PRAWO GOSPODARCZE 06.11.2012 r.
Rolnik, rzemieślnik – też przedsiębiorcy, ale prawo tutaj jest niejasne. Jeżeli sprzedaż następuje między osobami prowadzącymi dział. gosp. to muszą dochować dwóch czynników by nie stracić rękojmi. Stąd, akty staranności muszą być dochowane.
Koniec: ogólny zarys prawa dot. działalności gospodarczej, zawodowej, firmy, prokury, pojęcia przedsiębiorcy.
Spółka cywilna
Umowa spółki cywilnej. Tytuł 31 jakiś. Do dziś spółki cywilne przekształciły się na jawne bądź inne handlowe. Ustawodawca najpierw eliminował wszystkie spółki cywilne, a potem doszedł do wniosku, że w sumie spółki cywilne (nawet prowadzące dużą działalność gospodarczą) mogą istnieć. Niekonsekwencja: co z tymi spółkami, które się już przekształciły etc.? Z punktu widzenia ustawodawcy prowadzenie dział. gosp. w ramach spółki cywilnej może być ryzykowne. Stan prawny na dziś: może spółka prowadzić dział. gosp. średnią lub dużą z wpływami 1 200 tys. Euro i nie musi się przekształcać. Majątek spółki należy do wspólników (wspólność łączna – nie jest to majątek spółki tylko wspólników). Gdyby spółka cywilna podejmowała działalność gospodarczą to zgodnie z art. 4 ust. 2 Ustawy o swobodzie dział. gosp. przedsiębiorcą (osoba fizyczna, osoba prawna, niepełna osoba prawna) nie jest spółka tylko wspólnicy spółki cywilnej w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej (zbędny przepis, bo spółka nie może być przedsiębiorcą). Odpowiedzialność za zobowiązania spółki, majątek itp. zależy od wspólników.
Spółka cywilna traktowana jest jako zupełna spółka zewnętrzna przez kodeks cywilny. Wspólnicy występują nie tylko w swoim imieniu, ale i imieniu innych wspólników. Są też spółki wewnętrzne (kiedyś były nimi spółki ciche). Spółka wewnętrzna – jeśli ktoś prowadzi działalność, a druga osoba wnosi jakiś wkład do tej działalności i uczestniczy w zyskach. Umowy spółki wewnętrznej – umowy pod inwestycję wspólną – np. kilku właścicieli domków jednorodzinnych chce sobie poprowadzić gaz. Za spółki o charakterze wewnętrznym często traktuje się porozumienia między bankami odnośnie czegoś tam.
Sąd Najwyższy: nie można prowadzić spółek z umowami np. cichymi i wewnętrznymi. Są to spółki nienazwane.
Problem spółki dorazowej, jednorazowej, okazjonalnej – częste umowy. Spółka do rozwiązania jednego problemu. Umowy spółki cywilnej tzw. dorazowe, okazjonalne – np. ktoś załatwia transport, ktoś kontakt z klientem z Holandii, ktoś kupuje te samochody i potem razem sprzedają je z zyskiem w Polsce.
Wspólny cel – afectio societatis, który musi mieć każda spółka cywilna. Cel gospodarczy – szersze pojęcie. Działalność gospodarcza – cel zarobkowy, nigdy działalność okazjonalna, nigdy działalność, która nie tworzy jakiegoś zorganizowania. Spółka cywilna – tylko cel gospodarczy, nie wymaga zorganizowania i nie wymaga trwałości. Czasem zawiązuje się spółki „bezwkładowe” – spółka np. zaciąga pożyczki po wspólnikach lub w banku. Działanie w sposób oznaczony inny niż poprzez wniesienie wkładu.
Ewidencja gospodarcza – działalność jest wpisana i napisane jest, że jest prowadzona w ramach spółki cywilnej – to jest tylko wzmianka.
