„Czarownice z Eastwick”(1984)

W prowincjonalnym miasteczku Eastwick w stanie Rohde Island mieszkają trzy wyjątkowe przyjaciółki: Aleksandra Spofford, Jane Smart i Sukie Ridgemont. Każda z nich wiedzie spokojne życie zajmując się dziećmi, wykonując codzienne prace domowe i spotykając się z sąsiadami podczas robienia zakupów. Każda z nich jest samotną matką, zostawioną przez męża w takich czy innych okolicznościach. Znudzone monotonią dnia codziennego spotykają się w trójkę na małych sabatach podczas, których odkrywają swoje magiczne zdolności (piją alkohol, tworzą stożek mocy), oraz oddają się schadzkom ze swoimi żonatymi kochankami.

Czarownicą może zostać kobieta, która porzuciła lub została porzucona. Wszystkie trzy są rozwódkami, w swoich domach trzymają szczątki po swoich mężach (ten wątek nie był dokładnie wyjaśniany w książce, dlatego nie jestem pewna, czy to są prawdzie szczątki – w formie prochów czy plastikowego czegoś itp. – ich mężów, bo zostali przez nie w jakiś magiczny sposób zabici czy są to jakieś symboliczne przedmioty, oznaczające ich). Przeprowadziły się do Eastwick, gdyż panuje tu atmosfera, która sprzyja rozwojowi mocy.

ALEKSANDRA. Najstarsza czarownica, obdarzona największą mocą: potrafi na zawołanie sprowadzić burzę z piorunami – jej magia jest związana z żywiołami, przyrodą (na łonie natury czuje się najlepiej), również jej rytuały sprowadzające na osobę trzecią nieszczęście są w pojedynkę najsilniejsze – zna doskonale łacińskie zaklęcia (?), potrafi również zabić wyłącznie słowem wiewiórkę, czy szczekającego w nocy szczeniaka, posiada zdolność lewitowania, ale wyłącznie duszy astralnej, widzi aury poszczególnych osób, również widzi przyszłość (nie jestem pewna, ale dwie ostatnie umiejętności mają również pozostałe czarownice), jej odczuwanie aur innych osób, ich charakterów jest silniejsze podczas okresu – jej biologiczność jest wyraźnie związana z jej mocą.

Z zawodu jest rzeźbiarką; rzeźbi niewielkie figurki, tzw. cycuszki, które wyglądem przypominają figurki płodności z okresu neolitycznego (moje porównanie ;).

Z charakteru jest najbardziej spokojna ze wszystkich trzech czarownic, w stosunku do nich ma matczyne i erotyczne uczucia zarazem (homoseksualizm pomiędzy czarownicami wydaje się naturalną rzeczą). Jako czarownica jest dominująca, lecz jako osoba raczej zostaje w cieniu. Jest przewrażliwiona na punkcie raka (zwłaszcza jajników), wiedza, że czarownictwo nie wyleczy jej gdyby była chora, napawa ją przygnębieniem.

Jej obecnym kochankiem jest Włoch Joe, który uważa, że zostawiając spermę w Lexie, nie zapłodni znowu swojej żony (jak na razie mają 5 dzieci); jak typowy Włoch-katolik jest oddany Aleksandrze, obiecuje, że rzuci dla niej swoją żonę. Ona tego nie chce; uważa że jej rola jako czarownicy jest uzdrawianiem mężczyzn z codzienność, męczącej żony itp. Ostatecznie, Alexa rzuca go.

JANE. Druga w kolei czarownica. Jej największą umiejętnością jest zdolność lewitowania ciała, tj. latania, nawet na długie dystanse. Wspólnie z Sukie są zdolne do rzucenia na kogoś uroku.

Z zawodu jest wiolonczelistką, która byłaby bardziej znana, gdyby wyjechała do większego miasta. Dorabia jako nauczycielka muzyki.

Z charakteru jest tak samo gderliwa i agresywna jak troskliwa w stosunku do swoich sióstr-czarownic. Jest pewna siebie i swoich wyborów, bardzo mściwa – prowokuje pozostałą dwójkę do złego czynu. Z jednej strony ma wiele wspólnych tematów z Sukie, lecz z drugiej, bardziej solidaryzuje się z Lexą – obydwie nie mają tak wspaniałego ciała jak najmłodsza czarownica, co często…

W trakcie akcji powieści jej kochankiem jest przede wszystkim starszy kolega z zespołu muzycznego. (ktoś jeszcze później???) Prawdopodobnie każda z czarownic miała romans z każdym z mężów swoich sióstr – nie są o to o siebie złe.

