Kiełkowanie (germinacja) - zespół procesów zachodzących wewnątrz nasienia, które prowadzą do aktywacji zarodka. Rozpoczęcie wzrostu siewki jest zakończeniem kiełkowania i rozpoczęciem następnej fazy rozwojowej. Makroskopowym objawem zakończonego kiełkowania jest pojawienie się korzonka zarodkowego, co jest już objawem wzrostu. Kiełkowanie polega na przemianie nasienia w siewkę. Nasiono zanim wykiełkuje pobiera wodę z otoczenia. Potem przez łupinę zaczyna przedostawać się korzeń, a następnie na powierzchnię ziemi wydostaje się pęd, który wypuszcza liście. Liść będzie gotowy do działania wtedy, gdy powstanie w nim chlorofil i rozpocznie się fotosynteza. Do tego czasu młoda roślina musi żyć kosztem energii zmagazynowanej w nasieniu. Nasiona mogą długo pozostawać w stanie spoczynku. W stanie życia utajonego pozostają tak długo, aż nastaną warunki umożliwiające kiełkowanie. Do kiełkowania potrzebne są przede wszystkim odpowiednio wysoka wilgotność i temperatura. Wzrost rośliny zaczyna się dopiero wtedy gdy warunki są wystarczająco dobre. Na przykład na zachodzie Stanów Zjednoczonych nasiona traw nie kiełkują dopóki nie zostanie osiągnięty pewien poziom opadów. Właściwość ta pozwala przeczekać lata katastrofalnie suche.

Etapy kiełkowania:faza imbibicji *intensywne pobieranie wody, pęcznienie *wzrost oddychania *faza kataboliczna 1)mobilizacja substancji zapasowych 2)synteza odpowiednich fitohormonów 3)pęknięcie łupiny nasiennej 4)pojawienie się korzenia 5)pojawienie się łodyżki *faza anaboliczna 1)rozwijanie się liści 2)synteza nowych składników komórkowych. Kiełkowanie można podzielić ze względu na umiejscowienie liścieni po kiełkowaniu: 1)nadziemne (epigeiczne) - po pojawieniu się korzenia zarodkowego następuje wydłużenie hipokotylu, co powoduje wzniesienie liścieni nad powierzchnie gleby.2)podziemne (hipogeiczne) - wydłuża się epikotyl, a liścienie pozostają pod ziemią. Fotosynteza zaczyna się dopiero w pierwszych liściach.

Fotorespiracja - proces, który zachodzi u roślin przy dużym nasłonecznieniu i wysokim stężeniu tlenu, a niskim stężeniu dwutlenku węgla. W takich warunkach roślina przyswaja tlen zamiast dwutlenku węgla, gdyż karboksylaza RuDP (RUBISCO-) zachowuje się jak oksygenaza. Fotooddychanie jest procesem konkurencyjnym wobec fotosyntezy. Dwutlenek węgla nie jest wbudowywany, lecz wydzielany. Przyswajanie tlenu w fotooddychaniu nie przynosi też zysków energetycznych. Powoduje to obniżenie produktywności roślin. W wyniku fotooddychania powstają aminokwasy (glicyna, seryna) oraz następuje zrównoważenie ilości zredukowanej i utlenionej postaci koenzymu NADP uczestniczącego w fotosyntezie. Fotooddychanie zachodzi częściowo w chloroplastach, a częściowo w mitochondriach za pośrednictwem peroksysomów.

