PRAWO GOSPODARCZE 20.11.2012 r.
Spółka cywilna cd. Wspólność majątkowa spółki. Nie ma możliwości sprzedaży ogółu praw i obowiązków wspólnika. Ale w praktyce, jeżeli wspólnik wystąpi to może zawrzeć umowę sprzedaży, wypowiedzieć swój udział w spółce a w jego miejsce w tę spółkę wchodzi inna osoba. (dwutarg).
Nabycie, zbycie działalności wymaga aktu notarialnego. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki – art. 864 – lakonicznie – „odpowiedzialność solidarna” – majątek osobisty za zobowiązania spółki – dwóch wspólników A i B, dług, wierzyciel może się domagać albo od obu albo do jednego i drugiego. Jak jeden spłaci, to drugi już nie musi. Wspólnicy odpowiadają także majątkiem tej spółki. Art. 778 kodeksu postępowania cywilnego – wierzyciel może prowadzić egzekucję jeżeli ma tytuł egzekucyjny (prawomocny wyrok sądowy) wobec spółki/ przeciwko wszystkim – wynika z tego to, że majątek jest chroniony. Zobowiązanie musi dotyczyć wszystkich, a nie jednego ze wspólników. Jeżeli np. wspólnik A zaciągnie dług to wierzyciel może dochodzić zwrotu tylko z majątku osobistego wspólnika A. Musi mieć wyrok sądowy przeciwko spółce by dobrać się do majątku spółki. Potem decyduje czy bierze z majątku spółki czy z majątku wspólnika. Art. 115, ordynacji podatkowej.
Wystąpienie ze spółki – nadal odpowiada za zobowiązania zaciągnięte, gdy był wspólnikiem (jeżeli źródło zobowiązania powstało wtedy, gdy osoba A była wspólnikiem). Za zobowiązania zaciągnięte po jego wystąpieniu w ogóle nie odpowiada. Może złożyć zaświadczenie o kumulatywnej odpowiedzialności za zobowiązania.
Art. 865 i 866. Stosunki wewnętrzne i zewnętrzne. Spółka w relacjach z osobami trzecimi – „reprezentacja spółki” bądź „zarząd zewnętrzny”. Stosunki wewnętrzne – „zarząd wewnętrzny” i „prowadzenie spraw spółki”. Forum externo i forum interno. Każdy wspólnik jest uprawiony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. W spółce kapitałowej robi to zarząd, a tutaj zobowiązany jest każdy wspólnik. Jeśli tego obowiązku nie wykonuje to można domagać się od niego odszkodowania za to, że tego nie robił, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej – przepisy te są dyspozytywne, czyli mogą być zmieniony przez wspólników. Można też, w teorii, odstąpić (wspólnicy) od tego obowiązku i zatrudnić menadżera. Sprawy codzienne – zakup towaru itp. Wszelkie decyzje przekraczające zakres czynności zwykłych – wymagają jednomyślności, jednomyślnej uchwały. Jakie są to sprawy? Od tego zależy czym spółka się zajmuje. Można wykonać czynność nagłą, która mogłaby przyczynić się do strat w spółce bez poprzedniej uchwały. Praktycznie wszystko to można zmodyfikować – np. większość a nie jednomyślność w uchwałach, nikt nie decyduje o sprawach spółki tylko menadżer, decyduje tylko jeden itp. Nie ma reguł by np. posiedzenia były protokołowane, a decyzje dokumentowane, ale wspólnicy raczej powinni dokumentować decyzje. Kodeks w tej kwestii milczy.
Reprezentacja – dokonywanie czynności prawnych (zawieranie/wypowiadanie umów np.) i czynności sądowe (powództwa np.) i kontakty z osobami trzecimy (Urząd Skarbowy, Izba Celna itd.). Art. 866 kodeksu cywilnego – przepis dyspozytywny – jeśli nie ma uchwały/ umowy to każdy wspólnik zobowiązany jest do reprezentowania spółki (umocowanie – zakres do działania w innym imieniu). W tym przypadku chodzi o działanie w imieniu swoim własnym i pozostałych wspólników. Jak jeden zawiera umowę to stroną umowy są też pozostali wspólnicy. Wąskie ujęcie reprezentacji. Zwykłe czynności – każdy wspólnik samodzielnie. Jeżeli jeden robi czynności zwykłe to może też, według artykułu, zawierać umowy. Jeżeli jeden ze wspólników sprzeciwiłby się takiemu czemuś to on już nie może tego robić. Sfera reprezentacji – jeżeli np. zdecydują się wziąć kredyt w banku, jednomyślnie, to obaj muszą razem reprezentować, czyli podpisać umowę kredytu. ALE to wszystko jest dyspozytywne. Można to dowolnie regulować. Np. wymóg reprezentacji łącznej.
