WykladyRachunkowość organizacji pozarządowych wykłady

Rachunkowość organizacji pozarządowych, wykł. 2, 23.10.13r.

(I wykład – organizacyjny)

Egzamin – test wielokrotnego wyboru

ISTOTA, CECHY I ZNACZENIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W GOSPODARCE RYNKOWEJ

Funkcje III sektora:

Organizacje pozarządowe są tworzone do realizacji celów publicznych , które dotyczą całego społeczeństwa, bądź jakiejś grupy społecznej wyróżniającej się trudną sytuacją materialną, bądź życiową.

Działalność organizacji pozarządowych często bazuje na pracy wolontariatu.

Organizacje pozarządowe osiągnięte dochody przeznaczają na realizację celów publicznych. Dochodów tych nie można dzielić pomiędzy członków danej organizacji.

Organizacje pozarządowe = NGO

Najważniejsze cechy jednostek III sektora:

Organizacjami pozarządowymi są:

Obszary działalności NGO:

Do III sektora zalicza się fundacje, stowarzyszenia, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego, organizacje pracodawców, związki zawodowe, kościelne organizacje i instytucje społeczne

Wg polskiej interpretacji prawnej organizacje pozarządowe:

PRAWNA CHARAKTERYSTYKA STOWARZYSZEŃ I FUNDACJI

W Polsce działa ok. 80 tysięcy organizacji pozarządowych, głównie stowarzyszeń i fundacji.

Zatrudnienie w organizacjach pozarządowych: ok. 1 % ogółu zatrudnionych Polaków., duży odsetek zatrudnionych w NGO jest w Holandii (ok. 8-9%) oraz Irlandii (ok. 8%).

Charakterystyka stowarzyszenia

Stowarzyszenie- to taka organizacja pozarządowa, której celem jest tworzenie niematerialnego bogactwa społeczno – politycznego i dlatego stowarzyszenia działają głównie w obszarach sportu, turystyki i rekreacji, praworządności, bezpieczeństwa socjalnego i sprawiedliwości społecznej. Opierają się na ustawie: Prawo o stowarzyszeniach z 7.04.1989.

Definicja z ustawy: stowarzyszenie to dobrowolne, samorządne, i trwałe zrzeszenie o celach niezarobkowych, które ma prawo wypowiadać się w sprawach publicznych

Cechy stowarzyszenie:

Wykł. 3, 6.11.2013r.

Prawo o stowarzyszeniach wyróżnia 2 postacie stowarzyszeń:

nadzór nad stowarzyszeniami sprawuje starosta właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia. Stowarzyszenia utworzone przez gminy są nadzorowane przez odpowiednie terenowe organy administracji państwowej, czyli wojewodów.

Fundacje są powoływane do realizacji celów społecznie i gospodarczo użytecznych.

Obszary charakterystyczne dla fundacji:

Teraz odwołam się do charakterystyki prawnej

Ustawa z 6.04.1984r. o fundacjach – nie definiuje fundacji, tylko podaje jej cechy charakterystyczne:

Fundacja- to powołana do życia wolą założycieli osoba prawna, która w oparciu o posiadany majątek, pod nadzorem sądu rejestrowego, w sposób określony w statucie, realizuje cele społeczne lub gospodarczo użyteczne.

Przez działalność statutową rozumie się działalność:

Dochody z działalności gospodarczej organizacje pozarządowe muszę przeznaczać na realizację celów statutowych.

W przepisach dotyczących fundacji znajduje się informacja dotycząca relacji występującej pomiędzy prowadzoną działalnością statutową, a działalnością gospodarczą. Ustawodawca wskazuje że prowadzenie działalności ma służyć prowadzeniu działalności statutowej i one rzutuję na rozmiary prowadzonej działalności gospodarczej. Sąd rejestrowy decyduje o rozmiarach prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ opiniuje czy rozmiar prowadzonej działalności gospodarczej jest właściwy.