Charakterystyczne cechy wody:

l. Woda jest cieczą o szerokim zakresie temperatur O - 100°C 1.Dzięki zdolności do łączenia się cząsteczek za pośrednictwem wiązań wodorowych woda odznacza się wysokim ciepłem parowania. Zamiana l g wody o temperaturze 20 ⁰ C w parę wymaga nakładu 2256J energii 2.Woda ma wysokie ciepło topnienia. Aby stopić Ig lodu w temperaturze 0°C należy dostarczyć około 335J energii. Doprowadzenie do stanu lodu l g wody wymaca doprowadzenia podobnej ilości energii.3Ciecz ta zamarzając zwiększa swoją objętość. Zachodzi to w wyniku powstawania charakterystycznych heksagonalnych układów przestrzennych występujących w kryształkach lodu. 4Wysoka względna przenikalność elektryczna (wysoka stała dielektryczna) zdolność wody do zobojętniania siły przyciągania między ładunkami elektrycznymi. Dzięki tej zdolności woda bardzo ułatwia dysocjację rozpuszczonych w niej soli. 5.Dipolowa budowa wody powoduje, że ciecz ta charakteryzuje się wysoką siłą konezji (wysoką siłą spójności cząsteczek). Ta cecha sprawia ze woda bardzo łatwo jest transportowana naczyniami w roślinie (w obrębie ksylemu) 6Lawo przepuszcza światło widzialne (400-700nm). Ławo przenika prz7ez błony komórkowe - decyduje o turgorze komórki.

Transport aktywny - rodzaj przenikania związków chemicznych przez błony komórkowe, który zachodzi z udziałem pewnych mechanizmów transportujących lub substancji przenośnikowych, ze środowiska o mniejszym stężeniu do środowiska o stężeniu większym, czyli wbrew gradientowi elektrochemicznemu. Taki transport wymaga dostarczenia energii chemicznej lub zmniejszenia entalpii swobodnej układu. Ich źródłami są odpowiednio: * hydroliza cząsteczki ATP (dla transportu aktywnego pierwotnego) *sprzężenie z transportem innego związku zgodnie z gradientem stężenia (dla transportu aktywnego wtórnego) -Przykładem mechanizmu transportującego (I rodzaju) jest pompa sodowo-potasowa. Transport bierny - opiera się na sile ssącej liści powstającej na skutek transpiracji, czyli parowania wody z liści (sama transpiracja jest wynikiem dużego spadku potencjału między liściem i atmosferą). Wyparowywanie wody z powierzchniowej warstwy komórek liści powoduje zmniejszenie ich potencjału wody i turgoru, a tym samym wzrost siły ssącej. Na miejsce wytranspirowanej wody podciągane są następne cząsteczki. Komórki powierzchni liści odbierają zatem wodę komórkom sąsiednim, a te następnym itd. - aż do naczyń i cewek. Ubytek wody w naczyniach i cewkach (spowodowany ssącym działaniem transpiracji) wywołuje podciśnienie hydrostatyczne sięgające przez łodygę do korzenia, na skutek czego woda przechodzi z komórek walca osiowego korzenia do naczyń i cewek, a z gleby do włośników. W takim układzie każda komórka, która oddaje wodę komórce sąsiadującej z nią z jednej strony, pobiera ją od komórki sąsiadującej z drugiej strony. Ruch wody odbywa się na drodze najmniejszego oporu i następuje albo ścianami komórkowymi (a - kanał apoplastyczny), albo przez cytoplazmę i plazmodesmy (b - kanał symplastyczny), bądź też od wakuoli do wakuoli (c - na zasadzie osmozy). Niski potencjał wody występujący w liściach zapewnia możliwość dostarczenia wody do wierzchołka korony najwyższych drzew. W mechanizmie biernym nie korzenie, a liście są sprawcą pobierania i transportu wody przez roślinę (korzenie pełnią funkcję bierną, a woda sama wnika do korzeni, ponieważ wartość -w jest w nich niższa od-w w glebie). Oprócz siły ssącej liści na ruch wody w naczyniach ma wpływ działanie siły kohezji (spójności) wody, zapobiegającej rozerwaniu się słupów wody w kapilarach. Mechanizm bierny, choć korzystny, ponieważ nie wymaga dostarczania energii (poza energią słoneczną niezbędną do transpiracji), ma tę wadę, że jest skuteczny w warunkach sprawnej transpiracji.

