GIEŁDA PATOMORFA
(sorki za błędy)
Wady rozwojowe zębów 691
•
Zmniejszona liczba zębow ( zwykle 3 trzonowe i gorne siekacze boczne)
•
Nieprawidłowy kształt zebow ( ząb w zębie – gorne siekacze )
•
Nieprawidłowe rozmiary zebow ( mniejsze i wieksze )
•
Przedwczesne wyrzynanie się zebow ( zesp. Nadnerczowo-plciowy )
•
Opóżnione wyrzynanie się zebow ( zmiany miejscowe- zaklinowanie się ; ogolne- zaburzenia
hormonalne )
•
Zaburzenie wytwarzania szkliwa
o Dziedziczne ( żeby brunatne , kruche szkliwo , odpadajace )
o Niedziedziczne ( białawe plamy i ubytki )
Nieprawidlowe odżywianie ( brak wapnia i fosforu )
Zab hormonalne
Krzywica
Kiła ( żeby Hutchinsona )
Plonica , ospa wietrzna
•
Zaburzenia wytwarzaia zebiny
o Dziedziczne ( nieprawidłowy lub niedokonany rozwój )
o Niedziedziczne ( gnilec )
Szkliwiak
709
Jest to nowotwór miejscowo złosliwy. Rzadko daje przerzuty. Wywodzi się z ameloblastow listewki zebowej .
wystepuje w tylnej czesci żuchwy w okolicy zebow trzonowych pomiedzy 30-50 r.z. rownie często u obu plci.
Radiologicznie widoczne jest w kosci ognisko lityczne. Morfologicznie wystepuje torbiel , na obwodzie naciek
tk. Kostnej , wystepuje 8 podtypow najczesciej typ pecherzykowy i siateczkowy . ognska nabłonka
przypominaja nadzad szkotworczy. Kom nowotworowe zawieraja keratenocyty które ooczone sa warstwa
lamininy. Wyrozniamy 3 typy szkliwiakow:
Szkliwiak ojednokomorkowy
Wyst wylacznie w zuchwie , drugiej dekadzie zycia czesciej u mezczyzn , wymaga roznicowania z
torbielakami szczeki i zuchwy
Szkliwiak obwodowy
Wyst w tk miekkich tylnej cz szczeki i żuchwy u dorosłych , sa mmiejagresywne niż szkliwiaki kosci
Szkliwiak złośliwy
Guz o cechach ameboblastoma , kom nie wykazuja cech cytologicznej złosliwosci , daje przerzuty do w chł
i pluc
Zator 73
Jest to poruszajaca się masa wewnatrznaczyniowa przesuwana przez krew z jednego miejsca anatomicznego do
drugiego. Zatory dzielimy na:
Skrzeplinowe – wyst najczesciej sa to fr zakrzepow wedrujace z krwia tetnicza lub zylna , mogą być
zrodlem zatorow septycznych
Płynne – z. Tłuszczowe ( wyst w naczyniach zylnych po złamaniach kosci urazac tk tłuszczowej, po
oparzeniach) z. z plynu owodniowego (wciagniecie plynu owodniowego do zyl macicy podczas
porodu )
litych fragmentow – krysztaly cholesterolu , grupa kom nowotworowych
gazowe – najczesciej powietrze z kl piersiowej lub urazy miednicy mniejszej
parazytami – schistosomoza
zatory mogą być tetnicze lub zylne, zylne powstaja w zylach powoduja najczesciej zatorowosc płucana , a
tetnicze powstaja w lewym przedsionu lub komorze , aorcie i duzych naczyniach najczesciej zatykaja tetnice
obwodowe.Czasem powstaja zatory skrzyżowane (paradosalne) – sa to zatory zylne które przedostaja się do
krazenia tetniczego przez otwor owalny ubytek w przegrodzie lub przez inne polaczenie.
Apoptoza 16
Jest to wprowadzenie komorki na szkak prowadzacy do samodestrukcji bez procesu zapalnego.
Morfologicznie widoczne jest obkurczenie komorki , kondensacja chromatyny jadrowej , rozpad jadra i
cytoplazmy z tworzeniem cialek apoptotycznych , i ich fagocytoza przez makrofagi bez wytworzenia r
zapalnej. wyrozniamy :
•
faze sygnalow wstepnych – brak hormonu , cz wzrostu , uszkodzenie komorki , przylaczenie TNF
•
faza kontrolno-decyzyjna – kaspzy wykonawcze , Bcl-2 , regulaca mitochondriow
•
faza wykonawcza – kaspazy , transglutaminaza , DNAaze cytoplazmatyczna
•
faza uprzatania – fagocytowanie kom apaototycznych przez makrofagi bez r zapalnej
Włókniakowatość dziąseł 404
Jest rzadka choroba może wystepowac w postaci sporadycznej i rodzinnej. Dziedziczy się w sposób
autosomalny dominujacy lub recesywny.wystepuje u osb mlodych najczesciej podczas wyrzynania się zebow
ostatecznych.Sa to nieregularne nieostro odgraniczone zgrubienia dziasel powiekszajace się powoli powodujac
trudnosci w jedzeniu i polykaniu oraz mowie. Zmiana może być pojedyncza lub wieloogniskowa.
Mikroskopowo widoczna jest tk laczna włóknista z duza iloscia kolagenu wśród którego leza liczne fibroblasty.
Zębopochodna torbiel rogowaciejąca ( torbiel pierwotna ) 708
Wystepuje rzadko zwykle na ramieniu lub kacie zuchwy , prowadzi do duzych ubytkow kostnych , rosnie
powoli , duza skłonnosc do nawrotow . Może wchodzic w skład zesp Gorlina dziedziczony autosomalnie
dominujaco. Ma charakterystyczny obraz mikroskopowy , wyscielona cienka warstwa nablonka
wielowarstwowego plaskiego rogowaciejacego o regularnej granicy , kom warstwy podstawnej ksztaltu
kostkowego lub walcowatgo tworzaca wartwe o polisadowym ukladzie jader , w dodscielisku barak zmian
zapalnych.
Sarkoidoza 670
Jest to choroba ul immunlogicznego o nieznanej etiologii , zajmuje najczesciej pluca , ukl chlonny , skore ,
galke oczna zmiany mogą wystapic w kazdym narzadzie. Wystepuja ziarniaki grozliczopodobne nieulegajaca
martwicy serowatej zlokalizowane wokół naczyn, wystepuje najczesciej u rasy czarnej , wyst liczne zaburzenia
imunologiczne: w plucach zwieksza się ilosc lif B , IL-2 , makrofagi sa zaktywowane , cytokiny powoduja r
ziarniakowa czego nastepstwem jest włoknienie pluca , leczenie polega na podawaniu kortykoterapii.
Ziarnina sarkoidalna zbudowana jest z komórek nabłonkowatych i olbrzymich typu Langhansa oraz
limfocytów. Nie ulega ona martwicy, chociaż czasami w centrum ziarniniaka można stwierdzić niewielką jej
ilość (jest to w porównaniu z gruźlicą różnica ilościowa). Gruzełki zazwyczaj wykazują tendencje do
zlewania się w większe formy i ulegają włóknieniu oraz szkliwieniu. Na terenie gru-zełków czasami spotyka
się uwapnione ciałka kon-choidalne, tzw. ciałka Schaumanna. Są to duże twory, średnicy 25 do 200
mikronów, formowane głównie w cytoplazmie komórek Langhansa, a większe leżą pozakomórkowo.
W komórkach Langhansa widoczne są też ciałka asteroidne będące wewnątrzkomórkowymi skupieniami
mikrotu-buli, mikrofilamentów i centrioli. Ponadto w węzłach chłonnych stwierdza się często drobne, owalne
twory, średnicy poniżej jednego mikrona, barwy żółtawej w preparatach barwionych HĘ, nazywane ciałkami
Wasenberga-Hamazaki. Struktury te są złogami lipofuscyny, leżącymi pozakomórkowo lizosomami i ciałkami
resztkowymi. Wymienione powyżej twory, częste w sarkoidozie, występują również, chociaż znacznie rzadziej,
w innych procesach ziarniniakowych, np. gruźlicy. Rozpoznanie sarkoidozy nie może być oparte wyłącznie na
badaniach morfologicznych wycinków pobranych bronchoskopowo ze zmian w ścianie oskrzeli (około 50%
pozytywnych wyników), badań wycinka z płuca pobranego w torakoskopii lub zmienionego węzła chłonnego.
Pomocne jest wykonanie testu skórnego Kveima-Siltzbacha, a także ocena w surowicy poziomu enzymu
przekształcającego angiotensy-nę (ACE), zazwyczaj znacznie podwyższonego w tej chorobie. Ostateczna jednak
ocena musi wynikać z całości obrazu klinicznego.