SUKIE. Najmłodsza czarownica. Jej wygląd od razu kojarzy się z osobą posługującą się magią: ma rude włosy i pełno piegów. Lecz posiada najmniejszą magiczną moc spośród całej trójki. (co to jest zdolność mimikry???) Odprawiła niewielki rytuał, który miał spowodować, że Lexa polubi Darryla; nie jest pewna czy to za sprawą magii to się udało, gdyż artefakt został zjedzony przez myszy (?).

Z zawodu jest reporterką. Pisze do lokalnej gazety, dlatego musi być na bieżąco ze wszystkimi plotkami, którymi dzieli się ze swoimi siostrami podczas sabatów i przez telefon. Przez krótki okres jest agentką nieruchomości, ale szybko wraca do pierwotnego fachu.

Z charakteru jest otwarta, żywiołowa, wścibska, wesoła. Ma większe sumienie, podobnie jak Lexa i w przeciwieństwie do Jane – czuje się winna chorobie Jenny, dlatego namawia Aleksandrę by spróbowały odwrócić czar.

Prowadzi bardzo bujne życie miłosne. Na początek jej kochankiem był pastor (?) Ed, który porzucił ją (i żonę) dla młodej hipiski (chciał czuć się młodo) i uciekł do NY, by dostać się do Ruchu (rewolucyjnego). Wysadził się w powietrze, montując bombę. Jego żona, nie chcąc wyprowadzać się z plebani, zajęła jego miejsce jako pastor (ale bez święceń).

Kolejnymi kochankami jest jej szef z redakcji, Clyde Gabriel (?), potem drugi szef – młodszy od niej, a następnie starszy profesor, który przeprowadził się niedawno z żoną do Eastwick.

Żona jej szefa to niezmordowaną działaczką społeczna, cały czas mówi, cały czas kogoś o coś oskarża. Sukie i Jane rzuciły na nią urok: do pojemnika (?) wrzuciły różnego rodzaju śmiecie, takie jak kolorowe piórka, pinezki, splątane z kurze włosy; im więcej mówiła, tym więcej tych śmieci wylatywało z jej ust. Podobną sztuczkę zrobiły samozwańczej pani pastor podczas kazania. Jej mąż już od dawna topił swe smutki i walące się małżeństwo w alkoholu i pozamałżeńskim seksie; pewnego wieczoru nie wytrzymał nerwowo (ona za dużo mówiła i za dużo wypadało z jej ust, również jej oskarżenia były nie do końca słuszne) – uderzył ją śmiertelnie pogrzebaczem w głowę. Nareszcie cisza! Następnie powiesił się.

INNA FRAKCJA CZAROWNIC. W Eastwick jest wiele porzuconych kobiet (przeważnie z winy Lexy. Jane i Sukie), które przejawiają magiczne zdolności: pastorowa Brenda, Gina, żona Joe’go, Greta Neff, lecz nie wywiązuje się otwarta walka.

DARRYL VAN HORNE. Nowy mieszkaniec Eastwick, niedawno przeprowadził się z miasta. Ekscentryk – kolekcjonuje dzieła artystyczne, które w najbliższej przyszłości mają stać się dziełem sztuki w nowo nabytej wili Lexonów (?). Naukowiec – prowadzi badania nad, urządził sobie laboratorium w nowym domu. Tajemniczy – niewiele na początku mówi o sobie. Charyzmatyczny – potrafi oczarować każdego, choć z wyglądu jest obleśny – ciągle ślini się, gdy mówi i zewnętrznie przypomina gnoma/niedźwiedzia (?). Wszystkie trzy czarownice, pomimo początkowych oporów, zaprzyjaźniają się z nim.

Darryl wywraca ich życie do góry nogami: wpierw pojedynczo zaprasza je do siebie, co koliduje z ich sabatami i tworzeniem stożku mocy. Zazdroszczą sobie czasu, który każda spędza z Darrylem. Ostatecznie spotkania zmieniają się w orgie w jacuzzi, zaraz po partii tenisa. Czarownice uważają, że to Alexsandra jest jego ulubienicą, lecz Jane dzieli z nim miłość do muzyki, a także jest bardziej agresywna podczas seksu. Czarownice są jakby manipulowane przez niego: Darryl przekonuje Lexę, by tworzyła figurki z innego materiału i zaczęła poważnej myśleć o swojej artystycznej przyszłości; Jane przymusza do grania skomplikowanych utworów. Z jednej strony Darryl wprowadził w ich życie iskierkę ekscytacji (luksusowy dom zapewnia im różnorodną rozrywkę), z drugiej stały się swego rodzaju tak samo podatne na manipulacje, jak ich żonaci kochankowie.

