Różne powroty do krainy dzieciństwa. Porównaj ich obrazy zawarte w podanych fragmentach "Ludzi bezdomnych" Stefana Żeromskiego. Odwołując się do znajomości utworu, określ wpływ dzieciństwa na postawy bohaterów.
Podobno „czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci”, a to jakim wpływom ulega dziecko we wczesnym dzieciństwie wpływa na jego zachowanie w dorosłym życiu. Dzieciństwo jest tym okresem w życiu człowieka, w którym kształtuje on swój własny sposób poznawania świata i nabywa różnych umiejętności. Przebieg dziecięcego wieku rzutuje na dalszą przyszłość człowieka i podejmowane przez niego decyzje.
Bohaterowie Ludzi Bezdomnych Stefana Żerowskiego: Tomasz Judym, jak i Joanna mieli ciężkie dzieciństwo, ale wychowywani byli w innych warunkach. Zauważa się u nich, że pierwsze lata ich życia miały kluczowy wpływ na postawy moralne i zajmowaną pozycję społeczną w dorosłym życiu.
Tomasz Judym to główny bohater powieści. Po raz pierwszy spotykamy go w książce, gdy znajduje się w Paryżu na stażu jako chirurg. Szybko jednak wraca do Warszawy, swojego rodzinnego miasta.
Judym z niechęcią wspomina swoje dzieciństwo. Jego rodzina należy do proletariatu. Jego ojciec był szewcem, jak Tomasz sam przyznaje – miernym, a jego ulubionym zajęciem było picie alkoholu. Matka zaś, od kiedy Tomasz pamięta zawsze była chora. Po jej śmierci chłopcem opiekowała się ciotka, dzięki której udało mu się zdobyć wykształcenie i wyjechać do Paryża na praktyki. Brat Judyma nie został wybrany przez ciotkę, gdyż był mniej przystojny od brata i został w domu przy wiecznie pijanym ojcu. Jednakże życie Wiktora wcale nie było cięższe i smutniejsze od losów Tomasza. Ten, chociaż mieszkając u ciotki pobierał nauki u studenta, musiał biegać z posyłkami opiekunki. Nie miał własnego, porządnego łóżka, traktowany był jak pies, bywał głodzony, wyszydzany i bity.
Ulica Ciepła, na którą udaje się po powrocie do „domu” dr. Judym jest miejscem zatęchłym, brudnym i odpychającym. Ludzie na niej mieszkający to zazwyczaj robotnicy, albo nędzarze. Właśnie tym ludziom lekarz chce pomagać, ale jednocześnie wzbudzają oni w nim odrazę. Podobne wrażenie odnosi Tomasz, kiedy dociera do oficyny i spotyka ciotkę Pelagię. Doświadczał on „ nieprzyjemnego uczucia pół-odrazy. Zbudzonej i wydobytej na jaw przez szczególne politowanie stanowiące rdzeń uczuć familijnych”. Judym odczuwa "fałszywy wstyd", coś odrzuca go od miejsca, w którym się wychował, ale jednocześnie pamięta, że stąd się wywodzi.
Dzieciństwo Judyma miało ogromny wpływ na jego życie. Pragnął się wyrwać z biedy i dzięki swojej wytrwałości został lekarzem. Jako lekarz, wywodzący się z klasy robotniczej, znający życie ubogich, pragnie nieść pomoc i walczyć ze społeczną niesprawiedliwością. Jednakże ludzie z biedoty wzbudzają w nim odrazę, obowiązek spłacenia zaciągniętego wobec nich długu nazywa „przeklętym”. Pragnie życia towarzyskiego, brylowania na salonach, lecz nieustannie podkreśla swoje pochodzenie i ma poczucie niższości. Jako człowiek bezdomny, bez swego miejsca na świecie, chce założyć rodzinę i być szczęśliwym. Znajduje kobietę, która odwzajemnia jego uczucia, jest dobra i wrażliwa, lecz odrzuca jej miłość, wierząc, że dla wyższych idei musi wyrzec się prywatnego szczęścia. Tomasz, który nigdy nie miał szczęśliwego domu i dzieciństwa pragnie taki stworzyć.