Gospodarka wodna roślin
Ruch wody w ukł.żywym jest uwarunkowany dział. siły grawitacji, osmotycznej, kapilarnej. Gosp. wodna na poziomie komórkowym Kom. jest otwartym ukł.osmotycznym (plazmoliza, deplazmoliza); r-r izotoniczny, hipertoniczny (stężony), hypotoniczny. Tk.przewodząca Przewodzi wodę z solami min.z korzeni do góry i asymilaty na dół. Skł.się z tk.sitowej i tk.naczyniowej. Tk.sitowa (rurki sitowe, kom. przyrurkowe) Rurki sitowe zbud.są z żywych kom. ułożonych pionowo 1 nad 2. Poprzeczne ściany posiadają drobne otworki - sita. Przez rurki sitowe wędrują r-ry subst. organicznych: białka, aminokwasy, sacharydy z liścia w str. korzenia - prąd zstępujący. Perforacja w sitach jest b. drobna (duża perforacja w roślpnących, np. dynia) . U roślin nagonasiennych i paprotników często wyst.kom.sitowe (wszystkie ściany tych kom. posiadają drobne otworki) - też przewodzą subs. organiczne. Rurki sitowe u roślin dwuliściennych są czynne przez okres wegetacyjny. Naczynia przewodzą wodę z solami min.z korzeni do liści (prąd wstępujący). Ściany kom. naczyń są mocne, sztywne, posiadają charakt.zgrubienia w kształcie jamki, drobinki, pierścienia. Naczynia są na ogół czynne do 1 roku. Starsze ulegają z biegiem czasu zatkaniu i ustaje w nich proces przewodzenia wody.Razem naczynia i sita tworzą wiązki przewodzące. Pobieranie i przewodzenie wody.Woda z korzenia do liści pobierana na zasadzie pompy ssąco-tłoczącej. Siła ssąca liścia i woda tłoczona jest z gleby do włośników (przekst.kom.ryzodermy). Mechanizm pasywny umiejscowiony jest w liściach, natomiast aktywny - w korzeniu. Woda podciągana jest w tk. przewodzącej dzięki sile ssącej liścia i siłom kohezji i adhezji. W liściach nadmiar wody ulega transpiracji (wyparowaniu). Na miejsce wyparowanej wody pobierana jest następna. Gł..mechanizm jest w korzeniu, ale działa dzięki sile ssącej znajdującej się w liściu. Susza fizjologiczna - zjawisko, gdy woda jest, a roślina nie może jej pobrać (np.w post. lodu, podlanie rośliny r-rem superstężonym). Główne czynniki wpływające na pobieranie wody: 1) zawartość wody w glebie - pobierana tylko wtedy gdy jest w siebie w formie dostępnej. Im więcej jej tym intensywniejsze pobieranie 2) temperatura gleby - w glebach o temperaturze 0° C i poniżej oraz 45° C i powyżej woda me jest pocierana ( woda pobierana najintensywniej w temperaturze 20-25°C) 3) zawartość tlenu w glebie - kapilary glebowe są bardzo liczne w glebie - ilość wody w kapilarach jest niewielka, Włośnik musi szukać wody. Włośnik rośnie szybko Równie dz_1?ki dużej zawartości tlenu. Tlen jest niezbędny, bo czynne pobieranie wody bez mego by me zachodziło. 4)stężenie roztworu glebowego - jeżeli jest wysokie stężenie roztworu glebowego to potencjał wody tak mocno spadnie, że potencjał wody w glebie będzie taki sam jak we
włośnikach - włośnik nie będzie mógł pobrać wody .Te cztery niekorzystnie działające czynniki powodują suszę fizjologiczną - taki stan, gdy w glebie Występuje woda w formie użytecznej, ale rośliny nie są w stanie jej pobrać.

