ZAGADNIENIA DO EGZAMINU Z EKOLOGISTYKII
I
1.Pojęcie logistyki i podstawowe nurty koncepcyjne logistyki.
Logistyka oznacza planowanie, organizowanie, realizację oraz kontrolę przepływu dóbr do ostatecznego klienta przy minimalizacji kosztów.
Logistyka w ujęciu makro- całokształt przepływu dóbr materialnych o rozległych łańcuchach dostaw w gospodarce, wielkości i struktura utrzymania w tych łańcuchach zapasów
Logistyka w ujęciu mikro- zaradzanie przepływem materiałów i informacji w przedsiębiorstwie oraz optymalna koordynacja i czynności związanych z przygotowaniem, przechowywaniem kompletacją i dostawą wyrobów gotowych od odbiorcy oraz obsługą posprzedażną
Nurty koncepcyjne logistyki:
1. Logistyka to zintegrowany system przepływu materiałów oraz sprzężonych z nimi przepływów informacyjnych
2. Logistyka to pewna koncepcja, filozofia zarządzania realnymi procesami przepływu dóbr fiz. I informacji
3. Logistyka to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy technicznej, ekonom. I informatycznej, badająca uwarunkowania, prawidłowości i zjawiska przepływu dóbr fiz. I informacji w gospodarce, a także w poszczególnych jej ogniwach
Cechy logistyki jako narzędzia integrującego przepływy materiałów i informacji w przedsiębiorstwie.
-Integracja realnych komponentów logistyki (transport, magazynowanie, kształtowanie zapasów, planowanie czynności obsługi klienta) znajduje odbicie w tworzeniu zintegrowanych systemów organizacyjnych i informacyjno- regulacyjnych,
-Logistyka stanowi orientację efektywnościową w ujęciu systemowym
-Logistyka stanowi źródło odkrywania oraz kształtowania nowych potencjałów i zdolności kreowania wartości i korzyści, zapewniających długofalowy wzrost efektywności i sukcesów przedsiębiorstwa.
-Zintegrowane struktury logistyczne mają charakter dynamiczny co zwiększa zdolność dostosowania się przedsiębiorstwa do zmian na rynku
Cele konkretne rozwoju terytorialnego:
-Cele ekonomiczne-optymalne wykorzystanie sił i zasobów występujących w regionie
-Cele społeczne i ekologiczne
Stan środowiska przyrodniczego wywiera istotny wpływ na strukturalny gospodarcze oddziaływując na nie w sposób bierny i aktywny
Oddziaływanie bierne wynika z faktu że czynnik środowiska stanowi ograniczenie o charakterze surowcowym, technologicznym i lokalizacyjnym.
Aktywne oddziaływanie- czynnik środowiska staje się czynnikiem dynamizującym kształtowania się struktur gospodarczych przedmiotowych i podmiotowych.
Podstawowe cele społeczne:
-Zagwarantowanie zatrudnienia
-Zagwarantowanie dochodów z pracy, mieszkania, ochrony zdrowia, szkolnictwa, rozwoju kulturalnego
Pojęcie i przedmiot ekologii
Ekologia - nauka badająca wzajemne zależności pomiędzy organizmami oraz pomiędzy organizmami a ich środowiskiem.
Ekologia w logistyce winna zapobiegać ujemnym skutkom działań związanych z funkcjonowaniem systemów logistycznych w zakresie transportu i magazynowania.
Zastosowanie logistyki w ekologii sprowadza się do uwzględnienia możliwości jakie stwarza infrastruktura logistyki w organizacji i systemowej integracji procesów gromadzenia, sortowania, przetwarzania i recyklingu odpadów.
Podstawowe pojęcia ekologii
-Redukcja obciążeń środowiska po stronie wejścia i wyjścia, związanego z procesem produkcyjnym
-Redystrybucja pozostałości (logistyka powtórnego zagospodarowania)
-Sfera antropogeniczna- genezą jest działalność człowieka (systemy transportowe, użytki rolne, wytwory architektury)
-Ekonomia- to nauka badająca jak ludzie radzą sobie z rzadkością.
-Rozwój społeczny- oznacza systematyczną poprawę warunków bytu ludności oraz wzrostu świadczeń socjalnych i kulturalnych
Środowisko i jego elementy. Środowisko prawnie chronione
-Środowisko naturalne- środowisko przyrodnicze które nie uległo zmianie poprzez czynniki antropogeniczne.
-Środowisko prawnie chronione- to te elementy środowiska w stosunku do których występuje regulacja prawna mająca na celu ich ochronę.
-Środowisko- to ogół elementów przyrodniczych w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka a w szczególności:
-Powierzchnia ziemi, Kopaliny, Wody, Powietrze, Zwierzęta i rośliny, Krajobraz i klimat
Wpływ jakości środowiska przyrodniczego na cele rozwoju.
Zjawisko nadkoncentracji negatywne:
Stały spadek efektywności gospodarczej
Stałe pogarszające się warunki mieszkańców
Główną przyczyną tych 2 zjawisk było spowodowane degradacją środowiska przyrodniczego.
Cele konkretne rozwoju terytorialnego:
Cele ekonomiczne-optymalne wykorzystanie sił i zasobów występujących w regionie
Cele społeczne i ekologiczne.
Podstawowe powiązania pomiędzy gospodarka a środowiskiem:
-wykorzystywanie powierzchni
-przemieszczanie elementów środowiska
-pozyskiwanie surowców i energii
-emitowanie odpadów i ich asymilacja
Relacje miedzy gospodarka a środowiskiem ustalone w aspekcie przepływów międzygałęziowych:
-sprzężenia wewnątrz gospodarcze,
-sprzężenia wewnątrz środowiskowe,
-oddziaływanie środowiska przyrodniczego na warunki funkcjonowania gospodarki,
-wykorzystanie i przemiany środowiska przyrodniczego w procesach gospodarczych,
-oddziaływanie środowiska na człowieka (zdrowie i życie),
Logistyka a ekologia, ekologia a logistyka
-Ekologia w logistyce winna zapobiegać ujemnym skutkom działań związanych z funkcjonowaniem systemów logistycznych
-Logistyka w ekologii- sprowadza się do uwzględnienia możliwości jakie stwarzają nowoczesne instrumentarium w logistycznych procesach
Pojęcie i zakres działania ekologistyki
Ekologistyka zorientowana jest na działania zawiązane z :
-Redukcja obciążeń środowiska po stronie wejścia i wyjścia
-Redystrybucję pozostałości
Podstawy działania w obszarze w obszarze ekologistyki stanowią:
-Ekonomia środowiska
-Zarządzanie środowiskiem
-Technika i technologia ochrony środowiska
Ekologistyka zapewnia logistyczna obsługę odpadami:
1. Dostosowanie gospodarki odpadami do potrzeb rynkowych
2. Minimalizacja zaangażowanych środków finansowych
3. Ochrona środowiska.
Przedmiotem zainteresowań ekologistyki jest również problematyka zasileń materiałowych produkcji rozpatrywana w 3ch aspektach:
1. Minimalizacji powstawania w przyszłości odpadów,
2. Podatność tych materiałów na utylizacje,
3. Postulat odmaterializowania produkcji i konsumpcji.
Ekologistyka oprócz gospodarki odpadami zajmuje sie także ekologizacja pozostałych systemów logistycznych.
-rodzaju i zastosowań ekologistyki
-zasady kształtowania systemu ekologistyki
-kryteria rozwiązań logistycznych
-tworzenie strategii, polityki i reguł decyzyjnych określających wymogi wobec ekologistyki
Ekologistyka jako zintegrowany system
-Opiera się na koncepcji zarządzania recyrkulacyjnymi przepływami strumieni materiałów odpadowych w gospodarce oraz przepływami sprzężonych z nim informacji.
-Zapewnienie gotowości i zdolności efektywnego gromadzenia, segregacji, przetwarzania oraz ponownego wykorzystania odpadów
-Umożliwia podejmowanie technicznych i organizacyjnych decyzji w kierunku zmniejszenia (minimalizacji) tych negatywnych skutków oddziaływania na środowisko które towarzyszą relacji procesów zaopatrzeniowych, produkcyjnych, dystrybucyjnych i serwisowych w logistycznych łańcuchach dostaw.