Ciążowa choroba Trofoblastyczna 1024
Zmiany te obejmują:
•
zaśniad groniasty
•
zaśniad groniasty inwazyjny
•
nabłoniak kosmówkowy
•
guz trofoblastyczny
Zaśniad graniasty-
występuje obrzęk podścieliska kosmków łożyskowych i rozrost trofoblastu. Jest
zmianą łagodną, ale w 1/40 przypadków zaśniad poprzedza występowanie nabłoniaka kosmówkowego.
jest dość częstym powikłaniem ciąży i zdarza się w jednym przypadku na 1000-2000 ciąż , może wy-
stępować w każdym wieku, ale najczęściej pojawia się u bardzo młodych kobiet, przed 20 r. życia i u
starszych - w 40.-50. Objawy kliniczne w postaci krwawienia z macicy pojawiają się najczęściej w
4.-5. miesiącu ciąży. Macica ma wówczas większe rozmiary, niż by to wynikało z wieku ciąży. Zaśniad
groniasty jest spowodowany nieprawidłowym zapłodnieniem i nieprawidłową gametogenezą. Jądra ko-
mórek trofoblastu zawierają jedynie chromosomy ojcowskie (tzw. zaśniad androgenetyczny). Liczba
chromosomów jest prawidłowa , W 85% stwierdza się 46,XX, w 15% - 46,XY , W około 2% zaśniadów
kompletnych rozwija się choriocarcinoma. W zaśniadzie groniastym częściowym kario-typ jest
triploidalny (np. 69,XXY) lub nawet te-traploidalny (92,XXXY). Makroskopowo w większości przy-
padków jama macicy jest wypełniona licznymi obrzękłymi kosmkami łożyskowymi przypominającymi
winogrona o cienkiej przezroczystej skórce. Widoczne sa one w zwykle obfitych wyskrobinach z jamy
macicy.może rozwinąć się w miejscu ciąży pozamacicznej.Stwierdzamy dwie stałe cechy: znaczny obrzęk
podścieliska kosmków z tworzeniem torbielowatych przestrzeni i rozrost syncytio- i cytrofoblastu. nie
stwierdza się naczyń krwionośnych lub są one bardzo nieliczne. W zaśniadzie kompletnym niemal
wszystkie kosmki sq obrzmiałe, a proliferacja trofoblastu ma charakter rozlany. Rozrastający się trofoblast
otacza obrzęknięte kosmki łożyskowe. Komórki trofoblastu, szczególnie syncytiotrofoblastu, często
wykazują duży polimorfizm W zaśniadzie częściowym tylko część kosmków wykazuje cechy obrzmienia, a
niewielkiego stopnia proliferacja trofoblastu jest ogniskowa. W części kosmków zmian nie stwierdza
się. Ponadto w materiale z wyskrobin w zaśniadzie częściowym można znaleźć fragmenty tkanek płodu,
które nigdy nie występują w zaśniadzie kompletnym (z wyjątkiem ciąży bliźniaczej).
zaśniad groniasty inwazyjny - jest .najczęściej zaśniadem kompletnym, w którym dochodzi do
naciekania błony mięśniowej macicy lub naczyń krwionośnych jest wyrazem nadmiernej zdolności
prawidłowego trofoblastu do inwazii podobnie jak w przypadku wrastania łożyska w ścianę
macicy
.
Makroskopowo ściana macicy jest nieregularnie pogrubiała przez guz ze zmianami krwotocznymi
wrastający w mięsień . Mikroskopowo mięsień macicy jest nacieczony przez obrzękłe kosmki łożyskowe z
rozrostem cyto-i syncyłiołrofoblastu. Na skutek penetracji błony mięśniowej przez zaśniad, która
najczęściej zatrzymuje się na błonie surowiczej, dochodzi do krwawień z dróg rodnych. Ponadto z
powodu naciekania naczyń powstaja zatory trofoblastyczne, mózgu i rdzeniu kręgowym. Ogniska te nie
rozrastają się podobnie do ognisk przerzutowych w przypadkach nowotworów złośliwych, ale ulega
regresji. Ogniska te jednak mogą być przyczyng krwawien. Zdarza się też pęknięcie macicy z groźnym dla
życia krwotokiem. W jajnikach stwierdza się objawy luteinizacji w związku z utrzymującym się
podwyższonym poziomem hCG.
Nabłoniak kosmówkowy -
jest nowotworem złośliwym (różnicującym się w kierunku komórek
trofoblastu) o dużej agresywności i szybkim przebiegu Powstaje w trzonie macicy,
Makroskopowo jest to guz miękki, najczęściej barwy ciemnoczerwonej z powodu wy-lewów krwotocznych,
z jasnymi ogniskami odpowiadojącymi martwicy niedokrwiennej. Guz złatwo-ścia nacieka błonę mięśniową
trzonu macicy i wykazuje szczególną inwazyjność w stosunku do naczyń krwionośnych. W utkaniu guza
występują rozległe pola wylewów krwawych, martwicy, a także wtórny naciek zapalny. Niekiedy niemal
cały guz ulega martwicy i z trudem można znaleźć zachowane fragmenty utkania nowotworowego, zwykle
na obwodzie zmiany. Histologicznie guz zbudowany jest z komórek nowotworowych typu
syncytiotrofoblastu i cytotrofoblastu. Najczęstszym objawem klinicznym jest nieprawidłowe krwawienie z
macicy, niekiedy cuchnące upławy. Zazwyczaj w momencie rozpoznania ognista pierwotnego są już obecne
przerzuty w płucach lub innych narządach.
znaczne (i rosnące w czasie) podwyższeme poziomu hCG
znacznie powyżej wartości spotykanych w zaśniadzie groniastym).
Guz trofoblastyczny miejsca łożyskowego
naśladuje inwazję myometrium przez prawidłowy trofoblast w miejscu implantacji. Jest on najrzadziej
spotykaną odmianą choroby trofoblastycznej, Guz ten rozwija się w 75% przypadków w następstwie pra-
widłowej ciąży Morfologia. Guz nacieka mięsień macicy i jest zmiana dość dobrze odgraniczonq lub może
powodować rozlane powiększenie macicy. Głębokie nacieczenie mięśnia macicy może być przyczyna
perforacji.Mikroskopowo nowotwór zbudowany jest z komórek pośrednich trofoblastu. Sa to duże komórki o
obfitej kwasochłonnej lub amfofilnej cytoplazmie i pleomorficznych, najczęściej pojedynczych jądrach.
Komórki te rozproszone sa między włóknami mięśniowymi w postaci beleczek, gniazd lub nawet
pojedynczo. W utkaniu guza nie stwierdza się cytotrofoblastu ani syn-cytiotrofoblastu, ani też kosmków
łożyskowych. Komórki trofoblastyczne pośrednie wykazujq dodatni odczyn na obecność laktogenu
łożyskowego ludzkiego (hPL) i jedynie słaby ogniskowy odczyn w części komórek na obecność ludzkiej
gonadotropiny kosmówkowej (hCG). Najczęściej jest to nowotwór o inwazyjności lokalnej.
Biobsja aspiracyjana cienkoigłowa 604
(BAC, punkcja) nazywa się metodę pobierania materiału komórkowego poprzez nakłucie guza cienką igłą
(0,6-0,7 mm). jest rodzajem badania cytopatologicznego Dzięki zmniejszonej łączności, która cechuje
utkanie tkankowe większości nowotworów, bez trudu aspiruje się (zasysa) do światła igły komórki z litych
guzów rozrastających się w głębi tkanek. Biopsję cienkoigłową stosuje się do ustalenia rozpoznania
wyczuwalnych i niewyczuwalnych guzów. W przypadku guzów niewyczuwalnych biopsję wykonuje się
pod kontrolą badań topograficznych (obrazowych) np. tomografii komputerowej (TK), mammografii,
scyntygrafii, ultrasonografii (USG). Jest to tzw. biopsja celowana (lub inaczej: selektywna, wybiórcza). Z
pobranego materiału sporządza się najczęściej 2-4 rozmazów Drugim szkiełkiem podstawowym lub
szkiełkiem nakrywkowym należy materiał delikatnie rozprowadzić po powierzchni, unikając jego
zgniecenia lub rozmieszczenia na brzegach szkiełka.
Natychmiast po sporządzeniu preparatu należy go umieścić w płynie utrwalającym (>=70% alkoholu) na
15-20 minut. Utrwalone preparaty barwi się hematoksyliną i eozyną lub metodą Papanicolaou.Można tez
wykonać badania, które pomogą uściślić rozpoznanie np. badania immunocytochemiczne , molekularne...
Smierć nagła / gwałtowna
SMIERC
1. przerwanie zycia wszystkich narzadów i tkanek.
2. trwałe nieodwracalne zatrzymanie czynnosci zyciowych organizmu.
3. o smierci decyduje ustanie czynnosci 3 najwazniejszych układów: krazenia, oddechowego i CUN
4. ustanie któregos z tych układów powoduje szybkie zatrzymanie pozostałych
SMIERC NATURALNA - wskutek fizjologicznego starzenia sie ustroju lub choroby. Podział:
1. POWOLNA - spowodowana długotrwała choroba
2. NAGŁA - wystepuje niespodziewanie
SMIERC GWAŁTOWNA - zajmuje sie nia medycyna sadowa, zachodzi na skutek działania jakiegos
urazu. (mechanicznego, chemicznego, termicznego, radiacyjnego ) Podział:
1. NAGŁA - np. postrzał, powieszenie, zatrucie
2. POWOLNA - w wyniku działania urazu - np. krwiak podtwardówkowy
Skrobiawica 152
Jest spowodowana odkladaniem się bialka wloknikowego nazywanego amyloidem. Jest choroba
wieloczynnikowa zw z ukl odpornosciowym.
•
Amyloid AL. ( poch z lancuchow lekkich immunoglobulinlambda i kappa najczesciej wyst w
chloniakach B-komorkowych , szpiczaku i dyskrazjach plazmatycznokomorkowych)
•
Amyloid AA ( pochona bialek surowicy ostrej fazy prod w watrobie , jest najczescza amyloidoza
wtorna przy przewleklych zapaleniach np. w RZS , grozlicy , chor lesniawskiego-Crohna , narkomani
zazywajacy heroine , goraczka srodziemnomorska...)
