Paprotniki

Paprotniki są roślinami lądowymi, które posiadają korzenie przybyszowe. Sporofit przewarza nad gametofitem i tak jak u mszaków zapłodnienie zachodzi wyłącznie w obecności wody. Do paprotników zaliczamy:

• Paprocie (paproć zwyczajna, pióropusznik strusi, długosz królewski, narecznica samcza, salwinia pływająca)

- sporofit ma formę łodygi z makrofilami. Łodyga natomiast jest podziemnym kłączem z korzeniami przybyszowymi.

- sporofile (liście zarodnionośne) nigdy nie tworzą kłosa. Nie ma wyraźnych różnic między trofofilami (liście wegetatywne). Zarodnie tworzą się zazwyczaj na spodniej stronie liście tworząc kupki zarodni, czasami chronione zawijką. Zarodniki uwalniają się dzięki pierścieniowi i wyrasta z nich sercowate, często jednopienne przedrośle (gametofit). Na dolnej stronie przedrośla tworzą się rodnie i plemnie. Gdy dochodzi do zapłodnienia, przedrośle zamiera i z zygoty wyrasta nowy sporofit.

- paprocią różnozarodnikową jest salwinia pływająca, która posiada zarodnie umieszczone w sporokarpium.

• Skrzypy (skrzyp polny, skrzyp olbrzymi, skrzyp leśny)

- składają się z podziemnych kłączy, z których wyrastają łodygi oraz korzenie. Kłącza i łodygi zbudowane są z węzłów (z których wyrastają łuskowate liście) oraz międzywęźli. Pędy mają w środku liczne kanały powietrzne, a ściany wysycone są krzemionką.

- w okresie wiosennym roślina tworzy pędy wiosenne - zarodnionośne, na których umieszczone są na szczycie kłosy zarodnionośne (strobile). Zarodniki rozsiewane są dzięki sprężycom, z których wyrasta dwupienne przedrośle. Tam dochodzi do zapłodnienia i wyrasta nowy sporofit. W lecie natomiast pojawiają się pędy letnie - asymilacyjne.

- wymarłymi przodkami skrzypów były kalamity.

• Widłaki

- sporofit ma formę rozgałęzionej łodygi pokrytej mikrofilami.

- rośliny jednakozarodnikowe (widłak goździsty, widłak jałowcowy): w celu wytworzenia zarodników, powstają sporofile - liście zarodnionośne, na szczycie których rozwija się kłos zarodnionośny (strobila) . Po wykiełkowaniu zarodników tworzy się jednopienne przedrośle. Gdy dojdzie w nim do zapłodnienia, wyrasta nowa łodyga sporofitu.

- rośliny różnozarodnikowe (poryblin jeziorny, poryblin kolczasty, widliczka ostrozębna, widliczka szwajcarska): roślina produkuje dwa rodzaje liści: makrosporofile (na których rozwijają się makrosporangia tworzące makrospory) oraz mikrosporofile ( na których rozwijają się mikrosporangia tworzące mikrospory). Z makrospory wyrasta przedrośle żeńskie, a z mikrospory przedrośle męskie (gametofit jest dwupienny). Z zygoty rozwija się nowy sporofit.

- wymarłymi przodkami widłaków były lepidodendron i sygilaria.

- wszystkie widłaki są pod ochroną.