II.
1.Fazy recyrkulacji dóbr fizycznych w gospodarce a Ekologistyka
Faza I: obejmuje procesy pozyskiwania surowców naturalnych z przyrody i ich produkcyjne zagospodarowanie.
Faza II: obejmuje procesy przetwarzania surowców pierwotnych w materiały produkcyjne i półfabrykaty o rożnym stopniu przetworzenia i uszlachetnienia.
Faza III: obejmuje procesy produkcyjne realizowane w przetwórczych gałęziach przemysłu.
Faza IV: obejmuje procesy działalności przedsiębiorstw handlu środkami produkcji i konsumpcji, takich jak: przedsiębiorstwa hurtowe, detaliczne, łączące funkcje hurtu i detalu, a także inne wyspecjalizowane podmioty,
Faza V: obejmuje procesy eksploatacji środków pracy i artykułów konsumpcyjnych trwałego użytku.
Faza VI: obejmuje procesy systemowego gromadzenia, transportu i recyklingu powstających odpadów:
2. Podstawy działania (filary) ekologistyki
1. Technika ochrony środowiska
2. Ekonomia środowiska- ekorozwój
3. Zarządzanie środowiskiem
3.Ekorozwój i jego wymiary
Ekorozwój - taki sposób prowadzenia działalności gospodarczej kształtowania i wykorzystywania potencjału środowiska oraz organizacji życia społecznego, który zapewni dynamiczny rozwój jakościowo nowych procesów produkcyjnych, trwałość użytkowania zasobów przyrodniczych oraz poprawę a następnie zachowanie wysokiej jakości życia.
4.Ekologistyka a cechy ekorozwoju
Ekorozwój posiada kilka charakterystycznych cech. Do najważniejszych cech charakteryzujących proces rozwoju trwałego, zrównoważonego zalicza się:
-zrównoważoność, trwałość, samopodtrzymywanie się.
Zrównoważoność ekorozwoju.
Cecha ta związana jest przede wszystkim z traktowaniem zasobów przyrody za wartość samoistną. Jest to równoznaczne z koniecznością utrzymywania właściwych proporcji struktury rozwoju, oznaczających zachowanie równowagi pomiędzy potrzebami rozwojowymi obecnego i przyszłych pokoleń a potrzebą ochrony środowiska i jego zasobów.
Trwałość ekorozwoju.
Trwałość w kategoriach ekonomicznych może być interpretowana jako nieuszczuplanie kapitału przyrodniczego.
Zasady trwałości:
1. „słaba” zasada trwałości kapitału oznacza zachowanie wielkości całkowitego kapitału bez względu na jego strukturę, na którą składają się kapitał przyrodniczy,
2. „wrażliwa” zasada trwałości wymaga, aby poza zachowaniem całkowitej wielkości kapitału jego składowe cały czas w nim występowały w określonych proporcjach lub przy ustalonym minimalnym udziale każdej z nich.
3. „silna” zasada trwałości wymaga, aby poszczególne rodzaje kapitału zostały zachowane każdy z osobna.
4. „restrykcyjna” zasada trwałości prowadzi do zakazu uszczuplania któregokolwiek z zasobów. Zasoby nieodnawialne nie mogłyby być w ogóle eksploatowane.
Ekorozwój bardzo silny nacisk kładzie na zastępowanie konwencjonalnych źródeł energii surowcami naturalnymi (wiatr, słońce, wody)2% w Polsce7% w UE
W koncepcji ekorozwoju trwałość rozwoju oznacza:
1. realizację wiązki pożądanych celów społecznych, tzn. zapewniających:
• wzrost realnego dochodu per capita,
• poprawę stanu zdrowotnego, poziomu wyżywienia,
• „uczciwy” (fair) dostęp do zasobów środowiska,
• poprawę stanu wykształcenia.
2. trwałość bądź samopodtrzymywanie się wzrostu.
Można przyjąć zatem, iż proces samopodtrzymywanie się ekorozwoju, nie jest procesem samodzielnym, lecz w zasadzie pewnym aspektem trwałości procesów rozwojowych.
5.Zasady ekorozwoju ( H. Daly'ego) jako wyznacznik rozwoju ekologistyki
1. Zasada odnoszącą sie do fizycznych nakładów w gospodarce - przyjmuje ze poprzez świadome ograniczenie ogólnej skali użycia zasobów należy wymusić zmianę charakteru postępu technicznego z obecnego wzorca maksymalizacji przepływu w kierunku maksymalizacji efektywności wyrażanej wynikiem gospodarczym uzyskiwanym z danego przepływu.
Odmaterializowanie produkcji i konsumpcji:
odmaterializowanie - zmniejszenie poziomu korzystania z zasobów przyrody (materiałów i energii) przypadającego na jednostkę produkcji lub na jednostkę świadczonej usługi w całym cyklu życia produktu lub w okresie trwania użyteczności świadczonych usług.
2. Poprzez gospodarowanie zasobami należy zapobiegać
-emisje odpadów nie powinny przekraczać odnawialnej pojemności asymilacyjnej zasobów natur. służących jako odbiorniki tych odpadów
3. Zasada dot. surowców nieodnawialnych.
W odniesieniu do surowców nieodnawialnych należy utrzymać zasób kapitału przyrodniczego na stałym poziomie przez pozyskiwanie jego składników w tempie odpowiadającym stopie tworzenia odnawialnych substytutów.
6. Produkt inteligentny pod względem ekologicznym
• Dobra inteligentne pod względem ekologicznym - produkty (przedmioty, narzędzia, maszyny, budynki i różne rodzaje infrastruktury) i świadczone przy ich pomocy usługi (dostępne na konkurencyjnych rynkach) umożliwiające indywidualnym użytkownikom długoterminową maksymalizację użyteczności zgodnie z ich preferencjami i przy jak najmniejszym wykorzystaniu zasobów naturalnych, energii i przestrzeni, jak też przy jak najmniejszym rozprzestrzenianiu się substancji toksycznych w całym cyklu życia tych produktów i usług.
7.Ekologistyka a model gospodarki okrężnej
Ekologistyka zapewnia logistyczną obsługę gospodarki pozostałościami z uwzględnieniem 3 kryteriów:
- Dostosowanie tej gospodarki do potrzeb rynkowych
- Minimalizacja zaangażowanych środków finansowych
- Ochrona środowiska
Nie można uznawać, że zaangażowanie logistyki w gospodarkę odpadami to jest jedyny zakres (przedmiot) zainteresowań tej dyscypliny.
- Przedmiotem ekologistyki jest także problematyka zasileń materiałowych podczas produkcji pod kontem:
* Minimalizacji przyszłych odpadów
* Podatności tych materiałów na utylizacje
* Odmaterializowania produkcji i konsumpcji
8.Cele ekorozwoju
- Dobrobyt - nie tylko materialny, ale także ekologiczny
- Sprawiedliwość - miedzy pokoleniowa i wewnątrz pokoleniowa
- Bezpieczeństwo - gospodarcze, społeczne, ekonomiczne
9.Ekorozwój jako integracja ładów
1. Ład ekonomiczny (zapewnienie proporcji w gospodarce)
2. Ład społeczny
3. Ład ekologiczny ( równowaga przyrodnicza)
4. Ład przestrzenny (kiedy zagospodarowanie przestrzenne charakteryzuje się odpowiednią estetyka i funkcjonalnością)
5. Ład instytucjonalno-polityczny (stworzenie prawidłowych warunków na funkcjonowanie mechanizmu rynkowego, demokracja)
III.
1.Pojęcie zarządzania środowiskiem
Zarządzanie środowiskiem - oznacza zarządzanie ochroną, kształtowaniem i użytkowaniem środowiska.
-Realizowane jest w sposób bezpośredni i pośredni w procesach produkcji a także w poza produkcyjnej aktywności społeczeństwa.
-Należy podkreślić, iż tak rozumiane zarządzanie środowiskiem występuje zarówno w układach terytorialnych jak również w jednostkach gospodarczych.
* Zarządzanie środowiskowe - jest efektem stosowania złożonych środków takich jak normy ISO14001
Kształtowanie środ. Rola logistyki w pozytywnych i negatywnych przykładach kształtowania środ.
