1. Układ technologiczny kopalni surowców skalnych

KSK – układ z technologią cykliczną (koparki jednonaczyniowej – samochody)

Technologia cykliczna oparta na cyklach pracy

Urabianie (wiercenie otworów strzałowych: udarowe, obrotowe, udarowo-obrotowe + roboty strzałowe) Załadunek (mechaniczny koparkami nadsiębiernymi lub podsiębiernymi lub ładowarkami) transport (cykliczny – samochody technologiczne)

2. Układ technologiczny kopalni węgla brunatnego

KTZ – układ z technologią ciągłą (taśmociąg)

Technologia ciągła oparta o ciągłe metody pracy w górnictwie węgla brunatnego

Urabianie (kombajny odkrywkowe, koparki wielonaczyniowe łańcuchowe, kołowe) – transport (taśmowy) – zwałowanie (zwałowarka) w kopalniach węgla brunatnego.

3. Kopalnia odkrywkowa – zakład górniczy, w którym eksploatacja złoża polega na usunięciu nadkładu, jeżeli taki występuje, a zalega nad kopaliną użyteczną oraz na wybieraniu odsłoniętego w ten sposób złoża w otwartym wyrobisku odkrywkowym, a także ich przeróbkę oraz obróbkę.

4. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze odnosi się do:

- prac geologicznych

- wydobywania kopalin ze złóż

- podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji

- podziemnego składowania odpadów.

5. Kopalina – utwór geologiczny występujący wewnątrz skorupy ziemskiej lub na jej powierzchni, który może znaleźć opłacalne zastosowanie gospodarcze.

6. Czym różni się kopalina od surowca?

Kopalina wydobyta ze złoża staje się surowcem.

7. Podaj podział kopalin:

- kopaliny objęte własnością górniczą (dawniej podstawowe)

- kopaliny objęte prawem własności nieruchomości gruntowej (pospolite)

8. Koncesja – decyzja organu koncesyjnego zezwalająca na wykonywanie działalności gospodarczej m.in. w zakresie poszukiwania lub rozpoznawania złoża.

9. Organem koncesyjnym dla poszukiwania rozpoznawania i wydobywania kopalin ze złóż są:

1.Minister środowiska 2)Wojewoda 3)Starosta

Minister –udziela koncesji na działalność wykonywana w odniesieniu do kopalin podst. wymienionych w przepisach a ponadto do solanek, wód leczniczych i termalnych oraz innych kopalin leczniczych

Wojewoda – udziela koncesji na poszukiwanie rozpoznanie wydobywanie kopalin ze złóż w odniesieniu do pozostałych kopalin podst. i pospolitych których nie ma na liście ministerstwa

Starosta –koncesja na poszukiwanie rozpoznawanie wydobywanie kopalin ze złóż w odniesieniu do kopalin podst jeśli: obszar ten nie przekroczy 2ha, wydobycie w roku kalend. nie przekroczy 20000m3, nie używanie materiałów wybuchowych

10. Teren górniczy – przestrzeń objęta przewidywanymi szkodliwymi wpływami robót górniczych zakładu górniczego (większy) np. wpływ leja depresyjnego, strefa wstrząsów, hałas, zapylenie.

11. Obszar górniczy – przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca jest uprawniony do wydobywania kopaliny objętej koncesją.

12. Wyrobisko górnicze – przestrzeń w nieruchomości gruntowej lub w górotworze powstałe w wyniku robót górniczych.

Wyrobisko odkrywkowe przestrzeń o określonych wymiarach, powstająca w warstwach skorupy ziemskiej w wyniku prowadzenia odkrywkowej eksploatacji kopalni.

