Spis treści:

1. Opis bilansu wodnego………………………….3

2. Tabela zbiorcza i wykresy ……………………..4

3. Wyniki i omówienie…………………………....5

4. Dyskusja wyników……………………………..6

5. Wnioski………………………………………...8

Opis bilansu wodnego

Bilans wodny – jest to zestawienie obiegu wody w przyrodzie na poszczególnych obszarach, wyszczególniające przychód i rozchód. W zależności dla jakiego obszaru mierzy się ten bilans, bierze się pod uwagę różne czynniki. Jako, że przedmiotem analizy jest bilans wodny jeziora, należy wziąć pod uwagę ilość opadów atmosferycznych na daną powierzchnię zbiornika, spływ powierzchniowy z danego terenu, dopływ oraz odpływ rzeczny, zasilanie podziemne, parowanie oraz retencję.

Tabela zbiorcza i wykresy

	XI-IV	V-X	XI-X
	mm	tys. m3	%
opad	220,0	334,4	3,3
dopływ	4296,9	6531,3	63,7
spływ	305,1	463,8	4,5
parowanie	103,0	156,6	1,5
odpływ	6640,7	10093,9	98,5
retencja	-30,0	-45,6	0,4
zasilanie	1891,7	2875,4	28,1
przychód	6743,7	10250,4	100,0
rozchód	6743,7	10250,4	100,0

Wyniki i omówienie

Dla jeziora o powierzchni 1520ha w przeciągu całego roku na bilans wodny po stronie przychodowej największy wpływ miał dopływ rzeczny wynoszący 6697,4mm , który stanowił blisko 69%. Większe wartości osiągnęło także zasilanie podziemne wynoszące około 20% przychodów. Kolejno na wartości przychodu w bilansie wodnym miał spływ powierzchniowy wynoszący 492,2mm czyli 5%. Wartość opadów w przeciągu całego roku wyniosła około 650 mm, co stanowi 3,3 % bilansu wodnego po stronie przychodowej. Najmniejszy wpływ na przychody w bilansie wodnym miała retencja która osiągnęła wartość -20mm, to jest 0,2%. Natomiast po stronie rozchodowej największy udział procentowy stanowił odpływ rzeczny, wynoszący blisko 94,7% bilansu o stronie rozchodowej w ciągu całego roku. Pozostałe 5,3 % stanowi parowanie osiągające wartość około 520mm.

W poszczególnych okresach rozkład bilansu wodnego przedstawiał się następująco:

W półroczu zimowym po stronie przychodowej największe wartości osiągnął dopływ rzeczny wynoszący 4296,9mm, to jest około 64%. Wartość zasilania wynosiła 1891,7 co stanowi ponad 28% przychodów. Pozostałe 8% rozkładało się na spływ powierzchniowy, opady atmosferyczne oraz retencję wynoszące odpowiednio 305, 220 oraz -30mm. Bilans po stronie rozchodowej przedstawiał się następująco: Największe wartości osiągnął odpływ rzeczny stanowiący 98,5%, tj. około 6641mm. Pozostałe 1,5% stanowiło parowanie osiągające 103mm.

W półroczu letnim wartość dopływu rzecznego wynosiła mniej niż w półroczu zimowym, nieco ponad 2400mm, jednakże w danym okresie po stronie przychodowej wartość ta stanowiła ponad 79%. Podobnie sytuacja przedstawiała się dla spływu powierzchniowego wynoszącego około 181mm, który w przeliczeniu na wartość procentową przychodu wynosił on 6,2%. W przeciwieństwie do półrocza zimowego, duży wpływ na wartość przychodu miały opady wynoszące 427mm, tj. ponad 14% natomiast niewielki wpływ miało zasilanie podziemne, które wynosiło około20mm, czyli 0,7% przychodów. Ponadto tym razem na wartość przychodu nie wpływała retencja, wynosząca 10mm stanowiąca 0,3% po stronie rozchodowej. Do strony rozchodowej wliczał się także odpływ o wartości niższej niż w półroczu zimowym, tj. ok. 2610mm stanowiące 86% rozchodów. W przeciwieństwie do półrocza zimowego większy wpływ miało parowanie około 4 razy większe niż w półroczu zimowym, stanowiące prawie 14%.