Instrumenty zarządzania środowiskiem:
• Podmioty gospodarcze działają zgodnie z zasadą efektywności gospodarczej, często jednak podmioty przerzucają ważne koszty na otoczenie.
- 2 siły:
* Rynek
* Państwo - władza publiczna w procesach gospodarczych nie powinna ingerować w rynek, ale:
W naszym kraju państwo regulacyjne zostało zastąpione przez państwo protekcyjne które zajmuje się stwarzaniem prawno-instytucjonalnych warunków dla zapewniania sprawnego funkcjonowania mechanizmu rynkowej koordynacji działań”
- podmiotów gospodarczych
- gospodarstw domowych
- i innych układów znajdujących się na rynku
Zadaniem państwa jest także uwzględnienie specyfiki zasobów środowiska, które charakteryzują się pewnymi właściwościami. Np. Nie ma właściciela powietrza
Zadaniem państwa jest ograniczenie wstępowania efektów zewnętrznych
• Efekty zewnętrzne - występują wówczas, gdy decyzje podejmowane przez jeden lub więcej podmiotów gospodarczych wpływają na możliwości produkcyjne i konsumpcyjne innych podmiotów gospodarczych a tym samym oddziałują bezpośrednio na funkcje kosztów, użyteczności odbiorców efektów publicznych.
- Np. Mamy sad, który dobrze prosperuje i jest zbyt, potem niedaleko powstaje fabryka chemiczna i zapotrzebowanie na nasze produkty jest mniejsze.
• Do ograniczenia efektów zewnętrznych władza publiczna stosuje odpowiednią strukturę zarządzania środowiskiem.
Zadania i rodzaje bezpośrednich instrumentów zarządzania środowiskiem
Instrumenty bezpośrednie są to środki instytucjonalne których celem jest bezpośredni wpływ na postawę podmiotów gospodarczych użytkujących środowisko.
Klasyfikacja instrumentów bezpośrednich:
- standardy jakości określane dla konkretnych elementów środowiska (Standardy jakości występują w postaci wskaźników określających dopuszczalne stężenie danego zanieczyszczenia w danym elemencie środowiska.)
- standardy emisji (Standardy emisji są to normy indywidualne określające maks. dopuszczalne wielkości poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń, przekazywanych z danego źródła do środowiska)
- standardy produktowe i procesowe (Standardy produktowe i procesowe, spełniają rolę prewencyjną)
- przepisy użytkowe (Przepisy użytkowe, są często stosowane ze względu na specyfikę danego obszaru)
- nakazowe standardy technologiczne (Standardy technologiczne nakazują stosowanie w podejmowanej działalności gospodarczej określonego rodzaju technologii, stosowanie tego instrumentu sprzyja wdrażaniu strategii zapobiegania zanieczyszczeniom)
- koncesjonowanie (Koncesjonowanie oznacza wydawanie zezwoleń przez władze administracyjne na prowadzenie konkretnej działalności. Znajduje szerokie zastosowanie w systemach ekologistyki)
- ograniczenia obszarowe (Ograniczenia obszarowe stosowane są w odniesieniu do urządzeń stacjonarnych, których lokalizacja negatywnie oddziałuje na otoczenie np.: wytwarzanie ogromnego pola elektromagnetycznego)
- przepisy bezpieczeństwa (Przepisy bezpieczeństwa zmierzają do min. zagrożeń środowiskowych dla ludności oraz pracowników określonych zawodów. Do min. zagrożeń dla społeczeństwa służy m. in. certyfikacja wyrobów. Ważnymi są również zalecenia opracowane i zawarte w poszczególnych programach ochrony środowiska)
W stosunku do instalacji, określa się następujące rodzaje pozwoleń emisji:
1. Na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza.
2. Na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi.
3. Na wytwarzanie odpadów.
4. Na emitowanie hałasu.
5. Na emitowanie pól elektromagnetycznych.
Zadania i rodzaje pośrednich instrumentów zarządzania środowiskiem
Zakres stosowania instrumentów ekonomicznych wzrasta ponieważ:
- bezpośrednie regulowanie staje się coraz mniej skuteczne,
- procedury udzielania pozwoleń nie uwzględniają różnic w kosztach oczyszczania,
- instrumenty bezpośrednie charakteryzują się statycznością i nie reagują elastycznie na zmianę warunków ekonom. i technolog.,
- instrumenty ekonomiczne umożliwiły utworzenie funduszy ekologicznych.
Klasyfikacja instrumentów ekonomicznych:
- opłaty ekonomiczne (są świadczeniem pieniężnym na rzecz jednostek administracji)
- subwencje (oznacza to wszelkiego rodzaju formy pomocy finansowej)
- systemy depozytowe
- rynki emisji zanieczyszczeń (Jest najtańszą społecznie formą realizacji celów ekol.). Handel emisjami obowiązuje następujące sektory: energetyka, rafinerie ropy naftowej hutnictwo żelaza i stali, sektor papierniczy oraz sektor
produkcji materiałów budowlanych,
- ubezpieczenia ekologiczne (następuje przeniesienie ryzyka ekologicznego z jednostki gospodarczej na wyspecjalizowane firmy ubezpieczeniowe),
- zastawy ekologiczne (pobierane są przez administracje publiczną w celu zabezpieczenia, dostosowanie się jednostki gospodarczej do określonych przepisów),
- podatki ekologiczne,
- bodźce finansowe dla egzekucji prawa (kary ekologiczne).
Pojęcie i internalizacja efektów zewnętrznych
Do zapewnienia określonego zachowania podmiotów i osób wykorzystuje się odpowiedni zabiór instrumentów i osób. Z procesem użytków środowiska związany jest efekt zewnętrzny.
Efekty zewnętrzne- występują wówczas gdy decyzje podejmowane przez jedną lub więcej podmiotów gospodarczych oddziałują bezpośrednio na możliwości produkcyjne lub konsumpcyjne innych podmiotów gospodarczych, a tym samym oddziałują bezpośrednio na funkcje kosztów lub funkcje użyteczności odbiorów efektów zewnętrznych.
Zasadniczą przesłanką efektywności zarządzania środow. jest możliwość przyporządkowania efektów zewnętrznych ich sprawcom, co stwarza podstawę do internalizacji tych efektów w wewnętrzne rachunki kosztów sprawców.
Zastosowanie instrumentów zarządzania środowiskiem w ekologistyce
Pozwolenie zintegrowane jest to pozwolenie, które udziela się na instalacje szczególnie niebezpiecznych emisji
-Standardy produktowe lub procesowe
-Przepisy użytkowe
-Standardy technologiczne
-Koncesjonowanie
-Ograniczenia obszarowe
-Przepisy bezpieczeństwa
IV
1.Zielony łańcuch logistyczny
- Zielony (zrównoważony) łańcuch dostaw - definiowany jest jako proces wykorzystania przyjaznych środowisku zasobów, oraz przekształcanie ich tak, aby można poprawić ich właściwości lub dokonać recyklingu bez naruszenia bezpieczeństwa środowiska.
- Ideą zrównoważonego łańcucha dostaw jest szukanie możliwości ograniczenia kosztów zewnętrznych, równocześnie należy podkreślić, że do tego powinny się odnosić wszystkie działania logistyczne
- Zrównoważony łańcuch dostaw należy rozpatrywać w kategoriach kosztów całego cyklu życia produktów i w chwili obecnej władze publiczne USA opracowały przewodnik dla menedżerów - jak redukować koszty zewnętrzne
2.Pojęcie i zakres przedmiotowy logistyki powtórnego zagospodarowania
Logistyka powtórnego zagospodarowania oznacza zastosowanie koncepcji logistyki w odniesieniu do pozostałości aby w ten sposób spowodować ekonomiczny i ekologiczny skuteczny przepływ pozostałości przy jednoczesnej transformacji przestrzenno- czasowej włącznie ze zmiana ilości gatunku.
