1. Schemat stanowiska.

2. Wzory wyjściowe i wynikowe.

- korzystając ze wzoru na kinematyczny współczynnik lepkości: $\frac{1}{556406,7 + 19629,27*T + 124,6096{(T)}^{2} - 0,3783792({T)}^{3}},\ $prędkość średnią w przekroju rury: $\vartheta = \frac{4q}{\pi d^{2}}$, liczbę Reynoldsa: $\text{Re} = \frac{\text{ϑd}}{v} = \frac{4\text{qd}}{\pi d^{2}v}$ i wzoru Altsula na współczynnik straty liniowej: $\lambda = 0,11(\frac{k}{d} + \frac{68}{\text{Re}})^{\frac{1}{4}}$ (gdzie k=0, bo przyjmujemy, że rurociąg nie jest chropowaty) możemy obliczyć wysokość strat liniowych podstawiając do wzoru: ${\Delta h}^{\text{sl}} = \lambda\frac{l}{d}\frac{\vartheta^{2}}{2g} = \lambda\frac{l}{d}\frac{8q_{v}}{\pi^{2}gd^{4}}$

- używając wzoru na prędkość średnią: $\vartheta = \frac{4q}{\pi d^{2}}$ otrzymamy wzór na wysokość strat miejscowych na pojedynczym oporze: ${h}^{\text{sm}} = \zeta\frac{\vartheta^{2}}{2g} = \zeta\frac{16q^{2}}{\pi^{2}d^{2}2g} = \zeta\frac{8q^{2}}{g\pi^{2}d^{4}}$

- by obliczyć straty na kolanku z przedziału 3-4 posłużymy się metodą kompensacji: $\left\{ \begin{matrix} {\Delta h}_{3 - 5} = {\Delta h}^{m} + {\Delta h}^{l} \\ {\Delta h}_{3 - 6} = {\Delta h}^{m} + {2\Delta h}^{l} \\ \end{matrix} \right.\ = > {\Delta h}_{m} = 2{\Delta h}_{3 - 5} - \Delta h_{3 - 6}\ $

∆h_3-5 – różnica wskazań piezometrów na odcinku 3-5, ∆h_3-6 – różnica wskazań piezometrów na odcinku 3-6, ∆h^m – wysokość starty na kolanku, ∆h^l – wysokość straty liniowej na odcinku przewodu

Analogicznie obliczamy straty na kolanku z przedziału 6-7 dzięki równaniu: Δh^m = 2Δh_5 − 7 − Δh_4 − 7

- nagłe zwężenie przewodu z przedziału 10-11: Δh_{10 − 11} = Δh_{10 − 11}^l + Δh_m = >Δh_m = Δh_{10 − 11} − Δh_{10 − 11}^l

- gdy Re>3500 to można obliczyć nagłe rozszerzenie przewodu: $\zeta = \left( \left( \frac{d_{1}}{d_{3}} \right)^{2} - 1 \right)^{2}$

Wysokość rozporządzalna wyraża się wzorem: $H = \frac{p_{b}}{\text{ρg}} + \frac{v^{2}}{2g} + z = \frac{p_{b}}{\text{ρg}} + \frac{v^{2}}{2g} + (h_{i} + 160\text{mm})$

Informacje dotyczące wartości średnic przewodów oraz stosunków długości przewodów do średnic były wywieszone przy stanowisku.

3. Tabele zmierzonych i obliczonych wielkości.

Lp.	1.	2.	3.	4.
h1, mm	891	886	877	837
h2, mm	872	866	858	820
h3, mm	855	850	844	805
h4, mm	843	840	833	796
h5, mm	823	823	812	781
h6, mm	806	802	898	763
h7, mm	797	793	789	754
h8, mm	791	788	784	749
h9, mm	770	768	765	731
h10, mm	753	756	749	711
h11, mm	644	646	650	622
h12, mm	557	563	572	548
h13, mm	517	521	530	511
h14, mm	496	501	512	497
qv, l/h	200	195	190	185
Twodz, ˚C	10,5	10,5	10,5	10,5

Dla 1 pomiaru:

Lp.	Wysokość rozporządzalna H, dm
1	110,51
2	110,32
3	110,15
4	110,03
5	109,83
6	109,66
7	109,57
8	109,51
9	109,3
10	109,13
11	108,04
12	107,17
13	106,77
14	106,56