Działalność pożytku publicznego

Organizacje pozarządowe, w tym przede wszystkim fundacje i stowarzyszenia mogą prowadzić działalność pożytku publicznego

Teraz odwołam się do charakterystyki prawnej

Ustawa z 24.04.2003r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie

Ustawa z 22.01.2010r o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

Zakres przedmiotowy ustawy o działalności pożytku publicznego:

Ustawa ta określa:

  1. Zasady prowadzenia działalności pożytku publicznego przez organizacje pozarządowe

  2. Zasady uzyskiwania przez organizacje pozarządowe statusu organizacji pożytku publicznego

  3. Zasady sprawowania nadzoru nad prowadzeniem działalności pożytku publicznego

  4. Warunki wykonywania świadczeń przez wolontariuszy oraz korzystania z tych świadczeń

Działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych.

Sfera zadań publicznych obejmuje zadania w zakresie:

Wymagania jakie muszą spełnić organizacje pozarządowe, aby zostać OPP i ubiegać się o status OPP:

Organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa, która spełnia łącznie następujące wymagania:

Wykł. 4, 20.11.2013r.

Dodatkowy warunek otrzymania statusu OPP: prowadzenie działalności nieprzerwanie przez co najmniej 2 lata.

Wpisanie do KRS informacji o spełnieniu powyższych wymagań pozwala uzyskać przez organizację pozarządową status OPP

Organizacja pozarządowa traci status OPP z chwilą wykreśleniu z KRS informacji o spełnieniu powyższych wymagań

Przywileje posiadania statusu OPP:

Organizacji pożytku publicznego przysługuje zwolnienie od:

- w odniesieniu do prowadzonej przez nią działalności pożytku publicznego (nie dotyczy to działalności gospodarczej OPP)

Nadzór na działalnością OPP w zakresie prawidłowości korzystania z uprawnień sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego (Minister Pracy i polityki społecznej)

Działalność pożytku publicznego może być realizowana w postaci nieodpłatnej i odpłatnej

Nieodpłatna działalność pożytku publicznego to prowadzona przez NGOs działalność w sferze publicznej za którą organizacje te nie otrzymują wynagrodzenia

Odpłatna działalność pożytku publicznego to ta działalność w sferze zadań publicznych, za którą organizacje pozarządowe pobierają wynagrodzenie

Odpłatna działalność pożytku publicznego będzie traktowana, jako działalność gospodarcza, jeżeli zostanie spełniony jeden z dwóch poniższych warunków:

PODSTAWY PRAWNE SYSTEMU RACHUNKOWOŚCI ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH

Rozporządzenie obejmuje: fundacje i stowarzyszenia, ale także związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, organizacje dobroczynności i opieki społecznej, przedstawicielstwa przedsiębiorstw zagranicznych

Uproszczenia w systemie rachunkowości organizacji pozarządowych:

Wykł. 5, 4.12.2013r.

Realizacja nadrzędnych zasad rachunkowości w organizacjach pozarządowych

Organizacje pozarządowe powinny w sposób jasny i rzetelny odzwierciedlać swoją sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy przestrzegając nadrzędnych zasad rachunkowości określonych w ustawie o rachunkowości, takich jak:

zasada ostrożności – nakazuje wyceniać składniki aktywów w sposób realny z uwzględnieniem wszystkich pasywów. Koncentruje się także na prawidłowym określaniu przychodów i kosztów w celu pomiaru wyniku finansowego. Zgodnie z zasadą ostrożności nie należy zawyżać aktywów i przychodów, oraz nie należy zaniżać kosztów i zobowiązań. Zgodnie z tą zasadą należy tworzyć rezerwy na znane jednostce ryzyko i grożące straty

zasada ostrożności wyraża się w tym, że poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie ceny lub wytworzenie – koszty, z zachowaniem ostrożności.

W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość, uwzględnić:

Jeżeli odstępujemy od tej zasady to musimy się liczyć ze zniekształceniami w ocenie sytuacji majątkowej i finansowej organizacji

POLITYKA RACHUNKOWOŚCI

Zarząd organizacji pozarządowej jest zobowiązany do ustalenia i aktualizacji dokumentacji opisującej przyjętą politykę rachunkowości.

Przyjęte zasady (polityka rachunkowości)- rozumie się przez to wybrane i stosowane przez jednostkę odpowiednie do jej działalności rozwiązania dopuszczone przepisami ustawy o rachunkowości, w tym także określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych.