•
Amyloid ATTR ( powst z transferyny char dla amyloidozy starczej )
•
Amyloid AB2m ( powst z beta – 2 – mikroglobuliny u chorych przewlekle dializowanych , odklada się
w ukl kostno-stawowym )
•
Amyloid AB ( powst w mozgu z APP odklada się w naczyniach mozgu i plytakach typowych w chor
Alzheimera )
•
Amyloid A Cal ( powst z kolcytoniny w raku kom C tarczycy )
•
Amyloid AIAPP ( powst w cukrzycy II z amyliny )
•
Amyloid AANF ( powst w scianie przedsionkow serca z natriuretyny )
Tk impregnowane amyloidem sa sztywne plastyczne maja szklisty wyglad , zmienia funkcje narzadow ,
zmniejsza on przepuszczalnosc blon w nerkach watrobie naczyniach nadnerczach , uciska kom miazszowe ,
prowadzi do niewydolnosci watroby nadnerczy serca.Dzielimy go na amyloidoze miejscowa , uogolniona na
pierwotna i wtorna.Rozpoznanie opieramy na wycinku tk najczesciej z rectum i stwierdzeniu amyloidu
( kongofilnosc , dwojlomnosc , r immnunohistochemiczne ). Zajete narzady sa wieksze bledsze plastycze o
właściwości wosku , w nerkach- klebuszki , sledziona – sledziona sagowata(miazga biala ) , sledzina szynkowa
( miazga czerwona ) , Watroba – przestrzen Disego , Serce – rozlane pola zwloknien , może zajmowac prawie
wszystkie narzady.
Rak jezyka 699
Rak płaskonablonkowy – stanowi 95% nowotworow j ustnej , wyst na bocznej i dolnej cz jezyka . Czestosc
wyst jest rozna w roznej cz swiata . Do czynnikow ryzyka naleza :tyton , alkhol , marihuana , HPV , UV ,
niedobor żelaza , przwelekle stany zapalne. Rak rosne w postaci uwypuklonego twardego bialawego
zgrubienia, pozniej powstaje guz który ulegajac martwicy tworzy owrzodzenie o walowatych brzegach , wyst
różny stopien zroznicowania , w podscielisku widac nacieki limfoytow , plazmocytow z domieszka
eozynofilow, rak nacieka wertykalnie i horyzontalnie.
Liszaj płaski 1107
Przewlekla chor skory i bl sluzowych , manifestuje się obecnoscia wielobocznych czerwono-sinych wykwitow
grudkowatych ze swiadem , patogeneza choroby nie jest znana ale wykazuje mechanizm autoimmunologiczny ,
wyst np. po przeszczepie szpiku , zmiany skorne ustepujac nie pozostawiaja blizn , wystepuja najczesciej na
wew cz przedramion , ud , podudzi i okol plciowych , oraz j ustnej , wyrozniamy odmiany : przerosła ,
mieszana , zanikowa i pecherzowa .Obecne sa char zmiany w obrazie mikoskoowym na granicy skorno-
naskorkowej:obfity naciek z linfocytow i makrofagow , kom war podst z cechami zwyrodnienia , martwicy i
apoptozy , widoczne sa cialka koloidowe , c.wlokienkowe , c.Civatte’go, wpuklenia miedzybrodawkowe
naskorka przypominaja żeby pily , wyst nadmierne rogowacenie brak prawidlowej w podstawnej i
przypodstawnej.
Torbiele ślinianek 733
•
Pseudotorbiel śluzowa
- niebolesna torbielowata zmiana nie wyscielona nablonkiem , powstaje w
wyniku peknieci przewodu wyprowadzajacego wydz sluzowa i wydostania się jejj do innych tk , wyst
najczesciej w gr slinowych mniejszych ( warga dolna ) lub sliniace podjezykowej(żabka) ,
mikroskopowo widoczne sa jeziorka sluzu otoczone przez ziarnie z duza iloscia makrofagow.
•
Torbiel śluzowa retencyjna
– wyscielona nablonkiem gruczolowym , powst w wyniku zatrzymanaia
odplywu wydzieliny w zw z mikroropniami slinianki lub zageszczeniem wydzieliny , najczesciej na
sliniance przyusznej.
•
Torbiel limfocyto-nablonkowa ślinianki – (AIDS)
- torbielowate zmiany obustronne z powiekszeniem
w chlonnych , spowodowana jest niedroznascia przewodow wyprowadzajacych , widoczna jest
metaplazja plaskonablonkowa , torbiele wyscielone nablonkiem wielowarstwowym plaskim duzy
naciek limfocytarny.
Czerniak złośliwy 1121
Nowotwor skory roznicujacy bądź wywodzacy się z melanocytu , jeden z najzlosliwszych nowotworow
czlowieka , może wystepowac w galce ocznej , j ustnej , przelyku odbycie , jelicie pochwie opanach mozgu ,
może wystepowac jako zmiana pojedzyncza lub mnoga , wystepuje u osob o jasnej karnacji , ma zw ze
sporadyczna ekspozycja na promieniowanie słoneczne , najczesciej wystepuje na skorze grzbietu i konczynach
dolnych , czesciej u mezczyzn u ludzi w kazdym wieku , czynnikami ryzyka sa znamiana wrodzone , zesp
znamion dysplastycznych , wystepuje na skorze zmienionej jak i na podlozu znamiaon ; w rozwoju wystepuja
dwie fazy wzrostu: 1-pozioma (radialna) –rozrost wyst horyzontalnie w naskorku i w powiezchownej w skory
wlasciwej ; 2-pionowa (wertykalna ) –po ok. 2 latach , mogą wystapic przerzuty,Postacie mikroskopowe
czerniaka:
•
Plama soczewicowata złośliwa – na jej podlozu rozwija się czerniak , wyst nierownomierne ubarwienie
, zazwyczaj na twarz u osob starszych , w wrastwie podstawnej naskorka widoczne sa liczne atypowe
melanocyty o duzym polimorfizmie , w skrze wlasciwej obecne sa nacueki limfocytarne ,
•
Czerniak szerzący się powierzchownie –najczestsza postac czerniaka , wystepuja atypowe melanocyty
na calej grubosci naskorka , może być czerniakiem przedinwazyjnym, wyst na tlowiu i konczynach
•
Czerniak akralny –rozwija się na podlozy palm soczewicowatych, wyst na dloniach podeszwach i pod
paznokciami, atypowe melanocyty w gornych w naskorkach o cechach rozrostu ,
•
Czerniak guzkowy – postac gladniego niebieskawo-czarno-brazowego guzka , brak cech wzrostu
radialego , kom nowotworowe naciekaja podscielisko , rosnie szybko , wystepuje w kazdym niejscu ,
Czerniak typu nablonkowokomorkowego ma duze komorki z duzymi jadrami , wyst wodniczki srodjadrowe ,
jadra o nierownym obrysie , kom wielojadrowe , duze ilosci melaniny nierownomiernie rozmieszczone , brak
kohezji , wyrazna akt brzezna ,naciekanie naskorka na rozne jego poziomy , owrzodzenia , liczne mitozy , w
roznicowaniu wykozystujemy immunocystochemie i obraz mikroskopowy , w prognozach oceniamy glebokosc
naciekania stosujac skale Breslowa ( przez pomiar w mm nacieku ) i skale Clarka ( oparta o anatomiczna
budowe skory 5-ciostopniowa ) im glebsze naciekanie ym wyzsze ryzyko smierci , ; najwazniejszymi cechami
sa w rozpoznaniu:nieregularny zabkowany obrys , srednica >5mm , nierownomierne przebarwienia , asymetria
zmniany , postepujacy wzrost obwodka zapalna , krwawienie i owrzodzenie ,daje przerzuty draga limfatyczna i
poprzez krew oraz guzki satelitarne , wyrozniam 3 stadia kliniczne 1-guz pierwotny bez przerzutow ,2-czerniak
z przerzutami do reg w chlonnych , 3-czerniak z objawami rozsianych przerzutow
Skutki rozrostu guzkowego gr krokowego 962
Najczesciej wystepuja zaburzenia w oddawaniu mozu ( czestomocz , dyzuria...) , zakazenie i zapalenie
pecherza na skutek zalegania moczu , powstaja rozstrzenia i uchylki pecherza , może dojsc do calkowitego
zatrzymania moczu i jego zastoju czego nastepstwem może byc , poszerzenie moczowodow , wodonercze ,
może rozwinac się odmiedniczkowe zap nerek oraz niewydolnosc nerek ,
Zawał 76
Jest to ogniskowa martwica spowodowana naglym przerwaniem doplywu lub odprowadzania krwi. Wiekszosc
zawalow spowodowana jest zakrzepami i zatorami , zawaly dzielimy na zawaly:
•
Zawal bialy
wystepuje w zatkaniu tetnicy ( tet anatomicznie koncowe )litych narzadow takich jak serce ,
nerki, sledziona , obszar martwicy niedokrwiennej jest bledszy obrzerzony czrwonym rabkiem , naciek
z limfocytow nazywamy rabkiem żółtym ,
•
Zawal czerwony
typowy dla zyl wystepuje w jelitach , jadrze , jajniku pluca , przysadka mozgowa , do
zawalu dochodzi najczesciej podczas skretu narzadu i naglego zastoju zylnego niedotlenienia i martwicy
Po zawale dochodzi do uprzatania zawalu (zaleznie od narzadu-blizna ,torbiel ) a martwica skrzepowa jest
powodem r zapalnej .
