PRAWO GOSPODARCZE 30.10.2012 r.

13 listopada – brak wykładu.

Prokura cd

Rodzaje: art. 109 KC normuje 2 rodzaje prokury: jednoosobowa (udzielona jednej osobie) bądź kilku osobom łącznie (tzw. łączna). Rodzaj zależy od tego ilu osobom jest udzielona. Udzielenie prokury jednoosobowej daje niezmiernie szeroki zakres mocowania prokurentowi. Można dokonywać czynności sądowych i pozasądowych etc. Wykonują swoje funkcje odpłatnie – albo umowa o pracę albo umowa menadżerska. Prokura łączna całkowita (klasyczna – umocowanie do współdziałania z dowolnym innym prokurentem), grupowa (np. 4 osobom i wskazuje się która może działać z którą), połowiczna (dwóm osobom – jeden musi współdziałać z drugim etc.). art. 109 (4) par. 2 reprezentacja bierna mocodawcy, bez względu na rodzaj prokury, jest zawsze jednoosobowa (czyli składanie np. oferty spółce, która ma 2 prokurentów. Wystarczy więc do jednego złożyć).

Pierwszy pogląd: Skutki prawne, które wynikają z działania tylko jednej z osób – klasyczny przykład umowy kulejącej. Drugi z prokurentów musi umowę potwierdzić (umowa jest zawarta, ale nie jest ważna ani nieważna) i dopiero potem będzie ona ważna (jeśli jest dwóch). Drugi pogląd: jeśli jedna osoba dokonuje czynności to jest to czynność tylko in statu nascendi (umowy w ogóle nie ma) i jeśli druga osoba tego nie potwierdzi to ona nie zostaje skutecznie zawarta. Sąd Najwyższy opowiada się za analogią z art. 103, czyli ta pierwsza interpretacja. Polskie prawo nie wymaga by osoby uprawnione do działania, np. ci dwaj prokurenci, działali wspólnie.

W obecnym stanie prawnym nie ma rejestru oddziałów – jeśli spółka ma jakiś oddział w Toruniu to w sądzie w Bydgoszczy nie będzie zarejestrowany; nie ma odrębnego rejestru oddziałów.

Prokurent oddziałowy może wykonywać działania tylko w zakresie spraw wpisanych do rejestru. Teoretycznie jest to jedyny przykład skutecznego ograniczenia prokury wobec osób trzecich – jedyny szczególny przepis ograniczający prokurę w tym wypadku.

Nieoddziałowy prokurent – działania związane z jakąkolwiek działalnością gospodarczą. W istocie są 3 rodzaje prokury – jednoosobowa, łączna i oddziałowa (zakres działania ogranicza się do czynności wpisanych do rejestru mocodawcy).

Prokura nie może być przeniesiona. Prokurent może ustanowić pełnomocnika do jakichś czynności. Nie może przenieść swojej prokury na kogoś nawet gdyby mocodawca go do tego upoważnił.

Prokurent nie może udzielić pełnomocnictwa ogólnego, tylko do konkretnej czynności, bądź do określonego rodzaju (np. zawieranie umów najmu, umów o pracę).

Reprezentacja mieszana – umocowanie wspólnika wynika z ustawy, a prokurenta z pełnomocnictwa. Jest to prokura łączna mieszana. Art. 205 par. 1 i 337 par. 1 kodeksu spółek. Prokurent sam aktywnie nie może działać, musi współdziałać z jakimś wspólnikiem etc.

Kiedy prokura wygasa – art. 109 (7), może być odwołana w każdym czasie (inaczej niż w przypadku zwykłego pełnomocnictwa), wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, wraz ze śmiercią prokurenta (daleko idące pełnomocnictwo; nie udziela się jej osobie przypadkowej stąd też nie da się ustalić, że spadkobiercy będą zdolni prowadzić czynności prokurenta), w wyniku zrzeczenia się prokury, otwarcia likwidacji, przekształcenia przedsiębiorcy, ogłoszenia upadłości przedsiębiorstwa (może to powodować szkody i dochodzenia przez mocodawcę odszkodowania). (dotyczy osób fizycznych) Śmierć przedsiębiorcy bądź utracenie przez nią zdolności do czynności prawnych nie likwiduje prokury.

Nie da się wykreślić spółki kapitałowej („zwija” się przedsiębiorstwo, a przecież prokurent ma wykonywać czynności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej) z rejestru bez przeprowadzenia likwidacji i stąd prokura wtedy wygasa. Odwołanie prokury nie pociąga w żaden sposób innych pełnomocnictw. Wszystkie czynności, które dokonał prokurent w czasie swojej pracy są zachowane.

Dwa rodzaje upadłości dziś: likwidacyjna (nie ma sensu udzielania prokury) i układowa (też nie ma sensu, bo na każde działanie prokurent potrzebowałby zgody sądowej/ nadzorcy sądowego). Z chwilą upadłości wygasają wszystkie pełnomocnictwa. Spółka z o.o. -> SA to nadal ma taką samą formę prawną.

Prokura – udzielenie i wygaśnięcie powinno być zgłoszone do rejestru przedsiębiorców, ale następuje z chwilą zajścia zdarzenia. Powinien być określony rodzaj oraz zakres wykonywania. Wpisy do rejestru mają tylko charakter deklaratywny. Konstytutywny (prawotworzący) wpis musi wynikać expressis verbis z ustawy. Np. zmiana statutu spółki nie zajdzie bez wpisu do rejestru, stąd wpis konstytutywny.

Odwołanie prokurenta prowadzi do wygaśnięcia prokury. Ustawa o KRS art. 22 po udzieleniu prokury mocodawca ma 7 dni i przy odwołaniu to samo. Imię i nazwisko, PESEL, rodzaj prokury i jeśli jest łączna to sposób jej wykonywania (z innym prokurentem, bądź jeśli grupowa to z jaką osobą).

Czy prokurentem może być członek zarządu spółki kapitałowej? Sąd Najwyższy ostatecznie orzekł, że można. Art. 108 par. 1 KC mówi, że jest zakaz dokonywania czynności prawnych z samym sobą. Wyjątek: czynność prawna, która nie może wyrządzić szkody zarządzającemu. Art. 109 (9) prokurent składa własnoręczny podpis zgodnie ze wzorem znajdującym się w aktach, chyba, że z treści wynika, że działa jako prokurent (to jeśli podpisuje jakąś umowę i nie wynika z niej, że działa jako prokurent).

Pojęcie przedsiębiorcy na gruncie KC

Art. 43 i 109 przedawnienie roszczeń ogólnie lat 10, ale w przypadku działalności gospodarczej 3. W stosunku do innej osoby, która jest bądź nie jest przedsiębiorcą, ale związane musi być (roszczenie) z działalnością gospodarczą (nie ma jasności, sąd ustala). Jak jest zarzut przedawnienia to sąd każdorazowo ma dylemat. Art. 118 – czy roszczenie związane jest z działalnością wierzyciela? – artykuł ten abstrahuje od tego, kto jest dłużnikiem.

Art. 498 kodeksu handlowego – domniemanie, że każda czynność handlowa kupca jest związana z prowadzoną przez niego działalnością.

Przedsiębiorcą jest ten, kto we własnym imieniu prowadzi działalność gospodarczą jako działalność zawodową (def. w KC).

Roszczenia spółki akcyjnej przeciwko swoim akcjonariuszom (spółka prowadzi swoją działalność wobec osób trzecich, a nie swoich akcjonariuszy).