -metoda nauczania programowego, -metoda współzawodnictwa, -metoda wielozadaniowa. II. Metody nauczania czynności ruchowych (kształtujące umiejętności): a)niespecyficzne: -słowna (opis słowny ćwiczenia), -poglądowa (pokaz nauczanego ćwiczenia; bezpośredni np. instruktor; pośredni np. film), -działania praktycznego (samodzielne wykonanie zadania). b)specyficzne: -syntetyczna (całością- nauczanie łatwych czynności ruchowych np. praca z dziećmi), -analityczna (częściami- przy trudnych zadaniach ruchowych), -kompleksowa (mieszana- proces indywidualizacji doboru metod). III. Metody treningowe (rozwijające zdolności motoryczne człowieka): a)ciągłe (bez przerwy wypoczynkowej) -jednostajne: długi czas trwania, niewielka intensywność, -zmienne: planowana zmiana intensywności, nieplanowana zmiana intensywności (np. przez warunki terenowe). b)przerywane -startowa: stwarzanie podobnych warunków jak na zawodach, -powtórzeniowa: kształtowanie szybkości i siły; wysiłek fizyczny z maksymalną intensywnością, potem przerwa bierna, aż tętno nie powróci do określonej wartości spoczynkowej, -interwałowa: maksymalny poziom wysiłku fizycznego, VO2max powyżej 80%, każdy kolejny wysiłek fizyczny podejmowany jest na bazie stale narastającego zmęczenia, przerwy nie do pełnego wypoczynku, b. skuteczna ( intensywna i ekstensywna). IV. Metody socjotechniczne upowszechniania rekreacji: -informacja, -poradnictwo, -animacja, -oprogramowanie. V. Metody wychowawcze: -metoda wpływu osobistego- rola instruktora, -metoda wpływu sytuacyjnego- dostosowanie do konkretnych informacji, -metoda wpływu społecznego, -metoda kierowania samowychowaniem. VI. Środki stosowane w rekreacji ruchowej: -ułatwiają i warunkują osiągnięcie zamierzonego celu, -umożliwiają realizację różnorodnych form ruchowych, np. tereny rekreacyjne, obiekty sportowo-rekreacyjne, urządzenia, sprzęt, przybory (zwiększające aktywność zajęć),odpowiednia organizacja zajęć (zwiększająca ich atrakcyjność), plansze, podręczniki, informatory, multimedia itp. ?VII. Zasady dydaktyczne w działalności rekreacyjnej ( było na ćwiczeniach) WYKŁAD IV: Charakterystyka zdolności motorycznych człowieka- siła, wytrzymałość, szybkość, kondycja ruchowa. 1.Charakterystyka pojęcia motoryczność. a)Główne zadania motoryczności: -klasyfikacja ćwiczeń ruchowych, ocena efektywności tych ćwiczeń, -badanie zmian motorycznych w ontogenezie człowieka, opracowanie sposobów kształcenia ruchowego, -stawianie diagnoz o uzdolnieniach i sprawności motorycznej, -zbieranie i systematyzowanie wiedzy o kształceniu ruchowym. PODSTAWY REKREACJI/Ćw. teoria i metodyka Rekreacja – wszelkie formy spędzania czasu wolnego, mające wpływ ma rozwój psycho-fizyczny sprawiający przyjemność, służące wypoczynkowi, zabawie i podtrzymaniu zdrowia. Definicja według Teresy Wolańskiej: REKREACJA – różnego rodzaju zajęcia podejmowane w czasie wolnym, dobrowolnie dla przyjemności i autoekspresji, formowania własnej osobowości, odnowy i pomnażania sił psycho – fizycz.Cechy rekreacji: -dobrowolność – poczucie swobody, wyboru i możliwości podejmowania działań w zgodzie z własnymi zainteresowaniami. -odmienność – w opozycji do codzienności -bezinteresowność – bez motywacji finansowej -aktywność – dostarczająca przyjemność nam osobiście -zabawa – możliwość oderwania się od rzeczy. Wychowanie do rekreacji – proces świadomy i intuicyjny Mający na celu popularyzowanie wzorów, tworzenie różnorakich modeli organizowania czasu, kształtowanie nawyków, przyzwyczajeń i postaw. 