PRAWO GOSPODARCZE 23.10.2012 WYKŁAD

cd przepisów prawa firmowego.

Art. 109, nie zbywa się firmy (art. 43). W skład przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym wchodzi nie firma a nazwa przedsiębiorstwa (art. 55). Nie rozwiązało to problemu. Często nazwy przedsiębiorstwa są tworzone od firmy. Renoma zwykle związana jest z firmą z jaką przedsiębiorca prowadzi działalność. Paragraf 2 art. 43 łagodzi to: przedsiębiorca może upoważnić drugiego przedsiębiorcę do korzystania z jego firmy, jeśli nie wprowadza to w błąd. Np. umowy franchisingowe, licencje zezwalające na korzystanie z czyjejś firmy.

Ochrona firmy, uregulowana w kodeksie cywilnym. Podobna do art. 24, ochrona dóbr osobistych. Domniemanie bezprawności działania tego, kto narusza cudze prawo do firmy. Podobnie wygląda to z przedsiębiorcą, którego prawo do firmy zostało zagrożone. Może zażądać usunięcia skutków, pisemnego oświadczenia, naprawienia szkody lub wydania korzyści uzyskanych przez osobę, która dopuściła się tego naruszenia etc. Odpada zapłaty na wskazany cel społeczny, zadośćuczynienia finansowego. Roszczenia w art. 18 dot. poszkodowanego. Czyli, daleko idąca ochrona firmy.

„Prowadzenie działalności pod firmą”

Prokura

Szczególny rodzaj pełnomocnictwa. Pierwotnie uregulowana w kodeksie handlowym. Funkcjonowała do września 2003, kiedy weszła nowelizacja kodeksu cywilnego. Art. 109(1)-109(9). Przepisy rozdziału 3 i 6 kodeksu cywilnego. Ustawodawca nakazuje posługiwanie się firmom wszystkim przedsiębiorcom, nawet „najmniejszym”. Notariusz też jest przedsiębiorcą, więc działa pod firmą. Przyszłe rozwiązania: drobni przedsiębiorcy w ogóle nie będą mieli firmy. Dziś: i więksi i mniejsi. Ustawodawca przygotował takie rozwiązanie, według którego każdy przedsiębiorca mógł udzielić prokurę. Przepis adresowany wyłącznie do osób fizycznych – jeśli nastąpi śmierć, bądź utracą zdolność do czynności prawnych to prokura nie wygasa.

Jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającemu pod rejestr przedsiębiorców (prowadzony przez sąd). Art. 14 ust. 2 ustawy i art. 36 ustawy o KRS – wskazują, że wpisowi do rejestru podlegają osoby fizyczne (centralna ewidencja informacji). Tzn. że nie mogą udzielić prokury.

Udzielenie i wygaśnięcie wpisywane jest w rejestrze przedsiębiorców, a osoby fizyczne nie są, więc nie mogą udzielić prokury. W rejestrze sądowym wpisuje się jedynie dane pełnomocnika. Przepis art. 109 (7) par. 7 jest przepisem pustym, co jest sprzeczne z zasadą racjonalnego prawodawstwa. NIE MOŻE UDZIELIĆ JEJ OSOBA FIZYCZNA JAK I SPÓŁKA CYWILNA (nawet tworzona przez spółki akcyjne).

Art. 109 (3) (?) expressis verbis, prokura jest pełnomocnictwem. Różni się w sposób istotny od zwykłego pełnomocnictwa.

Kto może udzielić prokury? Ten kto jest wpisany/ kto ma obowiązek wpisania się do rejestru przedsiębiorców. 1 warunek: podmiot prawa o statusie przedsiębiorcy i 2: wpisany do rejestru (art. 36 ustawy o krajowym rejestrze sądowym). Np. nie mogą fundacje nie prowadzące dział. gosp., uniwersytety, skarb państwa etc. W praktyce prokury udzielają spółki, kapitałowe i osobowe, ew. towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.

Różnice z pełnomocnictwem. Kto może być, kto może udzielać, zakres udzielania prokury etc.

