26.11.2011

Podstawowe elementy kultury:

- wartość- „coś cennego, pożądanego, odpowiada wysokim wymaganiom, stanowi cel ludzkich dążeń (idee, przekonania, ideały, przedmioty materialne uznane przez zbiorowość społeczną i jednostki za szczególnie cenne)

Podstawowe elementy kultury:

*wzory kulturowe:

1. podstawowe wzory kultury (systemowe)

2. wzory stylu

3. wzory całościowo- kulturowe

A.J. Krober

- kanon- miara, wzorzec, przepisy, prawidła. Kanon w kulturze to zestaw tekstów prawomocnych i uznanych za obowiązujące. Cechą swoistą kanonu jest jego uniwersalny charakter, dzięki niemu możemy ogarnąć „świat cywilizowany” i poruszać się w miarę swobodnie według ustalonych w kulturze reguł

- mit- z gr. Mytos; słowo, legenda, bajka. Celem każdego mitu, jest próba odpowiedzenia na pytania dotyczące życia i śmierci, dobra i zła, pochodzenia, przeznaczenia oraz natury świata i człowieka.

Podział mitów: teologiczne, kosmogoniczne, antropogeniczne, soteriologiczne, eschatologiczne, genealogiczne

- symbol- w odniesieniu do literatury i sztuki to postać, przedmiot, zdarzenie które jest znakiem treści bezpośrednio nieujawnionych, ale kierujący jednocześnie na nią uwagę. Symbolizm w wąskim znaczeniu filozoficznym to teoria form symbolicznych właściwych umysłowi; ich poznawcze funkcje polegają na integrowaniu, systematyzowaniu i organizowaniu całokształtu doświadczenia. W szerszym znaczeniu to koncepcja rozwoju kultury, teoria kultury symbolicznej, teoria badająca istotę i strukturę kultury ludzkiej, funkcje wzorów kulturowych i prawidłowości zachodzące w kulturze.

- nauka- w ścisłym znaczeniu obejmuje badania i wiedzę naukową. W szerszym oznacza proces uczenia się, a przede wszystkim dyscyplinę naukową i gotowy wytwór działalności badawczej, osiągnięty zgodnie z metodologią badań naukowych

Systemy kultury:

- religia- jako forma świadomości społecznej jest zjawiskiem złożonym i silnie powiązanym z różnymi dziedzinami kultury i działalności ludzkiej

* klasyfikacja religii dokonuje się w zależności od:

1. zasięgu oddziaływania

2. przedmiotu kultu

3. sposobu powstania

- kult- jako zespół aktów i czynności stanowiących wyraz czci dla sacrum spełnia istotne funkcje integrujące i kulturowe; przyczynia się do pogłębiania więzi wspólnotowej określonej grupy; stymuluje twórczość artystyczną i swoiste formy sztuki sakralnej

- sztuka- odpowiednik greckiego techne, a ten łacińskiego ars

* wychowanie estetyczne (w węższym znaczeniu)- kształcenie wrażliwości estetycznej niezbędnej do poznawania i przeżywania wartości sztuki, poznania jej języka

* wychowanie estetyczne (w szerszym znaczeniu)- wychowanie przez sztukę, kształtowanie integralnej osobowości człowieka przez oddziaływanie sztuki.

- język- komunikacja, kształtuje rzeczywistość człowieka i w tym sensie determinuje rezultaty poznania, on wyznacza granice naszej rzeczywistości. Język jest podstawowym warunkiem ciągłości kulturalnej społeczeństw i ich rozwoju; jest bardzo silnie uwarunkowany strukturą społeczną; jako określony system znaków stanowi warunek konieczny myślenia pojęciowego, stanowi społeczną podstawę indywidualnego myślenia; przekazuje jednostkom doświadczenie oraz wiedzę minionych pokoleń; „symboliczny przewodnik po kulturze”

Proces kultury:

- chodzi o role tradycji w dynamicznym rozwoju kultury- postęp, rewolucje, integracje, kryzysy, akulturację, dyfuzję, upowszechnianie kultury i uczestnictwo w niej, problemy demokratyzacji i awangardyzmu

Uczestnictwo w kulturze:

* pełni ono następujące funkcje:

1. poszerzanie wiedzy o świecie i ułatwia zrozumienie człowieka

2. zwielokrotnienie osobistych doświadczeń przez kontakt z różnorakimi treściami kultury, a zwłaszcza sztuką

3. dostarczania zróżnicowanego materiału do budowania własnego systemu wartości

4. tworzenie płaszczyzny porozumienia się ludzi z różnych kręgów kultury i powstawania więzi między jednostkami i grupami

Typy uczestnictwa w kulturze:

- uczestnictwo w kulturze masowej- TV, radio, kino, czytelnictwo magazynów

- czytelnictwo książek i czasopism naukowych, fachowych, społeczno- kulturalnych

- życie rodzinne i zajęcia utylitarne (m.in. prace domowe, w ogródku, majsterkowanie itp.)

- rozrywkę, rekreację i życie towarzyskie mające na celu regenerację sił fizycznych i psychicznych

- kulturę artystyczną i działalność społeczno- kulturalną

Upowszechnianie kultury:

- planowe procesy rozprzestrzeniania dóbr kultury

- proces służący wychowaniu aktywnego odbioru kultury

- rezultat zabiegów udostępniania i uprzystępniania, oznaczający szeroki i wnikliwy odbiór prowadzący do wyrobienia postawy miłośnictwa

Formy uczestnictwa w kulturze:

- Zbiorowe- charakteryzują się długotrwałą działalnością, zgodnie z ustalonym programem

- Indywidualne- podejmowane przez poszczególne jednostki w celu kształtowania pożądanych cech charakteru, postaw i aktywności

Funkcje uczestnictwa w kulturze:

- integrująca- polega na zespalania uczestników zajęć

- socjalizująca- to kształtowanie form kulturalnego współżycia zbiorowości

- uniformizująca- to ujednolicenie zachowań, a nawet reakcji

- indywidualizująca- polega na stworzeniu jednostce sytuacji do zaprezentowania się

- aktywizująca- wzajemne pobudzanie się do wspólnych działań

- inspirująca- to wyzwalanie aktów twórczej ekspresji