Koszty produkcji – Kp dzielimy na:

-koszty bieżące Kb (zmienne związane z zatrudnieniem pracowników)

• Robocizny Kb_r

• Materiału Kb_m

• Usług Kb_u ( inny podmiot gospodarczy świadczy nam usługę)

-koszty stałe

• Koszt kapitału Ir (oprocentowanie , kredyt)

• Koszt amortyzacji Is ( nakłady na środki trwałe , stopa amortyzacji)

Zysk brutto Z_B Z_B= Zc +Ir

-zysk czysty Zc

-koszt kapitału Ir

Przychód przedsiębiorstwa – koszt produkcji = Zysk brutto

Z_B – podatek dochodowy CIT = Zysk netto

Wartość dodana netto Wdn = Zc +Ir +Kb_r ( podstawa obliczenia PKB)

Wartość dodana brutto Wdb = Wdn +Is (koszt stały)

Amortyzacja – nazywana czasami konsumpcją kapitału, oznacza zmniejszenie się wartości dobra kapitałowego w danym czasie w wyniku jego użytkowania lub starzenia się. Można mówić o amortyzacji kredytu (rozłożeniu jego spłaty), ale najczęściej pojęcie to odnosi się do amortyzacji księgowej.

Amortyzacja jest kosztem niepieniężnym (to znaczy nie pociąga za sobą wydatków w bieżącym okresie). Jest także źródłem finansowania inwestycji restytucyjnych. Z pomocą amortyzacji nakłady na zakup czy wytworzenie środka trwałego są stopniowo zaliczane w koszty poszczególnych okresów, co pozwala (przynajmniej teoretycznie) zgromadzić fundusze na zakup nowych środków trwałych po całkowitym zamortyzowaniu starych.

Zp – zużycie pośrednie ( coś co kupujemy od innej firmy i zużywamy do naszej produkcji)

PKB – pojęcie ekonomiczne oznaczające jeden z podstawowych mierników dochodu narodowego stosowanych w rachunkach narodowych . Opisuje zagregowaną wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych na terenie kraju w określonej jednostce czasu ( najczęściej roku).Ogólnopolski wskaźnik kapitału na głowę jednego mieszkańca.

Ocena względna wariantów technologiczno –technicznych w rachunku rocznym

Ocena polega na ocenie jednego wariantu względem drugiego. Im więcej ich analizujemy tym lepszy możemy wybrać. Warianty rozwiązań mogą różnić się:

• Wielkością nakładów inwestycyjnych - I

• Okresem eksploatacji - n

• Wielkością rocznych bieżących kosztów eksploatacji - Kb

• Średnią stawką amortyzacji – S = 1/n

• Możliwościami produkcyjnymi urządzenia ( efekt użytkowy) – Vm

A	B	C	D
I1>I2	I1>I2	I1>I2	I1>I2
n1= n2	n1= n2	n1> n2	n1> n2
Kb1>Kb2	Kb1<Kb2	Kb1<Kb2	Kb1<Kb2
Vm1=Vm2	Vm1=Vm2	Vm1=Vm2	Vm1>Vm2

Przypadek A (najkorzystniejszy)

Wybieramy wariant II podobne możliwości technologiczne , podobny okres eksploatacji, mniejsze nakłady inwestycyjne, mniejsze koszty bieżące.

Przypadek B

Wariant I wymaga większych nakładów inwestycyjnych ale mniejszych rocznych kosztów eksploatacji

I₁ – I₂= ∆I – pozwala to na uzyskanie rocznej obniżki kosztów w porównaniu z wariantem II

Kb₂-Kb₁ = ∆K

Wariant I wybieramy jeśli : ∆K ∙n>∆I ; n>∆I/∆K ; n = 1/s ; s< ∆K/∆I

Szukamy wariantu gdzie : I(r+s )≥ 0

I + Ir∙n +Kb∙n → min

Przypadek C

Porównujemy w rachunku rocznym $\frac{I}{n} + Ir + Kb\ \rightarrow \text{\ min}$ ; I (s+r) + Kb  → min

Przypadek D

Przeliczamy pełne koszty w przeliczeniu na 1 szt:

$\frac{I\left( s + r \right) + Kb}{\text{Vm}}\ \rightarrow min$ Vm-wielkość efektywna max

$E = \frac{I\left( s + r \right) + Kb}{\text{Ve}}\ \rightarrow min$ Ve – wielkość efektywna postulowana

Ve ≤ Vm - uzyskujemy koszt jednostkowy

Ocena bezwzględna inwestycyjna w rachunku rocznym

Pgr ≤ Pe ≤ Pmax im bliżej Pmax tym lepiej

• Porównanie wskaźnika efektywności z ceną jednostkową

$$E = \frac{I\left( s + r \right) + Kb}{P}\ \rightarrow min$$

Do Pgr nie opłaca się produkować

• Określenie efektywności rynkowej

P∙C=Wp

P – wielkość produkcji ; C- cena ; Wp – wartość produkcji (przychody ze sprzedaży)

$$Er = \frac{I\left( s + r \right) + Kb}{W}\ \leq 1$$

• Obliczenie zysku rocznego

Z= W-J(r+s)-Kp >0→max Z- zysk

Z= P∙C-J(r+s)-Kp>0 - Na podstawie tego można określić Pgr – kiedy produkcja jest nieopłacalna

