Zespół Szkół Technicznych i Placówek
Imienia Stanisława Staszica w Nowym Targu
Referat: Konstrukcje elementów wyposażenia Żurawi
Wykonał: Jakub Sięka
Żuraw (potocznie nazywany też dźwigiem) – urządzenie dźwignicowe obsługujące przestrzeń ograniczoną stożkiem lub walcem, którego wysokość określa maksymalna wysokość podnoszenia żurawia, a promień podstawy – wysięg.
Żurawie dostępne są w różnych wielkościach od niewielkich, ręcznie napędzanych jednostek posiadających zasięg i wysokość podnoszenia rzędu paru metrów, do olbrzymich o zasięgu ponad stu metrów w obu kierunkach. Zawsze łączy je kilka wspólnych cech.
Dwoma podstawowymi elementami konstrukcji żurawia jest kolumna i wysięgnik. Kolumna w wielu przypadkach zredukowana jest do obrotowej podstawy żurawia na której zainstalowany jest wychylny wysięgnik, niekiedy o budowie teleskopowej. Na końcu wysięgnika zainstalowany jest cięgnik. Taką konstrukcję mają żurawie samobieżne, żurawie portowe, żurawie stoczniowe oraz żurawie pływające. Innym rozwiązaniem jest gdy kolumna przyjmuje postać wysokiej (zwykle kratownicowej) wieży.
Głównym parametrem żurawia jest maksymalny moment obciążający – iloczyn maksymalnego możliwego do podniesienia przez urządzenie ciężaru w tonach oraz poziomej odległości od punktu podparcia wysięgnika mierzonej w metrach. Jego jednostką jest tonometr (Tm).
Wyposażenia żurawi:
- Lina
Linę należy wymienić gdy następują :
zmniejszenia średnicy :
-wskutek zniszczenia rdzenia >3%
-wskutek starcia drutow >7%
zmniejszenia sprężystości
uszkodzenia spowodowanego iskrzeniem elektrycznym
10% pękniętych drutow na długości:
-30 średnic przy normalnym zużyciu
-6 średnic przy miejscowym uszkodzeniu liny
korozje
deformacje:
-falistość d1 > 4/3 d
-koszyk
-wyciśnięcie splotki
-supły lub pętle
-zgięcia
-wyciśnięcie drutu
-miejscowe zwiększenie średnicy
-miejscowe zmniejszenie średnicy
-spłaszczenia
- Haki i uchwyty
Haki
Służą do zawieszania ładunku, są umieszczone na krążkach lub wielokrążkach (zbloczach), co daje w mechanizmie dodatkowe przełożenie zmniejszające prędkość podnoszenia, a więc moc napędu, oraz naciąg w cięgnach: Ładunki, jeżeli nie mają przystosowanych do zaczepienia na hakach uchwytów, zawiesza się na pętlach z lin lub łańcuchów.
Przy częstym podnoszeniu jednakowych ładunków stosuje się specjalne zawiesie umożliwiające szybkie mocowanie.
Uchwyty kleszczowe
Są stosowane do chwytania ładunków odpornych na zgniecenie (np. belek).
Uchwyty elektromagnesowe
Umożliwiają szybkie chwytanie elementów z materiałów ferromagnetycznych o dowolnych kształtach.
Strumień magnetyczny wytwarzany przez cewkę zamyka się przez rdzeń i ładunek. Uchwyt chwyta element w momencie wzbudzenia cewki, a zwalnia przez jej odwzbudzenie.
- Napęd
Urządzenia do transportu poziomego (suwnice, wózki) wymagają energii do pokonania oporów ich jazdy oraz przyspieszania ruchu w czasie ruszania i opóźnienia podczas zatrzymywania.
Ruchome zespoły (wózki, suwnice) zasila się prądem doprowadzonym przewodami giętkimi bądź rozwieszonymi przewodami nieizolowanymi współpracującymi ze ślizgaczami. Małymi dźwignicami steruje się z ziemi, za pośrednictwem przewodu giętkiego, większymi – z kabiny umieszczonej na dźwignicy.
Wybór napędu wpływa decydująco na konstrukcje żurawia i zależy od przeznaczenia urządzenia, żądanego udźwigu, prędkości, natężenia pracy i warunków lokalnych. Dla małych urządzeń można stosować napęd ręczny.
Najczęściej stosuje się napęd silnikowy, przeważnie elektryczny.
Napęd za pomocą silników spalinowych używany jest w żurawiach przejezdnych dostosowanych do poruszania się na powierzchniach drogowych i w otwartym terenie.
Napęd spalinowy mają żurawie na gąsienicach.
Wyższość napędu elektrycznego nad spalinowymi wyraża się:
1. W możliwości uzyskania niezależnego napędu dla różnych mechanizmów żurawia.
2. W łatwym uruchamianiu i zatrzymywaniu silników elektrycznych, co ma ogromne znaczenie przy pracy żurawi.
3. W łatwiejszej eksploatacji i konserwacji silników elektrycznych.
4. W łatwości użycia prądu elektrycznego do dodatkowych funkcji, jak oświetlenie, sygnalizacja, ogrzewanie.