MISTRZOSTWO !

Próbowałam rozszyfrować kolokwium nr 2 ze społecznej i szło to nieco opornie aż do momentu kiedy nie odnalazłam w swym rozgardiaszu karteczki z tą oto treścią:

Opisówka kolos 2

1. W jednym zdaniu zdefiniuj pojęcie dysonansu poznawczego

2. Jakie są dwa podstawowe wymiary uniwersalnych typów wartości / Schwartz/ - opisz przeciwstawne bieguny

3. Wymień 3 moderatory zgodności zachowania z postawą związaną z sytuacją

4. Wymień kolejno etapy procesualnego modelu perswazji McGuire’a

5. Wymień aspekty treści przekazu stanowiące wyznaczniki zmiany postaw

6. Kiedy rośnie rola schematów w ocenianiu

7. Jaki jest związek samooceny ze świadomością własnej śmiertelności

8. Wymień funkcje postaw

9. Najsilniejszym motywem związanym z Ja jest

10. Trzy główne typy informacji w modelu współzmienności Kelleya

11. Wymień funkcje Ja

Ad. 6. rola schematów w ocenianiu (i spostrzeganiu człowieka w ogóle) rośnie wtedy, gdy:

1. dany schemat był niedawno używany do formułowania ocen (dzięki czemu
   cechuje go wysoka dostępność pamięciowa i duże prawdopodobieństwo
   ponownego użycia);

2. schemat jest mało skomplikowany wewnętrznie (dzięki czemu zawarte
   w nim treści są jednoznacznie pozytywne lub negatywne, a prototypowa
   reakcja afektywna jest silna);

3. sąd wydawany jest w pośpiechu (ocenianie schematopochodne pochłania
   mniej czasu);

4. losy człowieka oceniającego nie zależą od człowieka ocenianego (ten
   pierwszy może więc sobie pozwolić na pomyłki w ocenie i jest słabo
   motywowany do dokładności).

W warunkach przeciwnych rośnie oczywiście szansa, że ocenianie prze­biegać będzie na zasadzie oddolnego integrowania danych

Ad.11. funkcje ja:

-utrzymywanie i negocjowanie tożsamości
-symulowanie psychiki partnerów
-regulacja zachowania celowego, czyli dokonywanie wyborów

Ad. 7.
Po drugie, po zy ty w n a samoocena jest buforem chronią-cymjednostkę przed lękiem, przede wszystkim lękiem przed ś m i e r c i ą. Zakłada to teoria opanowywania trwogi (Pyszczynski, Greenberg, Solomon, 1997), której punktem wyjścia jest obserwacja, że wskutek połączenia autorefleksji ze zdolnością do myślenia abstrakcyjnego i przewidywania przyszłych wydarzeń u ludzi powstał specyficzny problem w postaci świadomości, że własna śmierć jest nieuchronna. Świadomość ta jest silnie lękotwórcza i demotywująca aby sobie z tym poradzić, ludzie wytworzyli dwie powszechnie występujące adaptacje: światopoglądy i dąże­nie do wysokiej samooceny. Wszystkie kultury wytwarzają jakieś światopo­glądy, a więc zbiory przekonań i wierzeń objaśniających porządek świata i dostarczających wzorca życia godziwego. Spełnienie tego wzorca zapewnia nieśmiertelność, albo w sensie symbolicznego utożsamienia się z kulturą, której trwanie wykracza poza zakres krótkiego życia jednostki, albo w sensie dosłownym -jako nagroda życia wiecznego (jak w chrześcijaństwie). Dążenie do wysokiej samooceny przyjmuje w różnych kulturach różne postaci, bo­wiem rozmaite kultury przyjmują odmienne wzorce życia godziwego. Jednak samo dążenie jest powszechne, ponieważ wysoka samoocena jest sygnałem nieśmiertelności i dzięki temu chroni przed trwogą w obliczu myśli o własnej śmiertelności. Chroni także przed innymi lękami, bowiem trwoga przed śmiercią jest najbardziej pierwotnym, prototypowym rodzajem leku. W zgo­dzie z tym rozumowaniem pozostają liczne badania wykazujące, że niska samoocena współwystępuje z nieadekwatnymi reakcjami na stres, złym stanem zdrowia somatycznego oraz złym samopoczuciem psychicznym (So­lomon, Greenberg, Pyszczynski, 1991).

