Prawo dziecka do prywatności
Każdemu dziecku przysługują prawa dziecka tak jak każdemu dorosłemu przysługują prawa człowieka. Prawa dziecka są więc naturalną konsekwencją praw człowieka. Praw tych nikt nie może dziecko pozbawić!
Prywatność ma to do siebie, że daje poczucie niezależności, spełnienia samego siebie i oczywiście satysfakcję. Odebranie tej, jakże ważnej, wartości powoduje cofnięcie braku pewności siebie, wiary we własne siły, a przede wszystkim odziera z godności. A przecież nie tylko człowiek dorosły ma godność, dziecko również ją posiada. Z tą zaledwie różnicą, iż jest ona u niego w fazie intensywnego rozwoju.
Prywatność ma bezpośredni kontakt z najgłębszymi ludzkimi, indywidualnymi potrzebami. Według niektórych sama w sobie jest potrzebą .
Jak rzadko która sfera naszego życia, prywatność wiąże się z pojęciem godności, a stąd już bardzo prosta droga do praw człowieka, które mają stać na straży godności ludzkiej.
Prawa dziecka dotyczą relacji państwo - dziecko. Oznacza to, że państwo musi zapewnić dziecku możliwość korzystania z przysługujących mu praw, a wszystkie instytucje państwowe i ich przedstawiciele muszą przestrzegać praw dziecka bo tak stanowi prawo. Na przykład, jeżeli mówimy o prawie do prywatności oznacza ono między innymi, że pielęgniarka nie może przekazywać danych o zdrowiu dziecka osobom nieupoważnionym, informacje o problemach z nauką powinny być przekazywane bezpośrednio rodzicom czy opiekunom dziecka a nie podczas spotkania z innymi rodzicami.
Prawo do prywatności w szkole
sprowadzając na gruncie prawa, niemalże zawsze, wszystko do pojęcia: prawo do prywatności tworzymy bardzo pojemny worek bez dna
w sytuacji szkolnej, prawo do prywatności można sprowadzić do obrony dzieci przed arbitralną władzą nauczyciela
nie można wolności i praw konstytucyjnych ograniczać w takich miejscach jak statuty szkół, ponieważ nie mają one rangi ustawy
Art. 47 Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz decydowania o swoim życiu osobistym.
Art. 49 Zapewnia się wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się.
Konwencja Praw Dziecka
Status dziecka oparty jest na następujących założeniach:
dziecko jest samodzielnym podmiotem. Ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prywatnej
dziecko, jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności
rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka
państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać w jej funkcjach
Artykuł 16
1. Żadne dziecko nie będzie podlegało arbitralnej lub bezprawnej ingerencji w sferę jego życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy w korespondencję ani bezprawnym zamachom na jego honor i reputację.
2. Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju ingerencji lub zamachom.
Prawo do poszanowania godności, prywatności i tajemnicy korespondencji, to prawo nagminnie łamane zarówno w rodzinie, jak i w polskich placówkach edukacyjnych i opiekuńczych. Liczne naruszenia tego prawa są spowodowane głównie brakiem procedur ochronnych. Należałoby jak najszybciej wprowadzić procedury ochrony prywatności dzieci, zwłaszcza w instytucjach edukacyjnych i wychowawczych.
Prywatność dziecka w sieci
Zagrożenie prywatności, szczególnie w Internecie, nie jest tajemnicą. Każdy — od legalnie zatrudnionych specjalistów ds. marketingu po oszustów i nadawców spamu — chce uzyskać o nas więcej informacji. Osoby dorosłe z reguły mają świadomość, komu można, a komu nie wolno ujawniać informacji osobistych. Ale czy mają ją także dzieci?
Istnieje wiele różnych zagrożeń prywatności dzieci w Internecie. Każda witryna w sieci WWW, wiadomość e-mail czy komunikator internetowy, prosząc o podanie informacji osobistych, naraża dziecko na ryzyko
Konkursy
Dzieci chętnie przystępują do konkursów. Te zaś namawiają do zarejestrowania się w celu zdobycia nagrody. Są one reklamowane w witrynach internetowych, na opakowaniach produktów, a także w czasopismach i w telewizji. Wszystkie wymagają podania przez dziecko informacji osobistych.