13. Zwałowisko – przestrzeń zajęta przez planowane rozmieszczenie materiału zwałowego.

14. Skarpa – obrzeżna pochylona powierzchnia wału, wykopu, nasypu ziemnego, wyrobiska odkrywkowego, zwałowiska lub składowiska urobku, produktu lub odpadów stałych; s. kształtowane są w toku urabiania nadkładu, kopaliny, zwałowania materiału zwałowego lub powiększania składowiska;

15. Zbocze – układ skarp i poziomów łączących dno wyrobiska z powierzchnią terenu

16. Schemat skarpy oraz jej elementy (9).

21. Poziom – płaszczyzna pozioma dzieląca górotwór lub zwałowiska na piętra, płaszczyzna pozioma występująca przy dolnej lub górnej krawędzi skarpy

22. Piętro – część górotworu lub zwałowiska zawarta między dwoma sąsiednimi poziomami

18. Stok skarpy – płaszczyzna prostokreślna przechodząca przez górną i dolną krawędź rzutami krawędzi górnej i dolnej na płaszczyznę pionową

19. Podstawa przekroju skarpy – odległość pomiędzy rzutami krawędzi dolnej i górnej skarpy na płaszczyznę poziomą

17. Schemat zbocza jego elementy.

Stok zbocza – płaszczyzna prostokreślna przechodząca przez górną i dolną krawędź zbocza

20. Generalny kąt nachylenia zbocza – kąt dwuścienny, zawarty między stokiem zbocza a płaszczyzną poziomą

Podstawa przekroju zbocza – odległość między rzutami krawędzi dolnej i górnej zbocza na płaszczyznę poziomą

Krawędź przekroju zbocza – odległość pomiędzy rzutami krawędzi górnej

Krawędź zbocza górna – linia przecięcia się stoku zbocza z ograniczającymi ją od góry poziomem lub półką

Krawędź zbocza dolna - linia przecięcia się stoku zbocza z ograniczającymi ją od dołu poziomem lub półką

Wysokość zbocza – odległość pomiędzy rzutami krawędzi górnej i dolnej na płaszczyznę pionową

Odcinkowy kąt nachylenia zbocza – kąt dwuścienny zawarty między stokiem zbocza, a poszczególnymi poziomami zbocza

Dno wyrobiska odkrywkowego – najniższy poziom w wyrobisku odkrywkowym

23. skarpa w nadkładzie (niebieskie)

skarpa w złożu (czerwone)

skarpa zwałowiska (żółte)

24. Podstawowe procesy technologiczne

* urabianie + załadunek (mechaniczne, MW)
* transport (ciągły – przenośniki taśmowe, cykliczny – auta)
* zwałowanie nadkładu (transportowe, bez transportowe, mieszane)
* wstępna przeróbka mechaniczna i składowanie kopaliny
Procesy pomocnicze w wyrobiskach odkrywkowych
* odwadnianie
* rekultywacja

* przygotowanie dróg i placów

* remonty i konserwacja

25. Transport ciągły – przemieszczanie ładunków ciągła strugą (transport taśmowy, mosty przerzutowe, transport rurociągowy). Duża wydajność i prosta obsługa – nie wymaga organizacji ruchu; łatwość pokonywania przeszkód terenowych, mała pracochłonność, możliwość automatyzacji systemu, bezpieczeństwo pracy, szybsze udostępnianie złóż.

Transport cykliczny – przemieszczanie ładunków z przerwami (transport szynowy, samochodowy, spycharkami, zgarniarkami). Wymaga stosowania ścisłego harmonogramu ruchu środków transportu.

26. Metody urabiania skał.

- mechaniczne – koparki jedno i wielonaczyniowe (kołowe, łańcuchowe), kombajny powierzchniowe, zgarniarki, spycharki, wiertnice wielkośrednicowe, młoty hydrauliczne,

- wybuchowe – MW

- termiczne – palniki wrębowe, wiertnice termiczne

- hydromechaniczne – urządzenia ssące, miotacze wody

- inne (perspektywiczne) – zjawiska elektromagnetyczne, erozja, lasery.

