Naczynia przestrzeni zaotrzewnowej

Aorta brzuszna

Aorta brzuszna (aorta abdominalis) ciągnie się od rozworu przełykowego do IV kręgu lędźwiowego, gdzie dzieli się na swe gałęzie końcowe; tętnice bio drowe wspólne i oddaje cienką tętnicę krzyżową pośrodk o w ą.

329 .

Leżąc w przestrzeni zaotrzcwnowej tuż przed kręgosłupem, przesunięta jest nie co w lewo od linii pośrodkowej.

Otacza ją tkanka łączna, liczne sploty i zwoje współczulne oraz naczynia i węzły chłonne.

Przednia jej powierzchnia sąsiaduje z otrzewną ścienną, od której ją oddziela ją: trzon trzustki i żyła śledzionowa, część dolna dwunastnicy, żyła nerkowa lewa, oraz nasada krezki jelita cienkiego.

Tylna jej powierzchnia przylega do więzadła podłużnego przedniego i żył lędźwiowych lewych oraz u góry do zbiornika mle czu.

Na prawo od aorty przebiega żyła główna dolna.

W górnym odciirku z obu stron obejmują ją odnogi przepony.

Gałęzie aorty brzusznej można podzielić na cztery grupy: l) ga łęzie ścienne, 2) gałęzie trzewne parzyste, 3) gałęzie trzewne nieparzyste, 4) ga łęzie końcowe.

Do pierwszej grupy należą opisane wyżej (p.

Ściany tułowia) tt.

lędźwiowe oraz t.

przeponowa dolna.

Do grupy drugiej zalicza się: t.

nadnerczową środkową, t.

nerkową, t.

jądrową (jajnikową).

Trzecia grupa obejmuje: pień trzewny, t.

krezkową górną i t.

krezkową dolną, opisane wyżej (p.

Trzewa jamy brzusznej).

Czwartą grupę stanowią wymienione wyżej tt.

biodrowe wspólne i t.

krzyżowa pośrodkowa (p.

Naczynia miednicy mniejszej).

Parzyste gałęzie trzewne aorty brzusznej

Tętnica nadnerczową środkowa (a.

suprarenalls media), lewa krótka, prawa dłuższa od niej przebiega ku tyłowi od ż.

głównej dolnej.

Obie do chodzą do gruczołu nadnerczowego (jego brzegu przyśrodkowego), gdzie silnie się rozgałęziają, zespalając się z t.

nadnerczową górną (od t.

przeponowej dolnej) i z t.

nadnerczową dolną (od t.

nerkowej).

Tętnica nerkowa (a.

renalis) opisana jest wyżej (p.

Naczynia i nerwy nerki).

Tętnica jądrowa (a.

testicularis) odchodzi od przedniej powierzchni aorty na wysokości IIIII kręgu lędźwiowego.

Stanowi ona naczynie cienkie i długie.

W okresie rozwoju, gdy jądro leży wysoko w okolicy lędźwiowej, jest ona krót ka.

Wydłuża się równolegle ze zstępowaniem jądra.

Tworząc z aortą kąt ostry, t.

jądrowa biegnie ku dołowi i nieco bocznic na m.

lędźwiowym większym.

Tętnica prawa leży do przodu od ż.

głównej dolnej i ku tyłowi od cz.

dolnej dwunastnicy; lewa ku tyłowi od górnego odcinka okrężnicy esowatej.

Krzyżuje ona od przodu moczowód, n.

plciowo-udowy, t.

bio drową zewnętrzną i kieruje się do pierścienia pachwinowego głębokiego, gdzie wchodzi w skład powrózka nasiennego.

Po przejściu przez kanał pachwinowy wstępuje do moszny.

Tętnica jądrowa oddaje drobne gałęzie do torebki tłuszczowej nerki, do moczowodu, do najądrza, po czym wnika do jądra na jego tylnym brzegu.

Tętnica jajnikowa (u.

oyarica) odchodzi i przebiega początkowo po dobnie jak t.

jądrowa.

Jest tylko od niej krótsza.

Od skrzyżowania z naczyniami biodrowymi zewnętrznymi wstępuje do miednicy mniejszej wchodzi do więzad ła wieszadłowego jajnika, w którym dociera do jajowodowego końca jajnika.

Da lej przebiega wzdłuż brzegu krezkowego jajnika, gdzie zespala się pełnym Świat330 .

łem z gałęzią jajnikową t.

macicznej.

Wytwarza się w ten sposób tętniczy łuk jajnikowy, którego drobne odgałęzienia wnikają do jajnika.

Tętnica jajni kowa biegnąc w pobliżu lejka jajowodu oddaje do niego gałąź zespalającą się z gałęzią jajowodową t.

macicznej,

Żyta główna dolna

Żyła główna dolna (vena cava interior) jest pniem zbiorczym dla wszystkich żył leżących poniżej przepony.

Rozpoczyna się ze zlania się ze sobą dwóch żył bio drowych wspólnych, prowadzących krew z miednicy mniejszej i kończyny dolnej na wysokości 45 kręgu lędźwiowego.