Witryny internetowe służące do udostępniania i pobierania muzyki
Istnieje wiele popularnych stron udostępniających muzykę, które umożliwiają darmowe pobieranie utworów, a jednocześnie wymagają od dzieci udostępniania plików w swoim (lub rodzica) komputerze. Powoduje to wzmożony ruch internetowy, a ponadto pozwala hakerom oraz złodziejom tożsamości na uzyskanie dostępu do komputera. Pobierane pliki muzyczne mogą również zawierać wirusy lub inne destrukcyjne kody.
Gry
Interaktywne witryny z grami często wymagają rejestracji, co oznacza podanie informacji osobistych przed rozpoczęciem gry.
W „światowej konstytucji praw dziecka” możemy przeczytać:
„Żadne dziecko nie będzie podlegało arbitralnej lub bezprawnej ingerencji w sferę jego życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy w korespondencję ani bezprawnym zamachom na jego honor i reputacje”.
Jak również to, że:
„Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju ingerencji lub zamachom”.
Czy dziecko może korzystać z prawa do prywatności w takim samym zakresie, jak osoba dojrzała?
W zasadzie tak, ale również do korzystania z tego prawa odnosi się postanowienie art. 5 Konwencji.
Artykuł ten głosi, że rodzice lub opiekunowie mają prawo do właściwego ukierunkowania dziecka w korzystaniu z tego prawa w sposób odpowiadający rozwijającym się zdolnością dziecka. Mając prawo, ponoszą zarazem odpowiedzialność za owo ukierunkowanie dziecka. Przy korzystaniu przez dziecko z prawa do prywatności istotny jest też wzgląd na dobro dziecka, co jest sprawą nadrzędną1
Prywatność dziecka ma być zapewniona we wszystkich sytuacjach i środowiskach, w jakich się ono znajduje.
A więc powinna być zapewniona w:
Rodzinie
Instytucjach opiekuńczych
Szkole
Miejscu pracy
Zakładzie służby zdrowia
A także w zakładach, w których umieszczane są dzieci, które weszły w konflikt z prawem karnym lub są o to podejrzane.
Kolejne swobody osobiste dziecka, które są szczególnie ważne to prawa do :
swobody myśli, sumienia i religii
(Konwencja o Prawach Dziecka na ten temat mówi, że: „Państwa – Strony będą respektowały prawo dziecka do swobody myśli, sumienia, wyznania”. Wynika z tego, że małoletni, będący wystarczająco świadomi mogą sami decydować o swoim światopoglądzie. )
kontaktowania się z innymi osobami
(w tym gdy dziecko poszukuje rady lub doradztwa, zwłaszcza w sytuacjach, gdy dziecko jest krzywdzone, również w rodzinie
Prywatność ma też być zapewniona, gdy idzie o dostęp do informacji o dziecku.
Prywatność dziecka mają obowiązek szanować również środki masowego przekazu. Nie wolno upowszechniać nazwiska dziecka czy jego wizerunku, gdyby miało to być niekorzystne dla dziecka.
Szczególnie ważne jest szanowanie prywatności dziecka w sprawach:
Antykoncepcji
Edukacji seksualnej
Higieny osobistej
Jest nie do pogodzenia z prawem do prywatności instalowanie nadzoru nad zachowaniem dziecka przy pomocy kamery video.(Tego rodzaju praktyki są niekiedy stosowane w zakładach opiekuńczych czy poprawczych).
To samo dotyczy intymności w toaletach, łazienkach czy pomieszczeniach, gdzie dzieci się przebierają.2
Zamachem na prywatność dziecka jest wszelkiego rodzaju stygmatyzacja, na przykład upowszechnienie opinii, że ten a ten chłopak to chuligan, złodziej, nieuk itp., że ta lub inna dziewczyna prowadzi mało obyczajne życie
Bibliografia:
Balcerek M., Prawa dziecka, Warszawa 1986
Kasprzak T. , Bezpieczna sieć - o profilaktyce zagrożeń dzieci w Internecie
Gronowska E., Jasudowicz T., Balcerzak M., Lubiszewaki M., Mizerski M., Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010
Łopatka A., Dziecko jego prawa człowieka, Warszawa 2000.
www.strefamlodych.pl/nowa/2009/08/prawo-dziecka-do-prywatnosci-art-16-konwencji/.