Po śmierci Gabrielów do miasteczka wracają ich pełnoletnie dzieci, by zająć się sprawami spadkowymi: młoda naukowiec Jenny i młodszy brat Chris, introwertyk (?). Sukie czuje się winna śmierci szefa i jego żony, dlatego otacza opieką Jenny – widzi w niej potencjał na bycie czarownicą lub swego rodzaju maskotką czarownic. W posiadłości Darryla odbywają się ekskluzywne sabaty czarownic wraz z ich młodą podopieczną – wszystkie są zauroczone Jenny, jej niewinnością i łagodnością, natomiast właściciel domu, nie chcąc gorszyć młodej, spędza większość czasu z Chrisem.

Pewnego dnia Darryl oznajmia czarownicom, że wziął ślub z Jenny. Oburzone wiedźmy uważają, że Jenny je zdradziła, od początku kalkulowała każde swe posunięcie – wpierw była asystentką Darryla, a teraz żoną. Odcięły się od nich.

Czarownice zaplanowały zemstę: Jenny, podobnie jak Alexa, panicznie boi się raka, dlatego rzuciły na nią urok; Jane zdobyła biologiczne artefakty ofiary (lewitowała do rezydencji) i całą trójką odprawiły rytuał – podobne do voodoo, bo na końcu wbiły w woskową lalkę igły/szpilki. Lexa, jako że obdarzona największą mocą, pełni rolę głównej kapłanki (?) – zna magiczne formuły itd.

Ostatecznie Jenny umiera na nowotwór. Jej śmierć podzieliła czarownice – Sukie i Lexa chciały odwrócić rytuał (gdy jeszcze Jenny żyła), lecz artefakt został już zniszczony i Jane odmówiła współpracy. Darryl znika z Eastwick wraz z Chrisem – wg plotek okazało się, że Darryl jest gejem i ożenił się z Jenny tylko dlatego, że jest siostrą Chrisa.

Nie mogąc powrócić do pierwotnego porozumienia, przed przyjazdem Darryla, czarownice, jedna po drugiej opuszczają Eastwick. Każda przed wyjazdem odprawia rytuał, mający sprowadzić im odpowiedniego męża. W nowym miejscu zamieszkania ponownie zakładają rodziny.

Magiczne umiejętności/rytuały:

- czarownice są biegłe w rozwiązywaniu i zawiązywaniu supłów – aiguillettes – przy pomocy których rozkochują w sobie ludzi, powodują powstawanie przymierzy, bezpłodność kobiet, impotencję mężczyzn i niezadowolenie w związkach małżeńskich; dręczą niewinnych i gmatwają przyszłość dzięki tym więzom. Jednak „czary, skoro raz zalegną się w jakiejś społeczności, wymykają się spod kontroli tych, którzy powołali je do życia” i mogą zaatakować rykoszetem.

- zdolność telepatii i mimikry (?)

- mitem jest, że czarownice boją się soli; nie znoszą natomiast saletry i tranu, gdyż kojarzą im się z cnotą chrześcijańską.

- umiejętność lewitacji: czarownica musi wysmarować się kremem z dodatkiem tojadu i szarego popiołu.

- prawdziwe czarownice robią świece z tłuszczu niemowląt – była to odp. Lexa, kiedy robiły figurkę woskową z rozpuszczonych świeczek urodzinowych i biologicznych „resztek” Jenny.

"Czarownice z Eastwick" były interpretowane na najróżniejsze sposoby. Dla jednych jest to opowieść o statusie kobiet i ich zniewoleniu, dla innych wręcz przeciwnie – pean na rzecz ich niezależności. Niektórzy widzą w powieści satyrę na społeczeństwo amerykańskie doby wojny w Wietnamie, inni – prostą historię przedstawiającą przewrotną, zmienną naturę kobiet. "Czarownice z Eastwick" to powieść o decyzjach, jakie podejmujemy każdego dnia, i o tym, do czego mogą one prowadzić. Książka prowokuje do rozmyślań nad tym, co sobą reprezentujemy i jak łatwo czasem przychodzi nam usprawiedliwianie swoich występków. „Codziennie zabijamy ludzi w naszych myślach. – mówi jedna z bohaterek, racjonalizując rzucenie śmiertelnego uroku na niewinną Jenny. – Wymazujemy pomyłki. Zmieniamy hierarchię ważności raz ustalonych priorytetów”. Dlaczego więc bać się morderstwa?