Zadaniem logistyki powtórnego zagospodarowania jest transformacja czasowo-przestrzenna pozostałości, które stanowią:
-Surowce wtórne i Odpady
Przedmiotem logistyki powtórnego zagospodarowania są także:
-Produkty używane i zużyte, Zamienne agregaty, Zwroty, Puste opakowania i pojemniki
Zadaniem metalogistycznych systemów powtórnego zagospodarowania jest zamkniecie obiegów pozostałości
-Jedno i wielostopniowe kanały redystrybucji
-Cykle pozostałości
-Kanały powtórnego zagospodarowania i używania
3.Cele i zadanie logistyki powtórnego zagospodarowania
Logistyka powtórnego zagospodarowywania różni się od logistyki zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji znacząco przedmiot tego podsystemu jak też kierunkiem ich przepływu. Z terminu powyższego wnioskować można, iż logistyka powtórnego zagospodarowywania spełnia założenia ekonomiczne i ekologiczne.
Cele ekonomiczne - sprowadzają się do zredukowania nakładów logistycznych i polepszenia jakości obsługi logistyki powtórnego zagospodarowywania (dokładne z życzeniami klientów, pozostałości w punkcie ich powstania, precyzyjne w odniesieniu do typu, liczby, obszaru i terminów dostarczenie surowców wtórnych do powtórnego zagospodarowania).
Cele ekologiczne - czynności zmierzające do zabezpieczenia zasobów naturalnych i zmniejszenia zanieczyszczeń powstających w wyniku logistycznych procesów utylizacji.
4.Rodzaje kanałów przepływów dóbr fizycznych
Stworzenie metalogistycznych systemów powtórnego zagospodarowania ma za zadanie zamknąć obiegi pozostałości. Zależnie od rodzaju biorących w tych obiegach uczestników, którzy przybierają zazwyczaj formę pośredników, powstają jednostopniowe i wielostopniowe kanały:
• kanały redystrybucji,
• kanały powtórnego zagospodarowania,
• kanały usuwania pozostałości (kanały pomiędzy producentami a wyspecjalizowanymi podmiotami zajmującymi się recyklingiem lub unieszkodliwianiem pozostałości).
5.Uwarunkowania techniczne logistyki powtórnego zagospodarowania
- technika gromadzenia
- środki transportu
- technika sortowania
- technika odzysku i recyklingu
- technika unieszkodliwiania
Rodzaje i specyfika podsystemów funkcjonalnych logistyki powtórnego zagospodarowania
Każdy proces skomplikowany poddajemy analizie
-Podsystemy funkcjonalne:
Obsługa, Gospodarka magazynowa, Magazyn, Opakowanie, Transport, Zbiórka i segregacja odpadów
Dyrektywa PE i Rady Europy z 19 listopada 2008
Regulacją o charakterze ramowym w gospodarce odpadami jest dyrektywa Rady Europy. Zobowiązuje ona kraje członkowskie do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczania ich ilości i zmniejszania szkodliwości. Przenosi ona ze szczebla lokalnego na krajowy nadzór nad gospodarką odpadami. Zgodnie z dyrektywą gospodarowanie odpadami musi odbywać się w sposób bezpieczny dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Jednym z kluczowych elementów strategii gospodarowania odpadami jest hierarchia postępowania z odpadami i zasada zanieczyszczający płaci.
-Dyrektywa -spalania odpadów. Jej celem jest zapobieganie lub min. potencjalnych negatywnych wpływów na środowisko emisji do powietrza, wód, gleby itd. Spalarnie są identyfikowane jako główne źródło emisji do atmosfery dioksyn i furanów.
-Dyrektywa w sprawie składowania odpadów służyć ma zmniejszeniu wpływu na środowisko składowisk. W tym celu dyrektywa zobowiązuje kraje członkowskie do podejmowania działań ograniczających ilość składowanych odpadów szczególnie odpadów biodegradowalnych.
-Dyrektywa reguluje kwestie odzysku i unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów. Zgodnie z wymogami dyrektywy istnieje obowiązek selektywnej zbiórki i unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów zawierających rtęć, kadm, lub ołów.
-Dyrektywa określa strategię UE w zakresie odpadów opakowaniowych. Jest to, dyrektywa w pełni oparta o hierarchię postępowania z odpadami: od zapobiegania do unieszkodliwiania.
9.Europejska hierarchia postępowania z odpadami a ekologistyka
Europejska hierarchia postępowania odpadami: (w oparciu o nią regulacje prawne są opracowywane) (trójkąt)
-Zapobieganie najbardziej pożądane
-Ponowne użycie
-Recykling
-Spalanie (z odzyskiem energii)
-Unieszkodliwianie na składowiskach najmniej pożądane
Kluczowym elementem strategii gospodarki odpadami jest odpowiednie sterowanie strumieniami odpadów zgodne z powyższą hierarchią.
12.Polska regulacja gospodarki odpadami
-Zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania
-Zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec ich powstaniu
-Zapewnić zgodnie z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi
1. Odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwieniu w miejscu ich powstania.
2. Odpady powinny być zbierane w sposób selektywny
3. Zakazuje się mieszania odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów oraz mieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne
4. Transport odpadów niebezpiecznych z miejsc ich powstawanie do miejsc odzysku lub unieszkodliwienia odbywa się z zastrzeżeniem przepisów obowiązujących przy transporcie materiałów niebezpiecznych
5. Unieszkodliwieniu poddaje się to odpady, z których uprzednio wysegregowano odpady nadające się do odzysku
6.Odzysk lub unieszkodliwienie odpadów może odbywać się tylko w miejscu wyznaczonym w trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym w instalacjach lub urządzeniach, które spełniają określone wymagania
OGÓLNE ZASADY:
I Przestrzegania właściwej hierarchii powstawania odpadów
II Bliskości ( na miejscu należy rozwiązać problem)
III Rozszerzonej odpowiedzialności producenta
IV Odpowiedniego projektowania produktów
13.Prawna definicja odpadów i ich poszczególnych rodzajów
Odpady to zużyte przedmioty oraz substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe, powstające w związku z bytowaniem człowieka lub działalnością gospodarczą, nieprzydatne w miejscu lub czasie, w którym powstały i uciążliwe dla środowiska.
Odpady komunalne- powstające w gospodarstwach domowych a także nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytworów odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych
Odpady medyczne- odpady powstające w związku z udzieleniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny
Odpady niebezpieczne to odpady, które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, biologiczny, inne właściwości lub okoliczności stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego lub środowiska przyr.
14. Odpady niebezpieczne
• Odpady niebezpieczne są to odpady:
1) Należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście A załącznika nr 2 do ustawy (o odpadach) oraz posiadające, co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy lub
2) Należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście B załącznika nr 2 do ustawy (o odpadach) i zawierające którykolwiek ze składników wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy oraz posiadające, co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy.
Załącznik nr 4 do ustawy:
H1 „wybuchowe”
H2 „utleniające”
H3-A „wysoce łatwopalne”
H5 „szkodliwe”
15.Zapobieganie powstawaniu odpadów, selektywne zbieranie, recykling, odzysk etc
Gospodarowanie odpadami - zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów
Magazynowanie odpadów - czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwianiem
Odzysk - wszelkie działania, niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do ustawy
Odzysk energii - termiczne przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii
Recykling - to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii
Recykling organiczny - obróbka tlenowa, w tym kompostowanie, lub beztlenowa odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku, której powstaje materia organiczna lub metan; składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako recykling organiczny.
Zbieranie odpadów- każde działanie w szczególności mieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowania ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwienia
16.Prawna definicja pojęć dotyczących gospodarowania odpadami
Odpady obojętne- odpady które nie ulegają istnym przemianom fiz., chem. lub biol; są nie rozpuszczane, nie wchodzą w reakcje fiz. ani chem., nie powodują zanieczyszczenia środowiska lub zagrożenia dla zdrowia ludzi,
Odpady ulegające biodegradacji- odpady, które ulegają rozkładowi i tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów
Posiadacz odpadów- każdy, kto faktycznie włada odpadami
Spalarnia odpadów-instalacja, w której zachodzi termiczne przekształcenie odpadów w celu ich unieszkodliwienia
Stosowanie komunalnych osadów ściekowych- rozprowadzenie na powierzchni ziemi lub wprowadzenie komunalnych osadów ściekowych do gleby w celu ich wykorzystania
Termiczne przekształcanie odpadów-procesy utleniania odpadów, w tym spalania, zgazowywania lub rozkładu odpadów, w tym rozkładu pizolitycznego, prowadzone w przeznaczonych do tego instalacjach lub urządzeniach na zasadach określonych w przepisach szczegółowych,
Unieszkodliwianie odpadów- poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych określonym w zał. nr 6 do ustawy w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia, ludzi lub dla środowiska
Wytwórca odpadów- każdy, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów oraz każdy kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów
V.