Biegnąc w przestrzeni zaotrzewnowej wstępuje ku górze wzdłuż prawego brzegu kręgosłupa i po prawej stronie aorty.

Na prawo od niej leżą: m.

lędźwiowy większy, prawy moczowód, prawa nerka i nadnercze.

Ku tyłowi od żyły głównej dolnej przebiegają prawe odgałęzienia aorty: tt.

lędźwiowe, t.

nerkowa, t.

nadnerczowa środkowa, t.

przeponowa dolna, pień współczulny prawy.

Od przodu ż.

główną dolną krzyżuje t.

biodrowa wspólna, nasada krezki jelita cienkiego, prawa t.

jądrowa (t.

jajnikowa), część pozioma dwu nastnicy, głowa trzustki, ż.

wrotna, część niepokrytej otrzewną wątroby oraz otrzewna ścienna.

Na poziomie l kręgu lędźwiowego ż.

główna dolna zbacza nie co w prawo, po czym wcinając się głęboko w miąższ wątroby dochodzi do swego otworu w środku ścięgnistym przepony.

Jej odcinek wewnątrz klatki piersiowej jest bardzo krótki (wynosi około 2 cm).

Przechodzi on przez osierdzie i uchodzi do przedsionka prawego.

Żyłę główną dolną można więc podzielić na 2 odcinki:

część brzuszną i część piersiową, tę ostatnią zaś na część zewnątrzosierdziową i wewnątrzosierdziową.

W przestrzeni zaotrzewnowej ż.

główna dolna otrzymuje szereg dopływów, które można podzielić na: ścienne i trzewne.

Gałęzie ścienne:

1) żyły przeponowe dolne (w.

phrenicae inferlores) towarzyszą od powiednim tętnicom.

Uchodzą do ż.

głównej dolnej tuż poniżej przepony.

Ucho dzić do nich mogą żyły z nadnercza;

2) żyły lędźwiowe (w.

lumbaks) w liczbie 4 z każdej strony towarzyszą odpowiednim tętnicom.

Oprócz dopływów ze skóry i mięśni otrzymują one gałąź rdzeniową, prowadzącą krew ze splotu kręgowego wewnętrznego.

Żyły lędźwiowe z każdej strony zespala pionowo przebiegająca ż.

lędźwiowa w s t ę p u j ą - c a (v.

lumbalis ascendcns), która u dołu łączy się z ż.

biodrowo-lędźwiową (do pływem ż.

biodrowej wewnętrznej), u góry zaś po prawej stronie z ż.

niepa rzystą.

po lewej z ż.

nieparzystą krótką.

Gałęzie trzewne:

1) Żyły wątrobowe (w.

hepaticw), w liczbie 23 stanowią krótkie pnie prowadzące do ż.

głównej dolnej krew z wątroby.

Rozpoczynają się one siecią naczyń włosowatych w wątrobie.

Tworzą w miąższu wątroby pnie uchodzące do tej części ż.

głównej dolnej, która leży w swojej bruździe na powierzchni wątroby, poniżej ujścia żył przeponowych dolnych (p.

Jama brzuszna);

2) Żyła nerkowa (v.

renalls) jest opisana wyżej (p.

Nerka);

3) Ż y ł a nadnerczowa (v.

suprarenalls), prawa uchodzi do ż.

głównej dolnej, lewa do lewej ż.

nerkowej;

4) Żyła jądrowa (v.

testicularis) rozpoczyna się na tylnym brzegu jądra i najądrza.

Odpowiadająca jej u kobiety ż.

jajnikowa (v.

ovarica), bierze

331 .

początek nie tylko w jajniku, ale otrzymuje też dopływy z jajowodu i macicy.

Żyły te zarówno u mężczyzn, jak u kobiet wytwarzają splot wiciowaty (plexus pampmiformis), oplatający jednoimienne tętnice.

Tylko w ujściowym odcinku żyły oddalają się od tętnic.

Żyła jądrowa, podobnie jak ż.

jajnikowa po stronie prawej uchodzi do ż.

głównej dolnej, po lewej zaś jest dłuższa i wpada do lewej ż.

nerkowej.

Zespolenia między układami obu żyt głównych

Zespolenia między żyłami głównymi aczkolwiek są to naczynia niewielkie, mogą mieć znaczenie w wypadkach zwężenia lub uszkodzenia żyły głównej dolnej i za pewnić odpływ krwi z zaopatrywanego przez nią obszaru do żyły głównej górnej.

Należą do nich:

1) żyły lędźwiowe wstępujące, które zespalają żż.

biodrowe wspólne z układem żż.

nieparzystych;

2) zespolenie żż.

nabrzusznych: górnej i dolnej, które łączy ż.

biodrową zewnętrz ną z ż.

ramienno-głowową za pośrednictwem ż.

piersiowej wewnętrznej;

3) zespolenie ż.

nabrzusznej powierzchownej z ż.

piersiowo-nabrzuszną łączące za pośrednictwem ż.

udowej żż.

biodrowe z ż.

pachową;

4) sploty żylne kręgowe;

5) zespolenia żylne w przeponie