Szereg homologiczny – zbiór związków organicznych o zbliżonej strukturze, które różnią się między sobą tylko liczbą grup metylenowych w ich łańcuchach węglowodorowych.
Eikozan (C20H42) – organiczny związek chemiczny, alkan o 20 atomach węgla w cząsteczce.
Izomeria – występowanie różnych związków chemicznych o jednakowym wzorze sumarycznym.
Izomeria konstytucyjna – to rodzaj izomerii cząsteczek chemicznych, posiadających tę samą liczbę tych samych atomów, między którymi występuje jednak inny układ wiązań chemicznych. Posiadają ten sam ogólny wzór sumaryczny.
Izomeria optyczna – rodzaj izomerii konfiguracyjnej, która polega na występowaniu dwu różnych odmian postaci niektórych związków chemicznych, które nie różnią się niczym oprócz tego, że stanowią swoje wzajemne nienakładalne odbicie lustrzane.
Enancjomery – to izomery optyczne, które są własnymi lustrzanymi odbiciami. Mogą istnieć tylko 2 enancjomery danego związku chemicznego.
SPALANIE SAŁKOWITE MATANU: CH4+2O2-->CO2+2H2O
Konformacja – układ przestrzenny całej cząsteczki mogący ulegać zmianom, bez zrywania wiązań chemicznych.
Konfiguracja – przestrzenne (trwałe) ułożenie atomów w cząsteczce.
Przykłady naprężenia w konformacji:
- naprężenie kątowe wiązań
- naprężenie torsyjne (skręcające) wiązań
- naprężenie sferyczne (zawada przestrzenna)
Związki MEZO – związek, który ma więcej niż jedno centrum stereogoniczne, oraz posiada płaszczyznę symetrii, nie jest optycznie czynny.
CO2 – cząsteczka liniowa, nie jest polarna, kąt między atomami = 180*, rozkład symetryczny
H2O – nieliniowa, ma charakter polarny, zdolność do tworzenia wiązań wodorowych, kąt =105*
ACETYLEN (ETYN) – potrójne wiązania między atomami węgla.
Alkohole – związki organiczne zawierające jedną lub więcej grup hydroksylowych połączonych z atomem węgla w hybrydyzacji sp3.
Alkohol pierwszorzędowy to taki, w którym grupa -OH łączy się z pierwszorzędowym atomem węgla, np. etanol. CH₃-CH₂OH
Alkohol drugorzędowy to taki, w którym grupa -OH łączy się z dwugorzędowym atomem węgla, np. propan - 2 - ol.
Alkohol trzeciorzędowy to taki, w którym grupa -OH łączy się z trzeciorzędowym atomem węgla, np. 2 -metylopropan - 2 - ol.
Cechy struktur rezonansowych –benzen:
- jest cząsteczką cykliczną o sprężonym układzie wiązań
- jest trwały
- jest płaską cząsteczką, ma kształt heksagonalny, wszystkie kąty w pierścieniu są jednakowe a wiązania c-c mają taką samą długość
- nie ulega reakcji substytucji, zachowuje układ sprzężonych wiązań
Reakcja rodnikowa – jest to reakcja łańcuchowa, która ulega przerwaniu wskutek rekombinacji, dysproporcjonowania i rozpadu wolnych rodników. PRZYKŁAD: rodnik trifenylometylowy. ETAPY: inicjacja, propagacja, terminacja
Struktura pierwszorzędowa białka – kolejność aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym
Struktura drugorzędowa białka – przestrzenne ułożenie fragmentów łańcuchów polipeptydowych białek, na skutek powstawania wewnątrzcząsteczkowych wiązań wodorowych (helisa alfa, harmonijka beta, beta zakręt
ZAKAZ PAULIEGO – mówi on o tym że w atomie nie mogą istnieć dwa elektrony o tych samych 4 liczbach kwantowych – muszą się różnić przynajmniej 1 liczą kwantową. Dotyczy obsadzania orbitali.
REGUŁA HUNDA - reguła mówiąca, że w atomie, w celu uzyskania najbardziej korzystnego energetycznie zapełnienia orbitali atomowych, powinno być jak najwięcej elektronów niesparowanych.
