INTELIGENCJA EMOCJONALNA

Typy inteligencji:

1.Inteligencja kognitywna(Abstrakcyjna)– zdolność do myślenia skutecznego w szczególności w sytuacjach nieprzewidywanych i niepewnych, to zdolność wykorzystania własnej wiedzy i informacji na sposób podobny do rozumowania ludzkiego

2. Inteligencja werbalna - zdolność formułowania wypowiedzi, a więc szybkiego dobierania adekwatnych do zakładanej treści przekazu słów oraz zdolność rozumienia komunikatów, nadawanych w formie pisemnej lub ustnej przez inne osoby. Zapewnia możliwość skutecznego porozumiewania się z otoczeniem.

3.Emocjonalna- kompetencje osobiste człowieka w rozumieniu zdolności rozpoznawania stanów emocjonalnych własnych oraz innych osób, jak też zdolności używania własnych emocji i radzenia sobie ze stanami emocjonalnymi innych osób.

4. Inteligencja społeczna oznaczające zdolność rozumienia i kierowania ludźmi oraz rozumnego działania w stosunkach międzyludzkich

5. Inteligencja twórcza – zbiór umiejętności i cech wrodzonych, które pozwalają osobie na twórcze działania, w szczególności takie o charakterze artystycznym.

KOMPETENCJE OSOBISTE

1) samoświadomość:

 świadomość emocjonalna: rozpoznawanie własnych stanów emocjonalnych i uczuciowych zdolność do akceptacji zarówno stanów pozytywnych, jak i negatywnych, umiejętność werbalizacji, zrozumienie emocji i wiedzy o nas samych, która z nich wynika, świadomość skutków działania i tłumienia emocji; rozumienie komunikatów emocjonalnych płynących z własnego ciała, umiejętność

relaksacji; świadomość własnych wartości, ich hierarchii, celów osobistych

 poprawna samoocena: świadomość własnych zalet i wad oraz możliwości, zdolność do poczucia

humoru i dystansu do siebie;

 wiara w siebie: poczucie pewności i spokoju, umiejętność działania w sytuacjach wywołujących

niepokój, odwaga w prezentowaniu i obronie swoich poglądów, nawet potencjalnie niepopularnych.

2) samoregulacja:

 samokontrola: umiejętność panowania nad emocjami

 spolegliwość, sumienność: uczciwość i prawość, trzymanie się zasad, odpowiedzialność w

wykonywaniu obowiązków, odpowiedzialność za swoje działanie;

 przystosowalność i innowacyjność: elastyczność, otwartość na nowe sytuacje i rozwiązania,

3) motywacja:

 dążenie do osiągnięć: stałe uczenie się i doskonalenie, podwyższanie aspiracji, stawianie sobie właściwych celów, zasięganie opinii o swojej pracy

 zaangażowanie: zdolność do długotrwałego wysiłku, w zgodzie z własnymi lub grupowymi wartościami, celami, misją, zdolność do mobilizacji wysiłku, nawet w okresach braku dobrych widoków lub wykonywania czynności mało „ambitnych” czy nieciekawych;

 inicjatywa: aktywność, pomysłowość, korzystanie z sytuacji, przekraczanie oczekiwań,

wykonywanie „więcej” i stale lepiej;

 optymizm: nadzieja i wytrwałość mimo ewentualnych przeszkód, niepowodzenia są traktowanejako lekcje, doświadczenie do wyciągnięcia wniosków i poprawy działania.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

4) empatia:

 rozumienie innych: dostrzeganie potrzeb innych ludzi - bliskich i obcych, wyczuwanie stanów emocjonalnych i uczuć innych ludzi, umiejętność dobrego słuchania, przy zachowaniu asertywności i nienarzucaniu pomagania, radzenia; utrzymywanie równowagi pomiędzy potrzebami innych i potrzebami własnymi;

 doskonalenie innych: prawdziwe zainteresowanie innymi, dostrzeganie ich możliwości

rozwojowych, zdolności i talentów, wspieranie przy zachowaniu „sztuki krytykowania” i informacji zwrotnych,

 wspieranie różnorodności: szacunek dla ludzi odmiennych światopoglądów, tolerancja,

akceptacja dla różnorodności, wrażliwość na problemy różnych ludzi. Wyczucie polityczne.