Bilans wodny w naszych warunkach jest zrównoważony (woda pobrana = wodza wydalana) lub nieznacznie dodatni (ilość wody pobranej > ilość: wody wydalanej). W określonej sytuacji, kiedy jest utrudzone pobieranie wody, np. wystąpił jej brak a jednocześnie towarzyszą temu warunki dość silnej transpiracji, może wystawić w krótkim okresie czasu, a niekiedy nawet w długim okresie - bilans ujemny ( ilość wody wydalanej przewyższane

ilość wody pobranej przez rosimy). Jeśli taki bilans się utrzymuje, objawia się to więdnięciem roślin. Wyróżniamy trzy stopniewiędnięcia:

1).Więdnięcie początkowe - występuje ono zwykle w godzinach południowych w upajać, gorące dni lata. Trwa zwykle krótko (2-3 godziny) i około godziny 15 bilans wody się wyrównuje i roślina odzyskuje turgor. Ten stopień więdnięcia me ma większego, negatywnego wpływu na przebieg procesów wzrostowych u roślin. 2) Więdnięcie okresowe- obawia się wyraźna utrata turgoru w liściach i rosnących wierzchołkach pędów roślin. Utrzymuje się ten stan przez znaczną część dnia i najczęściej dopiero w nocy rośliny odzyskują turgor. Ten sposób więdnięcia powoduje opadanie kwiatów i związków kwiatowych i odpadanie starszych liści. 3)Więdnięcie trwałe- w nas występuje rzadko. Zwykle w czasie długotrwałej suszy latem. Objawia się wyraźnym więdnięciem całych roślin. Ten rodzaj więdnięcia powoduje wyraźne zahamowania wzrostu, rozwoju roślin powodując najczęściej brak kwitnienia i wytwarzania organów generatywnych. Jeśli ten stan utrzymuje się długo, doprowadza do obumierania roślin. 99% wody przechodzi przez roślinę. Przeznaczenie wody w roślinie: 1)Transpiracja- na każdy 1g wytwarzanej suchej masy rośliny zużywają 100-1000g wody. (Rośliny zużywają około 100g wody to rośliny oszczędnie gospodarujące wodą. Rośliny wykorzystujące około 1000g rośliny ukształtowane tak, że wodą dysponują mało oszczędnie). 2)Synteza i rozkład związków organicznych - na 1g (wytworzonych) zsyntetyzowanych lub rozkładanych związków organicznych zużywany jest średnio 1g wody. Okresy krytyczne w gospodarce wodnej roślin - okresy szczególnej wrażliwej na niedobór wody. U większości roślin okresy krytyczne przypadają podczas intensywnego przyrostu organów wegetatywnych i podczas kwitnienia i zawiązywania owoców i nasion. Najlepiej rośliny się czują, gdy jest około 80% połowy pojemności wody.

FAZA JASNA W miejsce elektronów opuszczających PSU przyjmowane są elektrony pochodzące z fotolizy wody na elektrony i protony oraz O₂.- W tej reakcji fotolizy biorą udział kationy Mn i aniony Cl. Elektrony pochodzące z fotolizy przekazywane są na PSII Aby elektrony mogły opuścić PSU muszą być wybite wbrew potencjałowi oksydo-redukcyjnemu. Pierwszym akceptorem elektronów opuszczających centrum aktywne PSII jest przenośnik Q Z przenośnika Q elektrony płyną na plastochinon następnie cytochrom b₃ i cytochrom f, plastocyjanię i uzupełniają dziurę w PSI, która powstała w wyniku emisji elektronu z PSI pod wpływem światła. Z PSI elektron na akceptor drugi, następnie na ferredoksynę, specyficzna reduktaza i elektrony płyną na nukleotyd NADP". Jednocześnie na NADP⁺ przepływają protony H ⁺ pochodzące z fotolizy wody. Dlatego NADP⁺ pod wpływem dwóch elektronów i dwóch H ⁺ulega redukcji do NADPH₂. Tą drogę, przepływu elektronów wybijanych pod wpływem energii świetlnej określamy jako fosforylację fotosyntetycznej niecyklliczna. Efektem fosforylacji fotosyntetycznej niecyklicznej jest powstawanie cząsteczki NADPH₂ i ATP Poza tą fosforylacją, w roślinach zwłaszcza w korzystnych warunkach świetlnych istnieje możliwość fosforylacji fotosyntetycznej cyklicznej. W tej fosforylacji bierze udział tylko PSI. Podobne jak w fosforylacji fotosyntetycznej niecyklicznej elektrony które zostaną wyemitowane pod wpływem energii świetlnej z P680 i przyjęte przez przekaźniki Q plastochinon, cytochrom b_3, następnie nie na cytochrom f i dalej, ale płyną na cytochrom b₆ Miedzy b₃ i b₆ zachodzi, przy udziale energii pochodzącej z przepływu elektronów powstanie cząsteczki ATP. Energia świetlna potrzebna tylko do wybicia elektronów z PSI lub PSII Dalej elektron wyniesiony przepływa już samoczynnie.