W ramach polityki rachunkowości organizacji pozarządowych należy ująć przede wszystkim:

  1. metody wyceny aktywów i pasywów (wg stałych cen ewidencyjnych lub rzeczywistych cen nabycia lub zakupu). Jeśli jednostka stosuje rzeczywiste ceny to rozchód można wyceniać wg następujących metod: LIFO, FIFO, metody cen przeciętnych (średniej ważonej) oraz metody szczegółowej identyfikacji.

  2. Określenie czy zapasy (materiały, bądź towary) odpisuje się w koszty w momencie ich zakupu (=> uproszczony system ewidencji zapasów).

  3. Ewentualne odstąpienie od przestrzegania zasady ostrożności.

  4. Określenie środków trwałych o niskiej wartości początkowej, które są umarzane i amortyzowane jednorazowo, z reguły w miesiącu wydania do używania (=> metoda uproszczona).

  5. W przypadku środków trwałych amortyzowanych stopniowo należy wskazać w planie amortyzacji metody i stawki amortyzacyjne.

  6. W jaki sposób rozlicza się nadwyżkę przychodów nad kosztami za poprzedni rok obrotowy.

  7. Określenie operacji, które mogą być dokumentowane dowodami zastępczymi.

  8. Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym zakładowy plan kont.

    1. Każda organizacja pozarządowa musi opracować zakładowy plan kont, który obejmuje: wykaz kont księgi głównej (czyli symbole cyfrowe i nazwy kont księgi głównej)

    2. Zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych i ich powiązania z kontami księgi głównej

    3. Zasady klasyfikowania (grupowania) zdarzeń gospodarczych, z uwzględnieniem ich treści ekonomicznej zgodnie z zasadą podwójnego księgowania.

Wykł. 6, 19.12.2013r.

Koszty i przychody organizacji pozarządowych

W działalności NGO wyróżnia się następujące grupy kosztów:

  1. Koszty realizacji zadań statutowych, czyli koszty związane z podstawową (statutową) działalnością organizacji. Koszty te grupowane są z uwzględnieniem rodzajów świadczeń, które dzielone są na świadczenia pieniężne i niepieniężne (rzeczowe). W przypadku realizacji świadczeń niepieniężnych należy zawrzeć w statucie organizacji informację o ich realizacji

  2. Koszty administracyjne, związane z realizacją funkcji administracji i zarządzania, koszty te należy ujmować wg następujących pozycji rodzajowych:

    1. Zużycie materiałów i energii

    2. Usługi obce

    3. Podatki i opłaty

    4. Wynagrodzenia

    5. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników

    6. Amortyzacja ŚT i WNiP

    7. Pozostałe koszty rodzajowe (m.in. koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych, koszty reprezentacji i reklamy oraz koszty ubezpieczeń majątkowych)

Koszty podstawowej działalności ujmowane są na odpowiednim koncie księgi głównej, może to być konto zespołu 4 lub 5 (konto 40 lub 50). Natomiast koszty administracyjne ujmowane są też w ramach zespołu 4 lub 5 (odpowiednio 41 lub 51)

Obie te grupy kosztów traktuje się jako koszty podstawowej działalności operacyjnej.

Do konta realizacji zadań statutowych należy prowadzić ewidencję analityczną, wg rodzaju świadczeń, czyli z podziałem na świadczenia pieniężne i niepieniężne, oraz z podziałem na realizowane zadania, czyli przeprowadzanych akcji.

W przypadku kosztów administracyjnych należy pamiętać o ich ewidencji wg pozycji rodzajowych kosztów i w tym zakresie można pozycje rodzajowe ujmować na kontach księgi głównej, bądź w ewidencji analitycznej

  1. pozostałe koszty (operacyjne) – koszty te nie są związane bezpośrednio z działalnością statutową, ani nie są związane z kosztami administracyjnymi, do kosztów tych zaliczyć można naliczone, bądź zapłacone kary, grzywny i odszkodowania, koszty związane z likwidacją bądź sprzedażą ŚT i WNiP, odpisane należności umorzone, przedawnione i nieściągalne, odpisy aktualizujące dotyczące wartości aktywów

  2. koszty finansowe – dotyczące działalności finansowej, m.in. odsetki i prowizje od zaciągniętych kredytów bankowych i pożyczek, odsetki za zwłokę z zapłacie zobowiązań, ujemne różnice kursowe, dokonane odpisy aktualizujące od udzielonych pożyczek

