Fizjologia śledziony

Mimo odkrycia i udowodnienie zdolności śledziony do spełniania licznych ważnych funkcji w organizmie człowieka uważa się, że pozostaje ona nadal narządem o nie w pełni poznanej roli. Spośród licznych poznanych fizjologicznych czynności śledziony zostaną wymienione najważniejsze z nich:

1. Magazynowanie w zatokach krwi i jej elementów komórkowych, które w danym okresie są wyłączone z krwiobiegu, a więc czynność narządu kontrolującego objętość krwi krążącej.

2. Udział w wytwarzaniu limfocytów, gdyż śledziona jest m.in. narządem chłonnym, zawierającym tzw. grudki limfocytopoetyczne

3. Wytwarzanie przez limfoidalne komórki siateczki przeciwciał odpornościowych i immunoglobulin niezbędnych w immunologicznej (humoralnej) obronności organizmu (w przypadkach zakażeń)

4. Wytwarzanie niektórych czynników krzepnięcia krwi (np. osoczowego czynnika VIII)

5. Czynności fagocytowe, tj. pochłanianie przez komórki fagocytujące (tzw. makrofagi śledzionowe) obcych cząstek, różnorakich zanieczyszczeń, drobnoustrojów, pasożytów jednokomórkowych, fragmentów komórek itp.

6. Czynności „krwiogubne”, tj. wychwytywanie, sekwestracja i niszczenie zniekształconych oraz starzejących się komórek krwi z wtórnym przekazywaniem składników ich rozkładu do wątroby i szpiku – jest więc miejscem rozpadu i „cmentarzyskiem” krwinek (głównie czerwonych)

7. Hipotetyczna czynność humoralna nadzoru procesu krwiotwórczego, tj. powstawania i dojrzewania elementów komórkowych w szpiku, czyli tzw. odległy wpływ regulacyjny na procesy krwiotwórcze w szpiku

8. Czynność krwiotwórcza w okresie życia płodowego oraz potencjalne możliwości celowego (uzupełniającego, zastępczego) lub chorobowego (np. białaczki, osteomielofibroza) przejęcia tych czynności w każdym okresie życia osobniczego człowieka

W zdrowej śledzionie znajduje się 20,0-80,0 ml krwi, w tym 20,0-30,0 ml erytrocytów, co odpowiada około 5,0% całkowitej objętości krwinek czerwonych. W stanach patologicznych liczba ta może wzrosnąć i stać się przyczyną niedokrwistości. Śledzionowa pula płytek krwi może stanowić w przybliżeniu 30,0-34,0% obwodowej puli płytek. Niewielka i niezbyt jeszcze poznana jest śledzionowa funkcja granulocytów.