FAZA CIEMNA Jeśli C0₂ dojdzie do chloroplastów zostaje związany przez związek pięciowęglowy i jest nim rybuiozo-l_,5-bisfosforan (RuBP czy RuDP). Jest to związek złożony z pięciu atomów węgla. W jednym cyklu fazy ciemnej biorą udział 3 cząsteczki RuBP. Każda przyłącza jedna cząsteczkę C0₂, w sumie zostają przyłączone 3 cząsteczki C0₂. Proces przyłącz C0₂ do RuBP określamy procesem karboksylacji, a enzymy katalizujący to karboksylaza rybulozo -1,5- bisfosforanowa zwana w skrócie rubisco. Jest to najpowszechniej występujący w świecie enzym. Powstaje związek 6węglowy , który jest bardonie trwały momentalnie rozpada się na pół. To co powstaje to kwas fosfoglicerynowy (6 cząsteczek).Kolejny etap to redukcja. W tym etapie kwas fosfoglicerynowy przy pomocy NADPH₂, i ATP ulega redukcji do 6 cząsteczek aldehydu fosfoglicerynowego. W wyniku redukcji NADPH₂ oddaje wodór przechodząc w NADP⁺ , ATP przechodzi w ADP. Regeneracja ma na celu przekształcenie 6 cz aldehydu fosfoglicerynow.. Jedna cząsteczka aldehydu z każdego cyklu fotosyntezy jest odkładana jako zysk, pozostałe 5 cząsteczek przekształca się w 3 cząsteczki RuBP. Rośliny typu C₃ nazywają się tak ponieważ pierwszym trwałym produktem fazy ciemnej fotosyntezy jest związek trójwęglowy kwas fosfoglicerynowy. Koszt energetyczny związania jednej cząsteczki CO₂ wynosi 2NADPH₂ i 3 ATP.

C4 Te rośliny to rośliny typu C₄. U tych roślin miękisz asymilacyjny me jest zróżnicowany wiązki naczyniowo-sitowe w liściach otoczone są tzw. Pochwą okołowiązkową. Jest ona złożona z jednej lub większej ilości warstw ściśle przylegających i zawierających większe niż w miękiszu chloroplasty.

1cześć zachodzi w komórkach miękiszu asymilacyjnego.

2cześć zachodzi w- komórkach pochwy okołowiązkowej.

Akceptory CO₂, u roślin C₂, jest trójwęglowy związek - kwas fosfoenolopirogronowy (PEP) Ten kwas przyłącza CO₂ wnikający do chloroplastów komórek miękiszu asymilacyjnego liści. W reakcji bierze udział woda i powstaje związek czterowęglowv - kwas szczaw
Proces karboksylacji katalizuje karboksylaza PEP. Kwas szczawiooctowy. Przy udziale dehydrogenazy jabłczanowej jest przekształcany w kwas jabłkowy, który opuszcza chloroplasty miękiszu asymilacyjnego liści i przy udziale plazmodesm przemieszcza się do chloroplastów komórek pochwy około wiązkowej. Tu przy udziale enzymu jabłczanego
zachodzi dekarboksylacja kwasu jabłkowego i przekazanie CO₂ na RuBP (drugi akceptor).
Dalej faza ciemna przebiega według cyklu Calvina. Po dekarboksyiacji kwas jabłkowy przekształca się w kwas pirogronowy. Ten plazmodesmami przekazywany jest do chloroplastów komórek miękiszu asymilacyjnego liści. Ulega on następnie fosforylacji
katalizuje dikinaza. Powstaje kwas fosfoenolopirogronowy.