1.Podejście systemowe a logistycznie zintegrowany system gospodarki odpadami
Podejście systemowe - takie badanie rozpatrywania wartości, które uwzględnia całokształt współzależności reakcji i skutków oraz sprzężeń zwrotnych miedzy częściami a całością a także między całością a otoczeniem. Należy podkreślić, że podejście systemowe umożliwia stosowanie takich rozwiązań, które zwiększając sprawność funkcjonowania jednych elementów nie ograniczają sprawności innych, jednocześnie przyczyniają się do poprawy funkcjonowania całości. Integracja oznacza w tym przypadku powiązanie elementów systemu w ramach pewnej całości wg kryteriów i przy wykorzystaniu instrumentów współczesnej logistyki.
Integracja logistyczna systemu gospodarki odpadami
Cechy zintegrowanego systemu gospodarki odpadami:
• dostępność dla użytkowników,
• sprawność,
• odpowiednia przepustowość eksploatacyjna (kompletność i odpowiednia częstotliwość wywozu przeróbki odpadów z danego obszaru),
• niezawodność,
• dostosowanie do wymagań przepisów prawnych (sanitarnych, ekologicznych) oraz podatność systemu na zmiany,
• minimalny wpływ obiektów systemu na środowisko.
3.Podsystemy logistyczne zintegrowanego systemu gospodarki odpadami
1 .Podsystem recyrkulacji odpadów stałych ( np. odpady komunalne)
2. Recyrkulacji odpadów ciekłych (ścieki przemysłowe)
3. Recyrkulacji zanieczyszczeń
Funkcjonowanie logistycznego systemu recyrkulacji odpadów 3 kryteria:
-Sprawności działania
-Ekologiczności działania
-Kosztów logistycznych
Wyznacznikami przy tworzeniu logistycznie zintegrowanego systemu recyrkulacji odpadów:
-Ilość właściwości i rozmieszczenie odpadów na danym obszarze
-Przyjęty standard ochrony środowiska
-Czynniki przestrzenno-urbanizacyjne
-Ogólne standardy miejscowe dotyczące ogólnych obciążeń środowiska
4. Efekty prawidłowej struktury logistycznie zintegrowanego systemu gospodarki odpadami
• zapewnienie skuteczności przepływu odpadów
• minimalizacja kosztów,
• ochrona środowiska.
5. Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne struktury logistycznie zintegrowanego systemu gospodarki odpadami
I uwarunkowanie: struktura, właściwości i rozmieszczenie odpadów.
II uwarunkowanie: przyjęty na danym obszarze standard ochrony środowiska.
III uwarunkowanie: czynniki przestrzenno-urbanistyczne.
IV uwarunkowanie: miejscowe standardy dotyczące mieszkalnictwa, procesów gospodarowania.
Szczególne znaczenie ma I uwarunkowanie. Strukturę odpadów określają przepisy prawne tworzące konkretny katalog (w którym jest dwadzieścia grup):
Grupa 01 - odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej o chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin.
Grupa 02 - odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności.
Grupa 03 - odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury.
Grupa 18 - odpady medyczne i weterynaryjne.
Grupa 19 - odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych.
Grupa 20 - odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie.
Grupy te są podzielone na podgrupy. Jeżeli występuje gwiazdka przy danym rodzaju odpadów, to oznacza to, że odpad jest niebezpieczny.
6. Obiekty infrastruktury logistycznie zintegrowanego systemu gospodarki odpadami
• źródłowe obszary (strefy) gromadzenia odpadów,
• trasy wywozu i przewozu oraz punkty ich przeładunku,
• obiekty przeróbki wstępnej, obiekty przeróbki wtórnej,
• obiekty przeróbki finalnej,
• obiekty składowania (samych odpadów jak również produktów recyklingu).
Źródło powstawania odpadów jest to miejsce pierwotnego ich generowania tj. miejsce z którego odpady wprowadzane są do punktów zbiorczych w tzw. źródłowych obszarach gromadzenia.
Źródłowy obszar gromadzenia odpadów- określony zbiór źródeł ich powstawania, wydzielony wg przyjętego kryterium w określonej strefie bytowania człowieka lub w miejscu realizowanej działalności gospodarczej
W obiektach przeróbki wtórnej- realizowany jest zespół działań polegający na takim biologicznym lub chemicznym przerobie odpadów po procesie wstępnym, w wyniku którego nastąpi odzysk surowców wtórnych lub energii u nich zawartych, przy czym pozostałości z procesu, jeśli zostaną będą bezwarunkowym w danej chwili produktem wymagającym unieszkodliwienia na wysypisku
W obiektach przeróbki finalnej realizowana jest ostateczna likwidacja odpadów lub pozostałości z procesów przeróbkowych na wysypisku w sposób spełniający wymogi ochrony środowiska i zapewniający jego minimalne obciążenie bądź też w sposób całkowicie odciążający środowisko
W obiektach składowania krótkotrwałego- następuje zgromadzenie odpadów i ich przechowywanie w specjalnych do tego celu przystosowanych pojemnikach lub urządzeniach.
W obiektach składowania długoterminowego- powszechnie określonych mianem wysypisk, realizowany jest proces trwałego unieszkodliwiania odpadów lub tylko na określony czas i uwzględniając konkretne uwarunkowania normowe ochrony środowiska.
7.Logistyka powtórnego zagospodarowania a gospodarka odpadami
*relacje sieci dostaw z gospodarką odpadami
*potencjalne źródła wartości dodatnio uzyskiwanej w procesach logistyki powtórnego zagospodarowania
• właściwe zagospodarowanie odpadów (po uprzednim ich odseparowaniu od surowców),
• właściwe zagospodarowanie surowców wtórnych w celu odzyskania tkwiącej w nich wartości,
• zwiększenie marży przez recykling, który jest tańszy pod względem surowcowym i energetycznym,
• zastosowanie się do rosnących wymagań w zakresie ochrony środowiska,
• lepsza obsługa klienta przez doskonalenie obsługi posprzedażowej.
Osiągnięcie tych korzyści wymaga zasadniczych zmian w infrastrukturze sieci dostaw. Infrastruktura ta powinna być dostosowana do zarządzania sieciami dostaw w ramach tzw. zamkniętej pętli. Stąd też konieczna jest odpowiednia integracja sieci dostaw z podmiotami gospodarki odpadami.
Podjęcie działania w ramach integracji sieci dostaw z podmiotami gospodarki odpadami ma na celu odchodzenie od społeczeństwa konsumpcyjnego w kierunku społeczeństwa recyklingu.
*zalety recyklingu
- oszczędność surowców naturalnych
- mniejsze zużycie energii i związanych z tym emisji do środowiska
- zmniejszenie potrzeb w zakresie składowania i spalania odpadów
- umożliwienie zrównoważonego rozwoju i zachowanie Ziemi w niezmienionym stanie dla przyszłych pokoleń
*segmenty procesu recyklingu
• Wyróżnia się 3 fazy recyklingu:
o Pozyskiwanie
o Uzdatnianie
o Wykorzystanie
8. Znaczenie nowelizacji z 2011 o utrzymywaniu czystości i porządku w gminach
• Przedsiębiorcy oraz organizacje odzysku będą odpowiedzialni za zapewnienie potencjału przetwórczego w zakresie odpadów poużytkowych
• Odpowiedzialność organizacji odzysku
• Odpowiedzialności województwa samorządowego
9.Rola i obowiązki gmin wyznaczone nowelizacją ustawy
- Gmina będzie właścicielem odpadów i musi swoim dzianiem objąć 100% mieszkańców i szereg infrastruktury komunalnej
- Poszczególne województwa musza być samowystarczalne w zakresie gospodarki zmieszanymi odpadami komunalnymi
* Województwa muszą utworzyć odpowiednie elementy infrastruktury technicznej i technologicznej gospodarki
10.Sposoby gromadzenia odpadów komunalnych
-dla budynków mieszkalnych - 0,015 m3 na mieszkańca, jednak co najmniej jeden pojemnik 0,11 m3 na każdą nieruchomość
-dla ogródków działkowych - 0,02 m3 na każdą działkę
2. Odpady zmieszane należy usuwać z terenu nieruchomości nie rzadziej niż jeden raz na dwa tygodnie (dot. gospodarstw domowych).
