Charakterystyka
poszczególnych gałęzi
transportu
Definicja transportu
Transport to działalność, która polega na
odpłatnym świadczeniu usług, których
efektem jest przemieszczanie osób i/lub
ładunków z punktu nadania do punktu
odbioru oraz świadczenie usług
pomocniczych, bezpośrednio z tymi usługami
związanych
.
Wyróżniamy następujące gałęzie transportu:
kolejowy
morski
wodny śródlądowy
lotniczy
multimodalny
samochodowy
Udział (%) poszczególnych gałęzi transportu w
pracy przewozowej wyrażonej w
tonokilometrach (tkm) w krajach Unii
Europejskiej w roku 2005
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
30,00%
35,00%
40,00%
45,00%
transport
samochodowy
transport morski
transport kolejowy
transport rurociągowy
Transport wodny
śródlądowy
Transport lotniczy
Transport samochodowy
Transport
samochodowy polega
na przewożeniu ludzi
lub towarów za pomocą
pojazdów
samochodowych.Zaletą
tej gałęzi transportu
jest możliwość
dowiezienia ładunku
bezpośrednio do
miejsca przeznaczenia.
Jego wadą zaś
szkodliwy wpływ na
środowisko naturalne.
Transport samochodowy ma następujące cechy:
najlepsza dostępność przestrzenna wynikająca z największej
spośród wszystkich gałęzi transportu gęstości i spójności
sieci,
najkorzystniejsze dostosowanie sieci dróg do rozmieszczenia
rynków zaopatrzenia i zbytu,
bardzo korzystna oferta z punktu widzenia czasu transportu,
specjalistyczny tabor przystosowany do przewozu ładunków o
zróżnicowanej podatności transportowej,
najlepsze możliwości dowozu do przewoźników innych gałęzi
transportu,
możliwość wykonywania przewozów typu „dom-dom”, bez
czasochłonnych pośrednich czynności przeładunkowych,
przystosowanie środków transportu do przewozu prawie
wszystkich rodzajów ładunków.
Transport kolejowy
Transport kolejowy
polega na
przewożeniu osób
i/lub towarów przy
pomocy zestawów
składających się z
lokomotywy oraz
wagonów lub
zespołów
trakcyjnych.
Transport kolejowy ma następujące cechy
:
zdolność do przewozów masowych
,
niskie stawki przewozowe przy dostawach na średnie i duże
odległości,
specjalistyczny tabor przystosowany do przewozów
ładunków o zróżnicowanej podatności transportowej,
możliwość dowozu do przewoźników innych gałęzi
transportu,
stosunkowo rozległą sieć połączeń kolejowych dobrze
dostosowaną do lokalizacji głównych rynków zaopatrzenia i
zbytu,
transport kolejowy stanowi najbardziej ekologiczną formę
przewozu, dzięki czemu w znaczący sposób wpływa na
ochronę środowiska naturalnego.
Transport lotniczy
Transport lotniczy jest
najszybciej rozwijającą
się gałęzią transportu
na świecie, ale
wymaga dużych
nakładów
kapitałowych i wysoko
wykwalifikowanej
kadry. Na jego rozwój
i stale postępującą
modernizację stać
tylko bogate kraje.
Transport lotniczy ma następujące cechy:
zdolność do przewozu relatywnie niewielkich partii
produktów o specyficznej podatności naturalnej,
technicznej i ekonomicznej,
najkorzystniejsza oferta czasowa, szczególnie na
trasach dłuższych,
bardzo wysokie bezpieczeństwo przemieszczania
ładunków, szczególnie produktów wrażliwych na czas
przewozu, wilgoć czy wstrząsy,
konieczność wykorzystania usług dowozowo-
odwozowych w związku ze stosunkowo niską
dostępnością przestrzenną portów lotniczych,
wysokie koszty przemieszczania.
Transport morski
Transport morski
oznacza przewóz
statkami, w celach
zarobkowych,
pasażerów i ładunków,
przez wody morskie.
Żegluga morska uznawana
jest za najbardziej
uniwersalną formę
przewozów ze względu
na możliwość
przewożenia
praktycznie każdego
rodzaju ładunku.
Transport morski ma następujące cechy:
zdolność do masowych przewozów ładunków o
najszerszym wachlarzu podatności przewozowej,
światowy zasięg obsługiwanych szlaków przewozowych,
najkorzystniejsze ceny przewozu na dużych odległościach,
niewielka prędkość eksploatacyjna statków oraz niska
częstotliwość i punktualność połączeń morskich,
relatywnie niskie bezpieczeństwo ładunków wrażliwych na
wilgoć, dłużej trwający czas dostaw czy przeładunki,
konieczność korzystania z usług dowozowo-odwozowych w
związku z niską dostępnością przestrzenną portów
morskich.
Transport wodny śródlądowy
Transport wodny
śródlądowy polega
na przewozie ludzi i
ładunków po
zbiornikach
śródlądowych i
ciekach wodnych.
Transport wodny śródlądowy ma następujące
cechy:
zdolność do masowych przewozów ładunków o
niskiej wartości,
niskie koszty przewozowe przy przewozach dużych
partii ładunków na duże i średnie odległości,
długi czas dostawy, uzależniony od warunków
pogodowych i klimatycznych,
słaba dostępność przestrzenna portów rzecznych,
relatywnie niskie bezpieczeństwo ładunków
wrażliwych na wilgoć, dłużej trwający czas dostaw
czy przeładunki,
nieregularność przewozów spowodowanych
wpływem czynników naturalnych.
Transport multimodalny
Transport
multimodalny
należy do złożonych
procesów
transportowych, w
których ładunki są
przemieszczane
środkami
przewozowymi
różnych gałęzi
transportu.
Transport multimodalny ma następujące cechy:
możliwość osiągnięcia niższych kosztów przewozu przy
akceptowalnym wydłużeniu czasu przewozu,
możliwość skrócenia czasu transportu przy
akceptowalnym podniesieniu kosztów dodatkowych,
na niektórych trasach konkuruje ze sobą wielu operatorów,
co sprawia, że ceny mogą być niższe w wyniku walki
konkurencyjnej o klienta,
występuje skomplikowana dokumentacja spedycyjna,
istnieją ograniczone możliwości przewozu przesyłek
specjalnych.
transport multimodalny przejmuje część ładunków
transportu drogowego i stanowi zarazem jedną z
najbardziej ekologicznych form przewozu ładunków.
Literatura:
„Transport i spedycja”
M. Stajniak, M. Hajdul, M. Foltyńska, A. Krupa