Filozofia
- A.B. Stępień „Wstęp do filozofii”
- M.A. Krąpiec, Z. Zdybicka, P. Jaroszyński, S. Kamiński, A. Maryniarczyk – „Wprowadzenie do filozofii”
A . Anzenbacher „Wstęp do filozofii”
J. Wojtysiak „Filozofia i życie(?)”
A. Galarowicz „Na ścieżkach prawdy” (cholerna cegła:P)
W. Tatarkiewicz „Wstęp do filozofii w trzech tomach”
G. Reale „Historia filozofii starożytnej” 5 tomów
F. Copleston „Historia filozofii” 9 tomów
Antologia tekstów
Alfabet grecki
Ciekowość jest naturalną skłonnością człowieka do tego, żeby rozglądać się, reflektować w otoczenie samego siebie. Ciekawość leży w naturze człowieka. Objawiała się w mitach, podaniach, baśniach, legendach (np. ciekawość Pandory, Ewa (jabłko)). Wynikiem ciekawości jest poznanie tego co jest wśród nas.
Wiedza jest zdobyciem informacji. Z wiedzy rodzi się nauka. Wiedza nie zawsze jest nauką. Poznanie to analiza pewnych stanów rzeczy. To także pewnego rodzaju synteza, ubieranie w jedną całość, łączenie. Dzięki władzy rozumności, którą człowiek posiada, realizuje podstawowe dążenie człowieka do zaspokojenia ciekawości.
Nauka-zasób wiedzy, zdobycie umiejętności, nauczenie się,
DOKSA – „KROWA NA POLU” Wiedza potoczna, codzienna.
EPISTEME – „SSAK PARZYSTOKOPYTNY ....” przetworzone, zreflektowane, zanalizowane poznanie świata, wiedza uogólniona. Wiedza naukowa, epistemologiczna.
Nauka to zespół czynności zmierzających w uporządkowany sposób do osiągnięcia wiedzy.
Nauka to uporządkowany zbiór zdań bądź pytań zawierający intersubiektywnie komunikowalną i weryfikowalną wiedzę. Nauka z chaosu wyciąga to co wspólne, to co zbieżne, nie lubi chaosu. Ogólny zbiór pytań, ogólne sformułowania. Te wypowiedzi muszą być intersubiektywne tzn. czyli obiektywne. Ogólne, powszechnie znane, sprawdzalne wiadomości. Nauka zawsze znajduje się ogółem, nigdy szczegółowa (z jednym wyjątkiem, ale o tym później).
Każda nauka ma 4 elementy: Przedmiot badania, aspekt badawczy, metoda i cel.
Każda nauka musi mieć swoją metodę. Nigdy nie powinno się mieszać tych metod.
Tworzy się czasem quazinaukę. Mniemanie, że tworzy się naukę, „widzimisię”, szarlataneria naukowa, nauka nie lubi dogmatów,
Dziś model nauki określa się mianem know-how, ma dowiedzieć się jak coś działa, Nauka ma wymiar utylitarny-prowadzi do tego, że akcent postawiony jest na edukację praktyczną, na zrealizowanie takiej koncepcji nauczania, który ma wykreować w słuchaczu konkretną umiejętność. Wynik bardzo łatwo osiągnąć kosztem bardzo działań, nie zawsze badania są moralne. Kontekst badań, cel (przykład bomby atomowej). Wykorzystanie przez człowieka. Nauki nie da się zatrzymać, zależy od mentalności i moralności człowieka, czy odkrycie może się zatrzymać. Czy coś co grupie ludzkości pomoże może być realizowane, gdy realizuje się to kosztem innej grupy, gdy innej grupie to zaszkodzi. Nie można oddzielić kategorii etyki od techniki, nauki. Jeśli do tego dochodzi każdorazowo prowadzi to do dramatu człowieka.