Prokurentem może być tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych i która nie jest ubezwłasnowolniona. Lege non distribuende (?). Pełnomocnictwo zwykłe ogólne – forma pisemna pod rygorem nieważności. Do takiej czynności, która wymaga formy szczególnej – pełnomocnictwo w takiej samej formie, czyli w szczególnej. Art. 109 (2) par. 1 prokury udziela się zawsze pisemnie pod rygorem nieważności; nie stosuje się art. 99 par. 1, czyli jeśli czynność prawna wymaga formy szczególnej to prokurent może jej dokonać mimo, że jego pełnomocnictwo zostało udzielone w formie zwykłej, pisemnej, jakkolwiek pod rygorem nieważności. Udzielenie prokury powinno nastąpić poprzez dokonanie czynności jednostronnej, upoważniającej i powinno być złożone prokurentowi. Nie ma wymogu by prokurent przyjmował prokurę (ale musi być aprobata; czynność jednostronna jest). Najczęściej w sposób dorozumiany – np. złożenie wzoru podpisu w rejestrze. Odmowa przyjęcia prokury – stosunek wynikający z udzielenia prokury wygasa. Prokurenta z reprezentowaną osobą łączy jednostronna czynność prawna, stosunek pełnomocnictwa (prokury) lub umowa o pracę (lub inna które łączy prokurenta i pracodawcę).

Pełnomocnictwo nazywane jest przedstawicielstwem umownym w przeciwieństwie do pełnomocnictwa ustawowego. Pełnomocnictwo to tylko czynność umowna. Może, ale nie musi. Jeśli chce by ktoś coś zrobił dla niego to musi zawrzeć z nim umowę – najczęściej umowa o pracę/ menadżerska. I wtedy prokurent jest zobowiązany do wykonania czegoś pod rygorem czynności prawnych. Przyszłe rozwiązania przygotowywane są by prokurentem mogła być osoba prawna.

Najistotniejsze – zakres umocowania prokury (najszerszy, określony ustawowo i nie można go ograniczyć, ale skuteczny tylko w stosunkach z osobami trzecimi). Po pierwsze jest to najszerszy zakres mocowania art. 109 (1) par. 1 (iuris cogens) czynności sądowe i pozasądowe jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa i (1) par. 2 ograniczenie prokury na zewnątrz jest nieskuteczne; działa tylko wewnątrz, np. SA daje prokurę Kowalskiemu, ale może dokonać czynności prawnych, której skutki majątkowe nie przekraczają 100 tys. Jeśli SA zda sobie sprawę, że Kowalski wykracza poza warunki prokury to nie ma to znaczenia wobec osób trzecich, ale naraża się na to, że narusza zakres umocowania. Jeśli wiąże go z pracodawcą umowa to będzie odpowiadał za szkodę poniesioną przez pracodawcę, gdyby dokonał czynności, która wykracza poza zakres umocowania.

Zakres zobowiązania prokurenta obejmuje czynności sądowe i pozasądowe (nieuściślone, zależy od interpretacji/ prawne sensu stricto i inne, w tym pozasądowe). Asumpt do twierdzenia, że pełnomocnictwo daje umocowanie nie tylko do dokonania czynności prawnych, w ścisłym tego słowa znaczeniu (np. uznanie roszczenia). Dziś, przedmiotem pełnomocnictwa może być umocowanie do czynności prawnych jak i faktycznych (np. pełnomocnictwo pocztowe (?), udzielane komuś do brania udział w negocjacjach bez wyrażania woli).

Mocodawca nie musi prowadzić działalności w formie przedsiębiorstwa, byle by to była działalność gospodarcza. Ma prawo dokonać wszelkie czynności związane z działalnością gospodarczą.

109 (3) – krytyka, gdyż w istocie np. spółka deweloperska musiałaby ciągle udzielać pełnomocnictwa i 109 (6). Ustawodawca wyłącza z zakresu pewne czynności prawne, które mogłyby prowadzić do zaprzestania działalności przez przedsiębiorcę. Do tych czynności wymagane jest pełnomocnictwo do poszczególnych czynności. Np. zbycie przedsiębiorstwa lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa (czasowe wykorzystanie przez inną osobę) lub też ustalenie na przedsiębiorstwie ograniczonego prawa użytkowego (lub zbywać czy obciążać nieruchomości). W rachubę wchodzi każda umowa, np. darowizna, zbycie, zamiana. Przepis nie mówi co z użytkowaniem wieczystym i z ułamkową częścią przedsiębiorstwa. Aby je dokonać musi mieć oddzielne pełnomocnictwo od mocodawcy. Czynności te są wyłączone z działania prokury, gdyż w istocie zmierzają do tego by mocodawca zaprzestał działalności gospodarczej.

Prokurent nie może udzielić innej osobie prokury, nawet gdyby został do tego upoważniony. Prokura nie może być przeniesiona. Nie jest jasne czy prokurent może udzielić pełnomocnictwa ogólnego.