Utwór - każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Utwór musi spełniać łącznie kilka cech: 1. Jest rezultatem pracy człowieka-twórczy; 2. Stanowi przejaw działalności twórczej - jest oryginalny; 3. Ma indywidualny charakter

Utwór (dzieło) aby był chroniony musi być ustalony.

Ustalenie utworu oznacza uzewnętrznienie utworu pozwalające na poznanie go przez inne niż twórca osoby. Utwór może być utrwalony czyli umieszczony na jakimś nośniku. Utwór jest chroniony od chwili ustalenia chociażby miał postać nieukończoną.

Kiedy pracodawca ma prawa do utworu stworzonego przez pracownika? Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia autorskie prawa majątkowe do utworu. Umowa może wyłączyć ten sposób nabycia praw. Pracodawca, licząc od dostarczenia mu utworu ma 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o przyjęciu/ nie-przyjęciu lub uzależnieniu przy-jęcia od wprowadzenia zmian. Jeśli termin ten minie bezskute-cznie, uważa się, że pracodawca przyjął utwór bez zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin na złożenie tego oświadcze-nia. Pracodawca nabywa również własność nośnika, na którym jest umieszczony utwór. Obowiązkiem pracodawcy jest rozpo-wszechnienie utworu w ciągu dwóch lat od jego przyjęcia. Jeżeli tego nie uczyni to pracownik może na piśmie wyznaczyć pracodawcy odpowiedni termin na rozpowszechnienie. Po jego upływie bezskutecznie, prawa autorskie majątkowe i własność nośnika wracają do pracownika.

Cechy autorskich praw osobistych: 1.Nie są przedmiotem obrotu; 2. Nie można się ich zrzec; 3. Nie podlegają dziedziczeniu; 4. Nie są ograniczone w czasie.

Autorskie prawa osobiste: a) Prawo do autorstwa utworu - twórca może żądać by jego autorstwo było ujawnione i rozstrzygać w jaki sposób ma to nastąpić b) Prawo do oznaczania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem c) Prawo do nie-naruszalności formy i treści utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania d) Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu e) Prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu f) Prawo wycofania utworu z obiegu g) Prawo zniszczenia dzieła h) Prawo dostępu do dzieła

Cechy autorskich praw majątkowych:

a) Są dziedziczone; b) Są przedmiotem obrotu; c) Wygasają po upływie 70 lat od śmierci twórcy

Autorskie prawa majątkowe obejmują: a) Wyłączne prawo do korzystania z utworu; b) Wyłączne prawo do rozporządzania utworem; c) Wyłączne prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu

Wygaśnięcie autorskich praw majątkowych:

Autorskie prawa majątkowe wygasają z upływem lat 70: a) Od śmierci twórcy, a w przypadku utworów współautorskich - od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych; b) W odniesie-niu do utworu, do którego prawa autorskie majątkowe z mocy ustawy przysługują innej niż twórca osobie (pracodawca, pro-ducent) - liczymy od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy go nie rozpowszechniono, od daty ustalenia; c) W odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej zmarłej z następujących osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki do utworu.

Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło jedno z wyżej wymienionych zdarzeń.

Jeśli utwór rozpowszechniono w częściach, odcinkach, fragmentach, bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z części.

Umowa licencyjna: a) wyłączna gwarantuje licencjobiorcy wy-łączność korzystania z utworu w określony w licencji sposób. Wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. b) niewyłączna polega na tym, że twórca nie jest pozbawiony możliwości udzielenia licencji kilku osobom na tych samych polach eksploatacji. Może być zawarta w formie dowolnej. Zasadą jest, że licencja wygasa po upływie 5 lat. Chyba, że strony postanowiły inaczej.

Umową rozporządzającą jest umowa powodująca bezpośrednio przeniesienie prawa podmiotowego, jego obciążenie lub zniesienie. Przykładem takiej umowy jest umowa sprzedaży rzeczy oznaczonych indywidualnie.