• Określenie granicznej wartości produkcji

W=J(r+s) +Kb

Pgr∙C=J(r+s)+P∙Kbj Kbj-Koszty bieżące jednostki

$Pgr = \frac{J(r + s)}{C - Kbj}$

• Graniczny koszt produkcji

W=J(r+s) +Kb

$C = \frac{J\left( s + r \right) + Kb}{P}\ $ granicznym kosztem produkcji jest cena

• Graniczne nakłady inwestycyjne

W=J(r+s) +Kb

$k = \frac{\text{Kb}}{J}\ = > Kb = k \bullet J$ - współczynnik pomocniczy

P • C = Jgr(r + s + k)

$Jgr = \frac{P \bullet C}{r + s + k}$

$$Wk = \frac{C}{r + s + k}$$

Wk – wskaźnik kapitałochłonności

Ocena względna wariantu inwestycyjnego w rachunku rocznym

Wskaźnik efektywności przy wariantach prod- inwest.

$$E = \frac{I\left( s + r \right) + Kb}{P}\ \rightarrow min$$

E- ocena względna (porównujemy dwa warianty) wariantu w rachunku rocznym ; w liczniku są pełne koszty roczne, w mianowniku produkcja; ile kosztuje wyprodukowanie jednostki – koszt jednostkowy ( jak najtaniej)

I- nakłady inwestycyjne z uwzględnienie zamrożenia

I= I∙z z- współczynnik zamrożenia

z = 1+ $\frac{b \bullet r}{2}$ gdzie b- okres realizacji inwestycji( w latach)

r- stopa oprocentowania nakładów

P – roczna wartość produkcji

Kb – koszty bieżące produkcji

S – średnia ważona stopa amortyzacji

$E = \frac{I\left( s + r \right) + Kb}{\text{Pe}}\ \rightarrow min$ uzyskujemy koszt produkcji 1 szt , jest to ocena względna jednego wariantu względem drugiego

Pe – potrzebna , postulowana produkcja

Pe ≤ Pmax

$$E = \frac{I\left( s + r \right)}{\text{Pe}} + \frac{\text{Kb}}{\text{Pe}}$$

Rachunek dyskontowy

Umożliwia porównanie wartości w czasie, ustalenie wartości początkowej funduszu na podstawie jego wartości końcowej.

• Oprocentowanie proste – jeżeli odsetki w następnym okresie czasu nie zwiększają kwoty kapitału podstawowego.

• Oprocentowanie złożone -– jeżeli odsetki w następnym okresie czasu zwiększają kwotę kapitału podstawowego.

Np.: po roku – I₁= I + Ir = I(1+r)

Po 2 latach - I₂ = I +Ir +(I+Ir)r = I(1+r)²

Po t latach - I_t = I(1+r)^t - procent składowy

I_t – zdyskontowana wartość funduszu

Określona wartość początkowa funduszu

$$I = \ \frac{\text{It}}{{(1 + r)}^{t}} = It \bullet \frac{1}{\left( 1 + r \right)^{t}} = It \bullet a_{t}$$

$$a_{t} = \frac{1}{{(1 + r)}^{t}}$$

a_t – współczynnik dyskontujący (zawsze >1)

Wartość zaktualizowana netto NPV

ENPV – ekologiczny, kompleksowo, wszystkie zyski straty np. pogorszenie jakości środowiska

NPV – suma nadwyżek netto jakie da inwestycja przez cały okres eksploatacji po sprowadzeniu tych nadwyżek do porównywalności.

$$NPV = \ \sum_{t = 0}^{n}{a_{t}s_{t} - \sum_{t = 0}^{n}{a_{t}I_{t}\ \geq 0}}$$

S_t –efekt netto roku t , jest to różnica wpływów i wydatków pieniężnych zwanych również przepływami pieniężnymi j.tzw. cash flow ( wolna kasa)

Jeżeli korzyści są większe niż nakłady to inwestycja jest opłacalna.

Metoda IRR – wewnętrzna stopa zwrotu

Jest to stopa procentowa równoważąca wartość przyszłych strumieni pieniężnych z nakładami inwestycyjnymi . Jest to stopa procentowa dla której NPV =0 . Za efektywną uważa się inwestycję w której IRR jest wyższa od rzeczywistego kosztu kapitału.

$$IRR = \ r_{1} + \ \frac{PV\ (r_{2} - r_{1})}{PV - (NV)}$$

r₁ – stopa dyskontowa dla której NPV >0

r₂ – stopa dyskontowa dla której NPV <0

PV – wartość NPV dla r₁

NV – wartość NPV dla r₂

Jeżeli 100% podzielimy przez IRR otrzymamy ilość lat po których wrócą się nam nakłady.