Zawał mięśnia sercowego 489
Jest to ognisko martwicze miesnia wynikle z niedotlenienia , jest najczestrza przyczyna zgonu , czynnikami
ryzyka sa :nadcisnienie , palenie papierosow , cukrzyca ,hiperproteinemia , najczesciej chor mrzczyzni 40-65 rz
, objawami zawalu sa: silny piekacy bol za mostkiem , nie ustepuje w spoczynku ani po nitratach , we krwi
pojawia się kinaza kreatyninowa wraz z dimerami M i B , pozniej pojawiaja się troponinu I i M , najczesciej
miażdżyca naczyn wiencowych poprzez pekniecie plytki miazdzycowej doprowadza do powstania zakrzepu i
niedokrwienia powstaje kw mlekowy , nastepuje utrata kurczliwosci m sercowego , dochodzi do rozluznienia
ukl miofibryli , zaniku glikogenu , obrzmienia str kom , trwajace 20-40 min niedokrwienie prowadzi do
niedokrwiennej skrzepowej martwicy kom m sercowego-zawalu dochodzi do pekania bl komorkowych i
smierci kardiomiocytow , zmiany zaleza od miejsca i rozleglosci zawalu , w obrazie histologicznym zmiany
uwidaczniaja się dopiero po 8-12h , martwica skrzepowa powoduje zwyrodnienie wodniczkowe
kardiomiocytow , po 2-3 dniach widac zapalenie , 5-10 uprzatanie , 2-4 tygodniach ziarnia , 4-8 tyg blizna po
reperfuzji widoczne sa rozlegle wylewy krwawe , wyst martwica z wezlami skurczu (grube ,nieregularnie
ulozone , poprzecznie przebiegajace silnie eozynofilne prazki) w zawale podwsierdziowym strefa martwicy jest
ograniczona do 1/3 wew cz grubosci sciany lewej komory , powwiklania zawalu to: zaburzenia kurczliwosci ,
zab rytmu , pekniecie m sercowego (sciana wolna , przegroda , m brodawkowaty ) , zap osierdzia , dorzut
zawalowy ,ekspansja zawalu , zakrzep przyscienny , tetniak komory...
Dysplazja łagodna sutka (choroba włóknisto-torbielowata) k 506
Nieprawidłowy układ tkanek sutka z których najważniejszymi komponentami są:
epithelioplasia - rozrost nabłonka przewodów mlekowych
adenoplasia - rozrost nabłonka gruczołów mlekowych
fibroplasia - rozrost podścieliska łącznotkankowego
cystoplasia - tworzenie torbieli (zwykle mnogich)
wystepuje przebudowa gruczolu obejmujaca zrab ( zwłoknienie i szkliwienie ) oraz przewody i gruczoly
(rozrost nabłonka przewodów , rozszerzenie przewodów i tworzenie torbieli , rozrost gruczolow , metaplazja
apokrynowa nabłonka torbieli, pola o budowie włókniakogruczolaka) . w zrebie mogą być zachowane zraziki ,
nieznaczny rozrost nabłonka przewodów i zrazików bez cech atypii,
zmiana wyczuwalna jako guz ograniczony
elastyczny czasem bolesny , należy go roznicowac z nootworem , zdarza się czasem pole gruczolistości
stwardnieniowej twardsze, złożone z rozrosłych gruczołów i dość obfitego zrębu , zmiany mogą być wynikiem
nieprawidłowej reakcji zrębu i gruczołów na zmianę stężenia estrogenów w cyklach miesiączkowych i w
okresie okołomenopauzalnym , zmiany o nieznacznej atypii mogą prowadzic do przemiany zlosliwej.
Zanik 21
Jest to zmniejszenie obj kom , tk narzadu czy calego ciala , może być fizjologiczny (grasica , jajniki , macica
po menopauzie) lub patologiczny , zanikajace kom sa mniejsze b nastawione na katabolizm , zwiekszenie akt
proteosomow , laczenie z ubikwityna , autofagocytoza , podczas zaniku mogą powstawac rozne subst które
mogą zmieniac kolor tk(zanik brunatny –akumulacja lipofuscyny ) , zanik nie zawsze wiaze się ze
zmniejszeniem wielkosci narzadu
•
Zanik z braku czynnosci
unieruchomiana konczyna staje się ciensza
•
Zanik z ucisku
powiekszone tetnice mogą prowadzic do zaniku kosci , odcisk od obraczki
•
Zanik z niedozywienia
zmiany miazdzycowe mogą prowadzic do zaniku kardiomiacytow
•
Zanik z odnerwienia
zanik miesni na skutek uszkodzenia nerwow
•
Zanik hormonalny
brak ACTH prowadzi do zaniku kory nadnerczy
•
Zanik starczy
ubytki np. kom mozgowych
Ziarnica złośliwa ( chłoniak Hodgkina )
Jest to chloniak z obecnoscia char kom Reed-Sternberga , choroba pierwotnie zajmuje w chlonne ,
rozprzestrzenia się na najablizsze w chlonne , rzadko zajmuje szpik i krew , sporadycznie rozsiewa się na CUN
, skore i przew pokarmowy , kom nowotworowe sa znikoma cz nacieku ziarniczego a w wiekszosci to kom
limfocytarne , naciek nie narusza torebki w chlonnych , mezczyzni choruja czesciej niż kobiety , etiologia nie
jest do konca znana zw z EBV , kom nowotwrow poch od limf B do objawow naleza goraczka 38’C , poty
nocne i spadek masu ciala o 10% trwajace ponad miesiac ,podstawa rozpoznania jest ocena morfologiczna
wezla z zastosowaniem immunohistochemii , kom ziarnicy maja dobrze barwiaca się cytoplazme duze
dwuplatowe jadro , komorki mogą być roznoksztaltne wyrozniamy typy LP-z przewaga lif , NS-zwloknieniem
guzkowym , MC- o mieszanej komorkowosci tla , LD-z zanikiem limfocytow
•
NS najczestszy typ zaiarnicy , wyst u mlodych doroslych , powstaja grube pasma kolagenu w wezlach
guzki o roznej wielkosci, wyst kom lakularne , duzo lim T i granulocytow obojetnochlonnych
•
MC najczesciej u dzieci i starszych , zw z EBV , duzo granuocytow kwasochlonnych
•
LD spotykany u nosicieli HIV , czest zajmuje szpik kostny ,
•
LR przypomina paragranuloma , daje liczne wznowy
Znamioa barwnikowe 1117
Jest to ograniczona zmiana skorna , wykazuja one znaczna roznorodnosc , sa to zwykle nowotwory lagodne ,
mogą być zmianami wrodzonymi jak i nabytymi , znamiona nabyte przechodza cykl rozwojowy czego koncem
jest zanik znamienia , czernik zlosliwy zw jest ze zwiekszeniem liczby znamion
•
Znamie barwnikowe nabyte zwykle zmiany dobrze odgraniczone o regularnym okraglym obrysie
plaskie lub wypukle gladkie lub brodawkowate czasem owlosione o jednolitym zabarwieniu , malych
rozmiarow , widoczny jest rozrost melanocytow rosnacych pojedynczo lub lub w gniazdach , typowe
znamie jest symetryczne , na przekroju maja ksztalt kopuly o podstawie prostej , melanocyty ulegaja
dojrzewaniu , mikroskopowo widoczny jest linearny rozrost melanocytow w war podstawnej naskorka z
hiperpigmentacja jest to pierwsza faza rozwoju znamion ; plama soczewicowata zwykla – mnogie
dobrze ograniczone zmiany powstaja wskutek proliferacji melanocytow w warstwie podstawnej
naskorka , wystepuja w kazdym wieku glownie na tlowiu , bl sluzowych j ustnej plamy soczewicowate
starcze i sloneczne – pojawiaja się na twarzy konczynach przy dzialaniu promieni slonecznych u ludzi
po 40rz ,
•
Znanie barwnikowe łaczace lub brzezne gniazda melanocytow zlokalizowane w war podst naskorka
na granicy ze skora , kom maja jasna cytoplazme z drobnymi ziarenkami melaniny , sa to niewielkie
ciemno zabarwione plami może z nich rozwinac się czerniak
•
Znamie barwnikowe skorne melanocyty znajduja się w skorze wlasciwej , dostrzegalne sa
melanocyty wielojadrowe , sa wypukle i zwykle zlokalizowane na twarzy
•
Znamie barwnikowe złożone melanocyty sa w warstwie podstawnej naskorka i w skorze wlasciwej
•
Znamie Suttona zwykle zmanie wokół którego pojawia się bialawa obwodka , samoistnie ustepuje ,
widoczny jest gesty naciek limfocytarny
•
Znamie Spitz
jst znamieniem wrzecionowat-nablonkowatokomorkowym , wyst w mlodym wieku w
postci pojedynczego wypuklego guzka barwy brazowej , na twarzy udach klatce ramionach ,
zbudowane z melanocytow typu nablonkowego o obfitj cytoplazmie ksztaltu owalego
pecherzykowatym jadrem , gniazda melanocytow na granicy skorno naskorkowej oddzielone sa przez
szczeliny , w askurku wyst hiperkeratoza i hipergranuloza , cialka Kamino
•
Znamie błękitne
plaskie zleodgraniczone zmiany wyst na calej skorze i bl sluzowych , melanocyty
rozrastaja się do glebszych w skory , w warstwie siateczkowatej skory dendrytyczne melanocyty ,
odmianami z.blekitnych sa: plama mongolska okolica krzyrzowo-ogonowa , znamie Oty w okol
oczodolowej i na twarzy , znamie Ito na karku lub lopatce
•
Znamie barwnikowe wrodzone
gl na tlowiu o znacznych rozmiarach , rozrastaja się do glebokich w
skory i glebiej
•
Zmanie barwnikowe dysplastyczne