27. Systemy eksploatacji i wybierania to zbiór uporządkowanych zasad technologii które zgodnie prowadzone w konsekwencji prowadzą do racjonalnego wybierania złoża.

28. Systemy eksploatacji.

Wyróżnia się systemy eksploatacyjne:

1) system równoległy – linie frontu będą przemieszczać się na całej długości w różnych odstępach.

2) system wachlarzowy – linie frontu nie przemieszczają się o tą samą odległość lecz uzależnione jest to od danego punktu obrotu. Wielkość przesunięcia w określonym czasie jest uzależniona od odległości od punktu obrotu.

3) wieloskrzydłowy

4) system wgłębny

29. System wybierania - to sposób umniejszania złoża określony przez kierunek przesuwania się przodków roboczych w stosunku do kierunku eksploatacji.

30. Systemy wybierania.

Wyróżnia się systemy wybierania:

1) System ubierkowy oznacza że umniejszanie złoża przez maszynę urabiającą jest zgodne z kierunkiem eksploatacji.

2) system ścianowy

3) system zabierkowy

32. Narysuj oraz opisz system wybierania – ścianowy, zabierkowy-czołowy, zabierkowy-boczny/blokowy, ubierkowy.

1) system ścianowy – odmiana systemu ubierkowego gdzie maszyna urabia na całą długość frontu ale niewielkie warstwy (cienkie). Urabianie za pomocą materiałów wybuchowych i mechanicznie (koparki wielonaczyniowe, łańcuchowe pracujące na podwoziach szynowych nie obrotowych.

2) system zabierkowy – polega na umniejszaniu złoża przez maszynę pasami na szerokość przodka zwaną szerokością zabierki na całej szerokości frontu. W tym systemie pracują koparki łyżkowe jednonaczyniowe, kołowe wieloczerpakowe, łańcuchowe wieloczerpakowe.

33. Środki strzałowe – to MW i wyroby zawierające MW o określonej wrażliwości, bezpieczeństwie i trwałości wykorzystywane do wykonywania strzelania.

34. Sprzęt strzałowy – wszystkie narzędzia, przybory oraz urządzenia niezbędne do przewożenia, przeniesienia i przechowywania środków strzałowych, jego załadowania i odpalenia.

35. Na czym polega różnica pomiędzy środkami, a sprzętem strzałowym?

Sprzęt strzałowy nie posiada ładunku MW.

36. Podział środków strzałowych.

- MW

- środki inicjujące

- środki zapalające

- ładunki specjalnego przeznaczenia

37. MW – są wszystkie związki chemiczne lub ich mieszaniny zdolne do gwałtownej reakcji chemicznej pod wpływem bodźców zewn., takich jak: silne uderzenie, tarcie lub zapalenie, podczas której wydziela się duża ilość ciepła i gazów przy równoczesnym dużym stężeniu energii w bardzo krótkim czasie.

38. Wybuch – to zjawisko gwałtownej zmiany stanu równowagi układu, przebiegające z wykonaniem pracy mechanicznej, efektem dźwiękowym i przeważnie świetlnym. Dzieli się na fizyczne i chemiczne.

39. Wybuchy fiz (eksplozje) – nie są związane z występowaniem żadnej reakcji chem., są skutkiem rozerwania naczynia ze sprężonym gazem czy kotła parowego.

40. Detonacja – bardzo szybka reakcja (v>1000 m/s), silne ciśnienie rozprężających się gazów, nagłe uderzenie.

41. Właściwości MW:

I Fizyczne i skład chemiczny

- barwa opakowania

- masa i wymiary naboju MW

- gęstość MW

- stan skupienia

II Właściwości strzelnicze

- wrażliwość na inicjowanie – różne oddziaływania mogą doprowadzić MW do detonacji. W górnictwie do inicjowania stosuje się dodatkowe ładunki MW (udarowe), które są bardziej wrażliwe niż zasadniczy ładunek MW.

