Czynniki determinujące wchłanianie leków
Właściwości fizykochemiczne
Masa cząsteczkowa
Stopień jonizacji – są obdarzone ładunkiem
Litofilność – rozpuszczalność w tłuszczach formy niezjonizowanej ( przenoszenie cząsteczek przez błonę lipidową)
Sole – rozpuszczalne
Kwasy, estry, zasady – nierozpuszczalne
Postać leku, vehiculum i technologia –
Transport leków przez błony –
Dyfizja bierna – najczęściej
Wydalanie najczęściej aktywny transport
Prolek – połaczenie ugrupowania pro z substancją czynną – lekiem.
Stosowane, gdy leki samodzielnie nie są w stanie przejść przez błony kom.
Proleki mają też inną strukturę fizykochemiczna – mniej drażniące etc.
Eliminacha Leków:
Biotransformacja – przemiany jakim ulega w organizmie prowadzi do przekształcenia związków liofilowych i apolarynch w związki hydrofilne i polarne
Typy:
Reakcje I fazy – inaktywacja
II faza – procesy sprzęgania leku przygotowanego przez FI z określonym ziwazkiem endogennym , co umżlwia transport przy usuwaniu.
Niemal każda ulotka zawiera informacje, że lek jest wydawany jako gluuronian – coś sprzężonego z kw. glukuronowym – najczęstszy produkt wydalania, ale nie jedyny ( inne – kwas siarkowy …)
Glukuroniany – substancje o char. Kwaśnym, więc inaczej wydalane w zależność od odczynu pH moczu.
Utlenianie głównie z cytochromem p-450
Rożne rodziny i podrodziny. CYP3A4 – najpowszechniejszy
Jelito – ze względu na dużą powierzchnię
Recyrkulacje
Jelitowo żołądkowa
Wątrobowo-jelitowa.
Mechanizmy działania leków
Fizykochemiczny – zwykła prosta reakcji przy nadkwasocie. Olej lniany wytworzy osłonę mechaniczną w jelicie – zahamuje wchłanianie wody. Brak struktur swoistych – działanie nieswoiste.
Większość leków działa przez receptory
Receptroy białek G
3 domeny wew, 3 domeny zew. 7 pętli.
Receptory nikotynowe zlokalizowane w synapsach nerwowo-mięśniowych.
Tylko psy i koty leczymy z cukrzycy – związane z repetorami wykazującymi aktywność kinazy tyrozynowej.
Interakcje leków
Interakcja – wpływ jednej substancji na skład losy w organizmie i na działanie drugiej substancji
Rodzaje interakcji
Farmaceutyczna – niezgodność chemiczna lub fizyczna
Farmakodynamiczna – wzajmen modyfikowanie działania farmakologicznego rpzez równocześnie zastosowane substancje na poziomie receptora i efektora
Synergizm – powszechne. Zgodne, jednekierunkowe dziłanie leków prowadzące do zmożenia ich działania.
Działanie antagonistyczne – przeciwne, różnokierunkowe działanie leków prowadzące do osłabienia lub całkowitego zahamowania ich działania.
Farmakokinetyczna – w zakresie wchłaniania, wiązania z białkami, biotransformacji.
Leki adrenomimetyczne – działają na receptory beta i alfa.
Rozskrzela rozkurczone bo pobudzeniu beta2
Mechanizm działania sulfonamidów: (trimetoprimem)
Działa bakteriostatycznie na bakterie produkujące PABA – sulfonamid.
Trimetoprim blokuje reduktazę – nie ważne skąd pochodzi PABA – synteza zostaje zablokowane.
Rozbieżność w czasie działania, jest nie porządnae. Należy łączyć leki tak, aby oba chemioterapeutyki miała podobny czas działania.
Interakcja farmakodynamiczna – działanie synergiczne.
Penicylina G – upośledza syntezę ściany komórkowe pewniejsze działanie bójcze.
Dihydrostreptomecyna
.
Amoksycylina i kwas klawulanowy – oba hamują syntezę peptydoglikanów.
Amoksycylina – półsyntetyk o szerokim spektrum działania. Rozkładana przez bakterie posiadające betalaktamaze. Kwas klawulanowy blokuje te enzymy.
Amosycylina i kw. klawulanowy – mają podobne czasy rozkładu. – Bardzo dobrze dobrane leki.
NLPZ – niesteroidowe leki przeciwzapalne mają działanie opioidowe?
Powodują upośledzenie działania przewodu pokarmowego w dłuższym przebiegu.
Marbofloksacyna – chinolon i Kwas tolfenamowy ( NLPZ)
Parametry farmakokinetyczne tych leków są niemal identyczne razem.
Badania przeprowadzone u bydła:
Meloksykam
Meloksykam z Amoksycyliną o krótkim działaniu
Meloksykam z Amoksycyliną o długim działaniu
Im słabsze wiązanie z białkami tym wypieranie ma słabsze znaczenie dla stężenia.
Podanie antybiotyku powoduje wzrost stężenia NLPZ
Allosteryczny – nie stosowane w med.wet
Interakcje farmakokinetyczne:
W Zakresie wchłaniania jelitowego
W Zakresie wiązania z białkami
W zakresie biotransformacji
W zakresie wydalanie przez nerki.
Siano zmienia właściwości farmakokinetyczne przez właściwości wchłaniające i ograniczeni kontaktu z błoną śluzową
Pokarm może jednak powodować wzrost wchłaniania – pokarmy bogato tłuszczowe z lekami rozpuszczalnymi w tłuszczach – gryzeofulwina (lek. Przeciwgrzybiczny.)
Interakcje w zakresie wchłaniania jelitowego.
Nie łączyć węgla z lekami
Lek wchłoniety wiąże się z białkami.
NLPZ wypierają z połączeń z białkami antybiotyki, sulfonamidy i leki przeciwkrzepliwe.
Sulfonamidy wypierają z połączeń z białkami leki przeciwcukrzycowe.
Nitrofurany – hamuje MAO
Lek – glikoproteina P nie działa toksycznie bo jednocześnie jest pobierana i wydalana na zewnątrz.
Ryfampicyna przyśpiesza wywalanie leku z komórki.
Do pobudzenia metabolizmu leku wymagany jest czas – 2-3 tygodnie stosowania induktora.
Racjonalne preparaty złożone.
Nieracjonalne
NLPZ + chinina lub kofeina:
Leki nasercowe – wymagają precyzyjnego monitorowania