ma nieregularny obrys nierownomierne zabarwienie bez ostrej
granicy wymagaja roznicowania z czerniakiem , wiekszosc znamiaon ulega transformacji do czerniaka ,
sa to zmniany lagodne , na ogol znamiana zlozone , asymetrycznego rozrostu , wystepuje atypia duze
jaderka, widoczne jest blaszkowate wloknienie
Kiła 264
Przewlekla uogolniona chor weneryczna wywolana przez kretki blade , widoczny w mikroskopie z
ciemnym polu widzenia lbu met immunofluorescencji , rezerwuarem kretka jest czlowiek chory na kile ,
kretki wystepuja w plynie ze zmiany pierwotnej , skornych na bl sluzowych a w kile drugorzedowej w
wezlach chlonnych , wyrozniamy kile nabyta ( gl kontakt plciowy ) i kile wrodzona ( zakazenie przez
lozysko ) , kretki namnazaja się w miejscu zakazenia wnikaja do regionalnych w chlonnych i do ukl
krwionosnego zakazajac caly organizm , choroba trwa latami
•
Kiła nabyta jest choroba przewlekla wyrozniamy 3 okresy:
Kiła pierwotna ( I rzędowa ) ujawnia się po 3 tyg od zakazenia w postaci
niebolesnego wrzodu twardego- objaw pierwotny ( pracie , pochwa , odbyt...–
owrzodzenie w cz srodkowej o twardym walowatym brzegu z saczaca się wydzielina
z licznymi kretkami , naciek z kom plazmatycznych , vasculitis leutica , sciana
naczyn nacieczona przez limfocyty) , okoliczne w chlonne ulegaja powiekszeniu
(obraz zapalenia z nacieliem limf), sa bezbolesne i twarde , pozostawiaja zaciagniete
blizny , ujawniaja się dodatnie odczyny kilowe , czasem nie wystepuje objaw
pierwotny
Kiła drugorzędowa wystepuje od 9-10 tyg od zakazenia do ok. 2 lat , wyst objawy
nastepstwa posocznicy kretkowej: wysypka kilowa ns skorze i bl sluzowych (osotka
skory-plamiste wykwity ciemnobrunatne mogą pozostawic –kilowe plamy bielacze
lub kilowe plackowate wylysienie; osotka bl sluzowych- bialawe
niebieskoopalizujace plamy), poprzedzona bolami glowy , stawow , powiekszeniem
w chlonnych , migdalkow , wystepuja klykciny plaskie ( plaskie brodawkowate
wykwity z saczaca się wydzielina) które sa niezwykle zakazne w okol narz
plciowych i odbytu , powiekszone w chlonne (hiperplazja grudkowa ) ,pozniej może
się rozpoczac okr kily utajonej poznej
Kiła trzeciorzedowa wieloletni przebieg ze zmianami destrukcyjnymi w narzadach
( aorta, OUN ,watroba ,jadra , kosci , pluca) , kila sercowo-naczyniowa wyst kilowe
zap aorty ( zaroistowe zap naczyn odzywczych aorty oraz zamkniecie ich swiatla ,
martwica wloknienie , bl srodkowa zastapiona tk wloknisto-bliznowata , scienczenie
aorty co prowadzi do tetniaka workowatego lub rozwarstwiajacego , wyst
niedomykalnosc ujscia tetniczego lewego , kilowe zap naczyn wiencowych ,kilowe
srodmiazszowe zap m sercowego, kila osrodkowego ukl nerwowego uszkodzenie
opon i kory mozgu , rdzenia kregowego i nerwow czaszkowych , utrata aksonow i
oslonek mielinowych , utrata odruchow i czucia glebokiego, porazenie postepujace
zmiany w korze mozgowej , utrata neuronow , z glejoza , kilowe zap opon miekkich ,
wiad rdzenia , otepienie , kilak pojedyncze lub mnogie guzy , ogniska martwicy
koagulacyjnej otoczone ziarnina , na zew tk wloknista z obfitym naciekiem kom
plazmatycznych wystepuja w skorze i roznych narzadach
•
Kiła wrodzona plod ulega zakazeniu od matki w okr kily pierwszo lub drugorzedowej , plod zaraza
się w 5 miesiacu ciazy , lozysko kilowe ma wieksza objetosc spoistosc i przerost kosmkow , char
zmniany dla zapalenia kilowego , plod może obumrzec , kila wrodzona wczesna ujawnia się do 2
rz , w skorze wystepuje osotka z char pecherzyca kilowa na dloniach i stopach , powstaja zajady na
ustach , sapka , narzadach zapalenie wytworcze ( nerki , nadnercze , trzustce sledzionie sercu ) ,
rozrost tk lacznej prowadzi do marskosci kilowej watroby , wystepuja w niej kilaki prosowate , w
plucach zap blade ploc , miedzy nasadami kosci dlugich wyst kilowe zap chrzestno-kostne, wyst nos
siodelkowaty , w garsicy wyst ropnie Dubois’a , kila wrodzona pozna ok. 4-14 r.z , wyst kilowe zap
okostnej roznorodne znieksztalcenia , wyst czaszka kwadratowa , szablaste podudzia , pogrubieie
obojczykow , triada Hutchinsona ( beczkowaty ksztalt siekaczy , zapalenie miazszowe rogowki ,
gluchota blednikowa ) , kilowe przelekle zap opon miekkich mozgu , zanik nerwu wzrokowego ,
blizny Parota
Wrzodziejace zapalenie jelita grubego ( colitis ulcerosa ) 797
Etioplogia choroby nie jest wyjasniona zw jest z ukl immunologicznym, choroba obejmuje tylko jelito grube i
tylko bl sluzaowa i podsluzowa , zmiany maja charakter ciagly , najczesciej dotyczy ludzi mlodych , zmiany
zapalne sa rozlane , pow bl sluzowej jest zaczerwieniona , ziarnista , krucha , latwo krwawi , wystepuja roznej
wielkosci owrzodzenia , tworza się polipy rzekome , obecny jest przewlekly naciek zapalny , granulocyty
wnikaja do nablonka krypt tworzac mikroropnie co prowadzi do owrzodzen pokrytych trescia ropna , wystepuje
podraznienie odbytu , biegunki z domieszka krwi , kurczowe bole brzucha , powiklaniami jest krwawienie ,
skrocenie jelita grubego i wieksze ryzyko raka ,
Nerka w cukrzycy 857
Cukrzyca uskadza wszystkie struktury nerki , najpowazniejsze zmiany sa w obrebie klebkow nerkowych , blona
kapilar klebka ulega pogrubieniu , dochodzi do rozlanego spowodowane zwiekszeniem mezangium i
pogrubieniem blon podstawnych , powoli rozwija się zespol nerczycowy , guzkowe stwardnienie klebkow
nerkowych z kulistymi szklistymi twormi w mezangium klebka , w tetnicach nerkowych stwierdza się
miazdzyce ,szkliste zmiany w tetniczce doprowadzajacej i odprowadzajacej , wystepuje martwica brodawek
nerkowych , bialkomocz , powstania duzej marskiej nerki
Nowotwory gleju 1292
Gwiaździak zawiera kom astrocyto podobne gwiazdziak wlokienkowy wyst w mozdzku u dzieci , nerwie
wzrokowym , podwzgorzu , tworza torbiele , tk nowotworowa jest sloniowata galaretowata , brak wyraznej
granicy miedzy tk zdrowa , wylewy krwawe nadaja pstry wyglad , male cialo kom z jadrem o rozproszonej
chromatynie , utkanie guza jest luzne , gwiazdziak wlosowatowypustkowy w roznych lokalizacjach , jest dosc
spoisty i dobrze odgraniczony od otoczenia , kom gleju gwiazdzistego maja dlugie wypustki ,
żóltakogwiazdziak pleomorficzny zbudowany z mieszanych kom , kom zawieraja duze wakuole wypelnione
lipidami , guzy sa dobrze odgraniczone od otoczenia , wyst u dzieci , gwiazdziak podwysciolkowy
olbrzymiokomorkowy dobrze odgraniczony od otoczenia , utkanie sklada się z duzych zaokraglonych
komorek , często wystepuje w swietle komory
Skąpodrzewiak wywodzi się z makrogleju , guzy rozwijaja się gl w istocie bialej naciekajac istote szara , wyst
zwiekszenie liczby oligocytow , sklada się z kom okraglych z okraglym jadrem o gestej cytoplazmie , wyst
okolojadrowe halonaczynia krwionosne maja char dychotoniczny , wywoluja napady padaczkowe
skapodrzewiak zlosliwy analastyczny duze zageszczenie kom , tw klebuszki naczyniowe , liczne figury
podzialowe z martwica
Wyściółczak wywodzi się z wysciolki komor , mogą wnikac do swiatla komor , maja tendencje do sklejania ,
rozwijaja się u dzieci , posiada kom o bardzo roznym jadrze z ziarnista chromatyna jadrowa o gestym ulozeniu ,
ma tendencje do tw promienistych ukl , wysciolczak brodawkowaty tw ukl brodawkowe , wysciolczak
jasnokomorkowy jasne kom o jasnej cytoplazmie , wysciolczak sluzakowato-brodawkowaty wyst w rdzeniu ,
wysciolczak zlosliwy brak promienistych formacji ,
Glejaki mieszane utkanie jest mieszane , skl się z kom astro- i oligocytopodobnych , char jadro o drobnej
chromatynie , z halo ,
Gabczak wielopostaciowy wywodzi się z pnia astrocytarnego , w barwieniu wyst mozaika barw , guz ma
zmienna konsystencje , czasem nacieka sklepienie czaski , tworzy torbiele wypelnione obficie plynem , ma
kom o dziwacznych ksztaltach , widoczne sa liczne proliferujace naczynia , komorki tworza palisady ,
najbardzie zlosliwa postac glejaka