- prędkość detonacji

- średnica krytyczna

42. Ładunek udarowy – zaopatrzony w spłonkę z lontem zwykłym lub zapalnik elektryczny lub nieelektryczny, lecz uzbrojony lontem detonacyjnym; ma za zadanie zapoczątkować wybuch ładunku MW.

43. Średnica krytyczna – najmniejsza średnica, przy której każdorazowo nastąpi detonacja.

44. I kryterium (grupy) – ze względu na bezpieczeństwo wobec atmosfery kopalnianej

1 grupa: MW skalne – nie bada się dla nich bezp. wobec atmosfery kopalnianej, nie mogą być stos. tam gdzie wyst. zagrożenie wybuchu pyłu węglowego lub metanu.

2 grupa: MW węglowe – muszą spełniać określone w normach wymagania bezp. wobec mieszanin pyłu węglowego z powietrzem.

3 grupa: MW metanowe – spełniają określone w normach wymagania bezpieczeństwa wobec mieszanin metanu z powietrzem i pyłu węglowego z powietrzem.

4 grupa: MW metanowe specjalne – muszą spełniać wyższe wymagania odnośnie bezp. wobec mieszanin metanu z powietrzem i pyłu węglowego z powietrzem.

45. Podział górniczych materiałów wybuchowych (GMW).

I kryterium – Grupy - ze względu na bezpieczeństwo wobec atmosfery kopalnianej

1 grupa: MW skalne

2 grupa: MW węglowe

3 grupa: MW metanowe

4 grupa: MW metanowe specjalne

II kryterium – Podgrupy – w zależności od postaci fiz. i składu chem.

- sypkie i proszkowe (drobnoziarniste)

- granulowane i ziarniste (gruboziarnista)

- plastyczne i półplastyczne

- zawiesinowe

- emulsyjne

III kryterium – Rodzaje – z uwagina dodatkowe właściwości

- mrozoodporne

- wodoodporne

- wymiennojonowe

- ciśnienioodporne

- termoodporne

IV kryterium – Typy – w zależności od formy użytkowej

- naboje

- naboje przystawne

- luzem (opakowania 25 kg)

46. Grupy składników materiałów wybuchowych mieszaninowych.

1) tlenonośne – np. saletra amonowa

2) palne – np. oleje napędowe

3) uczulające ( o właściwościach wybuchowych, palne subst. niewybuchowe, napowietrzanie)

4) korektory własności

5) dodatki (barwniki)

47. Zalety MW emulsyjnych.

- emulsje wodne umożliwiają ładowanie otworów strzałowych za pomocą samobieżnych syst. Ładujących

48. Amonity: grupa: MW skalne; podgrupa: sypkie i proszkowane

49. Materiały wybuchowe inicjujące – do ich wytwarzania wykorzystywane są MW charakteryzujące się dużą wrażliwością ( krótki czas przejścia od palenia do pełnej detonacji)

50. Podział MW inicjujących:
1) MW inicjujące pierwotne (azydek ołowiu, teneres)

2) MW inicjujące wtórne (pentryt, heksogen, oktogen)

51. Środki inicjujące mają na celu zainicjowanie ładunków MW (bodziec początkowy).

52. Rodzaje środków inicjujących

- spłonki

- zapalniki elektryczne (2 przewody elektr.)

- zapalniki nieelektryczne (rurka, plastikowa czapeczka z ładunkiem)

- zapalniki elektroniczne (kondensator + układ scalony)

- lonty detonujące

53. Zapalnik elektryczny.

55. Górnicze zapalniki elektryczne:

GRUPY – w zależności od stopnia bezp. wobec metanu i pyłu węglowego

- Skalne – jeden przewód czerwony – stosowane w kopalniach niemetanowych, niezagrożonych wybuchem pyłu węglowego oraz w górnictwie odkrywkowym, wszędzie tam, gdzie można używać MW skalnych;

- Weglowe – jeden przewód niebieski – tylko w polach niemetanowych, są bezp. wobec pyłu węglowego, lecz niebezpieczne wobec metanu;

- Metanowe – przewód biały - we wszystkich pracach strzałowych, są bezp. wobec metanu i pyłu węglowego.