WG. BRONSTEDA: KWASEM – jest substancja, zdolna do oddawania protonu (protonodawca. ZASADĄ – jest substancja zdolna do przyłączania protonu (protenoodbiorca)
WG. LEWISA – KWASEM – jest substancja, zdolna do przyjmowania pary elektronowej od zasady. ZASADĄ – nazywamy substancję będącą donorem pary elektornowej: A+B->AB
WG. ARHENIUSA: KWAS – to związek dysocjujący w roztworze wodnym na protony i aniony reszty kwasowej. ZASADA – to związek dysocjujący w roztworze wodnym na kationy metanu i aniony wodorotlenkowe.
Przemiana alfa – to emisja z jądra dwóch protonów i dwóch neutronów w postaci jednej cząsteczki. Liczba masowa maleje o 4 a liczba atomowa maleje o 2.
Przemiana beta – emisja z jądra lekkiej cząsteczki (elektronu) oraz cząsteczki przenikliwej (neutrina)
LICZBY KWANTOWE:
- GŁÓWNA- liczba kwantowa n(okereśla powłokę) przyjmuje wartości kolejnych liczb naturalnych (do 7)
-POBOCZNA- liczba kwantowa l, określa podpowłokę, przyjmuje wartości kolejnych liczb naturalnych od 0 do n-1, decyduje o kształcie orbitali.
ZAKAZ PAULIEGO – mówi on o tym że w atomie nie mogą istnieć dwa elektrony o tych samych 4 liczbach kwantowych – muszą się różnić przynajmniej 1 liczą kwantową. Dotyczy obsadzania orbitali.
REGUŁA HUNDA - reguła mówiąca, że w atomie, w celu uzyskania najbardziej korzystnego energetycznie zapełnienia orbitali atomowych, powinno być jak najwięcej elektronów niesparowanych.
WG. BRONSTEDA: KWASEM – jest substancja, zdolna do oddawania protonu (protonodawca. ZASADĄ – jest substancja zdolna do przyłączania protonu (protenoodbiorca)
WG. LEWISA – KWASEM – jest substancja, zdolna do przyjmowania pary elektronowej od zasady. ZASADĄ – nazywamy substancję będącą donorem pary elektornowej: A+B->AB
WG. ARHENIUSA: KWAS – to związek dysocjujący w roztworze wodnym na protony i aniony reszty kwasowej. ZASADA – to związek dysocjujący w roztworze wodnym na kationy metanu i aniony wodorotlenkowe.
Przemiana alfa – to emisja z jądra dwóch protonów i dwóch neutronów w postaci jednej cząsteczki. Liczba masowa maleje o 4 a liczba atomowa maleje o 2.
Przemiana beta – emisja z jądra lekkiej cząsteczki (elektronu) oraz cząsteczki przenikliwej (neutrina)
LICZBY KWANTOWE:
- GŁÓWNA- liczba kwantowa n(okereśla powłokę) przyjmuje wartości kolejnych liczb naturalnych (do 7)
-POBOCZNA- liczba kwantowa l, określa podpowłokę, przyjmuje wartości kolejnych liczb naturalnych od 0 do n-1, decyduje o kształcie orbitali.
-MAGNETYCZNA- liczba kwantowa m, określa orientacje przestrzenna, przyjmuje wartości całkowite od -1 do +1.
-MAGNETYCZNA- liczba kwantowa m, określa orientacje przestrzenna, przyjmuje wartości całkowite od -1 do +1.
-SPINOWA- liczba kwantowa s, określa własny moment pędu elektrnu (kierunek obrotu) wokół własnej osi. Przyjmuje wartości -1/2 lub +1/2.
