Skarga pauliańska – ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika (termin zawity 5 lat)
Prawa rzeczowe:
Prawo własności
Użytkowanie wieczyste
Ograniczone prawa rzeczowe (użytkowanie, służebność, zastaw, hipoteka, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu)
Posiadanie samoistne – właściciel, zasiedzenie (20 l-dobra wiara, 30 – zła)
Posiadanie zależne – dzierżawca, użytkownik, najemca
Zasiedzenie rzeczy – 3 lata
Prawo własności – triada uprawnień: posiadanie, pobieranie pożytków, rozporządzanie rzeczą
Zabezpieczenia rzeczowe – przewłaszczenie, zastrzeżenie własności, zastaw, hipoteka, prawo zatrzymania, kaucja, blokada środków pieniężnych
Hipoteka kaucyjna – zabezpieczenie wierzytelności o nieustalonej wysokości wierzytelności przyszłych
Hipoteka przymusowa – wszystkie nieruchomości dłużnika (orzeczenie sądowe)
Hipoteka zwykła – umowna (zabezpieczenie)
Dzierżenie – faktyczne władanie rzeczą za kogoś innego.
Ochrona posiadania:
Własna (obrona konieczna, dozwolona samopomoc – możliwość przywrócenia własnym działaniem poprzedniego stanu posiadania)
Sądowa (roszczenie posesoryjne – nakaz przywrócenia stanu poprzedniego posiadania i zaniechania naruszeń. Termin wezwania – 1 rok od naruszenia)
Księgi wieczyste:
Zasada formalna – każdy ma wgląd
Zasada materialna – nikt nie może się powołać na nieznajomość
Zobowiązania:
Solidarność czynna – wierzycieli (dłużnik wybiera, komu spłacić całość)
Solidarność bierna – dłużników (wierzyciel żąda od każdego z osobna, od wszystkich łącznie, lub od kilku)
Treść stosunku obligacyjnego – 1. Wierzytelność, 2. Dług
Zobowiązanie: stosunek prawny polegający na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia określonego świadczenia, a dłużnik powinien to świadczenie spełnić.
Odpowiedzialność kontraktowa – niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego.
Odpowiedzialność deliktowa – szkoda wyrządzona czynem niedozwolonym (odpowiedzialność głównie na zasadzie winy).
Umowa kauzalna – ważność zależy od prawidłowej causa, czyli przyczyny prawnej przysporzenia.
Umowa na raty – wyłącznie osoba fizyczna.
Umowa konsensualna – tylko oświadczenie woli.
Umowa realna – prócz oświadczenia woli dodatkowo przeniesienie władztwa nad rzeczą.
Umowa jednostronna – obowiązek świadczenia ciąży tylko na jednej stronie
Umowa adhezyjna – przez przystąpienie jednej strony, zawierane przy pomocy wzorców (gaz, prąd, los)
Odpowiedzialność osobista – majątkowa, cały majątek
Odpowiedzialność rzeczowa – zastaw, hipoteka
Odpowiedzialność odszkodowawcza –
1) zdarzenie wymagające naprawienia szkody
2) powstanie szkody
3) związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą
Funkcje:
Kompensacyjna (wyrównanie)
Prewencyjno – wychowawcza
Represyjna (nałożenie na dłużnika dolegliwości związanej z powstaniem obowiązku świadczenia)
Szkoda: 1. Na osobie, 2. Na mieniu
Wykonanie zobowiązania następuje: przez spełnienie świadczenia
Wykonanie zobowiązania przez dłużnika ma być zgodne z jego treścią: treść oświadczenia woli, przepisy ustawy, zasady współżycia społecznego, ustalone zwyczaje.
Klauzula rebus sic stantibus (stosuje sąd) dopuszczenie modyfikacji zobowiązania ze względu na nadzwyczajną zmianę okoliczności.
Niewykonanie zobowiązania – dłużnik nie spełnia świadczenia należnego wierzycielowi, zgodnie z treścią stosunku obligacyjnego.
Nienależyte wykonanie – dłużnik świadczy wierzycielowi niezgodnie z treścią stosunku obligacyjnego
Depozyt sądowy – dłużnik ma obowiązek zawiadomić wierzyciela na piśmie (forma pisemna dla celów dowodowych)
Umowa najmu – na piśmie (ad eventum – dla wywołania określonych skutków prawnych)
Przedmiot dzierżawy – rzeczy, które przynoszą pożytki (grunty, zwierzęta)
- prawa (akcje, patenty, wzór użytkowy, prawa autorskie)
Umowa dzierżawy – wzajemna, konsensualna, odpłatna, na czas 30 lat lub nieoznaczony, dzierżawca ma prawo używania i pobierania pożytków rzeczy.
Umowa zlecenia – konsensualna, dwustronnie zobowiązująca
Umowa sprzedaży nieruchomości – forma aktu notarialnego,
Umowa sprz. użytkowania wieczystego – forma aktu notarialnego,
Umowa sprzedaży przedsiębiorstwa – forma pisemna z podpisem poświadczonym notarialnie
Umowa sprzedaży na raty, wierzytelności – forma pisemna dla celów dowodowych
Prawo pierwokupu – niezbywalne, ale dziedziczne, przepisy mają charakter iuris cogens (bezwzględnie obowiązujący) - co do nieruchomości 1 miesiąc, pozostałe rzeczy – 1 tydzień (terminy zawite – bezskuteczność czynności procesowej, ale przywracalne)
Umowa dostawy – forma pisemna dla celów dowodowych
Umowa kontraktacji – forma pisemna dla celów dowodowych (czyli – ad probationem)
Umowa o dzieło – nie ma obowiązku zachowania formy szczególnej
Wynagrodzenie kosztorysowe – powstał obowiązek wykonania prac, których nie było w zestawieniu, a zestawienie sporządził zamawiający.
Wynagrodzenie ryczałtowe – w toku wykonywania dzieła, zarządzenie właściwego organu państwowego zmieniło wysokość cen, lub stawek obowiązujących dotychczas w obliczeniach kosztorysowych.