Pomiary temperatury
W el. Pomiarach temp. najczęściej są wykorzystywane czujniki parametryczne (termorezystancyjne złącza półprzewodnikowe i termoelementy)
- rezystancja metali
R(t)=Ro[1+α(T-To)+β(T-To)2+…]
dla niezbyt szerokiego zakresu temperatur
R(T)=Ro[1+α(T-To)] R(T)=Ro(1+αΔT)
Przykład:
R(T)
3
2 Cu
1 Pt
0 T
200 400 600
- Termistory
R(T)=R(To)eβ(1/T - 1/To)
R[kΩ]
10
1
0,1
-20 100 T
- Złącze p-n
IB IC IC=IE0*exp(UBE/UT)
UT =kT/q
UBE IE
-tranzystor dipolowy
I - $2,2\frac{\text{mV}}{C}$
+
Uwy
Zakres pomiarowy +/- 100oC, dokladność 0,1oC
$\exp\frac{U_{\text{BE}}}{\text{kT}} = \frac{I_{c}}{I_{\text{EO}}}$ ; $U_{\text{BE}} = \frac{\text{kT}}{q}\ln\frac{I_{C}}{I_{\text{EO}}}$; q = 1,6*10-19 C
-uklad o napięciu wejść. wprost proporcjonalnym do temp. bezwzględnej (dwuczujnikowy)
(+)Ucc
R1
--
UBE2 U2 +
UBE1 U1 Uwe R3
+
_
I1 nI1
R4
U1 = Ucc − UBE1 ; U2 = Ucc − UBE2
UWE = U2 − U1 = UBE1 − UBE2
$$I_{1} = I_{E0}*exp(\frac{U_{BE1}}{U_{T}})$$
$$nI_{1} = I_{E0}*exp(\frac{U_{BE2}}{U_{T}})$$
$$\frac{I_{1}}{\text{nI}_{1}} = exp\frac{U_{BE1} - U_{BE2}}{U_{T}}$$
$$\frac{1}{n} = exp\frac{U_{\text{we}}}{U_{T}}$$
$$U_{\text{we}} = U_{T}\ln\frac{1}{n}$$
$$U_{\text{we}} = \frac{\text{kT}}{q}\ln\frac{1}{n}$$
$$U_{\text{wy}} = U_{\text{we}}\left( - \frac{R2}{R1} \right) = - \frac{\text{kT}}{q}*\frac{R2}{R1}\ln\frac{1}{n} = \frac{\text{kT}}{q}\frac{R2}{R1}\ln n$$
- Termoogniwa jako elementy aktywne
mV
E
Tx – spoina To – spoina
Pomiarowa odniesienia
E=a(Tx - To)
Element Czułość zakres temp.[0C]
Fe - konstant 0,04 -250 – 1000
Pt – Rh 0,01 -250 – 1400
W – Rh 0,02 0 – 2000
ELEMENTY FOTOMETRII
Pomiary mocy optycznej
- podstawowe wielkości fotometrii
Φ [lumen] – strumień świetlny
I [Cd-kandela] – światłość
E [Lux] natężenie oświetlenia
- układy detekcji (czujniki)
1) Fotorezystory
lgR
lgE
R~E-σ σ=0,5 +-1
2) Fotodioda
K
A
Wykres
IL
-8 -6 -4 -2
UAK
50
E1
100
E2
E3
Czułość fotodiody idealnej:
$$S = \frac{I}{P_{\text{opt}}} = \frac{e}{E} = \frac{e}{h*\upsilon} = \frac{e}{h*\frac{c}{\lambda}} = \frac{\lambda}{1,239Vum}$$
Wykres
S[A/W]
Smax = 0,91
1, Bµmλ, µm
Czułość fotodiody rzeczywistej jest < od idealnej:
-częściowe odbicie światła od różnych granic optycz.
- niepełna absorpcja fotonów w półprzewodniku
- rekombinacja generowanych pod wpływem światła nośników mniejszościowych zanim osiągnie złącze p-n
Miernik mocy optycznej. Układ pomiarowy.
(+)
-- ( - )
I
+
Uwy
Uwy = -IR = -δPopt*R
Zadanie 1.
Dany woltomierz ( max wskazywana liczba 20000) o niedokładności w=4*10-4 (odczyt), z=2*10-4 (zakres)
Pomiary wykonano na zakresie 10V. Wyznaczyć błąd graniczny bezwzględny i względny oraz niepewność standardową typu B dla wskazań woltomierza. U=2V
SZUKANE: ΔmaxU=?, δmaxU=?, UB(U)=?
ΔmaxU=w*Uod + z*Uzakr=4*10-4*2+2*10-4*10=2,8mV
$$\delta_{\max}U = \frac{\text{ΔmaxU}}{U}$$
$$U_{B}\left( U \right) = \frac{\text{ΔmaxU}}{\sqrt{3}}$$