Lp.	Średnica di, mm	Prędkość v, dm/s	Wysokość prędkości, dm	Liczba Reynoldsa Re	Współczynnik straty liniowej λ
1	12,3	0,472	0,011	4496	0,0386
2	8,3	1,036	0,055	6663	0,0350
3	7,15	1,395	0,099	7734	0,0337

Przedział	Strata liniowa, mm
2-3	21,89
4-5	21,89
5-6	21,89
7-8	6,57
9-10	21,89
10-11	11,91
12-13	11,47
13-14	21,24

Przedział	Strata na wlotach i wylotach, mm
1-2	5,66
8	11,32
8-9	5,66
14	11,32

Przedział	Straty na kolankach, mm
3-4	15
6-7	6

Przedział	Straty na zwężeniach i rozszerzeniach, mm
10-11	9,71
11-12	11,79
13	43,3

Lp.	Wysokość rozporządzalna Hi, dm	Linia ciśnień bezwzględnych, dm	Linia ciśnień piezometrycznych, dm
1.	110,51	110,50	10,50
2.	110,32	110,31	10,31
3.	110,15	110,14	10,14
4.	110,03	110,02	10,02
5.	109,83	109,82	9,82
6.	109,66	109,65	9,65
7.	109,57	109,56	9,56
8.	109,51	109,50	9,50
9.	109,3	109,29	9,29
10.	109,13	109,08	9,08
11.	108,04	107,99	7,99
12.	107,17	107,07	7,07
13.	106,77	106,67	6,67
14.	106,56	106,55	6,55

przedział	rodzaj straty	Wykaz strat, mm	Suma strat, mm
1-2	wylot ze zbiornika	5,66	5,66
2-3	liniowa	21,89	27,55
3-4	kolanko	15	42,55
4-5	liniowa	21,89	64,44
5-6	liniowa	21,89	86,33
6-7	kolanko	6	92,33
7-8	liniowa	6,57	98,9
8	wlot do zbiornika	11,32	110,22
8-9	wylot ze zbiornika	5,66	115,88
9-10	liniowa	21,89	137,77
10-11	nagłe zwężenie średnicy przewodu	9,71	147,48
10-11	liniowa	11,91	159,39
11-12	nagłe zwężenie średnicy przewodu	11,79	171,18
12-13	Liniowa	11,47	182,65
13	nagłe rozszerzenie średnicy przewodu	43,3	225,95
13-14	liniowa	21,24	247,19
14	wlot do zbiornika	11,32	258,51

1. Przykładowe obliczenia.

Kinematyczny współczynnik lepkości: $v = \frac{1}{556406,7 + 19629,27*10,5 + 124,6096{(10,5)}^{2} - 0,3783792({10,5)}^{3}} \cong 1,29*10^{- 6}$

Liczba Reynoldsa: $\text{Re} = \frac{4*(56*10^{- 3})}{\pi{(12,3*0,001)}^{2}1,29*10^{- 6}} \cong 4496$

Współczynnik straty liniowej: $\lambda = 0,11(\frac{0}{12,3} + \frac{68}{4496})^{\frac{1}{4}} \cong 0,038$

Wysokość straty liniowej: ${\Delta h}^{\text{sl}} = 0,038*50\frac{8*{(56*0,001)}^{2}}{\pi^{2}{98,1*(12,3*0,01)}^{4}} \cong 21,89\ \text{mm}$

Wysokość straty miejscowej: ${h}^{\text{sm}} = 0,5\frac{8{(56*0,001)}^{2}}{91,8\pi^{2}{(12,3*0,01)}^{4}} = 5,66mm$

Straty na kolanku 3-4: Δh_m = 2(8,55−8,23) − (855−8,06) = 0, 15dm

Zwężenie z przedziału 10-11: Δh_m = (7,53−6,44) − 1, 19 = 9, 71mm

Rozszerzenie przewodu w punkcie 13: $\zeta = \left( \left( \frac{12,3*0,001}{7,15*0,001} \right)^{2} - 1 \right)^{2} \cong 0,436$ =>${\Delta h}_{m} = 0,436\frac{16{*q}^{2}}{\pi^{2}{d_{3}}^{4}2g} = 43,3mm$

Wysokość rozporządzalna: H = 100 + 0 + (8,91+160mm) = 110, 51dm

Prędkość: $v = \frac{4*0,56*0,001}{3,14*{0,0123}^{2}} \approx 0,472\ dm/s$

Wysokość prędkości: $h = \frac{{0,011}^{2}}{2*9,81} \approx 0,011\ dm$

1. Wnioski