Enzym karboksylaza l_,5bisfosforybuozo (rubisco) bierze udział w fazie ciemnej fotosyntezy typu C₃, a drugi alceptor -kwas fosfoenolopirogronowy jest akceptorem Co₂ u roślin typu C₄. Ten enzym ma powinowactwo do przyłączania C0₂ do RuBP jak i O₂. Dlatego u roślin typu C₃ zawsze obok karboksylacji w fazie ciemnej zachodzi oksygenacja (przyłączanie O₂) Ten enzym nie pracuje „pełną mocą' na rzecz fotosyntezy. Wiąże się to z procesem fotooddychania.

Oddychanie komórkowe, jako proces biochemiczny, może występować w postaci oddychania komórkowego tlenowego i beztlenowego. W pierwszym wyróżnia się trzy zasadnicze etapy: glikolizę, zachodzącą w cytoplazmie komórkowej, oraz cykl Krebsa (spalanie metabolitów powstałych z przemiany węglowodanów, tłuszczów i aminokwasów oraz tworzenie energii i dwutlenku węgla wydalanego przez organizm) i łańcuch oddechowy (tworzenie cząsteczek wody z tlenu pobranego z krwi przez redukcję wodorem), zachodzące w mitochondriach. GLIKOLIZA wieloetapowy, beztlenowy proces enzymatycznego przemiany glukozy w kwas mlekowy
D-glukoza + 2P_i  + 2ADP + 2NAD⁺ › 2 cząsteczki pirogronianu + 2 H₂O + 2ATP + 2NADH + 2H⁺. Glikoliza składa się z 11 reakcji chemicznych katalizowanych przez odpowiednie enzymy. Glikoliza stanowi główną drogę przemian glukozy w komórkach. Dzięki glikolizie organizm uzupełnia niedobór energii oraz otrzymuje szereg ważnych metabolitów, zużywanych w innych reakcjach. U ssaków glikoliza jest stymulowana przez adrenalinę i glukagon.
Kolejne etapy cyklu przedstawiają się następująco:
glukoza › glukozo-6-fosforan (+ ADP) › fruktozo-6-fosforan › fruktozo-1,6-bisfosforan + ADP › aldehyd 3-fosfoglicerynowy › 1,3-bisfosfoglicerynian + NADH + H⁺ › 3-fosfoglicerynian + ATP › 2-fosfoglicerynian › fosfoenolopirogronian + H₂O › pirogronian + ATP. CYKL KREBSA polega na całkowitym utlenianiu czynnego octanu powstałego w procesie glikolizy w szeregu przemian od kwasu octowego do kwasu szczawiooctowego. W przebiegu tych reakcji odłączane są cząsteczki tlenku węgla(IV) (CO₂) oraz atomy wodoru, które łączą się z NAD. W jednym przebiegu cyklu następuje spalanie dwóch atomów węgla, w wyniku czego powstają dwie cząsteczki CO₂, odłącza się 8 protonów i 8 elektronów, które biorąc udział w fosforylacji oksydacyjnej (łańcuch oddechowy) dają 11 cząsteczek ATP, dwunasta cząsteczka ATP (lub GTP) powstaje w wyniku fosforylacji substratowej. stotą cyklu jest to, że jednostka dwuwęglowa, czyli acetylokoenzym A (acetylo-CoA) łączy się z jednostką czterowęglową (kwas szczawiooctowy) dając związek sześciowęglowy (kwas cytrynowy), który ulega dwukrotnie dekarboksylacji i czterokrotnie odwodorowaniu i w rezultacie przekształca w kwas szczawiooctowy, dzięki czemu może nastąpić kolejny obrót cyklu. Przebieg : acetylo-CoA łączy się z kwasem szczawiooctanowym, z czego powstaje kwas cytrynowy oraz wolny koenzym A (CoA). Kwas cytrynowy w wyniku reakcji kondensacji zostaje przekształcony w kwas izocytrynowy, a ten w wyniku odwodorowania i dekarboksylacji w alfa-ketoglutaran, który po kolejnej dekarboksylacji i odwodornieniu daje bursztynylo-CoA. Bursztynylo-CoA przekształca się w bursztynian a reakcji tej towarzyszy fosforylacja substratowa (GDP›GTP lub ADP›ATP) i wydzielenie wolnego CoA. Bursztynian przechodzi dalej w fumaran, co związane jest z redukcją FAD do FADH₂. Następnie w reakcji hydratacji (przyłączania wody) powstaje jabłczan, który oddając wodór przekształca się w szczawiooctan zamykający cykl.