3. W przypadku okresowo zwiększonych ilości odpadów komunalnych, właściciel nieruchomości uzgadnia sposób ich odbioru z przedsiębiorcą, z którym zawarł umowę na odbieranie odpadów komunalnych.
5. Odpady komunalne zbierane w sposób selektywny, należy gromadzić w pojemnikach, kontenerach lub workach wyłącznie do tego celu przeznaczonych, o ujednoliconych kolorach:
-niebieskim, makulaturę;
-żółtym, tworzywa sztuczne;
-zielonym, szkło kolorowe;
-białym, szkło białe;
-brązowym, odpady biodegradowalne (odpady zielone i kuchenne).
6. W miejscach, w których ze względów technicznych występują trudności z lokalizacją stałego pojemnika do selektywnej zbiórki odpadów, dopuszcza się stosowanie worków foliowych (nie dotyczy odpadów kuchennych).
7. Pojemniki i worki winny posiadać logo lub nazwę przedsiębiorcy prowadzącego działalność w zakresie odbierania odpadów i oznaczenia określające rodzaj gromadzonych odpadów.
8. Opróżnianie pojemników do selektywnej zbiórki odpadów komunalnych powinno się odbywać z częstotliwością zapewniającą niedopuszczenie do ich przepełnienia (nie dotyczy odpadów kuchennych).
Odpady zbierane selektywnie w workach winny być odbierane nie rzadziej niż raz w miesiącu.
9. Właściciel nieruchomości, na terenie której w wyniku pielęgnacji zieleni powstają odpady zielone, zobowiązany jest do ich selektywnego zbierania i przekazywania przedsiębiorcy, z którym zawarł umowę na odbieranie odpadów komunalnych.
11. Metody odbioru odpadów komunalnych
• Ważne jest dostosowanie podsystemu gromadzenia do podsystemu wywozu odpadów:
• Rodzaje stosowanych pojazdów w gospodarce odpadami zależą od:
- Rodzaju używanych pojemników
- Systemu zbierania odpadów
- Od tego czy realizowany jest recykling u źródła gromadzenia czy realizowany jest recykling centralny
* Usuwanie odpadów - 2 systemy w Europie:
- Usuwanie bezpośrednio przy pojemnikach, czyli miejscu gromadzenia odpadów - bardziej popularne w Polsce
- Usuwanie przy krawężniku
• Istnieją 2 rodzaje odbierania odpadów:
- Poprzez wsypywanie do śmieciarek
- Odbieranie kontenerów
12.Pojemniki i kontenery kołowe Normalizacja pojemników do systemowej zbiórki odpadów
Kosze: z tworzywa sztucznego, ze stali z aluminium, worki:
Niebieski- papier, makulatura nie może być mokra
Nie można wrzucać: Opakowań z zawartością, lakierowanych, reklam, tapet, papieru techn., zatłuszczonego, brudnego, art. higien.
Można wrzucać: Gazety, tekturę, ścinki drukarskie, katalogi
Biały- szkło bezbarwne
Zielony- szkło kolorowe
Nie można wrzucać: Szkła płaskiego, szklanek żaroodpornych, kieliszków, ceramiki, żarówek, opakowań po lekach
Żółty- tworzywa sztuczne i metale
Nie można: Opakowań po medykamentach, olejach, smarach, AGD, zabawek
Można wrzucać: Puste butelki, torebki plastikowe, opakowania stalowe i aluminium
13.Selektywne gromadzenie odpadów komunalnych
Selektywna zbiórka odpadów (odpady zbierane do oddzielnych, specjalnie do tego celu przeznaczonych pojemników, worków, przyjmowane do punktów skupu itp.)
14, Kontenery hakowe i muldowe
*muldowe
przeznaczone do zbiórki i transportu odpadów przemysłowych, komunalnych i innych
bezpieczne uchwyty w dniu wyrabia się w trzech wariantach;
- uchwyt pojedynczy
- dwa uchwyty obok siebie
- uniwersalny (potrójny)
*hakowe
- odpady komunalne, złom, gruz, odpady drzewne, makulatura, plastik, odpady wielkogabarytowe, odpady przemysłowe, zrębki drewniane.
Kontenery o pojemności do 40m3 . Długość od 4,50m do 7,30m.
15. Worki na odpady i big bagi
Worki typu „big-bag” przeznaczenie są do wywozu następujących odpadów :
- gruz, ziemia
- odpady poremontowe
- odpady zielone
- pozostałe odpady powstające na terenie nieruchomości
16. Rodzaje i rola systemów identyfikacji pojemników
Rodzaje pojemników:
- pojemnik z tworzywa sztucznego (polietylen niskociśnieniowy) 120 litrów przejezdny
- 240 litrów przejezdny
- duży pojemnik z tworzywa sztucznego (polietylen niskociśnieniowy) 770 litrów, przejezdny
- duży pojemnik ze stali 770 litrów przejezdny
- duży pojemnik ze stali 1100 litrów przejezdny
- duży pojemnik z aluminium 2200 litrów przejezdny
- duży pojemnik z aluminium 4400 litrów przejezdny
Gromadzenie - rodzaje:
Zmieszane - wszystkie rodzaje odpadów razem trafiają do pojemnika i są z niego wyładowywane, najczęściej występuje
Oddzielne (selektywne) - trzeba dostosować kolejne kroki gospodarki odpadami - trzeba wprowadzić działania, które dostosują społeczeństwo do takiego sortowania
Trzeba zmienić pojemniki, które odbierają odpady
VI
1.Rodzaje segregacji odpadów i ich współzależności
Istnieją dwa podstawowe modele segregacji odpadów:
1. selektywna zbiórka odpadów
2. sortowanie odpadów
Obydwa modele były stosowane w różnych krajach. Okazało się jednak, że ten pierwszy (selektywna zbiórka) przynosi znacznie lepsze efekty
2. Procesy, którym podlegają odpady w zakładzie sortowania
• Odpady dostarczane do zakładu sortowania podlegają następującym procesom:
- Waloryzacji - powtórnej selekcji dostosowującej strumienie odpadów do dalszego działania
- Standaryzacji i przetwarzaniu - rozdzielenie i tworzenie większych jednostek w postaci bel i brykietów przygotowane do odbioru
- Czasowe magazynowanie - odpowiednie zgromadzenie danego strumienia odpadów, aby uwzględniało to i proces wysyłania
- Proces wysyłki surowców wtórnych do odbiorców, których określa się jako recyklerów
3.Maszyny i urządzenia do sortowania
-Hale sortowni, linie sortownicze, sita bębnowe, dyskowe, wibracyjne, perforatory butelek PET, prasy do odpadów, pionowe, kanałowe, rolujące, sita do kompostu bębnowe mobilne, mixery (mieszarko-rozdrabniarki), myjnie kół i podwozi, stacje meteo, wagi samochodowe, dystrybutory ON
4.Opakowania i ich funkcje
Opakowanie to wyrób zapewniający utrzymanie określonej jakości pakowanych produktów przystosowanie ich do transportu i składowania oraz prezentacji a także chroniący środowisko przed szkodliwym oddziaływaniem niektórych produktów.
Funkcje opakowań:
-ochronne, marketingowe (estetyka i atrakcyjność formy), logistyczne, informacyjne, ekologiczne
5.Rodzaje opakowań
1. opakowanie jednolite surowcowe bez pozostałości produktu nadające się do ponownego przetwarzania,
2. opakowania niejednolite surowcowo trudne lub niemożliwe rozdzielenie składników przy zastosowaniu obecnie stosowanych w kraju technologii,
3. brak obecnie w kraju technologii i zaplecza do ponownego przetwórstwa,
4. opakowania trudne do objęcia systemu zbiórki na szerszą skalę.