Ad. 9. Autowaloryzacja

Ad. 2.wymiary wartości u Schwarza

Ad. 8. Funkcje postaw:

-orientacyjna
-instrumentalna
-ekspresja wartości
-społeczno- adaptacyjna
-obrony ego

Ad. 3. Moderatory zgodności zachowania z postawą związane z sytuacją:

Robert Abelson (1982) wyróżnił trzy interesujące z tego punktu widzenia typy sytuacji: indywiduujące, dezindywiduujące i skryptowe. Sytuacje indywiduujące to warunki umożliwiające zachowanie się zgodne z na­szymi preferencjami, nakłaniające do myślenia o sobie lub o własnych poglądach i zachęcające do wykorzystywania płynących stąd wniosków w działaniu. Najlepiej poznaną klasą takich sytuacji są warunki autokoncen-tracji, owocujące wzrostem zgodności zachowania z własnymi poglądami (por. rozdz. 4). Podobny wpływ wywiera sytuacyjnie wzbudzone myślenie

0 własnej postawie tuż przed wykonaniem związanego z nią zachowania
(Snyder, Gangestad, 1982). Sytuacje dezindywiduujące to wa­
runki, w których następuje czasowe nasilenie identyfikacji jednostki z jakąś
grupą, jej symbolami i wartościami w takim stopniu, że osobiste wartości

1 opinie jednostki przestają regulować jej zachowanie (demonstracja, strajk).
Zgodność zachowania z indywidualnymi poglądami czy postawami poszcze­
gólnych członków grupy zanika w tych warunkach, ponieważ sensem za­
chowania staje się nie ekspresja siebie, lecz wyrażanie symbolicznych war­
tości grupy (stopień uczestniczenia w strajku z reguły nie ma związku
z postawą poszczególnych uczestników wobec pracy). Wreszcie sytuacje
skryptowe to warunki, które mniej lub bardziej automatycznie inicjują
gotowy już ciąg działań, czyli skrypt (por. rozdz. 2), dobrze utrwalony i mniej więcej jednakowy dla wszystkich osób posiadających ten skrypt. Podczas wojskowej parady, egzaminu czy pogrzebu wszyscy zachowujemy się w bar­dzo podobny sposób, ponieważ dla każdej z tych sytuacji istnieje dość sprecyzowany scenariusz zachowań wykluczający wpływ własnych postaw czy upodobań uczestników na ich zachowania.

Ad. 4. jego zauważenie przez odbiorcę. To właśnie niejednakowe ob­darzanie uwagą różnych produktów w supermarkecie sprawia, że najlepiej sprzedawane są produkty rozmieszczone na półkach na poziomie oczu (gorzej

Źródło: Stroebe, Jonas (1996).

- na poziomie bioder, najgorzej na poziomie podłogi - por. Pratkanis,
Aronson, 2000). Na podobnej zasadzie kandydat na prezydenta nie będzie
miał żadnych szans na wybór, jeżeli nie zostanie przez potencjalnych wybor­
ców zauważony. Stąd też współcześnie wszyscy kandydaci próbują zaprezen­
tować się w mass mediach, często wypowiadając poglądy nie tyle prawdziwe,
co krzykliwe - przyciągające uwagę wyborców. Warunkiem drugim jest
zrozumienie komunikatu przez odbiorców - gdy odbiorca ma charakter
masowy, oznacza to z reguły liczebną przewagę tych, którzy lepiej rozumieją
przekazy raczej proste niż złożone. Tym można tłumaczyć wyniki pierwszych
wyborów prezydenckich w postkomunistycznej Polsce, których początkowa
tura wygrana została przez dwóch kandydatów - L. Wałęsę i S. Tymińskiego '

- oferujących najłatwiejsze do zrozumienia przekazy (Tymiński wskazywał
na swój notebook ze słowami „Tu jest program dla Polski", ale nie trudził
się objaśnianiem jego szczegółów). Warunkiem trzecim jest uleganie
przekazowi, a więc akceptacja jego argumentów - w drugiej turze polskich
wyborów więcej ludzi uwierzyło w końcu Wałęsie niż Tymińskiemu
(a przynajmniej uznało tego pierwszego za mniejsze zło). Jednak kandydat,
któremu nawet udało się wyborców przekonać nie wygra wyborów, jeżeli
nie utrzymają oni swoich zmienionych postaw (i ulegną późniejszej
kontrpropagandzie innego kandydata), bądź nie wprowadzą ich w ży­
cie (i nie pójdą na wybory z powodu deszczu).

Ad. 5. aspekty treści przekazu stanowiące wyznaczniki zmiany postaw:
-siła argumentów
-liczba argumentów i ich powtórzeń
-jedno/dwustronność argumentacji
-odwołanie się do emocji

Ad. 1.

dysonans poznawczy (cognitive dis-sonance): nieprzyjemny stan emoc­jonalny wywołany sprzecznością róż­nych przekonań o tej samej sprawie lub sprzecznością między własnymi przekonaniami a postępowaniem.

Ad. 10. Model współzmienności Kelleya zakłada, że potoczne wyjaś­nianie powtarzających się zachowań polega na sprawdzaniu, które czynniki współzmieniają się z obserwowanym zachowaniem. Próbując wyjaśnić jakieś zachowanie, np. głośny śmiech Janka podczas oglądania występu pewnego komika, obserwator bierze pod uwagę trzy rodzaje informacji. Po pierwsze, o spójności zachowania - a więc czy Janek zawsze śmieje się podczas występów tego komika. Po drugie, o wybiórczości zachowania - czy Janek reaguje tak na wszystkich komików, czy tylko na tego jednego. Po trzecie, o powszechności zachowania - czy innych ludzi komik ten też śmieszy, czy nie.