Od wieków zasadniczym, głównym, ostatecznym celem badań naukowych było odkrycie prawdy. Potem zaczęto prowadzić badania „czy prawda w ogóle istnieje”, następnie zaczęto wprowadzać własne stanowiska, postawiono na oryginalność w nauce, zaczęto subiektywnie patrzeć na naukę. By uzyskać finanse na badania fałszowano dotychczasowe wyniki badań, zaczęto zachowywać się niemoralnie. W tych czasach sporadycznie spotyka się z NAUKĄ, tej chwili „szarlataneria”.
Podział nauk:
Nauki szczegółowe:
Nauki formalne-nauki które zajmują się zjawiskami, światem sformalizowanym, np. informatyka, logika, metanauka – to co powyżej nauki, nauka o nauce, naukowa refleksja nad nauką.
Nauki przyrodnicze i kulturowe- czasami zwane humanistycznymi a czasami pewien dział kulturowy jest wyodrębniony jako humanistyczny. Ekonomia jest nauką humanistyczną. Ekonomika-nauka o zarządzaniu domostwem. Dobro człowieka-humanistyczna.
Nauki ogólne:
Filozofia badając rzeczywistość czyni to za pomocą naturalnych metod, rozumu ludzkiego.
Teologia jest pół kroku dalej od filozofii. Również wykorzystuje rozum ale posiłkuje się objawieniem Bożym. Przedmiotem badań teologów jest Bóg. Nauka o Bogu, nauka Boga. Religioznawstwo itp...
Różnica między teologiem a filozofem obydwaj szukają czarnego kota w czarnym pokoju bez światła, którego tak naprawdę tam nie ma. Teolog go znajdzie.
Filozofia-medytacja o ważnych sprawach, o ważnych rzeczach. Nie ma definicji filozofii (jest ich multum ale żadna odpowiednia) Charakter i istota filozofii przez wieki się zmieniała. Coś co jest ogólne trudno zdefiniować jeszcze ogól niej. FILEO SOFIA – umiłowanie mądrości. (Eros-miłość fizyczna, nia ma a chce, gdy posiądzie to gubi, filein –umiłowanie, przyjaźń, relacja, odniesienie, wymiana, uzupełnienie się., Agape – miłość bezwarunkowa, oddająca się, skłaniająca się do tego co słabe, ułomne, niedoskonałe. ) Mądrość to nie jest nauka, to wiedza całkiem inna. Filozof jest oświeconym głupcem, kimś kto pragnie i pożąda mądrości. Zdaje sobie sprawę z tego, że nie wiem ale pragnie się dowiedzieć. W tym momencie pojawia się filozofia, działanie które ma na celu pobudzenie człowieka do zdobycia wiedzy. Filozofem jest ten kogo interesuje zasada wszechrzeczy, który próbuje znaleźć zasadę, ład. Dlaczego cokolwiek jest jakim jest. Myślenie na własny rachunek. Ciągle jeden i ten sam problem ale za każdym razem się do niego inaczej podchodzi. Wieloaspektowość, wielowątkowość. Humanizm w ekonomii. Nie dokonuje oceny, nie mówi jak postępować.
Swiatopogląd- subiektywny pogląd na świat. Bardzo często zamazuje się granicę między filozofią a światopoglądem. Doktryna- zespół twierdzeń i norm.
Działy filozofii:
Podział filozofii może być różnorodny, podejście do filozofii było zmienne.
Analiza podziału dyscyplin:
1. Metafizyka-zastanawianie się nad tym co jest i jakie coś jest
-filozofia przyrody, kosmologia, refleksja nad kosmosem, wszechświatem, Łączy się z refleksjami fizykalnymi,
- antropologia człowieka, refleksja nad bytem ludzkim
- etyka – refleksja nad moralnością
-estetyka- refleksja metafizyczne, epistemologiczna, nad pojęciem piękna.