Jakie uprawnienia ma legalny dysponent programu kompute-rowego (2 grupy) 1. Jeśli umowa nie stanowi inaczej to legal-ny dysponent programu komputerowego (nabywca kopii lub licencjobiorca) może bez zgody twórcy zwielokrotniać program w całości lub w części, a także tłumaczyć, przystosowywać i zmieniać go w zakresie, w jakim jest to niezbędne do korzysta-nia z programu zgodnie z jego przeznaczeniem. Do działań tego rodzaju należą: a) Zwykłe stosowanie programu w kom-puterze; b) Poprawianie błędów; c) testowanie programu z punktu widzenia zakażenia wirusami i usuwanie tych wirusów; d) zmienianie parametrów programu wywołane zmianą prze-pisów, standardów, wymogów; e) Dostosowanie programu do wymogów nowszych wersji sprzętu komputerowego; f) Inte-growanie programu z innymi stosownymi programami 2. Nie wymaga zezwolenia uprawnionego, nie podlega wyłączeniom umownym: a) uprawnienie do sporządzenia kopii zapasowej, jeżeli jest to niezbędne do korzystania z programu. Jeśli umo-wa nie stanowi inaczej, kopia zapasowa nie może być używana równocześnie z programem komputerowym; b) uprawnienie do analizowania ( obserwowanie, badanie i testowanie fun-kcjonowania programu) w celu poznania jego idei i zasad pod warunkiem, że czynności te będą wykonywane w trakcie wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania lub przechowywania programu; c) dekompilacja programu - zwielokrotnienie kodu programowego lub tłumaczenie jego formy sprowadzające się do odtworzenia jego kodu źródło-wego na podstawie jego kodu wynikowego przeprowadzane w celu osiągnięcia współdziałania programu z innym programem. Dekompilacja jest dopuszczalna, gdy spełnione są łącznie następujące warunki: 1. Jest wykonywana przez osobę upra-wnioną do korzystania z programu; 2. Nie jest łatwo dostępne inne źródło odpowiedniej informacji; 3. Przedmiotem dekompilacji są wyłącznie te fragmenty oryginalnego programu komputerowego, które są niezbędne do osiągnięcia współdziałania z innym niezależnie stworzonym programem

Cechy wynalazku(wszystko)

1. Musi być nowy; Wynalazek jest nowy, jeżeli nie należy do stanu techniki. Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą według, której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób

2. Musi mieć poziom wynalazczy

Wynalazek ma poziom wynalazczy jeżeli dla znawcy z danej dziedziny jest zaskoczeniem czyli nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki.

3. Musi nadawać się do przemysłowego stosowania

Wynalazek nadaje się do przemysłowego stosowania jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany produkt lub wykorzystywany sposób w jakiejkolwiek działalności przemysłowej nie wykluczając rolnictwa.

Za wynalazki nie uważa się w szczególności:

· Teorii naukowych i metod matematycznych

· Wytwory jedynie o charakterze estetycznym

· Zasady i metody dotyczące działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier

· Wytwory, których niemożność wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki

· Programy do maszyn cyfrowych

· Przedstawianie informacji

Patentu nie udziela się na:

1.Nowe odmiany roślin lub rasy zwierząt; 2.Sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach; 3.Wynalazki, których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym (wynalazki wojskowe)

Rodzaje pierwszeństwa do uzyskania patentu

1. Podstawowym sposobem oznaczenia pierwszeństwa jest data zgłoszenia wynalazku do urzędu patentowego. Zgłoszenie uważa się za dokonane w dniu, w którym wpłynęło do urzędu patentowego lub zostało odebrane faksem. W przypadku prze-słania zgłoszenia faksem oryginał należy dostarczyć w ciągu 30 dni od nadania faksu. Termin ten jest nieprzywracalny. Jeżeli faks jest nieczytelny albo nie jest tożsamy z oryginałem albo wpłynął po 30 dniach od nadania faksu za datę zgłoszenia uznaje się dzień, w którym dostarczono oryginał.

2. Pierwszeństwo z wystawy. Pierwszeństwo do uzyskania patentu oznacza się także według daty wystawienia wynalazku na wystawie międzynarodowej oficjalnej lub oficjalnie uznanej jeżeli zgłoszenie w urzędzie patentowym zostanie dokonane w okresie 6 miesięcy od daty wystawienia.