KLASY – w zależności od stopnia bezp. wobec prądu elektr.

- 0,2 o bezp. natężeniu 0,2 A; - 0,45; - 2,0; - 4,0.

RODZAJE – w zależności od czasu działania

- mikrosekundowe (U) – czas zadziałania < 1 ms

- natychmiastowe (N) – 1-10 ms

- milisekundowe (M) – 11-100 ms

- półsekundowe (P) – 0,5 s

TYPY – w zależności od dodatkowych własności (mrozo, ciśnienio, termoodporne)

56. Zapalarka – urządzenie służące do odpalania zapalników elektrycznych. Są źródłami krótkiego impulsu elektrycznego dużej mocy. Wyróżnia się zapalarki przenośne (własne źródło prądu) i stacjonarne (zasilane z sieci elektrycznej) oraz zapalarki skalne, specjalne oraz metanowe.

57. Podział sprzętu strzałowego.

- elektryczny

- nieelektryczny

- elektroniczny

58. Elektryczny sprzęt strzałowy:

- przewody elektryczne (linie strzałowe)

- zapalarki elektryczne (źródło prądu)

- urządzenie pomiarowo – kontrolne

59. Rodzaje połączeń elektrycznej sieci strzałowej.

- szeregowe

- równoległe

- szeregowo – równoległe

60. Szeregowe połączenie zapalników elektrycznych.

Zalety:

- prostota połączeń, łatwość w wykonaniu

- przejrzystość sieci strzałowej,

- proste obliczenia sieci strzałowej,

- inicjacja typu: „wszystko albo nic”

Wady:

- stosunkowo mała liczba zapalników odpalana w 1 serii

- konieczność utrzymania dobrej izolacji przewodu strzałowego,

- konieczność stosowania wysokich napięć odpalających

61. Równoległe połączenie zapalników elektrycznych.

Zalety:

- niezależne inicjowanie poszczególnych ładunków

Wady:

- możliwość zainicjowania tylko części sieci strzałowej (w przypadku błędu w połączeniu sieci)

- złożony układ elektryczny

- konieczność używania zapalarek dużej mocy.

62. Szeregowo-równoległe połączenie zapalników elektrycznych.

Zalety:

- możliwość odpalenia największej liczby ZE (roboty wyburzeniowe)

- możliwe jest tworzenie sieci o bardzo małym oporze wypadkowym

Wady:

- skomplikowany obwód strzałowy

- pracochłonne obliczenie sieci strzałowej

- możliwość nieodpalenia którejś z grup zapalników.

63. Elementy nieelektrycznego systemu inicjacji MW.

- plastikowa rurka z MW. Nonel wykorzystuje linię przewodzenia sygnału o niskiej energii

- zapalarka – jest źródłem impulsu, który inicjuje detonację w rurce (detonacja nie uszkadza rurki); impuls – iskra; energia jest przeniesiona do konektorów,

- konektory – mają różne opóźnienie milisekundowe. Fala udarowa jest kierowana do przewodu sygnałowego mającego postać rurki z MW.

64. Różnice między elektrycznym i nieelektrycznym systemem inicjacji MW.

W elektrycznym systemie inicjacji MW obwód strzałowy składa się z zapalarki, linii strzałowej i zapalników elektrycznych. W nieelektrycznym systemie inicjacji MW występuje zapalnik nieelektryczny wyposażony w przewód nieelektryczny, MW pierwotny i wtórny.

65. Konektory są przeznaczone do łatwego i szybkiego łączenia sieci zapalników z rurką inicjującą (powierzchniowe opóźniacze), zbudowane z tworzywa sztucznego umożliwiają podłączenie kilku rurek. W zależności od opóźnienia mają różne kolory.

