Taniec na wózku- jako metoda rozwiązywania sytuacji problemowej osób niepełnosprawnych.

Rola i znaczenie tańca w życiu człowieka.

Historia tańca jest tak długa jak historia ludzkości. Taniec towarzyszy nam od zarania dziejów, był jedną z pierwszych form religijno-magicznych rytuałów, towarzyszył świętom religijnym oraz wydarzeniom społecznym.

Zdecydowana większość ludzi lubi tańczyć ponieważ taniec umożliwia rozładowanie stresu, prowadzi do nawiązywania nowych kontaktów, rozwija wyrażanie uczyć. Różnorodność tańca sprawia, że każda osobą może tańczyć, poruszać się w sposób jaki najbardziej jej odpowiada. Taniec jest odzwierciedleniem kultury każdego narodu, znajduje także swoje miejsce w dyscyplinach sportowych takich jak np.: łyżwiarstwo figurowe, pływanie synchroniczne itp. Taniec jest również formą aktywność fizycznej oraz czynną formą spędzania czasu wolnego, może być również zawodem przynoszącym dochody i wiele satysfakcji.

Taniec to:

• zespół zjawisk ruchowych będący transformacją ruchów naturalnych, powstający pod wpływem bodźców emocjonalnych, zazwyczaj skoordynowany z muzyką

• forma elementów ruchowych nosząca określoną nazwę (na przykład walc)

• przejaw kultury związany z określonym środowiskiem i określoną funkcją (taniec towarzyski, taniec ludowy)

• utwór muzyczny skomponowany zasadniczo (lub choćby tylko formalnie) w celu wykonania tańca

• poruszanie się w rytm muzyki, zazwyczaj parami lub w grupie albo w pojedynkę.¹

Tak więc w tańcu najważniejsza jest koordynacja powolnych lub szybkich ruchów ciała w rytm muzyki.

Walory lecznicze tańca i muzyki.

Muzykoterapia jest działaniem psychologii zajmującej się stosowaniem odpowiednio dobranej muzyki w leczeniu zaburzeń psychicznych². Muzyka szczególnie działa na strefę emocjonalną, zmniejsza stany stresowe oraz nerwicowe. Muzykoterapia wyróżnia metody grupowe jak i indywidualne. Terapia indywidualna dostosowuje działania terapeuty do potrzeb pacjenta. Natomiast terapia grupowa pomaga w rozwijaniu zachowań związanych z samorealizacją. Zajęcia grupowe pomagają np. cierpiącym na stany lękowe uczyć się nawiązywania kontaktów a co za tym idzie poczucia bezpieczeństwa.

Historia tańca na wózkach.

Taniec na wózkach jest coraz bardziej popularną formą aktywności ruchowych w śród osób nielepełnosprawnych³. Obecnie jest uprawiany przez 5 500 tancerzy w tym 4000 osób niepełnosprawnych i 1500 pełnosprawnych partnerów.

Taniec na wózkach po raz pierwszy pojawił się w Wielkiej Brytanii, został wprowadzony przez nauczyciela tańca. Na początku ograniczał się jedynie do ruchów wykonywanych w rytm muzyki, z czasem jednak repertuar został rozszerzony o tańce ludowe, następnie i tańce standardowe oraz latynoamerykańskie. Pierwszy festiwal w tańcu na wózku odbył się w 1971 roku w Wielkiej Brytanii.

Z końcem lat 60 cieszył się powodzeniem w takich krajach jak: Niemczech, Szwecji, Norwegii gdzie w 1980 z okazji zimowych igrzysk paraolimpijskich odbyły się pokazowe zawody taneczne.

Pierwsze przełomowe znaczenie dla tańca na wózkach miała międzynarodowa konferencja która odbyła się w Monachium w 1989 roku na mocy której taniec na wózkach został uznany za dyscyplinę paraolimpijską i włączony do programu igrzysk zimowych w 1998.

Chronologia mistrzostw Europy i mistrzostw świata w tańcach na wózkach.

Rok	Mistrzostwa Europy	Mistrzostwa Świata
1993	Norwegia
1995	Niemcy
1997	Szwecja
1998		Japonia
1999	Grecja
2000		Norwegia
2001	Holandia
2002		Polska
2003	Białoruś
2004		Japonia
2005	Polska
2006		Holandia

Taniec na wózkach w Polsce.

Pierwszy polski klub tańca osób niepełnosprawnych powstał w 1994 roku w Warszawie. Został przekształcony w Stowarzyszenie Rehabilitacji i Tańca Integracyjnego Osób Niepełnosprawnych „Swing Duet” w 1996 roku. Celem Stowarzyszenia jest rozpowszechnienie tej dyscypliny sportu w Polsce. Działalność polega również na organizacji turniejów oraz imprez pokazowych. Stowarzyszenie „Swing Duet” pobudza do tworzenia nowych klubów tanecznych dla osób niepełnosprawnych. W celu rozpowszechnienia tej dyscypliny kluby organizują także szkolenia dla instruktorów tańca.