5) umiejętności społeczne:

 wpływanie na innych: umiejętność pozyskiwania zaufania innych, skutecznego przekonywania i

kontaktu z różnymi ludźmi i grupami społecznymi, bycie emocjonalnym autorytetem;

 porozumiewanie się: otwartość w kontaktach, opanowanie, uważne słuchanie, dostosowanie

komunikatów do możliwości odbiorców;

 łagodzenie konfliktów: pośredniczenie w sporach, efektywne radzenie sobie z sytuacjami

trudnymi, konfliktowymi, umiejętność rozważnej analizy źródeł konfliktów i twórczych sposobów

rozwiązań;

 przewodzenie: zdolność do inspirowania innych, wzbudzania entuzjazmu dla pomysłów i

projektów, wspólnej wizji i celów działania, przewodzenia w sytuacjach trudnych;

 katalizowanie zmian: inicjowanie zmian i kierowanie nimi, obniżanie lęku u innych ludzi; wsparcie

emocjonalne i zadaniowe;

 tworzenie więzi: tworzenie i podtrzymywanie więzi porozumienia z innymi, kreowanie klimatu

wspólnoty i korzystnych stanów emocjonalnych w grupie;

 współpraca, umiejętności zespołowe: utrzymywanie równowagi pomiędzy koncentracją na emocjach i na zadaniach, umożliwianie szczerej wymiany informacji, zachęta i wsparcie, skuteczne planowanie i organizacja; umiejętne podkreślanie znaczenia kolektywnej inteligencji i kolektywnego potencjału, dzielenie się efektami pracy i zasługami.

KOMPETENCJE OSOBISTE - KOSZTY BRAKU

1) samoświadomość

Brak zdolności identyfikacji i rozróżniania emocji, w tym zwłaszcza swoich, „przenoszenie” swoich emocji na innych i słabe rozumienie konsekwencji tego, brak refleksji nad sobą o swoim działaniem. Udawanie uczuć, zniekształcanie, tłumienie ich lub intelektualizacja. Brak własnej hierarchii wartości i

celów, niezdolność do dokonywania wyborów, działanie chaotyczne, przypadkowe, nieefektywne. Niemożność koncentracji energii, zaniżona lub zawyżona samoocena, nieadekwatny obraz siebie,

poczucie małej wartości, bycia gorszym, słabe rozpoznanie samego siebie, niezdolność do adekwatnej samooceny. Narażanie się na stresy i frustracje, brak wiary w siebie, brak odwagi

się, silna samokrytyka. Wycofywanie się z prezentacji własnych poglądów,

.

Nie wiem, kim jestem, co czuję, co przeżywam, co się ze mną dzieje!

2) samoregulacja

Niezdolność do panowania nad sobą, do uspokajania się i nieumiejętność relaksacji. Działanie pod wpływem silnych emocji, gwałtowność, impulsywność, poddawanie się nastrojom i zaleganiu emocji.

Nie panuję nad sobą i swoim życiem.

3) motywacja

Brak zadowolenia z własnej działalności, brak dążenia do osiągania celów lub stawianie

nierealistycznych celów, myślenie życzeniowe, magiczne, „ślepa ambicja”, brak chęci podwyższania swoich kwalifikacji i uczenia się, niezdolność do wytrwałego działania („słomiany zapał”), brak troski o jakość, brak zdolności do projektowania planu rozwoju osobistego, niepowodzenia traktowane jako blokady dalszego działania, niepodejmowanie prób, brak umiejętności poszukiwania niezbędnych informacji, dostrzegania możliwości i nowych rozwiązań, brak kreatywności i pesymizm, bezradność,

apatia, wypalanie się.

