1. 28.10.2008
Temat: Istota procesu komunikowania się. Zasady komunikacji językowej.
KOMUNIKACJA JĘZYKOWA- porozumiewanie się. Przekazywanie myśli, udzielanie wiadomości. „Communicatio”- wymiana, łączność, rozmowa. W odniesieniu do ludzi „komunikacja” oznacza porozumiewanie się, przekazywanie i odbieranie wiadomości (komunikatów) za pośrednictwem języka.
Proces komunikowania się między ludźmi odbywa się w formie: - werbalnej - niewerbalnej
KOMUNIKACJA WERBALNA- przekazywanie informacji za pomocą wyrazów. Komunikacja jest działaniem intencjonalnym. Aby zaistniał proces komunikowania muszą być spełnione warunki. Musi zaistnieć: NADAWCA, ODBIORCA, wspólny dla nadawcy i odbiorcy KOD (język), KANAŁ (środek) komunikacji i KOMUNIKAT.
NADAWCA ODBIORCA (1) (2) (4)
Przekaz po przez: JĘZYK a) słuch- (wzrok)
a) mówienie b) wzrok – (czucie)
b) pisanie c) słuch- (wzrok, czucie)
c) sygnalizowanie (2)
Informacja:
tekst słowny
tekst pisany
tekst sygnalizowany
Język pełni określone funkcje w wypowiedziach w zależności od celu jaki przyświeca nadawcy, jedna z funkcji nabiera dominującego znaczenia i natężenia. Należą do nich:
FUNKCJA KOMUNIKACYJNA- język służy porozumiewaniu się ludzi między sobą, zasadniczo tu i teraz. Funkcja ta jest realizowana w różny sposób w zależności od tego jakie intencje w konkretnych wypowiedziach/ aktach mowy/ realizuje osoba mówiąca.
FUNKCJA INFORMACYJA- realizowana, kiedy informujący siebie nawzajem o jakiś zdarzeniach , które nastąpiły, nastąpią lub mogą nastąpić.
FUNKCJA PREZENTACYJNA- nadawca w sposób nie zamierzony (pośrednio) informuje odbiorcę np. używając form niegramatycznych (tymi ręcami, wyszłem) informuje nas o swoich brakach językowych/ niewykształceniem.
FUNKCJA EKSPRESYWNA- w jej centrum stoi sam nadawca. To co mówimy, a właśnie to jak mówimy służy także wyrażeniu naszych emocji, stanowi wyraz naszej woli, przekonań i sądów. Nadrzędnym celem nadawcy jest zakomunikowanie odbiorcy o własnych przeżyciach i przemyśleniach komunikat jest wówczas ekspresywną przeżyć nadawcy- „uważam, że książka jest ciekawa”
FUNKCJA IMPRESYWNA- w pewien sposób łączy się z funkcją ekspresywną. Jest to zdolność językowa do kształtowania, wywoływania za pomocą komunikacji językowej, oczekiwanej reakcji odbiorcy (akt komunikacji ukierunkowanej na odbiorcę) nadawca może kształtować postawy i zachowanie odbiorcy (Padnij! Powstań!) Spotykany w slangach i reklamach.
FUNKCJA NAKŁANIAJĄCA- zadajemy pytania naszym rozmówcom, wydajemy im polecenia, rozkazy, a także gdy mówimy że coś jest dobre lub złe; szlachetne lub podłe, gdy przekonujemy że należy postąpić w określony sposób
FUNKCJA POZNAWCZA- nazywanie przedmiotów i zjawisk spostrzeganych przez człowieka w otaczającym świecie. Opisujemy świat nazywając: zwierzęta, rośliny, przedmioty, zjawiska, pojęcia za pomocą języka, również kategoryzujemy.
FUNKCJA FATYCZNA- dominują wypowiedzi nastawione na kontakt- nawiązanie kontaktu, jego podtrzymanie, a także zerwanie (na początku rozmowy „halo?”; w trakcie „słuchasz mnie?”)
FUNKCJA POETYCKA- w literaturze pięknej. Funkcja nie ogranicza się wbrew nazwie, tylko do poezji, obecna w prozie poetyckiej, przemówieniach. Nadawca chce zaskoczyć, rozśmieszyć, zachwycić.
FUNKCJA KULTUROWA- służy w tworzeniu kultury, rozumiana jako sposób zachowań, działań i wytworów pracy człowieka. Dzięki językowi znamy historie człowieka jako gatunku, tradycje rodziny rodu itp.
Komunikacja między ludźmi rządzi się pewnymi regułami i normami. Niektóre reguły stają się tak uniwersalne i wszechobecne, że umownie nazywane są prawami
Ludzie pozostając ze sobą w kontakcie nie mogą się ze sobą nie porozumiewać
W komunikacie zawarta jest treść i charakter relacji między partnerami. Ludzie nie tylko coś do siebie mówią, ale informują siebie nawzajem o zależności jaka istnieje między nimi. Można zaobserwować nie słysząc rozmowy czy są równi sobie, który jest ważniejszy. Rangi wpływają na całe nasze zachowanie.
Każdy z pojedynczych komunikatów danej osoby można potraktować jako reakcje na komunikat partnera- taki sam bodziec dla dwóch osób. Komunikat ma charakter cyrkularny, a nie linearny. Oznacza to, że prawidłowy jest dialog, zaś monolog zaburza komunikacje.
Ludzie porozumiewają się werbalnie i niewerbalnie. Werbalnie- dostrzec można sygnały i znaki przekazywane bez słów. Kłopoty pojawiają się gdy zaprzecza temu, co informuje nasze ciało, mimika twarzy czy intonacja głosu.
Komunikacja może mieć charakter symetryczny lub komplementarny (dopełnienie i uzupełnienie; wzajemne odzwierciedlanie zachowań)- obydwie są prawidłowe.