Dyskusja wyników

W danym roku hydrologicznym suma opadów wyniosła blisko 650mm, co stanowi około 7% przychodów, przy czym da się wyraźnie zauważyć iż w miesiącach letnich suma opadów była prawie 2 razy wyższa niż w miesiącach zimowych a w szczególności w lipcu, sierpniu i wrześniu. Sytuacja taka wynika przede wszystkim z faktu, iż w tych miesiącach są najwyższe temperatury oraz podwyższone parowanie które następnie się skrapla i powstają opady. Niska wartość opadów w miesiącach zimowych wynika z napływu suchego powietrza kontynentalnego . Taki rozkład opadów oraz ich ogólna wartość wskazywałaby na to iż jezioro położone jest na terenach wyżynnych bądź pagórkowatych np. pojeziernych.

Spływ powierzchniowy w danym roku hydrologicznym wynosił 5% przychodów, przy czym większe jego wartości zanotowano w miesiącach zimowych. Wynika to z faktu iż w tym okresie ziemia była jeszcze przemarznięta oraz pozbawiona szaty roślinnej a zatem mniej przepuszczalna i podatna na osuwanie się śniegu. Sytuacja ta spowodowana była także tym, że na przełomie zimy i wiosny następuje topnienie śniegu a więc zwiększenie spływu powierzchniowego. Zupełnie odwrotnie sytuacja przedstawiała się w miesiącach letnich gdzie wysokie temperatury wpływające na wzmożone parowanie, rozwinięta szata roślinna oraz wysoka przepuszczalność gleby wpłynęły na spadek wartości spływu powierzchniowego.

W całorocznym bilansie zbiornika wodnego dopływy stanowiły około 69% przychodów, przy czym wartość dopływu w miesiącach zimowych była zdecydowanie wyższa niż w miesiącach letnich. Wysokie wartości dopływu spowodowane były głównie wzmożonym spływem powierzchniowym rzek zasilających dane jezioro, w szczególności zasilanym wodami roztopowymi. Natomiast latem wartości dopływów spadły w wyniku obniżonego stanu wód w rzekach spowodowanego wysokim parowaniem oraz małym spływem powierzchniowym.

Największe wartości w bilansie wodnym jeziora osiągał odpływ rzeczny stanowiący prawie 95% rozchodów. Ekstremalne wartości osiągnął w półroczu zimowym, znacznie wyższe niż w półroczu letnim co wynika z roztopów rzecznych oraz słabego parowania w miesiącach zimowych. Warto także zauważyć, że wartości odpływu przewyższają wartości dopływów, co szczególnie widoczne jest w miesiącach zimowych, z czego możemy wnioskować iż ciek wodny dopływający do jeziora jest mniejszy od cieku wodnego wypływającego z jeziora.

Zasilanie podziemne w przeciągu całego roku hydrologicznego wynosiło około 20% przychodów. Praktycznie cała wartość zasilania skupia się w półroczu zimowym, w półroczu letnim jest ono niewielkie i stanowi zaledwie 0,7% po stronie przychodowej. Wysoka wartość zasilania w półroczu zimowym wynika z przesiąkania wód roztopowych wgłąb ziemi, natomiast jego minimalna wartość latem wynika z wysokich temperatur powodujących wysokie parowanie.

Retencja zbiornika w ciągu całego roku hydrologicznego miała wartość ujemną, co oznacza że sumujemy ją do strony przychodowej. Warto jednak zauważyć iż w półroczu letnim była ona dodatnia, co kwalifikuje ją do strony rozchodowej. W przeciągu całego roku hydrologicznego była ona niewielka wynosiła zaledwie 20mm po stronie przychodowej, wobec czego miała niewielki wpływ na bilans wodny zbiornika.

Wnioski:

Analizując powyższe dane można wywnioskować iż jezioro jest zbiornikiem przepływowym gdyż wartość odpływu znacznie przewyższa wartość dopływu. Analizując wielkość opadów wynoszącą około 650mm, a także ich rozkład w przeciągu całego roku można stwierdzić, iż jezioro znajduje się na terenach Pojezierza Mazurskiego. Fakt ten można potwierdzić na podstawie spływu powierzchniowego, który osiąga wartości charakterystyczne dla terenów pagórkowatych a także gleb średnio i dobrze przepuszczalnych a więc charakterystycznych dla rzeźby młodoglacjalnej Krainy Wielkich Jezior. Szatę roślinną można określić jako średni bogatą ze wzglądu na spływ powierzchniowy oraz parowanie.