acetylo-CoA + 3NAD⁺ + FAD + GDP + Pi + 2H₂O = 2CO₂ + 3NADH + FADH₂ + GTP + 2H⁺ + CoA

Łańcuch oddechowy, ostatni etap oddychania wewnątrzkomórkowego, przebiegający na wewnętrznych błonach mitochondrium i polegający na przenoszeniu elektronów i protonów na kolejne przenośniki. Kolejnym etapom tej wędrówki elektronów towarzyszy wydzielanie się energii, która zostaje wykorzystana do syntezy ATP z ADP. Ostatecznym akceptorem elektronów i protonów jest tlen, a reakcja ta prowadzi do utworzenia cząsteczki wody. Tworzenie wody jest podstawową reakcją dostarczającą energii komórkom w warunkach tlenowych. W reakcje łańcucha oddechowego wchodzą cząsteczki NADH i FADH, syntezowane w poprzednich etapach oddychania (glikoliza i cykl Krebsa). Przejściu jednej cząsteczki NADH w NAD i przebiegowi elektronów przez łańcuch oddechowy towarzyszy synteza 3 cząsteczek ATP. Głównymi składnikami łańcucha oddechowego są poza tym: dwa kompleksowe enzymy flawoproteinowe zawierające żelazo niehemowe - dehydrogenaza nukleotydów pirydynowych i dehydrogenaza bursztynianowa, ubichinon oraz cytochromy b, c1, c i a. Ostatnim ogniwem łańc oddech jest enzym oksydaza cytochromowa, odp za wytworzenie jonu tlenowego, który łączy się z dwoma protonami i tworzy cz.H2O

ER - wewnątrzkomórkowy i międzykomórkowy system kanałów odizolowanych od cytoplazmy podstawowej błonami (membranami) biologicznymi. Tworzy nieregularną sieć cystern, kanalików i pęcherzyków. Siateczka śródplazmatyczna jest szczególnie rozbudowana w komórkach, w których zachodzi intensywna synteza białek. Rozróżnia się dwa typy retikulum. Retikulum endoplazmatyczne szorstkie charakteryzuje się obecnością licznych rybosomów, osadzonych na jego zewnętrznej powierzchni. Retikulum gładkie nie jest związane z rybosomami, stąd jego nazwa - gładkie. Funkcje ER: - synteza białek i tłuszczy - uczestniczy w przemianach węglowodanów