WŁAŚCIWOŚCI LITOWCÓW:
-są bardzo reaktoaktywne (metale alkaniczne)
- są miękkie, można je kroić nożem
- wykazują silne właściwości reakcyjne
- w reakcji z kwasem dają odpowiednie sole i wodór
- maja właściwości zasadowe, tworzą wodorotlenki
WŁAŚCIWOŚCI BERYLOWCÓW:
-bardzo reaktywne metal, ale słabsze niż litowce
- w reakcji z woda i kwasami dają odpowiednie wodorotlenki, sole i wodów
- mają właściwości zasadowe
- w związkach występują na +II st. Utlenienia
- barwią płomień
WŁAŚCIWOŚCI BERYLU:
- lekki pierwiastek o wysokiej temperaturze topnienia, wytrzymałości i przewodnictwie cieplnym
- tworzy kryształ o sieci heksagonalnej
- związki berylu są trujące a sam beryl rakotwórczy
- ZASTOSOWANIE: b. dobry składnik stopów lekkich
WŁAŚCIWOŚCI FLUOROWCÓW:
- wysoka elektroujemność i duża aktywność chemiczna
- w warunkach normalnych fluor i chlor są gazami, brom jest cieczą, a jod i astat ciałami stałymi.
- w stanie pierwiastkowym występują w formie dwuatomowych cząsteczek.
- do pełnego zapełnienia swojej powłoki walencyjnej potrzebują jednego elektronu, dlatego najczęściej tworzą jednoujemny anion.
WŁAŚCIWOŚCI HELLOWCÓW:
- są gazami
- najmniej aktywne chemicznie
- bezbarwne, bezwonne
ORBITAL – stany elektronu opisane jednakowym zestawieniem liczb kwantowych: n, l, m
HYBRYDYZACJA – łączenie się orbitali różnych typów oraz ponowny rozdział na kilka jednakowych części.
WIĄZANIA WODOROWE – rodzaj stosunkowo słabego wiązania, polegającego głównie na przyciągnięciu elektrostatycznym między atomem wodoru i atomem elektoroujemnym zawierającym wolne pary elektronów. PRZYKŁAD: woda (ciecz – lód)
Struktura trzeciorzędowa białka – wzajemne położenie
elementów struktury drugorzędowej, bez uwzględniania
zależności od sąsiednich cząstek (wiązania dwusiarczkowe
–najsilniejsze wiązania między resztami aminokwasów,
oddziaływania jonowe, oddziaływanie hudrofobowe –
odpychanie cząstek wody, oddziaływanie Van der Valsa).
Struktura czwartorzędowa białka – wzajemne położenie
łańcuchów polipeptydowych oraz ewentualnie struktur
niebiałkowych w przestrzeni oraz sposób połaczenia się
podjednostek czyli osobnych łańcuchów polipeptydowych,
np. DNA
Konformacja – układ przestrzenny całej cząsteczki mogący ulec zmianom, bez zrywania
wiązań chemicznych (naprężenie kątowe wiązań). Związki mezo – związek, który ma
więcej niż jedno centrum stereogeniczne, oraz posiada płaszczyznę symetrii, nie jest
optycznie czynny. Grupa wynylowa (-HC=CH2), alliliowa (CH2=CHCH2). Zakaz pauliego
mówi, ze w jedym atomie dwa elektrony musza różnić się wartością przynajmniej jednej
liczby kwantowej . Szereg homologiczny – zbiór związków organicznych o zbiżonej
strukturze, które różniąsię między sobą tylko liczbą grup metylowych w ich łańcuchach
węglowodorowych. Reakcje łańcuchowe (rodnikowa) – reakcje łańcuchowe, które
ulegają przerwaniu wskutek rekombinacji, dysproporcjonowania i rozpadu wolnych rodników.
Etapy: inicjacja, propagancja, terminacja. Reguła Hunda – w atomie w celu uzyskania
najbardziej korzystnego energetycznie zapełanienia orbitali atomowych, powinno byś jak
najwięcej elektronów niespolaryzowanych. Słaby kwas + silna zasada: nie zachodzi
zobojętnianie, ponieważ w reakcji powstaje sól, która ulega reakcji hydrolizy. Wynikiem tej
reakcji jest nadanie roztworowi odczynu zasadowego, który spowodowany jest powstaniem
dodatkowej ilości OH- w reakcji, pH>7. W. jonowe- mocne, przenikanie elektronów
pomiędzy dwoma atomami, powstanie jonów przyciągających się siłami eletrostatycznymi.
w. wodorowe- słabe, przyciąganie elektrostatyczne, między atomami wodoru i atomem
elektroujemnym zawierającym wolne pary elektronowe (między cząsteczkami H2O).