Nie wiem, po co to wszystko... dryfuję bez celu.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE - KOSZTY BRAKU

4) empatia

Nietolerancja, wrogość, brak asertywności, niezdolność do odczytywania stanów emocjonalnych i rozumienia drugiego człowieka i jego potrzeb, brak zainteresowania innymi, brak umiejętności dostrajania się, oschłość, brak nastawienia na pomoc innemu, wsparcie. Nadmierne wymagania i surowe ocenianie, krytykowanie, niezdolność do słuchania i nieumiejętność udzielania pomocy

Nikt mnie nie ceni i nie rozumie!

5) umiejętności społeczne

, brak ciekawości interpersonalnej, brak zdolności do godzenia rozbieżnych interesów, arogancja, kłótliwość, konfliktowość, inwazyjność, dominacja, agresywność, nieumiejętność tworzenia pozytywnychrelacji międzyludzkich i funkcjonowania w zespołach,

Świat jest obcy i wrogi!

Zreasumujmy koszty niskiej inteligencji emocjonalnej

1. Nie wiem, kim jestem, co czuję, co przeżywam, co się ze mną dzieje!

2. Nie panuję nad sobą i swoim życiem.

3. Nie wiem, po co to wszystko... dryfuję bez celu.

4. Nikt mnie nie ceni i nie rozumie!

5. Świat jest obcy i wrogi!

Sposoby rozwijania własnej inteligencji emocjonalnej

spostrzegania emocji, przydatna jest nauka słów określających emocje, rozpoznawanie na zdjęciach wyrażonych emocji.

zdolność rozumienia emocji pozwala nam na przyczynowo–skutkowe analizowanie zachowań. Jeśli będziemy dokładnie wiedzieli, co powoduje pewne stany emocjonalne, umożliwi nam to, na sprawniejsze postępowanie w różnych sytuacjach. Trening rozumienia emocji może polegać na analizowaniu ludzkich emocji, szczególnie tych złożonych, poznawaniu ich składników, a dzięki temu na sprawniejszym określaniu motywów ludzkich zachowań.

Zarządzanie emocjami Trening powinien polegać na poznawaniu metod rozładowania pewnych emocji bądź wywoływania ichW treningu pomocne okazuje się zapoznawanie z różnymi sytuacjami i skutkami proponowanych rozwiązań, a także analiza własnych emocji i sposobów, jakie pozwalają nam nad nimi zapanować.

Ostatnia zdolność dotyczy asymilacji emocji, czyli wzbudzania pewnych stanów, które mogą nam pomóc w operacjach umysłowych. 

Rodzina a rozwój inteligencji emocjonalnej
Inteligencja emocjonalna nie jest wrodzona, każdy człowiek nabywa jej począwszy od wieku niemowlęcego. Szczególnie ważny wydaje się okres do mniej więcej 3-4 roku życia dziecka.
Kontakty pomiędzy rodzicami a dzieckiem już od chwili jego narodzenia stanowią podwaliny pod sztukę współżycia z innymi. Ważne jest to, co rodzice mówią do dzieci, jak się w stosunku do nich zachowują oraz wzajemne relacje między rodzicami.

Istnieją trzy style niewłaściwego emocjonalnego zachowania rodziców:
- całkowite lekceważenie uczuć dziecka
- okazywanie nadmiernego pobłażania ( każdy sposób, w jaki dziecko radzi sobie z targającymi nim burzami emocjonalnymi uważają za dobry)
- pogarda i brak jakiegokolwiek szacunku dla uczuć dziecka

Są także rodzice, którzy potrafią wykorzystać w odpowiednich chwilach samopoczucie psychiczne dziecka jako moment stosowny do odegrania roli swego rodzaju nauczyciela postaw emocjonalnych. Traktują oni uczucia dziecka poważnie, starają się zrozumieć, co jest przyczyną złego nastroju i pomóc mu znaleźć sposoby uśmierzania przykrych uczuć.
Wpływ takich pouczeń rodziców jest ogromny – wzajemne relacje między rodzicami a dziećmi są bardzo dobre, dzieci są pogodne, odprężone, rzadko wpadają w przygnębienie, cieszą się powodzeniem wśród rówieśników, są bardziej lubiane, a nauczyciele uważają, że potrafią się one znaleźć w każdej sytuacji społecznej,...