3 sfery akty. człow. : -poznawcza (uświadamiamy znaczenie rekreacji) -emocjonalna (kreacja pozytywnych stosunków) -motoryczna (ruchowa – nabywanie umiejętności ruchowych) Zadania wychowania do rekre.: Rozbudowanie zainteresowań i potrzeb rekreacyjnych, Wzmacnianie motywacji oraz kształcenie systemu wartości i postaw do rekreacji, Wyrabianie nawyków i umiejętności ruchowych, Zapoznanie z nowymi formami rekreacji oraz wyrabianie umiejętności wyboru właściwej formy rekreacji. Formy wychowania do rekre: *upowszechnienie rekreacji – przekazywanie informacji społeczeństwu na temat spędzania czasu wolnego w celu: -podniesienia ogólnego poziomu wiedzy o rekreacji, -kształtowanie pozytywnych postaw do rekreacji oraz jej wysokiej pozycji w ogólnym systemie wartości ludzi, -skłonienie ludzi do zakupu produktów, reklama produktów. *animacja – kontakt, spotkanie, celem jest zachęcanie i zjednywanie, włączanie ludzi do aktywnego uprawiania rekreacji Animator- osoba, wykorzystuje metody werbalne i własny wkład doprowadza do inicjacji rekreacji osoby nieprzygotowane i nieuprawiające dotychczas form rekreacji. Naucz.prospektywne – kształtowanie dyspozycji kierunkowych, opartych na potrzebach i nawykach ruchowych, nastawieniach, postawach prorekreacyjnych, a więc szeroko rozumiane przygotowanie do uczestnictwa w rekreacji. Naucz. aktualistyczne – działanie podejmowane w trakcie zajęć rekreac. zamierzające do wyrobienia umiejętności i technik potrzebnych do uprawiania określonych dyscyplin rekreacyjnych a więc przede wszystkim dyspozycji instrumentalnych. Poradnictwo – jest to rodzaj działania opartego najczęściej na indywidualnym, bezpośrednim lub pośrednim kontakcie ze specjalistą osób, które z własnej inicjatywy zwracają się o poradę w konkretnej sprawie. Udzielanie porad dotyczy najczęściej: -sposobie uprawiania rekreacji (planowanie indywi.tereningu) -możliwości uprawiania określonych form treningu, -wyborze najwłaściwszych form rekreacji w zależności od predyspozycji psychofizycznych wskazań o przeciwskazań zdrowotnych rodzaju wykonywanej pracy. Autoedukacja –świadoma i aktywna forma wychowania do rekreacji. Z samowychowaniem do rekreacji mamy do czynienie tylko wtedy gdy podmiot ma świadomość Wychowanie ≠ Socjalizacja Pojęcie rekreacji ruchowej według T. Wolańskiej To różnorodnego rodzaju zajęcia o treści ruchowej (zabawy ruchowe, tańce, spacery). Którym człowiek oddaje się dobrowolnie w czasie wolnym od zajęć, przyjemności i rozwoju własnej osobowości. Cechy rekreacji ruchowej: -zaspokajanie potrzeby ruchu niezbędnego dla zdrowia –równoważenie dobowego bilansu energetycznego organizmu -poprawa i utrzymanie sprawności fizycznej –osiągnięcie przyjemności z wysiłku fizycznego. Definicja czasu wolnego według : Z. Skórzyńskiego – część uwolnionego od obowiązków