Kluby tańca na wózkach w Polsce.

Nazwa	Miejscowość	Data powstania
Swing Duet	Warszawa	1994
Nasz Styl	Warszawa	1995
Integracja	Wyszków	1995
Twister	Poznań	2001
Narcyz	Kraków	2003

Współczesny taniec na wózkach i jego rozwój

Aktywność ruchowa dla osób niepełnosprawnych jest bardzo ważnym aspektem ich życia, taniec wiec stanowi niesamowicie atrakcyjną formę rehabilitacji ruchowej, poza poprawą sprawności fizycznej wzmacnia również psychicznie. Aktywne spędzanie czasu wolnego, możliwość poznania nowych ludzi, wyjazdy, nowe doświadczenia, osiągnięcia pod czas zawodów- wszystkie te aspekty pomagają osobą niepełnosprawnym w samoakceptacji swoich ograniczeń ruchowych sprawia ze taniec dla osoby poruszającej się na wózku nabiera nowego znaczenia sprzyja odprężeniu, dobremu samopoczuciu, wiary w siebie.

Taniec na wózku sprzyja:

• poprawie postawy i zdolności motorycznych: siły, szybkości i zręczności

• poprawia funkcje układu krwionośnego

• poprawia bezpieczeństwo w codziennym poruszaniu się poprzez poprawę zdolności koordynacyjnej

• opanowaniu umiejętności tanecznych we wszystkich możliwych kombinacjach

• opanowaniu zdolności dopasowania ruchów wózka do muzyku

• wspomaga twórcze działanie, sprzyja spontaniczności i oryginalności

• dostarcza radości i przyjemności czerpanej z muzyki i tańca

• zwiększa niezależności samodzielność w rozwiązywaniu problemów i pokonywaniu przeszkód

• dostarcza radości przez wspólne spotkania towarzyskie

• wspomaga zdolności komunikatywne oraz nawiązywanie kontaktów

• wspieraniu gotowości do integrowania sie

Sytuacje problemowe i metody ich rozwiązywania.

Osoba niepełnosprawna w swej sytuacji musi zmagać się z takimi aspektami swojego stanu jak ból, uszkodzenie ciała i niepewnością związaną z dalszym życiem. Każdy z tych spektów stanowi sytuację problemową determinującą postawę do samego siebie jak i do otoczenia. O jakości życia będzie decydowało rozwiązanie tych problemów. Utrata sprawności dezorientuje nie tylko życie fizyczne ale również sferę psychiczną człowieka. Uzależnienie od innych osób lub instytucji może być powodem frustracji. Pomóc w tym może jednak pomóc dobrze przygotowany o zawodu personel zespołu rehabilitacyjno, którego zadaniem jest przywrócenie maksymalnych warunków zapewniających samodzielność życiową.

Jednym z narzędzi pozwalających na aktywne podchodzenie do problemu niepełnosprawności jest sport. Taniec na wózkach jest formą która znajduje swoje miejsce w takich sferach życia człowieka jak fizyczna, psychiczna oraz społeczna. Oddziałując na zmianę poszczególnych sfer życia staję się narzędziem do rozwiązywania sytuacji problemowych. Część składowa tańca jakim jest ruch fizyczny, powoduje że taka aktywność jest doskonałą formą rehabilitacji fizycznej. Taniec stanowi również pewien rodzaj rozrywki zarówno z formie bezpośredniego uczestnictwa jak i oglądanego widowiska. Daje możliwość poznania nowych osób. Ekspresja podczas tańca w wyrazisty sposób uzewnętrznia uczucia, wyraża myśli, rozładowuje napięcie emocjonalne.

Podsumowując, można stwierdzić, że uczestnictwo w formie kultury fizycznej, jaką jest taniec na wózku, może stać się ciekawym sposobem w likwidowaniu sytuacji problemowych, które pojawiają się w raz z niepełnosprawnością. Udział w systematycznych treningach może rozwiązać problem ciągłości i intensywności procesu rehabilitacyjnego. Taniec na wózku ma wiele walorów które mogą odmienić jakość życia osoby niepełnosprawnej.

---

1. Wikipedia, wolna encyklopedia; http://pl.wikipedia.org/wiki/Taniec↩

2. Encyklopedia, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 1997-2011↩

3. Niepełnosprawną jest osoba , której stan fizyczny, psychiczny lub (i) umysłowy powoduje trwałe lub okresowe utrudnienie, ograniczenie lub uniemożliwienie wypełniania zadań i ról społecznych według przyjętych kryteriów i obowiązujących norm. „ Problemy rehabilitacji Społecznej i Zawodowej”, 1995 s. 72-78↩