3. Pierwszeństwo konwencyjne. Prawo do uzyskania pierwsze-ństwa zgłoszenia ustala się również na zasadach określonych w ustawach międzynarodowych według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia wynalazku w państwie, które podpisało daną umowę jeżeli od tej daty zgłoszenie w urzędzie patentowym zostanie dokonane w okresie 12 miesięcy.

Zgłoszenie wynalazku powinno obejmować: 1.Podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego; 2.Opis wynalazku, tytuł, dziedzina, znany zgłaszającemu stan techniki; 3.Zastrzeżenia patentowe; 4.Skrót opisu(do publikacji); 5.Rysunki (jeśli jest to niezbędne dla wyjaśnienia wynalazku); 6.Pełnomocnictwo, gdy twórca korzysta z pomocy rzecznika patentowego

Licencje szczególne

Otwarta - uprawniony z patentu może złożyć w urzędzie patentowym oświadczenie o udzieleniu licencji każdemu zainteresowanemu. Oświadczenie to nie może być cofnięte ani zmienione. Uprawniony z patentu ponosi opłaty okresowe za ochronę o połowę niższe, a opłata licencyjna nie może przekroczyć 10% korzyści uzyskanych przez licencjobiorcę.

Licencja otwarta jest pełna i niewyłączna.

Dorozumiana - jeżeli umowa o wykonanie prac badawczych lub inna podobna nie stanowią inaczej przyjmuje się, że wykonawca tych prac udzielił zamawiającemu licencji na korzystanie z wynalazku zawartego w przekazanych wynikach prac badawczy

Przymusowa - jest to jedyna licencja, której udziela urząd patentowy, a nie uprawniony z patentem. Jest ona ustanawiana gdy: 1. Istnieje konieczność zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa państwa. 2. Jeśli uprawniony nadużywa patentu. 3. Jeżeli uprawniony z patentu późniejszego musi skorzystać z wynalazku, na który wcześniej udzielono patent, a uprawniony z patentu wcześniejszego nie godzi się na zawarcie umowy licencyjnej w sytuacji gdy jest to konieczne dla zaspokojenia potrzeb rynku krajowego. Zakres i czas trwania tej licencji, wysokość opłat licencyjnych, sposób i ter-miny ich zapłaty oraz szczegółowe warunki wykonywania licencji ustala urząd patentowy. Decyzja o udzieleniu licencji przymusowej może być zmieniona po upływie 2 lat na wniosek zainteresowanego.

Prawo wyłączne	Przedmiot Ochrony	Okres udzielenia prawa wyłączne-go	Zakres uzyskanych uprawnień	Wymogi formalne
Patent	Wynalazek	20 lat	Prawo wyłącznego korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze RP	Nowy; posiada poziom wynalazczy; nadaje się do przemysłowego stosowania.
Prawo ochronne	Wzór użytko-wy	10 lat	Jw.	Rozwiązanie nowe; uży-teczne; o charakterze techniczny
Prawo z rejestracji	Wzór przemy-słowy	25 lat	Jw.	Postać wytworu nowa; posiada indywidualn charakter.
Prawo ochronne	Znak towarowy	10 lat z możliwością odnowienia ochrony na kolejne okresy 10 letnie.	Prawo wyłączne-go używa-nia w spo-sób zarobkowy lub zawodowy na obszarze RP ( np. umieszczanie na towarach, w reklamie.	Nadaje się do odróżniania w obrocie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów lub usług innych przedsiębiorstw.
Prawo z rejestracji	Oznaczenie geograficzne	Nieograniczone w czasie, trwa od dokonania wpisu w rejestrze oznaczeń geograficznych.	Prawo używania w obrocie o ile towary spełniają warunki korzystania z oznaczenia geograficznego.	Odnosi się Bezpośrednio/pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub terenu. Identyfikuje towar jako pochodzący z tego terenu, a określona jakość, do- bra opinia lub inne cechy to- waru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geografi-cznemu towaru.
Prawo z rejestracji	Topografia układu scalonego	10 lat	Prawo wyłącznego używania w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze RP.	Polega na Przestrzennym wyrażo- nym w dowolny sposób Rozplanowaniu eleme-ntów z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym oraz wszyst-kich/części połączeń układu scalonego; oryginalne;

---