zawodowych rodzinnych i społecznych, a przeznaczonego na wybrane przez siebie zajęcia służące wypoczynkowi, rozrywce i kształtowaniu własnej osobowości T. Wolańskiej – czas jaki pozostaje po wypełnieniu wszystkich obowiązków zawodowych, rodzinnych, domowych, oraz związanych z obowiązkiem nauki, który człowiek może przeznaczyć na zajęcia podejmowane dobrowolnie dla spełnienia własnych zainteresowań. Podst.funkcje cz.w. : 3xR regeneracyjna, rozrywkowa, rozwojowa. Reguły pozyskiwania czasu wolnego 1.celować 2.przygotować 3.ustalać priorytety 4.zestawiać 5.upraszczać 6.zlecać innym 7.parasol ochronny 8.uwzględniać innych 9.telefonować 10.cieszyć się z sukcesów. 1.Prehistoria -były to krótkie okresy pomiędzy próbami zdobywania jedzenia -był związany ściśle z potrzebami fizjologicznymi np. snem -jego długość zależała od pór roku (obowiązki) i cyklu życia człowieka (wiek) -nie był dafiniowany ani postrzegany jako czas wolny 2.Początki cywilizacji rolnej -związany i zależny od rytmu prac w gospodarstwie i na roli -krótki wymiar czasu wolnego związany z cyklem dnia -czas wolny i czas pracy przaplatały się (zw względu na to samo miejsce pracy) -istniał czynności spełniające funkcjie zarówno czasu wolnego i pracy np.wspólne darcie pierza przez kobiety, kiszenie kapusty, haftowanie PODSTAWY REKREACJI/WYKŁADY-TEORIA Rekreacja – łac. recreo; pokrzepić odnowić, stworzyć na nowo; zespół czynników zachodzących w wolnym czasie mających na celu stworzenie ujścia dla nagromadzonego potencjału sił fizycznych, psychicznych i twórczych dających możliwości rozwoju własnej osobowości i zachowania zdrowia. Podział rekreacji (indor, outdoor): I. bierna (o wyższym czynniku psychicznym) II. Czynna: Ruchowa i fizyczna, kulturowa i rozrywkowa, twórcza i hobbystyczna, przez działalność społeczną. Czas wolny – całokształt życia po pracy; czas, który pozostaje po wypełnieniu obowiązków i zaspokojeniu potrzeb fizjologicznych. Podział: PUSTY (uciekający przez palce), OBIEKTYWNY= krótki (1 dzień) średni (2 dni) długi (urlopy – 14 dni/21-26 dni), SUBIEKTYWNY (za mało, za dużo, niewiele, niewystraczająco). Funkcje rek. W fazach życia: ANAFAZA (0-25), MEZOFAZA(26-60) KATAFAZA(powż. 61 roku). ANAFAZA – okres niemowlęcy- 0-1 poznawanie otoczenia, Wspomagany rozwój psychiczny i fizyczny. Wczesne dzieciństwo – 1-3 lat, prawidłowa pionizacja ciała, kształtowanie „stopy” i postawy ciała, nieswoiste hartowanie, kształt. odporności fizycznej, wspomaganie rozwoju fizycznego. Dzieciństwo – 4-6 lat, rozwój uzdolnień, kształt. zainteresowań, rozładowanie stresów i napięć, kształ. prawidłowej postawy ciała, kompensacja niedoboru ruchu aktywnością rekreacyjną. Wczesnoszkolny – 6-9 lat, kompensacja niedoboru ruchu, kształ. nawyków ruchowych i prawidłowej postawy społecznej, funkcja przeciwdziałania nudzie, katartyczne, kształ. zdolności motorycznych. Okres szkolny – 10-16 lat, funkcja kreowania własnego wizerunku, rozwoju sprawności fizycznej, przeciwdziałania nudzie, rozładowanie agresji, napięć f. alienacji i afiliacji. Dojrzewania – 17-19 lat, funkcja wspomagająca rozwój fizyczny, kształ. sprawności fizycznej, Fun, estetyczna, ambicjonalna, obniżenia