Plastydy, organelle komórkowe występujące wyłącznie w komórkach roślinnych. Plastydy dzielą się na zielone chloroplasty, żółte lub pomarańczowe chromoplasty i bezbarwne leukoplasty. Rozwijają się z proplastydów - małych (średnica ok. 1 milimikrona), bezbarwnych ciałek zlokalizowanych w tkankach twórczych i powielających się przez podział. Plastydy są otoczone podwójną błoną elementarną, przy czym wewnętrzna tworzy uwypuklenia do wnętrza komórki. Wewnątrz plastydów znajduje się zbudowana z białek stroma (matrix), zawierająca DNA i rybosomy. Każdy rodzaj plastydów spełnia inne zadania w komórce, istnieje też możliwość przechodzenia jednych plastydów w drugie. Chloroplasty, dzięki zawartości zielonych barwników chlorofilowych (chlorofil), niezbędnych w procesie fotosyntezy, odgrywają zasadniczą rolę w procesie asymilacji, nadają zielone zabarwienie nadziemnym częściom roślin, zawierają także pewną ilość karotenoidów. W chromoplastach znajdują się barwne karoteny i ksantofile, nadające pomarańczowe lub żółte zabarwienie m.in. kwiatom, owocom (pomidor, papryka), korzeniom (marchew), mogą powstawać z chloroplastów, np. w dojrzewających owocach i starzejących się jesienią liściach. Leukoplasty występują najliczniej w tkankach, do których nie dociera światło (wewnętrzne części pędów, organy podziemne), biorą udział w tworzeniu skrobi zapasowej (amyloplasty), a także magazynują substancje białkowe i tłuszcze.Rybosomy, drobne ciałka o średnicy 0,01-0,025 µm występujące w komórkach roślin i zwierząt, zbudowane z białka i kwasu rybonukleinowego (RNA). Rybosomy rozmieszczone są w jądrze komórkowym (głównie w jąderku), mitochondriach, chloroplastach i cytoplazmie. Ułożone na zewnętrznej powierzchni retikulum endoplazmatycznego tworzą tzw. retikulum granularne.
Biorą udział w biosyntezie białek, dlatego szczególnie licznie występują w młodych, silnie rosnących komórkach. Nazwę swą zawdzięczają wysokiej zawartości kwasu rybonukleinowego. Wodniczka, wydzielone obszary w obrębie cytoplazmy komórki roślinnej, oddzielone od niej półprzepuszczalną błoną (tonoplastem), zawierające sok komórkowy - wodny roztwór produktów protoplastu, organicznych i nieorganicznych, będących materiałami zapasowymi (jak np. cukry - glukoza, sacharoza, inulina i inne, kwasy organiczne oraz białka występujące w postaci ziarn aleuronowych) bądź wydzielinami i wydalinami, stanowiącymi zbędne produkty przemiany materii, usuwane z cytoplazmy komórki (mogą to być np. glikozydy - kumaryna, amygdalina, saponiny, garbniki, alkaloidy - np. kofeina, morfina, nikotyna, kolchicyna, olejki eteryczne, kryształy soli kuchennej NaCl lub kryształy szczawianu wapnia, żywice, gumy, sok mleczny).Wakuole zawierają też niekiedy rozpuszczone w soku komórkowym barwniki antocyjanowe dające czerwone lub niebieskie (w zależności od pH) zabarwienie kwiatów i owoców oraz barwniki flawonowe nadające kolor żółty płatkom wielu kwiatów. Podstawową funkcją wakuoli jest utrzymywanie w komórce turgoru. Młode komórki zawierają mało soku komórkowego i liczne bardzo drobne wakuole, w starszych komórkach zlewają się one w jedną dużą wakuolę.

Jądro otoczone jest podwójną błoną jądrową, zaopatrzoną w pory zapewniające kontakt z treścią komórki, w środku jądro komórkowe wypełnione jest nukleoplazmą (karioplazmą), w której wyróżnić można chromatynę, będącą siedliskiem informacji genetycznej (kwasy nukleinowe), jąderko i sok jądrowy (kariolimfa). Główne procesy zachodzące w jądrze komórkowym to samopowielanie DNA (replikacja DNA) zawartego w chromatynie oraz przekazywanie informacji genetycznej na RNA (transkrypcja). Jąderko jest miejscem syntezy RNA rybosomowego, składa się z odcinka DNA kodującego syntezę rRNA oraz zRNA i białka, nie jest otoczone żadną błoną. Podstawowym składnikiem silnie uwodnionej kariolimfy wypełniającej przestrzenie między strukturami jądra są białka, szczególnie enzymy związane z funkcjami jądra.

---