66. Elektryczny system inicjacji.

Zalety:

- możliwość sprawdzenia poprawności połączenia sieci strzałowej z jednego miejsca za pomocą przyrządu pomiarowego,

- prostota sieci strzałowej

Wady:

- zawodność elementów elektrycznych zapalnika

- brak odporności na prądy błądzące i elektryczność statyczną

- niska precyzja opóźnień

- ograniczona ilość stopni opóźnień.

67. Nieelektryczny system inicjacji.

zalety:

- całkowita odporność na prądy błądzące i elektryczność statyczną,

- zapalniki bez pierwotnego MW

- łatwe i szybkie połączenie sieci,

- wysoka precyzja opóźnień,

- bardzo duża liczba opóźnień czasowych,

- możliwość tworzenia dowolnej liczby sieci strzałowych,

- pełna wodoodporność systemu.

Wady:

- brak przyrządów do kontroli sieci

- rurka detonacyjna jest jednorazowego użytku.

68. Elektroniczny system inicjacji MW i-kon?

- i-kon Logger

- zapalarki Blaste i Blaster

- zapalnik elektroniczny i-kon

- przewody obwodowe

69. Różnice między zapalnikami elektrycznymi i elektronicznymi.

Zapalnik elektroniczny i-kon jest w pełni programowalny, posiada wbudowany cyfrowy układ czasowy oraz przechowujący energię. Umożliwia to niezależne działanie w momencie, gdy zostanie przesłany sygnał inicjujący. Zapalnik elektryczny nie zawiera pierwotnego MW. W połączeniu z kształtką trotylową lub in. MW w naboju, stanowi nabój udarowy, który rozpoczyna reakcję detonacji ładunku.

70. Opóźnienia zapalników w elektronicznym systemie inicjacji i-kon?

I-kon Logger jest to urządzenie logujące i testujące z wbudowaną pamięcią, służy do programowania zapalników (do 200) nadając opóźnienie z zakresu od 0 do 15000 ms z interwałem czasowym co 1 ms. Oprogramowanie komputerowe wspomaga projektowanie sekwencji opóźnień systemu inicjacji i-kon.

71. I-kon Logger jest to urządzenie logujące i testujące z wbudowaną pamięcią, służy do programowania zapalników (do 200) nadając opóźnienie z zakresu od 0 do 15000 ms z interwałem czasowym co 1 ms. Do pamięci Loggera wprowadzane są numery identyfikacyjne podłączonych zapalników i przypisywane im opóźnienia. Logger nie jest w stanie przypadkowo zainicjować zapalników, gdyż nie posiada zaprogramowanej zdolności tworzenia planu inicjacji, uzbrajania zapalników oraz wysyłania sygnału inicjacji.

72. Blaster to ręczne urządzenie przeznaczone do cyfrowego inicjowania zapalników i-kon. Blaster obejmuje 12 Loggerów i może odpalić 2400 zapalników.

73. Najczęściej w górnictwie odkrywkowym stosuje się NONEL UNIDET:

- wszystkie zapalniki w sieci mają takie samo opóźnienie, a sekwencja inicjowania jest wyznaczana na powierzchni za pomocą łączników opóźniających.

W skład systemu NONEL UNIDET wchodzą:

- zapalniki UNIDET – nie zawiera pierwotnego MW

- łączniki powierzchniowe (konektory) – zapalnik umieszczony w kształtce, umożliwia podłączenie rurek Dynoline

- linia Dynoline – rurka składa się z 3 warstw odpornych na obciążenie wzdłużne, osiowe i na zamakanie. Przewód zawiera niewielkie ilości MW.

- zapalarka Dynostart – zapalarka iskrowa wysokotemperaturowa rozpoczynająca detonację MW.