  3. straty nadzwyczajne – występują sporadycznie

przychody organizacji pozarządowej najczęściej dzielone są na 2 grupy:

  1. Przychody z działalności statutowej, zaliczamy do nich:

    • Składki członkowskie

    • Otrzymane donacje (bezwarunkowe darowizny związane z działalnością fundacji) z kraju i zagranicy

    • Otrzymane dotacje i subwencje związane z działalnością statutową, także dotacje z budżetu UE

    • Przychody z odpłatnej działalności pożytku publicznego, przede wszystkim z odpłatnych szkoleń, konferencji i konsultacji

    • Spadki, zapisy i darowizny na rzecz działalności statutowej

    • Odpis 1% podatku dochodowego od osób fizycznych

    • Nawiązki sądowe

    • Nadwyżka przychodów nad kosztami za poprzedni rok obrotowy

    • Ofiary ze składek publicznych

  2. Przychody z pozostałych źródeł, takie jak: przychody finansowe, pozostałe przychody operacyjne, zyski nadzwyczajne:

Do pozostałych przychodów zaliczamy:

Do przychodów finansowych zalicza się:

  1. Zyski nadzwyczajne

Ewidencja przychodów z działalności statutowej – odbywa się na odpowiednim koncie zespołu 7 (najczęściej 70), do tego konta należy prowadzić ewidencję analityczną, wg źródeł przychodów (I stopień analityki) oraz wg realizowanych zadań (II stopień analityki) => 2 stopniowy model analityki

Pozostałe przychody operacyjne ujmuje się również w ramach 7 zespołu (konto 76), osobno ujmując przychody, a osobno koszty działalności.

Przychody finansowe ewidencjonuje się w ramach konta 75 (oddzielając przychody od kosztów)

Zyski nadzwyczajne podobnie ujmuje się w zespole 7 i oddziela od strat nadzwyczajnych

Ustalanie i rozliczanie wyniku finansowego w organizacjach pozarządowych

3 poziomy (kategorie) wyniku finansowego w NGO:

  1. Wynik finansowy na działalności statutowej – otrzymuje się porównując przychody z działalności statutowej z kosztami tej działalności

  2. Wynik finansowy brutto na całokształcie działalności – uzyskuje się poprzez korektę wyniku na działalności statutowej o koszty administracyjne, pozostałe koszty i koszty finansowe, a także pozostałe przychody i przychody finansowe

  3. Wynik finansowy ogółem – jest ustalany poprzez korektę wyniku finansowego brutto o straty i zyski nadzwyczajne

Ewidencyjnie wynik finansowy ustala się porównanie przychodów z kosztami oraz strat i zysków nadzwyczajnych, ewidencjonowanych na koncie 86 (Wynik finansowy)

EWIDENCJA WYNIKU FINANSOWEGO

Op. 1: Przeksięgowanie nadwyżki przychodów nad kosztami na koniec roku obrotowego (zwiększa przychody przyszłych okresów)

Op. 2: Przeksięgowanie nadwyżki kosztów nad przychodami na koniec roku obrotowego (jako tytułu rozliczeń międzyokresowych kosztów)

Rozliczenie wyniku finansowego w organizacjach pozarządowych

W NGO wynik finansowy musi być rozliczony w kolejnym roku obrotowym. Rozliczenie tego wyniku ma miejsce po zatwierdzeniu sprawozdań finansowych przez odpowiedni organ.

Wynik finansowy za rok poprzedni można rozliczać następująco:

  1. Nadwyżkę przychodów nad kosztami zalicza się do przychodów z działalności statutowej, natomiast nadwyżkę kosztów nad przychodami zalicza się do kosztów działalności statutowej

Ewidencja rozliczenia wyniku finansowego

a) rozliczenie nadwyżki przychodów nad kosztami jako zwiększenia przychodów dział. Statutowej (Dt: 840 Rozliczenia międzyokresowe przychodów / Ct: 700 przychody z działalności statutowej)

b) rozliczenie nadwyżki kosztów nad przychodami jako zwiększenie kosztów działalności statutowej (Dt: 500 koszty realizacji zadań statutowych / Ct: rozliczenia międzyokresowe kosztów)

  1. Nadwyżkę przychodów nad kosztami rozlicza się zwiększając fundusz statutowy (podstawowy fundusz własny)

Wykł. 7, 15.01.2014r.