Posegregowanie tworzywa opakowaniowe :
- recykling materiałowy, termiczny, chemiczny, kompostowanie, wysypisko śmieci.
6.Oszczędności wynikające z recyklingu papieru, metali, szkła
• Poddanie recyklingowi 1 tony papieru pozwala zaoszczędzić:
- 27 tysięcy litrów wody
- 1500 litrów ropy
- 4200 KWh
- oraz 7 metrów sześciennych pojemności składowiska odpadów
- co najmniej 17 drzew
- Pod względem energetycznym recykling zapewnia 75% energii
• 1 tona stali ze złomu pozwala na:
- ograniczenie zużycia energii o 97%,
- oszczędność ołowiu o 60%,
- także cynku o 60%,
- ścieków przemysłowych o 75%,
- 500 kilogramów węgla
o oraz 1113 kilogramów rudy żelaza.
• Produkcja 1 tony szkła:
- 70% energii
- 30% zużycia wody
- Ograniczamy o 97% zanieczyszczenia wprowadzane do powietrza
7. Kategorie podatności zużytych opakowań do ponownego przetwórstwa
• I - opakowania jednolite surowcowe bez pozostałości produktów (nadające się do ponownego przetwarzania)
• II - opakowania niejednolite surowcowo, trudne lub niemożliwe rozdzielenie składników przy zastosowaniu obecnie stosownych technologii
• III - brak obecnie w kraju technologii i zaplecza do ponownego przetwórstwa
• IV - opakowania trudne do objęcia systemem zbiórki na szerszą skalę
8.Rodzaje recyklingu stosowane w łańcuchu logistycznym zużytych opakowań
Odpowiedzialność powinna być podzielona:
-Konsument zachowuje możliwość wyboru miejsca sortowania
-Władze lokalne prowadzą stałą akcję zbierania i sortowania oraz utrzymują stałe kontakty z konsumentami
-Przemysł wyrobów konsumpcyjny produkuje wyroby przy uwzględnieniu zasad odzysku i recyklingu
-Przemysł wyrobów konsumpcyjnych oraz wydawcy gazet, jeżeli zachodzi taka konieczność, uwzględniają w swoich kalkulacjach cenowych wzrost kosztów związany ze zorganizowaniem zbiórki sortowania zużytych opakowań i gazet
-Dostawcy materiałów odzyskują je posortowane asortymentowo po cenach rynkowych
-Rząd ustanawia przepisy prawne dające możliwość 100% udziału każdej ze stron oraz umożliwiające rozwój infrastruktury
-Przemysł i rząd wspiera stosowanie surowców wtórnych
9. Przykłady zastosowania poszczególnych procesów recyklingu
• Recykling materiałowy (mechaniczny)
- Bez stosowania procesów chemicznych Np. rozdzielanie
• Recykling surowcowy (chemiczny) metodą:
- Hydrolizy
- Pirolizy
- Alkoholizy
• Recykling termiczny (energetyczny):
- Spalanie odpadów z odzyskiem wytwarzanej energii cieplnej
• Recykling organiczny (biologiczny):
- Kompostowanie
10.Spirala recyklingu
-Właściwa polityka państwa sprzyjająca recyklingowi
-Odpowiednie projektowanie dóbr:
możliwie najszersze wykorzystanie w nich materiałów zdatnych do recyklingu,
używanie jednorodnych materiałów, co upraszcza demontaż i segregację
łączenie różnych materiałów w taki sposób, aby ich późniejsze rozłączenie było jak najprostsze
używanie części składowych, które nadają się do ponownego użycia bez przetwarzania lub przy minimalnym uzdatnieniu
-Rozwój technologii przetwarzania odpadów w celu wykorzystania jak największej ich części
-System oznaczania odpadów produktów i części składowych produktów w celu ułatwienia segregacji.
-Logistyka sortowania, gromadzenia i odbioru zużytych odpadów
-Odpowiednie przygotowanie odpadów do przetwarzania oraz przetwarzanie i odzyskiwanie surowców
13. Postępowania z odpadami opakowaniowymi powstającymi w wyniku procesu depaletyzacji
* Paletyzowana jednostka ładunku -> folia termokurczliwa lub rozciągliwa
* Opakowani transportowe -> pudła, skrzynie, klatki, worki
* Opakowania zbiorcze -> pudła i folie z foliowaniem
* Opakowania jednostkowe -> papier, szkło, metal, tworzywa sztuczne lub inne
• Odpady w postaci folii termokurczliwej nadają się do recyklingu materiałowego a także do recyklingu termicznego w celu dalszego przekazywania tych odpadów w łańcuchu opakowań prasuje się tą folie w brykiety prostopadłościanowe o wadze około 130 kg.
• Pudła tekturowe zazwyczaj z tektury falistej - nadają się do wielokrotnego użytkowania a w przypadku uszkodzenia powinny być wykorzystywane jako makulatura do recyklingu materiałowego
• Opakowania jednostkowe z folii termokurczliwej nadają się do recyklingu materiałowego i termicznego.
• Szklane odpakowania jednostkowe o kształtach znormalizowanych nadają się do wielokrotnego użytkowania a po uszkodzeniu nadają się do recyklingu materiałowego
• Jednostkowe odpakowania metalowe nadają się do recyklingu materiałowego
• Jednostkowe odpakowania z tworzyw sztucznych powinny być kierowane do recyklingu termicznego a w zasadzie tylko zabrudzone nie nadają się do odzyskania.
14. Przedsiębiorcy objęci regulacją Ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi
o Producenci oraz importerzy i eksporterzy opakowań
o Producenci i importerzy produktów opakowaniowych
o Sprzedawcy oraz użytkownicy produktów opakowania
15.Dokumenty obowiązujące w gospodarce opakowaniami
*DPR - dokument potwierdzający recykling odpadów opakowaniowych, w tym określający masę tych odpadów i sposób recyklingu
*DPO -dokument potwierdzający inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, w tym określający masę tych odpadów i sposób ich odzysku
*EDPR - dokument potwierdzający odpowiednio eksport odpadów opakowaniowych albo wewnątrzwspólnotową dostawę odpadów opakowaniowych w celu poddania ich recyklingowi, w tym określający masę tych odpadów
* EDPO - dokument potwierdzający odpowiednio eksport odpadów opakowaniowych albo wewnątrzwspólnotową dostawę odpadów opakowaniowych w celu poddania ich innemu niż recykling procesowi odzysku, w tym określający masę tych odpadów
16.Obowiązki wprowadzającego opakowania
Producent i importer opakowań powinni ograniczać ilości i negatywne oddziaływanie na środowisko substancji stosowanych do produkcji opakowań oraz wytwarzanych odpadów opakowaniowych w taki sposób aby:
- objętość i masa opakowań były ograniczone do niezbędnego min. wymaganego do spełniania ich funkcji biorąc pod uwagę oczekiwania użytkownika,
- opakowania były projektowane i wykonane w sposób umożliwiający ich wielokrotny użytek i późniejszy recykling, a jeżeli nie jest on możliwy to inną formę odzysku,
- opakowania zawierały możliwie najmniejszą ilość substancji stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska
- maks. suma zawartości ołowiu kadmu rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniu nie przekraczała 100 mg/ kg
Producent i importer opakowań mają obowiązek ich oznakowania chyba że rodzaj opakowania tego nie wymaga:
17.Obowiązki przedsiębiorstw wprowadzających produkty w opakowaniach
1. Producent i importer substancji chem. są obowiązani odebrać na własny koszt od sprzedawcy opakowania wielokrotnego użytku i odpady opakowaniowe po tych substancjach.
2. Jeżeli zwrot pobranej kaucji przez sprzedawcę jest niemożliwy z powodu przerwy lub zakończenia działalności, producent lub importer substancji chem. jest obowiązany przyjmować od użytkowników opakowanie wielokrotnego użytku i odpady opakowaniowe po substancjach chem.