74. Środki zapalające mają za zadanie wywołanie wybuchu środków inicjujących lub zainicjowanie materiałów wolnodziałających – lontów wolnopalnych.

75. Metody strzelania w górnictwie odkrywkowym.

- komorowe, chodnikowe, szczelinowe, otworowe, bezotworowe, kombinowane.

76. Rodzaje strzelań metodą otworową.

- strzelanie otworami krótkimi i długimi

77. Strzelanie rozszczepkowe – prowadzone w celu rozdrobnienia ponadwymiarowych brył urobku ładunkami w otworach lub podkładanymi lub nakładanymi.

78. Czym różni się strzelanie otworami długimi i krótkimi?

- długością otworów: 6-30 m (długie), do 6 m (krótkie)

- średnicą otworów: 70-150 mm (długie), do 100 mm (krótkie)

- ładunkiem MW w otworze: 50 -400 kg (długie), do 70 kg (krótkie)

79. Schemat długiego otworu strzałowego.

80. Zabiór – najmniejsza odległość od środka ładunku MW do najbliższej powierzchni obnażonej rozsadzanego ośrodka skalnego.

81. Przybitka – materiał niepalny, najczęściej drobnoziarnisty materiał skalny, którym po załadowaniu nabojów MW i uzbrojeniu ładunku wypełnia się resztę otworu strzałowego. Działa jak korek dla gazów, które skruszają caliznę skalną.

82. Przewiert (1/3 zabioru –wartość optymalna) – odcinek otworu strzałowego odwiercany poza płaszczyzną zamierzonego odspojenia skały, przewiercony przez spąg.

83. Względnej odległość między otworami m

84. Niedowiert

85. Całkowity dopuszczalny materiały wybuchowy - łączna masa ładunku MW odpalana w serii [kg] z uwagi na ochronę przed podmuchem i w zależności od promienia strefy zagrożenia.

86. Dopuszczalny ładunek MW na stopień opóźnienia.

- z uwagi na ochronę przed drganiami parasejsmicznymi określa się max ładunek MW przypadający na stopień opóźnienia przy stosowaniu zapalników milisekundowych [kg]

- uwzględnia się współczynnik uwzględniający rodzaj podłoża, który jest zależny od prędkości fali podłużnej w podłożu oraz odległość od miejsca wykonywania robót strzałowych.

87. Jednostkowe zużycie MW [kg] na m³, w zależności od gęstości skały, zwięzłości skały, średnicy otworów strzałowych oraz ciepła wybuchu MW.

88. Stopień opóźnienia

89. Postęp wiercenia - ilość wywierconych metrów na godzinę pracy wiertnicy

90. - wydajność teoretyczna – charakteryzuje parametry konstrukcyjne maszyny (pojemność łyżki koparki x liczba zaczerpnięć łyżki możliwych do wykonania w czasie minuty, przy kącie obrotu koparki 90 stopni i podniesieniu łyżki na wys. wału zaporowego

- wydajność techniczna – uwzględnia parametry urabianych skał (współczynnik napełnienia łyżki i rozluźnienia urobku w łyżce)

- wydajność rzeczywista – to wydajność techniczna uzyskiwana w konkretnych warunkach pracy koparki (Q tech pomnożone przez współczynnik wykorzystania czasu pracy koparki)

91. Na podstawie jakiego parametru dobierana zostaje koparka/ładowarka?

- wyznacza się pojemność naczynia roboczego i czas cyklu maszyny, a także wskaźnika wydajności koparki.

92. Na podstawie jakiego parametru dobierany zostaje samochód?

- pojemność skrzyni środka transportu [m³]

- ładowność środka transportu [Mg]

93. Harmonogram jazdy

tz –czas załadunku samochodu, tjł – czas jazdy sam. załadowanego, tmw – czas manewrowania przy wyładunku, tw – czas wyładunku, tjp –czas jazdy sam. pustego, tpt –postój, tmz – czas manewrowania przy wyładunku.