„Bałkany Wyobrażone”

Bałkany a Europa, Grecja i Bałkany, Orientalizm.

Autorka Maria Tudorowa – historyczka i filozofka zajmuje się Bułgarią i Bałkanami. Bada kulturę przez pryzmat swojej kultury i jest ślinie związana z Bałkanami.

Autorka uznaje że Bałkany należą do Europy i są jej częścią jednak mają swoje różnice kulturowe i podkreśla ich odrębność.

ORIENTALIZM

Wiek 18 przynosi podział na zachód i wschód.

1. Orientalizm (z łac. orientalis – "wschodni") – szczególnie utrwalona w kulturze Zachodu forma egzotyzmu polegająca na uzewnętrznieniu i akcentowaniu w tworach kultury fascynacji kulturami Wschodu, zwłaszcza hinduską, japońską, arabską, perską, chińską. (definicja z Wikipedii –stworzona przez Europejczyka, nie uwikłanego w zainteresowania orientem)

Dla Europejczyka człowiek Orientu jawi się jako istota bierna, irracjonalna i zarazem przedmiot szczególnego zainteresowania człowieka Zachodu

1. Orientalizm – rozważanie inności, orientalizm to zachodni sposób dominowania, restrukturyzowania i posiadania władzy nad Orientem. – Said.

Edward Sait - teoretyk literatury i krytyk kultury, Amerykanin pochodzenia palestyńskiego.

Foucault, Eurypides i Dante wrzuceni na jednego worka. Zachód przenika się ze wschodem.

Narzucenie tożsamości wobec innej tożsamości – mieszkańcy zachodu klasyfikują orient w kategoriach zachodu.

Zachód i orient – światy przeciwstawne nie dają się pogodzić, Bałkany most, skrzyżowanie. (most między wschodem i zachodem)

Wiele krytyków i wyznawców orientalizmu było pod wpływem imperializmu i próbowali wykorzystywać go do celów ekonomicznych.

1. Orient w dobie romantyzmu kojarzony z bogactwem, lubieżność kobieta – artysta orientalista. Obraz społeczeństwa, które jest niechrześcijańskie które podziela inne wartości społeczne. (Egzotyka) Dlatego budził kontrowersje wśród chrześcijańskiej Europy.

Istnienie trwała rzeczywistość orientalna –Europejczyk patrzy na orientalizm z góry. Traktuje Bałkany jak coś gorszego.

1. Orientalizm wg Bałkanów stosunki – to Bałkanów z zachodem.

Saidowi zarzucano przede wszystkim, i słusznie, brak usytuowania dyskursu w kontekście społeczno-ekonomicznym, skupienie się na tekstualności, podejście idealistyczne. Uważano, że w sowich dziełach pragnął pokazać swoją erudycyjność i zainteresowanie literaturą europejską.

EUROPA A BAŁKANY

1. Bałkany „inne Europy” Bałkany nie chcą przyjąć norm obowiązującym w cywilizowanym świecie według Europejczyków. Nazwa Bałkany odniesienie polityczne, podkreślenie całości geograficznie kulturowej, barbarzyństwo.

2. Wiek 20 Bałkany rozumiany negatywnie. Bałkanizacja powrót do rzeczywistości plemiennej zacofanie, rozdrabnianie na mniejsze, rozdrabianie jednostek politycznych. W połowie cywilizowany, w połowie kolonializowany kraj. Bałkany jako coś przejściowego.

Wojny bałkańskie

Konflikt bałkański. Mają Charakter:

1. defensywny jest to wojna o niepodległość

2. charakter najezdczy czyli zdobywanie nowych ziem i bogactw

Jak powinna zachować się Europa wobec Bałkanów?

Nie wykorzystywanie Bałkanów ze względu na korzyści finansowe.

Jako cywilizowane państwo dawać dobry przykład do naśladowania.

Pomagać w zawieraniu paktów i dążyć do zjednoczenia się z Europą, zatarcia granic i stereotypów.

Ludobójstwo?

[Ameryka łatwo przypisuje Bałkanom ludobójstwo – ludobójstwo w Bośni 25o tyś Ameryka 3 miliony Wietnamczyków.]

Bałkany – pamięta się o tym co było niedawno i uznaje się to za wielkie ludobójstwa i naruszenie praw ludzkich obowiązujących w świecie cywilizowanym natomiast w Europie niedawne zjawisko Holocaust - w którym problemem są kwestie religijne, przez które giną niewinni ludzie. Konflikt religii który narodził się przed tysiącami lat.

Mieszkańcy Bałkanów nie czują się gorsi niż Europejczycy – mają świadomość niezależności wobec Europy.

Niektórzy ludzie wyjeżdżają na Bałkany po to by odciąć się od Europy, szukają czegoś pierwotnego. Chcą odetchnąć od europejskiego życia, szukają inspiracji, powrotu do natury.

Grecja

Grek jedzie do Europy – Francja Włoch, Niemcy (Hiszpania Portugalia nie jest uznawana jako Europa w rozumieniu Greckim jest bliższa ich kulturze, Europa to coś oddalonego)

Niemiec mieszkający w Grecji to Europejczyk.

Rosjanin – praca na Bałkanach prestiż- Anglik, Grek, niechętnie odnosi się wobec Bałkanów.

Grecja – Europejskie wakacje Europejczyków 1988 – Slogan reklamowy greckiego biura podróży.

Słowo Europa synonim postępu przeciwieństwo do słowa Bałkany.

Grecy przypominają światu że Europa to słowo greckie.- sztuka, filozofia, literatura pochodzą z Grecji a przeniknęły do Europy i stały się podstawą jej kultury.

Grecja państwo utworzone na falach, przenosi ducha na całe morze śródziemne. Grecja jako pierwsza doznała oświecenia. (rozwój nauki filozofii, sztuki -> kultura antyczna)

Grek a Bałkany

Greek posada wiele tożsamości

- Ze względu na narodowość są Grekami

- Ze względu miejsce które zamieszkuje i jest mu najbliższe Kreteńczycy, Macedończycy)

- Europejczyk – podkreślenie przynależności do unii Europejskiej do 1 lipca 2013 roku Gracja była jedynym państwem bałkańskim w Unii Europejskiej co dawało jej bezpieczeństwo i możliwość uczestniczenia w życiu politycznym Europy, oraz jej wsparcie. Było to także jednym z czynników dzięki którym Grecy uznają swoją wyższość nad innymi państwami bałkańskimi.

- Bałkan - Grecy są wrażliwi na pejoratywny aspekt Bałkanów, mają poczucie wyższości nad innymi krajami bałkańskimi, nie odcinają się od Bałkanów jednak nie chcą być z nimi kojarzeni. Grecja odgrywa na półwyspie ważną role pioniera cywilizacji i oświecenia.