poziomu samokontroli, kompensacja niedoboru ruchu, Fun. przeciwdział. nałogom i chorobom cywili.. Dojrzałości – 20-25 lat, rozładowania napięć i stresu rozwój zainteresowań i uzdolnień, kształ. osobowości, przeciwdział. monotonii, rozładowanie siły, hartowanie się. MEZOFAZA – rozładowanie stresów i napięć, kompensacja niedoboru ruchu, obniżenie poziomu samokontroli, rozładowanie agresji, afiliacja, alienacja, katharsis, estetyka ciała, utrzymanie określonego poziomu sprawności fizycznej, opóźnienie procesu starzenia się, samorealizacja, przeciwdziałanie przykurczom stawowym. . KATAFAZA –opóźnienie procesu starzenia się, utrzymanie właściwej kondycji psycho – ruchowej, lepsza jakość starości, potrzeba kontaktu między pokoleniami, samorealizacja. TEORIA MAXA CAPLARA stanowi podsumowanie podstawowych pojęć i definicji. Zasady w rekreacji: dobrowolność wyboru, wytrwałość w wybranej formie, stopniowanie Trudności, priorytet aktywności ruchowej, wypoczynek i relaks, rozwój własnej osobowości, Popularyzacja aktywności rekreacyjnej na zewnątrz. RÓWNOWAGA: homeostaza – wewnątrz Człowieka, heterostaza – człowiek=środowisko, czynność hedonistyczna – sztuka dla sztuki, Czynność autoteliczna – użyteczna dla człowieka, czynność utylitarna – pożyteczna w życiu. Współczesne rozumienie znaczenia rekreacji: 1. Zespół zachowań realizowanych w czasie wolnym 2. Proces wypoczynku/ usuwanie zmęczenia, regeneracja organizmu 3. Zjawisko społeczno-kultur. którego podstawę stanowi wzrost ilości czasu wolnego i związane z tym formy zachowań ludzi. SPORT≠REKREACJA wyniki, rekordy/praca, czas wolny. Zadania rekreacji: aktywność, Odmienność, bezinteresowność, zabawa i rozrywka. REKRE. RUCHOWA – zajęcia, którym poddajemy się z własnej woli, w czasie wolnym, dla wypoczynku, relaksu i rozwoju osobowości. ETAPY PROCESU REKREACJI: PROGRAMOWANIE -> RELIZACJA ->OCENA-> PROGR. Osoby odpowiedzialne za zagospodarowanie czasu wolnego i aktywności rekreacyjnej określani są jako COAHCERY – osoby kreatywne, doradcy. KIDALT – osoby dorosłe, bawi je to samo co dzieci. Animacja jako forma zagospodarowania czasu wolnego stanowi ona pewien świadomy i kreatywny Sposób mobilizowania ludzi do podejmowania aktywności dla lepszego samopoczucia. CELE ANIM: Lepsza i głębsza aktywność fizyczna, lepsze zdrowie fizyczne i psychiczne, możliwość poznania innych Ludzi, możliwość poznania własnych zdolności kreatywnych. SFERY ANIMACJI: edukacji- na lądzie W zamkniętych pomieszczeniach , na wolnym powietrzu, relaxu – na lądzie, na wolnym powietrzu, W wodzie, na wodzie. Zajęcia kreatywne – na lądzie, w wodzie, w powietrzu, na wodzie. Przygody- Na lądzie, w wodzie, na wodzie, w powietrzu. Zabawy, aktywności fizycznej. ANIMATOR – może Nim być każdy kto ma odpowiednią wiedzę, zdolności i umiejętności. INSTRUKTOR SPORTU- uczy Się i ma uprawnienia tylko w jednej dyscyplinie sportowej. INSTR. REKREACJI – musi posiadać Wiedzę humanistyczną, o otaczającym środowisku, ekonomiczno-organizacyjno-prawną. ANIMATOR To osoba o silnej osobowości, otwartym umyśle, kreatywna, człowiek orkiestra, dizajner czasu wolnego. CZYM CHARAKTERYZUJE SIĘ INSTR. ANIMACJI POD WZGL. CHARAKTERU: niski Próg pobudliwości, extrawesja, otwartość na inne, nowe doświadczenia, wysoki poziom zdolności Pójścia na kompromis, konsekwentność.	