Rdzeniak najczesciej wyst w mozdzku w robaku , wyst u dzieci , powoduje zszazenie opon miekkich , ma
ciemnoczerwona galaretowata konsystencje , ma geste utkanie kom , posiada pseudorozety i ukl palisadowy ,
odmiany to rdzeniakomiesak oraz rdzeniak barwnikowy
Kardiomiopatia przerostowa 501
Jest to ogniskowy przerost cz przegrody miedzykomorowej lub calego m komory lewej , char się znacznym
przerostem m komory lewej z jej nieprawidlowym napelnianiem w rozkurczu lub srodskorczowym
zamknieciem drogi odplywu z pozostawieniem gradientu cisnien , nastepuje zmniejszenie objetosci kom lewej
ale frakcja wyrzutowa jest podwyzszona , wyst wzrost cisnienia zylnego w krazeniu plucnym i dusznosc ,
Utyrudniony jest przeplym wiencowy , wystepuja objawy ChNS , wyst migotanie przedsionkow zw z tworz
zakrzepow przysciennych , może wystapic infekcyjne zap wsierdzia , arytmia komorowa i nagla smierc
sercowa , wyst znaczne zgrubienie m sercowego najwiecej w obrebie gornej cz przegrody , zgrubienie
wsierdzia , roztrzen komor , przeost miocytow o nieuporzadkowanym przebiegu z wloknieniem podscieliska ,
choroba ma podloze genetyczne z dzidziczeniem autosomalnym dominujacym ,
Zapalenie miesnia sercowego 496
Sa to procesy chorobowe w m sercowym o ogolnych cechach zapalenia prowadzacy do uszkodzenia
kardiomiocytow , najwiecej jest zap o podlozu idiopatycznym , wywolane sa najczesciej przez wirusy
( Coxackie , ECHO , grypa , WZW B ,CMV) , rozpoznanie stawiamy na podst biobsji emdomiokardialnej lub
badaniu posmiertnym , stwierdzamy uszkodzenie wlokien miesniowych w kontakcie z naciekiem komorkowym
( kryteria Dallas ) , wyst goraczka , dusznosc , klucie w kl piersiowej , zab rytmu , w infekcjach bakteryjnych i
grzybiczych w chor z Lyme , zap blonicze , polekowe( alergiczne )metylodopa , sulfonamidy toxyczne aminy
kaecholowe adriamycyna , w chorobach autoimmunizacyjnych goraczka reumatyczna , toczen ukladowy , zap
skorno-miesniowe , ostre odrzucenie przeszczepu , nieznane sarkoidoza
Olbrzymiokomorkowe zap m sercowego szybko się rozwija powodujac szybka smierc, powoduje zastoinowa
niewyd krazenia , miocyty z obfitym naciekiem , w sercu dominuje wloknienie
Rak gruczołu krokowego 964
Najczesciej jest to gruczolakorak, rozwija się w obwodowej cz gruczolu , wyst po 50rz , prawdopodobienstwo
wystapienia rosnie z wiekiem , najczesciej jest to rak utajony nie dajacy objawow , jest najczestszym
nowotworem u mezczyzn , na ryzyko ma wplyw dieta , podl genetyczne , za zmiane prekursorowa uwazamy
wewnatrznablonkowa neoplazje stercza ( proliferacja kom nabl wydzielniczego cewek gruczolowych ,
polimorfizm kom , zab architektoniki , zwiekszkona akt mitotyczna ) gruczolak inwazyjny powst
wieloogniskowe twarde guzki zolto-bialawe , o roznym stopniu zroznicowaia , powiekszenie jadra i obecnosc
duzych jaderek , cewki maja nieregularne obrysy , ulozone bezladnie , stpoien hist zlosliwosci wyznaczamy
wtg systemu Gleasona ( stop architektonicznego zroznicowania z 5 stopniami , typ utkania ) , raka
potwierdzamy biopsja , bad per rectum , met skopowymi , bad PSA, może naciekac okoliczne narzady ,
przerzuty daje do w chlonnych miednicy malej , kosci i pluc , watroby , kregoslupa , stadium zaawansowania
okreslamy skala Whitmore’a
Nowotwory sutka 1035 dokoncz
Nowotwory nablonkowe
•
Rak sutka nowotwor zlosliwy wywodzi się z nablonka koncowej jednostki przewodowo-zrazikowej ,
patogeneza ( cz genetyczne BRCA1 , nadmiar estrogenow , choroby proliferacyjne sutka , dlugosc okr
rozrodczego , otylosc , antykoncepcja , promieniowanie jonizujace...) , wyst najczesciej w gornym zew
kwadrancie piersi , skora może być nad guzem zaczerwieniona , ucieplona , naczynia chlonne
wypelnione przez zatory
o Rak nieinwazyjny kom nowotworowe rosna w nabl przew sutka lub wypelniaja pecherzyki
gruczolowe i przewodziki koncowe zrazikow , ale brak naciekania podscieliska
Rak srodprzewodowy jest to neoplazja srodnablonkowa , brak przezrutow
Rak zrazikowy nieinwazyjny
o Rak inwazyjny nacieka podscielisko , daje przerzuty , twardy guz o nieregularnych obrysach ,
ksztalty gwiazdkowatego , scisle zw z tk otaczajaca , powiezchnia przeklroju jest ziarnista ,
Rak przweodowy inwazyjny
Rak zrazikowy inwazyjny
Rak rdzeniasty sutka
Rak cewkowy
Rak sluzotworczy
Rak brodawkowaty
Rak wydzielniczy
Rak z metaplazja
Rak Pageta
•
Brodawczak śródprzewodowy nowotw lagodny nablonka przewodow sutka ,
•
Brodawczakowatość kwitnaca brodawki lagodny nablonkowy guz , rosnie w przewodach
wyprowadzajacych brodawki sutka
Nowotwory nienablonkowe
•
Mięsaki wywodza się z podscieliska sutka , wyst rzadko , najcz angiosarcoma
•
Chłoniak złośliwy nieziarniczy rozlane chloniaki centroblastyczno-centrocytarne
Nowotwory nienablonkowe łagodne
•
Włókniako-gruczolak nowotwor lagodny , wywodzi się z srodzrazikowego podscieliska i nablonka ,
najczestszy nowotw lagodny sutka
•
Guz liściasty wywodzi się z podscieliska okoloprzewodowego
Zapalenie sutka 1028
•
Ostre ropne zapalenie sutka wyst we wczesnym okresie laktacji , spowodowane paciorkowcami lub
grakowcami przenoszone przez noworodka ,
•
Okoloprzewodowe zapalenie sutka wyst u jobiet palacych , nablonek plaski rogowaciejacy zbyt
gleboko tapetuje zatoki uchodzace do przewodow wyprowadzajacych brodawki , dochodzi do zatkania
i pekniecia sciany przwodow z nastepowym przewleklym i ziarniakowym zapaleniem , wyst bolesne
zgrubienie pod otoczka brodawki z rumieniem
•
Zapalenie plazmatycznokomorkowe sutka przewlekle zap , hiperplazja nablonka przweodow , naciek
zapalny wyciek z brodawki sutkowej , wciagniecie brodawki , powiekszenie w chlonnych pachowych ,
guzowate zgrubienie ,
•
Roztrzenia przewodow wyprowadzajacych sutka zw z inwolucja sutka , wyst w 40-70rz ,
powtarzajacy się zolty wyciek z brodawki
•
Ziarniakowe zapalenie zrazikow sutka u kobiet rodzacych , 33rz , zap w odp na obecnosc antygenow
obecnych w wydzielinie zrazika , czynnikiem ryzyka jest antykoncepcja – hiperplazja i zatkanie
przewoidzikow , twarde guzowate zgrubienia tk sutka , w okol brodawkowej , zap ziarniakowe z kom
nablonkowych , kom olbrzymie wielojadrowe
•
Grozlica sutka odosobniony guz o niereg obrysie , z obecnoscia martwicy serowatej , obecnosc przetok
, wloknienie
•
Sarkoidoza sutka twardy guz o niereg obrysie , powiekszone wezly pachowe ,
•
Zapalenie silikonowe sutka nastepstwo powiekszenia piersi za pomoca silikonu , powstaje torebka
wloknista , widoczne sa ogniskowe zwapnienia , przewlekly proces zapalny –ziarniak silikonowy sutka ,
•
Martwica tkanki tluszczowej sutka jest ograniczonym ogniskiem martwicy tak tlyszczowej sutka z
obecnoscia przewleklego odczynu zapalnego wokół , przyczyna najczesciej jest radioterapia i zabiegi
chirurgiczne , lub w wyniku urazu , u otylych kobiet , wyst maly bezbolesny twardy dobrze ograniczony
guz , wyst ognisko krwotoczne i martwica rozplywna tk tluszczowej , zlogi hemosyderyny , sole wapnia
Cechy morfologiuczne martwicy 14
Jest to ciag zmian wyst po smierci kom w zywym organizmie, postepujaca destrukcja enzymatyczna ,
denaturacja bialek , wywoluje reakcje zapalna
Martwica skrzepowa denaturacja bialek w obrzmialej kom , podzial jadra i organneli kom na drodze
enzymatycznej , tk jest homogenna , eozynochlonna z niewidocznymi kom , martwica skrzepowa (zawal)
widoczne ksztalty kom w postaci kwasochlonnych kul , zahamowanie akt litycznej , najpierw sucha pozniej
chlonie wode , martwica rozplywna (mozg ) calkowite rozmiekniecie się martwej tk w gesta kleista mase w
skutek enzymatycznego trawienia , może tw rope , jest powodowana przez bakterie i grzyby , martwica
serowata typ martwicy skrzepowej w gruzlicy , kile , bialawe kruche masy , tk jest calkowicie amorficzna ,
homogenna , kwasochlonna , martwica enzymatyczna tk tluszczowej (tk okolotrzustkowa w ostrym zap