Sprawozdawczość organizacji pozarządowych

Na podstawie przypisów z zakresy rachunkowości organizacje pozarządowe muszą sporządzać na koniec roku obrotowego następujące sprawozdania:

Ponadto organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego i posiadające status organizacji pożytku publicznego muszą dodatkowo sporządzać sprawozdanie merytoryczne.

Bilans

Wśród WNiP mogą wystąpić koszty (nie?) zakończonych prac rozwojowych

Z reguły najistotniejszą pozycję wśród AT stanowią rzeczowe AT

W zobowiązaniach fundusz statutowy

Fundusz a aktualizacji wyceny - może być związany z aktualizacją inwestycji długoterminowych lub z urzędową aktualizacją ŚT (ale jest to raczej historyczne podejście)

Wynik finansowy netto – nie jest to zysk lub strata, tylko nadwyżka przychodów nad kosztami lub odwrotnie

Informacja dodatkowa – powinna zwierać nieobjęte bilansem oraz rachunkiem wyników informacje i wyjaśnienia, w szczególności:

Sprawozdanie merytoryczne – pojawiło się po raz pierwszy w odniesieniu do fundacji, funkcjonuje od 2002 roku na bazie rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 8.05.2001 w sprawie ramowego zakresu sprawozdania z działalności fundacji. Kolejne rozporządzenie – rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 23.03.2011 w sprawie rocznego sprawozdania merytorycznego z działalności OPP

Aktualne wzory rocznego sprawozdania merytorycznego (także uproszczonego): zawiera rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 12.02.2013r.

Jeżeli organizacja pożytku publicznego w roku obrotowym, za który sporządza sf i merytoryczne sprawozdanie osiągnęła przychów nieprzekraczający 100.000 zł, wówczas może sporządzać uproszczone sprawozdanie merytoryczne

Sprawozdanie merytoryczne obejmuje w szczególności najważniejsze informacji o działalności pożytku publicznego, w okresie sprawozdawczym. Ponadto informuje o wydatkowaniu środków pieniężnych pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. Pozwala więc ono ocenić czy OPP prawidłowo realizuje cele statutowe

Sprawozdanie merytoryczne zawiera informacje charakteryzujące podstawowe dane każdej organizacji, druga grupa informacji dotyczy przychodów, kosztów, wyników wydatkowania środków pochodzących z 1% PIT, a także wykorzystanych uprawnień w związku z posiadaniem statusu OPP. Dalsza grupa informacji dotyczy z kolei zagadnień związanych z zatrudnionymi pracownikami, ich wynagrodzeniami, itp.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wyklad 3 - finansowanie sektora organizacji pozarządowych w Polsce, Finansowanie sektora organizacji
organizacje pozarządowe wykłady
Pomoc dzieciom ulicy – doświadczenia organizacji pozarządowych
Organizacje pozarzadowe na rzecz?zpieczenstwa kraju
ORGANIZACJE POZARZĄDOWE W OBRONNOŚCI III RP MOŻLIWOŚCI I PERSPEKTYWY
Wsparcie osób niepełnosprawnych poprzez działalność organizacji pozarządowych na przykładzie?ntrum
Komunikacja społeczna i promocja organizacji pozarządowych
stowarzyszenia i organizacje pozarzadowe ppt IOVWIGP5UI6QV5UYLTYWNKODN2KCY37RNER2ODY
Organizacje pozarządowe w sektorze socjalnym
Organizacje pozarzadowe Zarzadzanie kreowanie wizerunku i wspolpraca z mediami w III sektorze orgpoz
Podręcznik procedur Funduszu dla Organizacji Pozarządowych komponenty II i III (2007)
PR w organizacjach pozarzadowych
41 Organizacje pozarzadowe i systemy ochrony praw czlowieka
Wolontariat i organizacje pozarządowe w pomocy społecznej(1)
Organizacje pozarzadowe Zarzadzanie kreowanie wizerunku i wspolpraca z mediami w III sektorze orgpoz

więcej podobnych podstron