b)Motoryczność. - wg Demel- całokształt czynności ruchowych człowieka, czyli to, co dotyczy poruszania się w przestrzeni na skutek zmian położenia całego ciała lub poszczególnych jego części względem siebie, -wg Z. Gilewicz- całokształt możliwości ruchowych człowieka w znaczeniu ilościowym i … formy, -idea ruchu: motyw- podejmowanie aktywności, -potrzeby życiowe, osiągnięcie celu, potrzeby hedonistyczne, -poczucie obowiązku, potrzeby obowiązku. 2.Rodzaje motoryczności. -samoobsługowa-codzienne czynności, -wyrazowa-czynności w celu komunikowania się, mowa ciała, -sportowo-rekreacyjna, -produkcyjna-wytwarzanie dóbr, -bojowa-działalność z zachodzącego bezpieczeństwa, -treść ruchu- np. popychanie, skakanie, chodzenie, -forma ruchu(jednostka ruchu)- kryteria przebiegu ruchu, płynność, rytm, precyzja, harmonia wg Joachima Raczka: -aby dobrze, obiektywnie poznać i zrozumieć motoryczność, poza czynnikami biologicznymi należy uwzględnić czynniki pozaprzyrodnicze-środowiskowe, w jakim człowiek żyje. Podstawą motoryczności są natury bio- psycho-społecznej. Stąd motoryczność należy wziąć jako… -przedmiotem badań nad motorycznością jest ruch ciała człowieka- jako obiektywna rzeczywistość i forma życia -motoryczność: całościowy obszar przejawów i uwarunkowań oraz zachowań i potrzeb ruchowych człowieka. Motoryczność spełnia szczególną rolę w obszarze k. fizycznej. Jest terenem działania instruktorów i trenerów. 3.Zdolności motoryczne. a) ogólne- wynikają z właść. osobniczych; uwarunkowane procesami energetycznymi wew. organizmów. b) specyficzne-wynikają z podejmowanych decyzji. 4.Struktura zdolności motorycznych. Zdolności motoryczne-kompleks indywidualnych właściwości psychicznych i fizycznych rozwijających się na podłożu wrodzonych zadatków biologicznych (predyspozycji) warunkujących efektywne wykonanie czynności ruchowych. Podłoża- determinanty : -zdolności kondycyjne: determinują przede wszystkim procesami energetycznymi-metabolicznymi i motywacyjnymi. a)wytrzymałościowe- możliwości człowieka do podejmowania długotrwałych wysiłków o określonej intensywności. b)siłowe- właściwości siłowe organizmu, które umożliwiają pokonanie znacznego oporu zewnętrznego. -zdolności kompleksowe/hybrydowe: czynniki zd. kondycyjnych + zd. koordynacyjnych a)szybkościowe b)zwinnościowe -zdolności koordynacyjne: determinowane procesami sterująco-regulacyjnymi, złożone pod względem stosunków czasowo-przestrzennych. WYKŁAD V: Organizacja imprez rekreacyjnych. Impreza-(z włoskiego impresa) widowiska, koncert, zabawa, zawody sportowe organizowane w celach rozrywkowych, dochodowych, propagandowych. Impreza rekreacyjna- dla większej grupy osób, w celach odpoczynku, podwyższenia umiejętności i zdolności psychofizycznych. Cele realizacyjne: -wychowawcze, -poznawcze, -zabawowe, -wypoczynkowe, -zdrowotne, -popularyzatorskie. Cele szczegółowe: -popularyzacja rekreacyjnych form ruchowych, -zaspokajanie potrzeb różnych środowisk w zakresie różnorakich wzorów w rekreacji