Joanna Podborska to miłość Tomasza Judyma, którą pierwszy raz ujrzał w Paryżu. Jej dzieciństwo poznajemy w rozdziale "Zwierzenia", będącym jej pamiętnikiem. Jest to niezwykła część powieści, nie pasująca formą do reszty.
Dziewczyna pochodzi ze zubożałej szlachty. W bardzo młodym wieku została sierotą. Od dziecka musiała zatroszczyć się o o swoją edukację oraz pomagać młodszym braciom. Przy pomocy ubogiej ciotki skończyła gimnazjum, a następnie została guwernantką. Rodzina stanowi dla niej ważną wartość. Poświęca się dla braci, ciężko pracuje, by wysyłać pieniądze Henrykowi, który studiuje za granicą. Bardzo przeżywa swoje wykorzenienie z domu rodzinnego, samotność i bezdomność. Krytycznie ocenia środowisko ludzi niepracujących i żyjących z pracy cudzej. Jest jednocześnie samodzielna – zarabia na własne utrzymanie.
Dwudziestokilkuletnia Joasia po latach wraca do swojego rodzinnego domu. Czasy, kiedy jej rodzice jeszcze żyli wspomina bardzo miło. Cieszy ją możliwość przypomnienia sobie tych chwil, poczucie znajomego zapachu kwiatów. Joasia zauważa duży krzak rokiciny, którego początkowo nie rozpoznaje. Jak się okazuje wraz z braćmi zaznaczyła tą rośliną miejsce spoczynku psa przybłędy, który do ich rodzinnego dworku przybył w dniu narodzin Joasi. Joannę zasmuca fakt, że w jej rodzinnym dworku mieszka już ktoś inny. Dom jest brudny i zniszczony. Nie ma już pięknych płotów, chodników i roślin. Wszystko zaniedbane jest przez nowego właściciela. Podborska wstrząśnięta jest tym, że w miejscu, gdzie umarli jej rodzice stoją "graty żydowskie". Miejsce dla niej tak ważne spełnia funkcję magazynu. Widzimy tutaj kontrast pomiędzy sprawami materialnymi i duchowymi, sferą sacrum i profanum. Jest jej smutno, gdyż i ona musiała opuścić przed laty dom rodzinny, gdzie teraz nie został po jej rodzinie żaden ślad. Jako osoba wrażliwa bardzo przeżywa ponowne spotkanie z miejscem, w którym kiedyś mieszkała. Jednocześnie odczuwała ona w tym ważnym dla siebie miejscu, obecność swoich rodziców. Jak sama pisze nawet większą niż na ich grobie w Krawczyskach.
Powraca ona do swojego rodzinnego dworku, gdyż chce jeszcze raz przeżyć wspaniałe chwile, które ją spotkały. Przypomnieć swoje najlepsze lata i ciepło rodzinne, którego szuka. Jest w pewnym sensie bezdomna. Jako nauczycielka uczy w wielu domach, jednak żadnego z nich nie uważa za swój własny. Potrzebę założenia rodziny ukazuje w swoim związku z Judymem. Poświęcą mu wszystko, byleby tylko być szczęśliwa przy jego boku. Przyjeżdża do zagłębia i chce z ukochanym prowadzić szpital dla ubogich. Pragnie stworzyć dom, jaki pamięta z młodości, niestety Judym odrzuca miłość Joanny.
Zarówno dzieciństwo Tomasz Judyma, jak i Joanny Podborskiej znacząco wpłynęło na ich dorosłe życie. Oboje mieli oni ciężkie lata młodości. Łączyło ich trudne dzieciństwo, pragnienie pomocy ludziom, wyobrażenie wspólnego, przyszłego domy, aczkolwiek nie mogli być razem. Joanna, która miała kochających rodziców została nauczona dążenia do tego samego, co składało się na jej dzieciństwo. Judym przez całe swoje młode lata nie zaznał miłości, a jedynie widział ludzkie tragedie, krzywdy i niesprawiedliwość świata, co sprawiło, że jest człowiekiem o wielkiej wrażliwości moralnej.