Zagadnienia z zakresu Ekologii i ochrony środowiska

1. Ekologia jako nauka przyrodnicza, autekologia, synekologia, powiązania ekologii
   z innymi dziedzinami wiedzy, pojęcia: ochrona środowiska, ochrona przyrody, sozologia;

2. Ekologia organizmów: tolerancja ekologiczna, prawo tolerancji, prawo minimum Liebiga, prawo Shelforda, zakres tolerancji ekologicznej, eury i stenobionty, ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych, grupy ekologiczne;

3. Czynniki ograniczające rozmieszczenie organizmów na ziemi: promieniowanie słoneczne, promieniowanie ultrafioletowe, ciepło (adaptacje i reakcje organizmów na temperatury niskie i wysokie, reguła Bergmana, reguła Allena, fenologia), woda i wilgotność (organizmy poikilohydryczne i homoiohydryczne); znaczenie ekologiczne opadów, wiatru i pożarów;

4. Nisza ekologiczna (podstawowa i realizowana), siedlisko, selekcja siedlisk (behawioralne podłoże selekcji siedlisk; ewolucja preferencji siedliskowych, model selekcji siedlisk - Fretwell 1972);

5. Zasięg geograficzny, dysjunkcja zasięgu, gatunki kosmopolityczne, gatunki endemiczne, gatunki reliktowe;

6. Bioindykacja; rodzaje bioindykatorów, charakterystyczne gatunki używane jako biowskaźniki, cechy dobrego biowskaźnika

7. Ekologia populacji: metody oceny wielkości populacji (krzywe wzrostu liczebności populacji J i S), granice populacji, metapopulacja, subpopulacja, pojęcie osobnika w populacji (typ wzrostu interatywny i unitarny, osobniki modularne, polikormon, genet, rameta, moduł, klon), struktura wiekowa i płciowa populacji, areał osobniczy, terytorium i terytorializm, rodzaje przestrzennego rozmieszczenia osobników w populacji, grupy socjalne, procesy wewnątrzpopulacyjne (rozrodczość, śmiertelność, krzywe przeżywania, migracje i wędrówki);

8. Interakcje w układach międzygatunkowych (stosunki topowe, foryczne i fabryczne), konkurencja (wewnątrzgatunkowa, międzygatunkowa, na drodze interferencji, o charakterze eksploatacji, zasada konkurencyjnego wypierania, wyzwolenie konkurencyjne, rozbieżność cech, konwergencja adaptacyjna cech, efekt pierwszeństwa); drapieżnictwo (znaczenie drapieżnictwa dla różnorodności biologicznej, teoria optymalnego żerowania, przystosowania drapieżników i ofiar do charakterystycznego trybu życia, mimikra, mimetyzm, kanibalizm); pasożytnictwo (koewolucja w układzie pasożyt-żywiciel, rodzaje transmisji pasożytów, podział pasożytów: mikro i makropasożyty, pasożyty wewnętrzne i zewnętrzne, holopasożyty, hemipasożyty, pasożyty polikseniczne, monokseniczne, przypadkowe, względne, bezwzględne, parazytoidy, pasożytnictwo lęgowe i socjalne, Hipoteza Czerwonej Królowej); mutualizm, symbioza, mikoryza, oogamia, zoochoria, komensalizm, protokooperacja;

9. Gatunki rodzime i obce, inwazja, ekspansja, gradacja; introdukcja i reintrodukcja

10. Biocenologia: biocenoza, ekotony, efekt styku, różnorodność gatunkowa i jej uwarunkowania, czynniki które powodują gradienty różnorodności biologicznej, teoria biogeografii wysp, struktura przestrzenna biocenoz wodnych i lądowych

11. Ekosystem, zasada autonomii ekosystemu, zasada zachowania obiegu materii
    i przepływu energii, struktura troficzna ekosystemu, sieci troficzne, łańcuchy pokarmowe (biomanipulacja, biomagnifikacja), poziomy troficzne, produktywność ekosystemu, produkcja pierwotna netto i brutto, produkcja wtórna, piramidy liczebności, biomasy i energii;

12. Sukcesja ekologiczna (pierwotna, wtórna, dekompozycyjna, alogeniczna, autogeniczna, heterotroficzna, autotroficzna) stadia sukcesji – sera,

13. Ochrona środowiska: charakterystyka przyczyn, mechanizmów i skutków takich zjawisk jak - efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze, smog, eutrofizacja zbiorników wodnych itp.

1. Krebs Ch. 2001 Ekologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

2. Więckowski. S. 1990. Ekologia ogólna. PWN, Warszawa

3. Weiner J. 2005. Życie i ewolucja biosfery. PWN, Warszawa

4. Falińska K. 2004. Ekologia roślin. PWN, Warszawa

5. Pullin A.S. 2005. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. PWN, Warszawa

6. Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. 2002. Ekologia. Krótkie wykłady. PWN, Warszawa