ruchowej, -rozbudzenia zainteresowań aktywnym wypoczynkiem, -tworzenie warunków dla pozytywnie rozumianego współzawodnictwa, -umożliwienie oceny sprawności fizycznej uczestników, -nawiązywanie współpracy i kontaktów ze środowiskiem lokalnym. Klasyfikacja: -ze względu na skalę działań organizacyjnych. a)masowa-dla szkół, osiedli, miast ok. 1000 b)kameralna-małe imprezy ok. 300 -ze względu na program. a)jednodyscyplinowe- jedna forma rekreacji np. turniej siatkówki b)wielodyscyplinowe- szereg różnych form np. festyny rekreacyjne -ze względu na dostępność. a)otwarte-dla wszystkich potencjalnych uczestników bez względu na wiek, płeć, sprawność ruchową b)zamknięte-dla określonej grupy osób np. kolonii, obozów -ze względu na czas trwania. a)jednodniowe b)wielodniowe 3.Okres feudalny -ilość czasu wolnego związana z przynależnością do klasy -najwięcej czasu wolnego: szlachta, arystokracja ,duchowieństwo (klasy bez obowiązków) -ich spotkania oparte prawie wyłącznie na przyjemnościach (bale, polowania, gra na pianianie) -najmniej czasu wolnego: chłopi -uprawiali ziemię szlachty, czas pracy 14-16 h/24h, w zamian dostawali własne miejsce do życia (gdzie teżmieli obowiązki) 4.Połowa XVII w. - Początek cywilizacji mieszczańskiej -powstawanie miast w okół fabryk (ludzie podejmują inne zajęcia niżpoprzednio) -wyr óżnienie czasu wolnego od czasu pracy -pojawiają siętypowo mijskie zawody np. zegarmistrz,kuśnierz, szewc -czas pracy ok 14h. 5.XIX - XX w. Humanizacja pracy -skrócenie godzin pracy do 8h-wydłużenie czasu wolnego sprzyja podejmowaniu rekreacji 6. XX w. -Dynamiczny rozwój kultury zachodniej -część pracy wykonywana przez maszyny sprzyja szybciej wykonywanej pracy i wydłuża czas wolny -pojawia się bezrobocie wśród młodych niewykształconych i osób zwalnianych -pojawia sięnowa grupa społeczna -Emerytów- dzięki rozwojowi medycyny wydłuża sięokres życia -Zależnie od sytuacji materialnej i rozwoju kraju emerytura sprzyja podejmowaniu rekreacji bądź nie. Organizacja imprez rekreacyjnych. Impreza – widowiska, koncert, zabawa, zawody sportowe organizowanie w celach rozrywkowych =, dochodowych, propagandowych. Impreza rekreacyjna – dla większej grupy osób, w celach odpoczynku, podwyższenia umiejętności i zdolności psychofizycznych. Cele realizacyjne : wychowanie poznawcze, zabawowe, wypoczynkowe, zdrowotne, popularyzatorskie. Cele szczegółowe: -popularyzacja rekreacyjnych form ruchowych -zaspokajanie potrzeb różnych środowisk w zakresie różnorakich wzorów w rekreacji ruchowej, -rozbudzenia zainteresowań aktywnym wypoczynkiem -tworzenie warunków dla pozytywnie rozumianego współzawodnictwa, -umożliwienie oceny sprawności fizycznej uczestników -nawiązywanie współpracy i kontaktów ze środowiskiem lokalnym. Klasyfikacja : -ze wzgl. Na skalę działań organizacyjnych *masowa – dla szkół, osiedli, miast ok 1000 *kameralna – małe imprezy ok 300 -ze wzgl. Na program *jednodyscyplinowe – jedna forma rekreacji np. turniej siatkówki *wielodyscyplinowe – szereg różnych form np. festyny rekreacyjne -ze wzgl. Na dostępność *otwarte – dla wszystkich potencjalnych uczestników bez wzgl na wiek, płeć, sprawność ruchową *zamknięte – dla określonej grupy osób np. kolonii obozów -ze wzgl. Na czas trwania *1dniowe *wielodniowe -ze wzgl. Na cykliczność *jednorazowe (jako naśladowcy) *okazjonalne ( jednorazowe, powtarzane przy podobnej okazji)*powtarzalne (cykliczne, tradycja imprez) -ze wzgl. Na miejsce realizacji *plenerowe – boiska stadiony, parki etc. *pomieszczenia zamknięte – sale, świetlice, hale -ze wzgl. Na treść *festyny rekreacyjne – wielodyscyplinowe, ogólnodostępne, element rozrywki i zabawy, całe rodziny, jako imprezy główne lub towarzyszące, konkurencje indyw. Lub zespołowe, brak wymagań odnośnie stroju, *spartakiady – różne konkurencje, jednodniowe, poprzedzone eliminacjami, dla osób o podwyższonej sprawności fizycznej, rywalizacja indywidualna lub współzawodnictwo. *turnieje – rozgrywki zespołowe lub indywidualne, 1dyscyplinowe, podział na wiek i płeć, i umiejętności, krótki czas trwania. *ligi rekreacyjne – wydłużony okres trwania, możliwość zmiany przepisów, znamy terminarz, impreza zamknięta dla osób o danych umiejętnościach *zawody rekreacyjne – tory przeszkód, rywalizacja indywidualna i zespołowa, celem jest zwycięstwo. *turnieje miast – zbliżone do spartakiad, uczestnikami są mieszkańcy danych miast, *rekreacyjne imprezy terenowe- określona liczba uczestników, w każdym środowisku, w zależności od długości i spraw. fizycznej, podchody i biegi patrolowe dla najmłodszych. Zasady obowiązujące przy organizacji imprez: -uczestnictwo sprawia przyjemność -program zajęć powinien się pokrywać z zainteresowaniem uczestników, można je poszerzać -udział nie może powodować obawy przed ośmieszeniem lub utratą prestiżu w swoim środowisku, nie może być podejmowana pod przymusem administracyjnym, moralnym lub innym. Cechy stałe imprezy: -chwytliwe hasło, cel imprezy -czas i miejsce organizacji – organizator imprezy -liczba uczest.-zasady i warunki uczestnictwa, -program imprezy – lista sponsorów -forma reklamy imprezy -regulamin imprezy -odbiór BHP i p.poż miejsca imprezy -patronat medialny nad imprezą -zabezpieczenie służb –pozwolenia –kosztorys -ubezpieczenie imprezy -sprawozdanie imprezy Rekreacja a zdrowie. ZDROWIE – nie tylko brak choroby i niedołęstwa ale stan dobrego fizycznego, psychicznego i społecznego samopoczucia. 3 płaszczyzny zdrowia: - społeczne – dobre współżycie w społeczeństwie -psychiczne – zgoda z samym sobą -somatyczne – odnośnie organizmu Czynniki warunkujące pole zdrowia: *biologiczne 10-15 % *środ.-zewnętrzne – 25 -35 %*związane ze stylem życia 50% -> zależne od nas (unikanie stresu, używek, właściwe odżywianie, aktywność ruchowa *efekt opieki medycznej 10-20%. Aktywność fizyczna – jest bezpłatnym łatwo dostępnym środkiem na utrzymanie zdrowia. Zanika ona z wiekiem. Niezależna od płci, zawodu etc. Powinna być odpowiednia do możliwości osobniczych człowieka. Efekty aktywności fizycznej: I.Utrzymanie efektywnej pracy serca i krążenia krwi II.Prawidłowa przemiana materii III.Zwiększa się pojemność życiowa płuc. IV.Tłuszcze nie zatrzymują się w organizmie. V.Utrzymanie sprawności stawów, ścięgien, więzadeł, mięśni. VI.Zachowanie dobrego samopoczucia. VII.Odreagowanie stresów i napięć psychicznych.