trzustki)tk kredowobiala , tw się mydla sodowe i potsowe , wylewy krwawe i naciek zapalny , trawienie
enzymatyczne , zgorzel gnicie tk na skutek bakterii beztlenowych , zgorzel sucha mumifikacja , tk pocz
blada potem czerwona od siarczku zelaza , zgorzel wilgotna tk bez mozliwosci wysychania , zablokowanie
odplywu krwi w skrecie jelita , zgorzel gazowa zawiera bakterie które produkuja gaz
Cechy morfologiczne komorek nowotworowych 162
Każdy nowotwor ma odmienny stopien zroznicowania , do cech ogolnych naleza; wzrost obj jadra , duzy
polimorfizm , hiperchromazja jader , heterochromazja jader , nieregularny ksztalt i obrys , nieregularnie
pogrubiala bl kom , duze jaderka , patologiczne mitozy , brak dobrze zorganizowanych struktur , anaplazja
rozpoznanie nowotworu opiera się na konstelacji kilku z wymienionych cech
Zawał krwotoczny pluc 660
Dochodzi na skutek zatorow lub przy niewydolnosci serca lewgo , zazwyczaj sa mnogie i zlokalizowane w
platach dolnych , ma ksztalt piramidy skierowanej podstawa do oplucnej , wyst martwica skrzepowa
elementow tk plucnej , rozlegle wylewy krwawe , po zawale powstaje blizna , mozw eyst kaszel ,
krwioplucie , bol w kl piersiowej ,
Zawal krwotoczny jelit
332 k
Najczesciej w wyniku skretu jelit , dochodzi do zablokowania doplywu jaki i odplywu krwi ( ucisk naczyn
krwionosnych kreski), wystepuje martwica , zawal może być pelnoscienny lub niepelnoscienny , obejmuje
bl sluzowa miesniowa podsluzowa , dochodzi do owrzodzen i latwo może dojsc do przebicia sciany jelita
Zatorowość płucna 75
Najczesciej jest spowodowana zatorem zylnym spowodowana skrzeplina , Podwójne ukrwienie tkanki
płucnej powoduje, że zator płucny rzadko kończy się zawałem płuca , Najczęstszym źródłem zatorów są
żylaki kończyn dolnych. , zablokowanie 60% przeplywu plucnego kobnczy się smiercia , wystepuja
wybroczyny i wylewy krwawe , wyst duszność i ból w klatce piersiowej, krwioplucie, kaszel, gorączka,
sinica
Guz Wilmsa 417
Jest to nowotwor zlosliwy nerki , najczesciej u dziewczynek , miedzy 2-5rz , wyst zw jest z zesp
genetycznymi: WAGR , Beckwith-Wiedemanna , Denys-Drasha , wyst guzy lity guz nerki , otoczony przez
pseudotorebke , zbud jest z blasemy , niedojrzalych elemento nablonkowych , podscieliska , wyst
niedojrzale klebuszki , wyst anaplazja ,odmianami nowotworu sa: nerczak torbielowaty i nerczak zarodowy
torbielowaty czesciowo zroznicowany , czasem wyst postacie nefrogenne uwazane za zmiany
przednowotworowe- nefroblastomatoza rozlana wieloogniskowa zmiana w niezmienionej tk nerkowej ,
Guz nacieka okoliczne tk , przerzuty powst droga nacz chlonnych do w chlonnych i krwionosna do pluc ,
watroby , kosci i mozgu , wyst obj bole brzucha , krwiomocz , goraczka , niedokrwistosc ,
Mukowiscydoza ( zwłóknienie torbielowate ) 393
Wyst zaburzenie transporu jonowego gl jonow chlorkowych przez blony kom nablonka gruczolow
zewwydzielniczych ukl oddechowego , pokarmowego , plciowego , , które prowadzi do zwiekszenia
lepkosci wydzielin z gruczolow i niedroznosci ich przew wyprowadzajacych , klinicznie wyst nawracajace
zap pluc z niewyd oodechowa , niweyd zewwydz trzustki , stolce tluszczowe , niedobor witamin , marskosc
watroby , niedroznosc smolkowa jelit , nieplodnosc mezczyzn , chor jest dziedziczona autosomalnie
recesywnie , wyst mutacja genu CF na chromosomie 7 , wyst wzrost stez chloru i sodu w pocie ,zawartosc
wody w wydz sluzowej ulega zmniejszeniu , wyst zakazenie Pseudomonas , swiatlo oskrzelikow jest
rozszezone i wypelnione lepkim sluzem , hiperplazja kom wydzielniczych , powstaje niedodma ,
wloknienie miazszu , nadcisnienie plucne i serce plucne , niedroznosc przewodow trzustkowych ,
wloknienie , utrudnienie wchlaniania wit A i trawienia tluszczy , w watrobie zamkniete sa kanaliki zolciowe
przez wydzieline prowadzace do marskosci i kamicy zolciowej , wyst tez wloknienie slinianek ,
niedroznosc najadrza , chorzy umieraja w skutek niewydolnosci oddechowej
Obrzęk mozgu 1233
Może być nastepstwem kazdego stanu chor mozgu , dochodzi do patologicznego przesuniecia wody do tk
mozgowej, uszkodzenie bariery krew-mozg prowadzi do obrzeku pochodzenia naczyniowego , obrzek
cytotoksyczny gdzie woda gromadzi się wewkom w niedotlenieniu lub kwasicy , zwiekszone cisnienie
powoduje uszkodzenie mozgu nastepuje wygladzenie powiezchni , poszerzenie i splaszczenie zakretow ,
wyst wglebienia i wklinowania , hipokamp do namiotu i pnia mozgu , migdalki mozdzku do otworu
potylicznego wielkiego , uciskanie rdzenia przedluzonego stanowi zagrozenie zycia , może tez wystapic
wodoglowie
Krwotok 66
Wydostanie się krwi na zew systemu sercowo-naczyniowego , krwotok sercowy rana , zawal , może dojsc
do tamponady serca, krworok aortalny uraz , poszezenie scian , tetniak , chor nadcisnieniowa, krwotok
tetniczy wypadki , krew jest zywoczerwona , wydostaje się pod duzym cisnieniem, krwotok wlosniczkowy
powierzchowne sapanie krwi , uraz , niedobor wit C , skaza krwotoczna, krwotok zylny otlenowana krew ,
ciemnoniebieska , krwotok zewnetrzny poza obreb ciala, krwotok wew do jak ciala , krwiak
Skutki
wstrzas i smierc po utracie duzej ilosci krwi , powstawanie skrzepow , niedokrwistosc , uszkodzenie
tk np. w udarze mozgu , zoltaczka , stan zapalny , zatorowosc ...
krwotok śródczaszkowy wywolane zlamaniem kosci czaszki , porodem kleszczowym , urazem mech ,
niedotlenieniem , skaza krwotoczna , najczesciej wyst uszkodzenie namiotu lub sierpa mozgu z krwotokiem
podpajeczyniowkowym lub podtwardowkowym , krwotok prowadzi do zwiekszonego cisnienia
srodczaszkowego co może prowadzic do smierci
Rozedma płuc 662
Jest to przewlekle poszerzenie oskrzelikow oddechowych I , II , III rzedu lub przewodow pecherzykowych i
pecherzykow plucnych , wyrozniam 4 typy rozedmy: srodkowej cz zrazika ( poszerzenie oskrzelikow od I II
III rzedu, bez zmian przewodow pecherzykowych i pecherzykow plucnych,wyst w platach gornych i w
szczytach, gl u palaczy) ,przegrodowa( wys w pecherzykach plucnych i przewodach pecherzykowych, wyst w
gornych , podoplucnowych cz pluc ) , calego zrazika ( wszystkie str obwodowo od oskrzelikow koncowych, w
dolnych platach pluc,niedobor antytrypsyny-1-alfa), nieregularna ( drobne fr miazszu plucnego)
Wystepuje najczesciej u palaczy , predyscynuje tez niedobor antyproteaz i nadprodukcji elastazy , pluca sa
powiekszone o brzegach zaokraglonych , po ucisnieciu nie wraca do ksztaltu , wyst dusznosc , kaszel ,rozowa
twarz lub sina , charakterystyczny oddech , smierc wyst z powodu serca plucnego
Rozedma wyrownawcza poserzenie str plucnych bez destrukcji , rozedma starcza brak uszkodzenia str
powiekszenie przewodow pecherzykowych , splycenie pecherzykow plucnych, rozedma srodmiazszowa
powst przy silnym kaszlu i respiratorze , powietrze dostaje się do lacznotkankowego zrebu pluca na skutek
uszkodzenia
Rak oskrzela 682
Najczesciej wyst w okolicy wneki pluca , wystepuja przerzuty na oplucna , worek osierdziowy , oraz odlegle
przerzuty nadnercza , watroba , mozg , rak płaskonabłonkowy- wyst rogowacenie i mostki miedzykomorkowe
, wyst w duzych oskrzelach; rak gruczolowy obwodow w plucu , u kobiet niepalacych , tw str gruczolowe i
brodawkowate , prod sluz; rak oskrzelikowo-pecherzykowy zbud z kom walcowatych o niewielkiej atypii , nie
niszczy zrebu pluca , prod sluz , rak anaplastyczny drobnokomorkowy najbardziej zlosliwy rak oskrzela ,
zbud z drobnych kom bez jadra o skapej cytoplazmie , posiada ziarnistosci neuroendokrynne produkuje
hormony, kom szybko rosna i ulegaja martwicy, szybko daje przerzuty;rak anaplastyczny wielkokomorkowy
prod sluz, jest rakiem mieszanym,wyst kaszel , krwioplucie , spadek wagi , goraczka
Nowotwory tk tłuszczowej 1191
Niezlosliwe
•
Tłuszczak wyst ok40-60rz, zajmuje tk podskorna okolicy grzbietu, karku , powlok brzucha, guz