Najlepiej jeżeli podpisuje się z jednym ze wspólników to poprosić by wszyscy podpisali tę umowę, bo może okazać się, że inaczej będzie ona niepełna lub nieważna. Dobrze też dać komuś obeznanemu przeczytać tę umowę.
Kwestia zysków i strat uregulowana jest w artykule 867. Każdy uprawniony jest do udziału w zyskach i stratach. Dzieli się na tyle wspólników ile jest. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej to każdy ma udział w zyskach i stratach proporcjonalnie równy; w tym samym procencie. Zyski będą wtedy gdy aktywa spółki przekroczą pasywa, koszty działalności i zobowiązania spółki. Wkłady do spółki nie muszą być wpisywane jako pasywa. Rzadko która spółka cywilna prowadzi księgi rachunkowe (z powodu np. małych obrotów). ALE wszystko to można zmienić. Przepis imperatywny – gdyby umowa spółki stanowiła inaczej to jest nieważny. Można wyłączyć wspólnika z udziału w stratach, ale nie z udziału w zyskach.
Uchwała wspólników co do tego jak będzie dzielony zysk.
Kiedy wspólnik przestaje być wspólnikiem a spółka zostaje spółką. 1 – w wyniku śmierci, 2 – w razie wypowiedzenia udziału, 3 – wystąpienie ze spółki, 4 – wypowiedzenie jego udziału przez wierzyciela. Nie może istnieć spółka cywilna jednoosobowa. Jeżeli spółka zawarta jest na czas określony to wspólnik nie może wypowiedzieć swojego udziału w niej. Z ważnych powodów wspólnik może wystąpić ze spółki natychmiast, nawet jak jest zawarta na czas określony. Ważny powód – po stronie wspólnika bądź po stronie pozostałych wspólników. Oświadczenie woli dla wspólników – występuje natychmiastowo ze spółki (nie ma okresu wypowiedzenia). Wypowiedzenie normalne – 3 miesiące (jeżeli jest zawarta spółka na czas oznaczony). Śmierć – w miejsce wspólnika nie wchodzą spadkobiercy, to nie jest dziedziczne. Wspólnik z chwilą śmierci przestaje być wspólnikiem, a spółka rozlicza się z jego spadkobiercami. ALE można to zmienić w umowie – problematyczne jeśli spadkobierców jest wiele. Wszyscy wtedy wchodzą, ale liczą się jako jeden wspólnik. W tych 4 przypadkach spółka pozostaje spółką, a wspólnik przestaje być wspólnikiem.
Wkład do spółki jest zwracany. Kwota, która odpowiada wartości w chwili wniesienia jej do spółki. Odlicza się wyliczony wkład pozostałych wspólników i z tego, co pozostało zwraca się tyle, w jakim procencie wspólnik uczestniczył w działalności spółki. Straty podobnie. Problematyczne sprawy w sądzie.
Spółka ulega rozwiązania wraz z dniem ogłoszenia upadłości jednego ze wspólników.
Kiedy spółka ulega rozwiązaniu? 1 – określona w umowie spółki przyczyna, dowolna; najczęściej: zawarcie spółki na określony czas, art. 873 – przedłużenie milczące na czas nieokreślony (dorozumienie) 2 – nieokreślona w kodeksie spółek, ale jest oczywista, czyli gdy w spółce pozostaje jeden wspólnik. 3 – kiedy wspólnicy podejmują uchwałę o osiągnięciu celu i go osiągnie bądź też okaże się, że cel jest niemożliwy do osiągnięcia, choć prawo tego nie precyzuje. Gdyby spółka nie osiągała zysków, a wspólnicy nie reprezentowali jej spraw są ważnymi powodami do rozwiązania spółki – jednomyślna uchwała o rozwiązaniu z odwołaniem do umowy. Spółka przestaje istnieć też gdy ogłosi się upadłość jednego ze wspólników.
Majątek łączny staje się majątkiem ułamkowym – najpierw trzeba spłacić wierzycieli, jeśli majątek spółki nie wystarcza to trzeba wykorzystać majątek osobisty. To co zostaje dzielone zostaje na wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach. W 33 roku było 50 artykułów, dziś jest 15 – lakoniczne. Ustawodawca nie wymusza na spółkach dużych by przekształcały się na spółki jawne. Wierzyciele nie widzą umów spółek – ryzyko. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest niezmiernie surowa. W spółkach osobowych jest to znacznie korzystniejsze. Tu: odpowiada i majątkiem spółki i własny, a wierzyciel może sobie jeszcze wybrać z czego ureguluje dług.