Spółka cywilna małżonków? Jeżeli nie mają umowy wyłączającej wspólność majątkową małżeńską. Ich majątek jest wtedy elementem wspólności małżeńskiej. Nie ma przeszkód na gruncie prawa by istniała spółka cywilna małżonków. Małżonkowie prowadzący wspólną działalność gospodarczą – tylko musi być to spółka cywilna, dla wierzyciela jest to korzystne, bo odpowiadają i majątkiem osobistym i wspólnym.
NIP i REGON otrzymuje spółka, a nie poszczególni wspólnicy, na gruncie prawa publicznego spółka traktowana jest jako podmiot publiczno-prawny. Spółka cywilna może być tylko 2-osobowa i nie ma zdolności prawnej. Jest to umowa, nazwana w kodeksie cywilnym i nie można ani jej pierwotnie zawiązać jako jednoosobowej ani nie może być to wtórne zawiązanie. Jak zostaje jeden wspólnik to spółka jest rozwiązana. Przepisy wymagają założenia pisemnego, ale nie pod rygorem nieważności. ad probatiore. Po to tylko by był jakiś „ślad”. Art. 73 par. 3. Zmiana bądź uzupełnienie umowy wymaga takiej samej formy jak napisał ustawodawca, czyli zwykła forma pisemna ponownie.
Rozwiązanie spółki cywilnej art. 77 par. 2 jeżeli została zawarta w formie pisemnej to rozwiązanie bądź wystąpienie także w zwykłej formie pisemnej. Generalnie do spółki wnosi się wkłady art. 861. Niezmiernie szerokie pojęcie wkładu. Najczęściej wkładem do spółki jest wykonywanie wolnego zawodu w ramach tej spółki. Najczęściej te wkłady będą przyjmowały postać wynagrodzeń za świadczenia uiszczane w ramach tej spółki. Nie ma daleko idących obostrzeń co do wkładów finansowych. Nie tak jak w spółce kapitałowej.
Art. 861 par. 2 – wkłady z wyników mają jednakową wartość. Mogą być przeniesione na spółkę, na rzecz pozostałych wspólników, a rzeczowe tylko do używania (np. samochód). Problem stanowią nieruchomości – to wymaga wprowadzenia do księgi wieczystej. Umowa przeniesienia nieruchomości – w formie aktu notarialnego.
Art. 863 kodeksu cywilnego – podst. znaczenie. Majątek spółki jest majątkiem wspólnym wspólników i nie chodzi tu o wspólność ułamkową, a wspólność łączną. Nikt nie ma określonej części ułamkowej – ger. „wspólność do niepodzielnej ręki”. Wierzyciel nie może zażądać zaspokojenia jego udziału z wspólnego majątku. „Każdy ma idealną część majątku spółki”. Nie może domagać się podziału majątku w czasie trwania spółki. Majątek spółki cywilnej – tylko i wyłącznie aktywa. Pasywa obciążają ten majątek.
Za zobowiązania wspólnicy odpowiadają majątkiem wspólnym i własnym (osobistym). Art. 778 kodeks postępowania cywilnego. Co do zasady wierzyciel osobisty wspólnika nie ma możliwości dotarcia do majątku wspólników – musi mieć tytuł egzekucyjny – np. wyrok sądu. Ustawodawca chroni majątek wspólny przed wierzycielami osobistymi. Wierzyciel może egzekwować z majątku osobistego wspólnika. Art. 864 – za zobowiązania spółki odpowiadają i swoim osobistym i spółki – nie ma ona odrębnej podmiotowości stąd odpowiedzialność „podwójna”, solidarna. To akurat jest korzystne dla wierzyciela.
Zawsze powstaje problem zobowiązań o charakterze ciągłym. Np. spółka cywilna najmuje lokal użytkowy, a potem nie płaci za jego czynsz, a potem jeden ze wspólników odchodzi. Tak czy tak, za to zobowiązanie, mimo, że nie jest wspólnikiem, ta osoba także odpowiada. Nadal odpowiada za zdarzenia z okresu, w którym był wspólnikiem. Za inne zobowiązania, które były zaciągnięte w czasie gdy już nie był wspólnikiem, już nie odpowiada.