5. Proszę zdefiniować opory toczenia.

Samochodowe koło ogumione tocząc się po nawierzchni drogi przezwycięża opory 
wynikające ze sprężystych odkształceń ogumienia. 
Analizując opory toczenia rozpatruje się następujące przypadki: 
 1.Gdy koło jest nieruchome (rys. 2.3a), wtedy obciążenie działające na koło (G) 
  równoważone jest reakcją normalną jezdni (Z), zatem  Z=G.

2.Gdy koło toczy się bez napędu (rys. 2.3b) powstaje moment oporu od przesuniętej reakcji 
  normalnej Z oraz styczna X . Moment oporu określa się zależnością: M_opor=Z*e

3.Gdy koło jest napędzane (rys. 2.3c) występuje dodatkowo moment napędzający koło 
  pochodzący od siły napędowej (FN) -Mk  . Dla tego  warunek równowagi sił 
  względem osi obrotu koła będzie następujący:

, gdzie .

4.Gdy koło jest hamowane (rys. 2.3d) powstaje moment hamowania równoważący  
  moment napędzający, wtedy

Dla przypadku jak na rys. 2.3c  po przekształceniu można napisać

W tym wyrażeniu drugi składnik po znaku równości nazywany jest siłą oporu toczenia Ft , 
a zatem

gdzie: f - współczynnik oporów toczenia 

Z rys wynika, że reakcja normalna (Z) wszystkich kół pojazdu jest proporcjonalna do 
całkowitego ciężaru pojazdu (G), bo Z = G. Wobec tego wzór na siłę oporu toczenia będzie
miał postać 

Ta zależność jest prawdziwa gdy pojazd toczy się po poziomej nawierzchni. Natomiast 
podczas pokonywania wzniesienia należy uwzględnić składową normalną pochodząca 
od siły ciężkości . Ostatecznie

18. Proszę scharakteryzować przekładnie kierownicze stosowane w pojazdach

samochodowych (ślimakowa, śrubowa, listwowa).

Zębatkowa przekładnia kierownicza składa sie z kola zębatego osadzonego na dolnym końcu walu kierownicy i zazębionej z nim zębatki, będącej jednocześnie częścią poprzecznego drążka kierowniczego. Obracanie kola zębatego powoduje przesuwanie zębatki w prawo lub w lewo.

Śrubowa przekładnia kierownicza dolny koniec walu kierownicy zakończony jest śruba, na która jest założona nakrętka i śruby walu kierownicy umieszczone są kulki, za pośrednictwem których wal współpracuje z nakrętka. Nakrętka obejmuje widełki, które drugim końcem są osadzone na wspólnym Walku z ramieniem kierowniczym. Ramiona widełek wyposażone SA w współpracujące z kulistymi segmentami na nakrętce. Obracanie walu kierownicy powoduje nakręcanie sie na śrubę. Nakrętka pociąga za sobą ramiona widełek, a te z kolei powodują obrót walka i ranienia kierowniczego.

Ślimakowa przekładnia kierownicza składa sie ze ślimaka osadzonego na dolnym końcu walu kierownicy i zazębionego z nim wycinka ślimacznicy, osadzonego na Walku ramienia kierowniczego. Obracanie ślimaka powoduje częściowy obrót ślimacznicy, a z nią razem ramienia kierowniczego. Inna odmiana ślimakowej przekładni kierowniczej jest przekładnia, która składa sie z ślimaka i korby. Obracanie ślimaka powoduje przesuniecie pomiędzy jego zwojami palca osadzonego w ramieniu korby, a tym samym częściowy jej obrót, a z nią razem obrót ramienia kierowniczego .

Ślimakowa globoidalna przekładnia kierownicza składa sie z osadzonego na dolnym końcu walu kierownicy ślimaka globoidalnego (tzn. ślimaka o większej średnicy na końcach, a mniejszej w środku) i zazębionego z nim podwójnego palca lub rolki, która stosuje sie w celu zmniejszenia tarcia pomiędzy elementami przekładni. Działanie tego typu przekładni jest takie samo, jak przekładni ślimakowej.

31. Rodzaje sprzęgieł i ich funkcje.