PROSTE EKSPERYMENTY FIZYCZNE W NAUCZANIU PRZYRODY

Poznawanie przyrody powinno być interesujące dla uczniów. Proste eksperymenty wykonywane na zajęciach z przyrody na pewno ułatwiają uczniom rozumienie zależności istniejących w środowisku przyrodniczym. Rozbudzą w uczniach ciekawość otaczającego ich świata. Sprawią, ze uczniowie będą aktywnie poszukiwać odpowiedzi na nurtujące ich pytania. Prawidłowo zorganizowane i wykonane, pod kierunkiem nauczyciela, proste doświadczenia na pewno tych odpowiedzi uczniom dostarczą.

A oto kilka propozycji prostych eksperymentów do wybranych zagadnień fizycznych:

1. Drgania. Tony niskie i wysokie.

Doświadczenie:

A. Ciała drgające o różnych częstotliwościach: napięta struna na pudle rezonansowym, brzeszczot do piłki zamocowany na imadle, piszczałka, bęben, dzwonek, cymbałki, rurki metalowe o różnych długościach, probówki z wodą napełnione do różnych wysokości.

Jakie ciała są źródłami dźwięków?

2. Dobre i złe przewodniki ciepła.

Doświadczenia:

A. Porównanie temperatur rurki szklanej, ebonitowej, patyka drewnianego, różnych prętów metalowych zanurzonych we wrzącej wodzie.

Jak można podzielić materiały ze względu na przenoszenie przez nich ciepła?

B. Na pręt metalowy nawinąć kawałek papieru, umieścić nad świecą, powtórzyć doświadczenie dla rurki szklanej.

Dlaczego papier nie zapalił się w pierwszym przypadku?

C. Monetę miedzianą lub srebrną owinąć chusteczką i umieścić nad świecą.

Dlaczego chusteczka nie zapaliła się?

3. Pochłanianie energii słonecznej przez powierzchnie o różnych barwach.

Doświadczenie:

A. W nasłonecznionym miejscu lub przed lampą stołową ustawić dwie takie same puszki metalowe (pomalowana na czarno i na biało lub błyszczącą) z jednakową ilością wody o możliwie niskiej temperaturze. Do każdej z puszek włożyć termometr laboratoryjny. Za kilkanaście minut zmierzyć temperaturę wody w każdej z oświetlonych puszek.

Dlaczego w puszce pomalowanej na czarno woda ogrzała się szybciej?

4. Właściwości fizyczne powietrza.

Doświadczenia:

A. Gdzie znajduje się powietrze?

Wrzucić do wody garść ziemi, kawałek cegły.

Dlaczego w wodzie widać pęcherzyki powietrza?

B. Czy powietrze zajmuje miejsce?

Spróbować wlać wodę do butelki z uszczelnionym lejkiem i po podniesieniu lejka do góry.

Dlaczego nie można wlać wody w pierwszym przypadku?

C. Wrzucić korek do dużego słoja do połowy napełnionego wodą, nakryć korek szklanką i zanurzyć ją częściowo w wodzie.

Dlaczego korek w szklance pływa niżej niż poziom wody w słoju?

D. Zważyć balonik pusty i po nadmuchaniu powietrzem.

Czy powietrze waży?

5. Obserwacja skutków parcia atmosferycznego.

Doświadczenia:

A. Napełnić szklankę wodą, przykryć papierem, odwrócić.

B. Na brzegu słoika przykleić parę kuleczek plasteliny, napełnić słoik wodą, nakryć słoik spodeczkiem, odwrócić.

C. Zakryć palcem górny otwór rurki szklanej i zanurzyć w wodzie. Usunąć palec. Zakryć ponownie, usunąć rurkę z wody.

D. Przy dnie puszki metalowej zrobić otwór. Nalać do puszki wody. Przykryć puszkę ręką.

E. Zanurzyć szklankę w dużym naczyniu z wodą tak, aby woda wypełniła szklankę. Odwrócić dnem do góry i prawie całkowicie wyjąć z wody.

Dlaczego w powyższych doświadczeniach woda nie wylewa się?

6. Jak rośliny pobierają wodę?

Doświadczenia:

A. Obserwacja poziomu wody w naczyniach włosowatych o różnych przekrojach.

B. Zabarwienie kwiatów zanurzonych w wodzie z barwnikiem.

W jaki sposób woda dostaje się do wierzchołków wysokich drzew?