Logika- sposób, narzędzie uprawiania wiedzy, dziś osobna dyscyplina,
Epistemologia- teoria poznania, jak coś poznajemy, badanie sposobów poznawania człowieka, badanie metod badawczych poznania człowieka.
Filozofia powstała w starożytnej Grecji. „to musi budzić sumienie”.
Grecja. Pasterstwo. Teren górzysty. Pastuszkowie-gwiazdy. Zapoczątkowała Refleksja kosmogeniczna. W tym momencie pojawiła się filozofia poprzez postawienie pytania o ARHE (początek), „skąd to wszystko się bierze, jaki jest tego wszystkiego początek”. Pojawia się drugie pytanie najważniejsze w całej filozofi DIA-TI (dlaczego). Pytanie filozoficzne, najważniejsze pytanie, bardzo niebezpieczne, dziś bardzo rzadko stosowane , odpowiadając na pytanie trzeba sięgnąć do korzeni, fundamentów, schodząc do korzeni przekopuje się warstwy , czasem o nie których celowo się zapominało, chowało się je.’ Wiedzieć’ staje się udręką. Jeśli wiem-nie zawsze ta wiedza jest wygodna, czasem trzeba utrzymać ją w tajemnicy ze względu na dobro innych. Jeśli wiem ponoszę odpowiedzialność za moją wiedzę. Wpierw było ujmowane po części mitologiczne. Pierwszym filozofem był Tales z Miletu. Żył między 624 a 536 rokiem przed Chrystusem. Na poły mityczna-historyczna. Był jednym z tyranów (jedynowładców) ateńskich. Początkiem była woda, bo życie się w niej rozwinęło. Był matematykiem, astronomem.
Anaksymander 609-547 p.n.e. dla Aksymandra początkiem był APEIRON. Apeiron to forma początku-ale początek musi być formą wszystkiego. Nieograniczoność, bezkres, wszystkość, zasada. Świat wyłania się z ruchu.
Anaksymenes 585-525 p.n.e. znał teorię Apeironu swojego wuja. Początkiem było powietrze. Specjalne, subtelne, doskonałe, które przypomniało pewne tchnienie, nie wyobrażalne dla nas, coś niedoskonałego, powietrze doskonałe, ożywcze. Wznoszenie się i opadanie. Pod wpływem ciepła woda zaczyna parować obłok postać deszczu lód (oto woda staje się kamieniem).
Heraklit VII-V w p.n.e. – arystokrata. Dla Heraklita początkiem było cztery żywioły woda, ziemia, ogień, powietrze. Ogień – świat jest jak ogień, nieustannie się zmienia, wszystko płynie, wszystko się zmienia. Wszystko ulega nieustannym zmianom, nieustannym przeobrażeniom. Cztery żywioły, które nieustannie się łączą. Nic nie ma stałego, nic nie ma jednoznacznego, nic nie jest takie samo.
Zasada wszystko jest zmienne nie jest prawdziwa, coś musi być stałe. LOGOS słowo, nauka, logia, Dla Heraklita to pojęcie oznacza doskonały rozum, jako postać, jakiś sens, siła działająca racjonalnie. Jako rozum, który rządzi zmianami.
Parmenides z Elei VII – V w. Wyspa na której powstała pierwsza szkoła filozoficzna. „byt jest, nie bytu nie ma”. Byt to to co jest. Nie bytu nie ma. JEST TYLKO BYT!! Nie bytu nie da się zdefiniować bo wchodząc w sferę „jest”
wchodzimy w sferę bytu. Jak coś jest to jest a jak czegoś nie ma to nie mów, że JEST. Fundament racjonalnego myślenia. Nie byt nie ma pozytywnej natury, jest tylko negacją bytu. Byt jest stały, niezmienny, nieruchomy, nieograniczony, bez początku, bez końca. Byt to wszystkość.
Lectioprima , lectiobrevis –lekcja pierwsza, lekcja krótka
Antologia Tekstów
Sokrates, obrona Sokratesa, talesa