otoczony cienka torebka, zbud z kom tluszczowych o niewielkiej roznorodnosci , mogą być naczynia ,
zimowiak zbud z kom tk brunatnej wyst w okol karku, piankowate adipocyty,
Złośliwe
•
Tłuszczakomiesak wyst w rozmaitych wariantach o roznej bud histologicznej , wyst w przestrzeni
pozaotrzewnowej i w posladkach , na konczynach , guzy wyraznie odgraniczone otoczone torebka ,
wyst guzki satelitarne , obecne sa kom kom typu lipoblastu w utkaniu
•
Tłuszczakomiesak dobrze zroznicowany niedojrzale lipoblasty , cechy wloknienia i szkliwienia
•
Tluszczakomiesak śluzowaty wyst najczesciej , przypomina plodowa tk tluszczowa, rozrastajace się
lipoblasty, reg cienkie naczynia , sluzowe podscielisko z duza iloscia glikozoaminoglikanow, sklonnosc
do miejscowych nawrotow , przezrutuja do bl surowiczych
•
Tluszczak odroznicowany nisko zroznicowany miesak , daje przerzuty
•
Tluszczakomiesak okraglokomorkowy rzadki , drobne jednorodne kom o pecherzykowatym jadrze
•
Tluszczakomiesak wielopostaciowy olbrzymie lipoblasty, o olbrzymim ciemnym jadrze , w
cytoplazmie kwasochlonne kuliste twory , liczne niereg rozrzucone olbrzymie lipoblasty z kroplami
tluszczu
Gastritis chronica ( przewlekle zap żoładka ) 321k
Trwa latami , wyst naciek bl sluzowej , wyst zanik gruczolow i metaplazja jelitowa , gruczoly dna zmieniaja się
na gruczoly typu przedodzwiernikowe , do przyczyn naleza autoimmunizacja przeciwciala wobec kom
okladzinowym zoladka , zakazenie Hellicobacter pylori wywolujac stan zapalny ,zwrotny przeplyw soku
dwnastniczego i żółci , w sarkoidozie , grozlicy , chor Crohna , w sasiedztwie wrzodu
Język geograficzny (zap wedrujace jezyka) 693
Zmiana o nieznanej etiologi ,wyst brak brodawek nitkowatych na grzbiecie jezyka , zaczerwieniona okolica ,
wyst akantoza z obecnoscia granulocytow obojetnochlonnych w nablonku , w gornych w nabl sa mikroropnie ,
a w podscielisku odczyn zapalny
Znamiona smierci
Niepewne-Brak tetna i oddychania ,bladosc powlok skornych ,oziebienie skory ,
Pewne - plamy opadowe, stezenie posmiertne , plaska linia EEG
1. całkowita arefleksja
2. szerokie zrenice bez reakcji na swiatło
3. bezruch gałek ocznych
4. całkowita utrata swiadomosci, brak reakcji na bodzce zewnetrzne
5. stały bezdech
6. brak zmian w zapisie EKG przy uciskaniu gałek ocznych/zatoki szyjnej
7. brak reakcji gałek ocznych na kaloryczna próbe błednikowa
8. brak czynnosc elektrycznej mózgu (izoelektryczna linia EEG, niezmienna mimo stosowaniu bodzców
dzwiekowych,swietlnych i termicznych), pomiar 2x na dobe po 30 min
9. plamy opadowe
Podzial sekcji zwłok
s. z. NAUKOWO-LEKARSKA – u osob zmarlych z przyczyn chorobowych wykonywana przez lekarzy
patomorfologow przeprowadzanej na zyczenie klinicysty lub celom szkoleniowym, stwierdzamy przyczyne
zgonu , stwierdzenie poprawnosci leczenia , stwierdzenie choroby zasadniczej
Poddaje sie sekcji zwłoki osób, które:
1. zmarły w szpitalach/klinikach/karetkach - po 12h, nie jest potrzebna zgoda rodziny, jest potrzebna zgoda
zmarłego(dotyczy tylko sekcji anatomopatologicznej), sprzeciw zmarłego nie jest brany pod uwage jesli:
•
smierc nastapiła z przyczyn nieznanych
•
zgon nastapił przed 12h od przyjecia do szpitala
2. jesli wymaga tego pobranie tkanek/narzadów, to mozna sekcje przeprowadzic wczesniej - pobiera sie
je na podstawie SMIERCI OSOBNICZEJ, decyduje o niej zespół neuroanestezjologiczny: lekarz
sadowy, neurolog i anestezjolog BEZ transplantologa
3. jesli wymagaja tego wzgledy publiczne/naukowe
4. w niektórych przypadkach (podejrzenie obecnosci zatoru powietrznego, smierci po przetoczeniu krwi,
zatrucia zw.chemicznymi, ch. Heinego-Medina) konieczne jest wczesniejsze (<12h) wykonanie sekcji zwło
5. jesli w trakcie sekcji, obducent stwierdzi, ze przyczyna zgonu mogło byc przestepstwo, to nalezy przerwac
przeprowadzanie
sekcji i zawiadomic prokurature
s. z. SADOWO-LEKARSKA - słuzy poszukiwaniu przyczyny zgonu, gdy ta jest nieznana,u osob zmarluch
smiercia gwaltowna, pozwala na ustalenie tozsamosci zwłok i stwierdzenie czy smierc nastapiła z przyczyn
naturalnych
sekcje sadowo-lekarska przeprowadza sie gdy:
1. gdy zachodzi podejrzenie, ze zmarły one z przyczyn nienaturalnych
2. w przypadku smierci gwaltownej
3. gdy nie ustalono tozsamosci zmarłej osoby
4. zmarła nagle w nieznanych okolicznosciach
5. jesli lekarz nie zarzadzi sekcji, a domaga sie jej rodzina - decyzje podejmuje prokurator
Metody przeprowadzania sekcji
1. IN SITU - narzadów nie wycina sie, tylko bada sie je na miejscu ich anatomicznego połozenia
2. IN TABULA - badanie narzadów wykonuje sie po ich wycieciu i wyjeciu ze zwłok
3. sposób posredni - bada sie narzady poza zwłokami, ale w pewnych zespołach (blokach) - np.
mózg+mózdzek
zapalenie ropne
48
wysiek stanowi rope(gesty zoltawy plyn zaw liczne obumarle neutrofile i debris martwej tk, jest bogata w
enzymy lityczne) , powodowany jest przez bakterie ropotworcze, zap wloknikowo-ropne jest bogate w wysiek
wloknikowo-ropny; ropień – nagromadzenie ropy wew narzadu , porien przewlekly ma torebke z tk wloknistej
i ziarniakowej , nie goi się samoistnie i pekac i tw zatoki lub przetoki , ropniak – jest to nagromadzenie ropy w
uprzednio już istniejacej jamie ,np. ropniak oplucnej, ropowica – jest to proces ropny toczacy się bez ostrych
granic wyznaczonych przez ziarnine i tk wloknista zajmujacy rozne warstwy danego narzadu , np. zastrzał,
zanokcica paznokciaRopnica jest rodzajem posocznicy, która prowadzi do powstania ropni przerzutowych i
jest zazwyczaj wywołana przez gronkowce (lub inne bakterie ropotwórcze). W przeciwieństwie do ropnia,
ropnica ma te same objawy, co posocznica. Sepsa, posocznica specyficznej reakcji organizmu na zakażenie,
krazenie bakterii i jadow we krwi , przyczyną sepsy może być każdy drobnoustrój, Rozwija się uogólniona
reakcja zapalna; czynność serca powyżej 90 uderzeń na minutę;temperatura ciała poniżej 36°C lub powyżej
38°C;częstość oddechów spontanicznych powyżej 20 na minutę; liczba leukocytów we krwi poniżej 4000
komórek w mm3 lub powyżej 12000 komórek w mm3; lub obecność ponad 10% niedojrzałych granulocytów
obojętnochłonnych; pojawiają się objawy niewydolności określonych narządów i układów.
Zapalenie surowicze 48
Wyst wysiek surowiczy (jasny plyn podobny do osocza z niewielka liczba kom zapalnych), jest wstepna faza
wiekszosci zapalen ,nitki wloknika , typowe dla zap wirusowych, zap stawu ,goi się bez trwalych nastepstw
Zap niezytowe jest to zap surowicze bl sluzowych z domieszka sluzu; zap włóknikowe wysiek bogaty w
wloknik , char dla zap bakteryjnych , do wysieku mogą wrastac naczynia, rozrost tk lacznej ,powstaja
zwloknienia i zrosty
Ropień mózgu 1252
Rozwija się w ciaglosci z zap zatok , zebow ,otwartych zlaman kosci czaszki, ropien jest oddzielony od mozgu
torebka zbud z tk ziarniakowa przechodzac w tk laczna wloknista , na zwe torebki rozwija się glejoza
odczynowa astrocytarna , mogą wyst ropnie przerzutowe(do mozdzku, lub z zap wsierdzia , siniczej wady serca
wrodzonej) , ropniak podtwardowkowy nastepstwo gojenia zlamania otwartego k czaszki, oddziela opone od
kosci , może dochodzic do zawalow mozgu jeśli objete sa naczynia, po ropniu pozostaje zgrubienie opony
twardej zrosty; ropniak nadtwardowkowy wspolistnieje z zap szpiku kostnego
Ziarniak grzybiasty 1141
Najczestszy pierwotny chloniak skory, wyst 50-90rz , char się proliferacja malych i sr limf T o pofaldowanych
jadrach(kom Lutznera) wykazujacych epidermotropizm, tw wstegowate nacieki gornej w skory tw mikroropnie
Pautriera, wyrozniamy: okres wstepny , naciekowy , naciekow guzkowatych; choroba jest o powolnym
przebiegu ,zmiany wyst na tlowiu i konczynach ,uporczywy swiad, zmiany sa dobrze ograniczone i
stwardniale ,może dojsc do zajecia narzadow , odmiany to: zwyrodnienie śluzowe mieszkow wlosowych ,
retikuloza pagetoidalna