18.Obowiązki dystrybuujących produkty w opakowaniach
Art. 12 sprzedawca produktów w opakowaniach musi dać info o:
1. dostępnych systemów zwrotu , zbiórki i odzysku w tym recyklingu,
2. właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi,
3. znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach,
Co najmniej przez wywieszenie odpowiedniej informacji w miejscu sprzedaży.
Art. 13 1, Jednostki handlu detal o powierzchni handlowej powyżej 25 m sprzedające napoje w opakowaniach jednorazowych są obowiązane do posiadania w ofercie handlowej podobnych produktów dostępnych w opakowaniach wielokrotnego użytku.
Art. 15 Jednostki handlu detal o >2000 m są obowiązane do prowadzenia na własny koszt selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych
Obowiązki przedsiębiorców:
- przedsiębiorca ma obowiązek zapewnienia odzysku a w szczególności recyklingu od odpadów opakowaniowych i poużytkowych.
Obowiązek zapewniania odzysku a w szczególności recyklingu odpadów
opakowaniowych i poużytkowych może być realizowany przez przedsiębiorcę:
- samodzielnie
- za pośrednictwem organizacji odzysku zwanej dalej organizacją.
19.Organizacja odzysku opakowań
Przedsiębiorca ma obowiązek zapewnienia odzysku, a w szczególności recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych.
Art. 4. 1. Obowiązek, o którym mowa w art. 3 ust. 1, może być realizowany przez przedsiębiorcę:
1) samodzielnie albo
2) za pośrednictwem organizacji odzysku, zwanej dalej "organizacją".
2. Organizacja przejmuje od przedsiębiorcy obciążające go obowiązki na podstawie umowy.
3. Przedsiębiorca lub organizacja może zlecić wykonanie poszczególnych czynności związanych z odzyskiem i recyklingiem osobom trzecim.
20.Opłata produktowa w ekologistyce odpadów
Przedsiębiorca albo organizacja którzy nie wykonali obowiązku odzysku a w szczególności recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych są obowiązani do wpłacenia opłaty produktowej obliczonej oddzielnie w przypadku nie osiągnięcia wymaganego poziomu:
1. Odzysku,
2. Recyklingu.
Opłatę produktywną obliczą się jako iloczyn stawki opłaty i różnicy pomiędzy wymaganym a osiągniętym poziomem odzysku
21.Opłata depozytowa w ekologistyce odpadów
1. Sprzedawca detaliczny akumulatora ołowiowego jest obowiązany przy jego sprzedaży do przyjęcia zużytego akumulatora.
2. Jest obowiązany do pobrania opłaty depozytowej jeżeli przy sprzedaży akumulatora ołowiowego kupujący nie przekazał mu zużytego akumulatora.
22.Koordynacja procesu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych
Od niedawna zużyty sprzęt elektroniczny i akcesoria elektroniczne nie mogą być wyrzucane do zwykłych pojemników na śmieci. Do recyklingu sprzętu zobowiązuje nas prawo Unii Europejskiej (dyrektywa ustanowiona przez Komisję Europejską), która w naszym porządku prawnym przyjęła postać ustawy o zużytym sprzęcie.
Obecnie każdy producent urządzeń elektronicznych oraz punkt sprzedaży są zobowiązane przyjąć od klienta zużyty sprzęt w momencie zakupu nowego. Niektóre podmioty poszły dalej i same organizują recykling. Punkt taki nie pobiera opłat. Nie trzeba też być klientem takiego punktu.
Organizacja odzysku starego sprzętu to również kampanie społeczne uświadamiające nas o potrzebie dbania o środowisko poprzez zabezpieczenie odpadów dla naszego - i przyszłych pokoleń - dobra.
VII
1.Kategorie rynku skłaniające podmioty gospodarcze do rozwoju ekologistyki
Do podstawowych zadań prawa w zakresie ochrony środowiska należy:
-określenie wymaganej jakości środowiska, zasad jego ochrony, a także praw i obowiązków różnych podmiotów w zakresie ochrony środowiska oraz określenie odpowiedzialności prawnej za ich naruszenie,
-określenie sposobów dochodzenia praw, nakładania obowiązków i egzekwowania odpowiedzialności,
-wprowadzanie określonej struktury instytucjonalnej, regulowania praw, obowiązków i kompetencji różnych organów w sferze ochrony środowiska.
Głównym elementem każdego systemu ochrony środowiska są normy, określające dopuszczalne i niedopuszczalne oddziaływania na środowisko.
instrumenty ekonomiczne
W gospodarce rynkowej są bardzo ważnym bodźcem stymulowania działań chroniących środowisko. Bodźce ekonom. umożliwiają pośrednie finansowe oddziaływanie na podmioty gospodarcze umożliwiając im równocześnie wybór (np. płacenie opłat za odprowadzanie ścieków lub zbudowanie oczyszczalni ścieków i ponoszenie kosztów jej eksploatacji).
Stosowanie środków ekonomicznych wynika z przyjęcia w wielu krajach zasady „zanieczyszczający płaci”. Oznacza ona, że zanieczyszczający powinien ponosić koszt przedsięwzięć, które ograniczają emisję zanieczyszczeń do poziomu określonego przez władze. Pełne oddziaływanie instrumentów ekonomicznych na podmiot gospodarczy może być dwukierunkowe: negatywne lub pozytywne. Za ich pomocą bowiem można nakładać na zanieczyszczających obciążenia finansowe (które powinny być bodźcem do redukcji zanieczyszczeń) lub udzielać pomocy finansowej np. na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń
2.Cechy i zasady postępowania proekologicznego konsumenta a Ekologistyka
Na rynku należy zwrócić uwagę na 2 kategorie:
1. proekologiczny konsument - zależy od niego popyt na produkty ekologiczne a zarazem charakteryzuje się zachowaniem proekologicznym, cechy:
- zapotrzebowanie na ekoprodukty
- wysoki poziom świadomości ekologicznej
- proekologicznym modelem konsumpcji i oszczędne gospodarowanie zasobów
2. Kategoria ekologicznego produktu którą należy traktować jako odpowiedni instrument podaży.
Funkcje konsumenta w procesie zaspokajania potrzeb:
- wybór sposobu zaspokojenia potrzeby,
- określenie poziomu zaspokojenia potrzeby,
- zaspokojenie potrzeby,
- wybór sposobu usunięcia skutków zaspokojenia potrzeby.
Zasady postępowania proekologicznego konsumenta:
1. selekcjonuj wyroby wybierając mniej uciążliwe dla środowiska,
2. ograniczaj poziom zaspokojenia potrzeby
3. maks. efektywność wykorzystania wyrobu w sensie funkcjonalnym i czasowym
4. segreguj powstałe odpady bezużyteczne wyroby i opakowania
Popyt na produkty ekologiczne jest najbardziej adekwatny w odniesieniu do zamożnych i średnio zamożnych warstw społeczeństwa.
Rozwój świadomości ekologicznej i rosnący popyt proekologicznego konsumenta, są najbardziej efektywną formą oddziaływania na proekologiczne zachowania się producentów.
Należy dążyć do odpowiedniego wyróżnienia swoich produktów w odniesieniu do konkurencji i w tym kontekście coraz większe znaczenie posiada ekologiczne wyróżnienie. Może to dotyczyć 3 aspektów:
1. jakość produktu
- nieszkodliwe dla zdrowia komponenty,
- zasobooszczędność,
- trwałość użytkowania
2. opakowanie
- powinno się nadawać do recyklingu,
- powinno pochodzić z odzysku,
- powinno ulegać biodegradacji,
3. Wygląd produktu.
- miniaturyzacja,
- estetyka.
Preskryptorzy - przedstawiciele władzy społecznej na rynku np. organizacje konsumenckie.
Dystrybutorzy - firmy handlowe.
Ekoznakowanie
Ekoznakowanie- instrument polegający na przydzieleniu produktom znaków ekologicznych, które mają potwierdzić, iż mamy do czynienia z produktem przyjaznym dla środowiska
Funkcje ekoznakowania:
-Ekologiczna, informacyjna, stymulująca, marketingowa, edukacyjna
Podział znaków:
-Pozytywne, negatywne, informacyjne, oficjalne, nieoficjalne
Eko-etykietowanie- jest terminem odnoszącym się do umieszczania na produktach informacji świadczących o tym, że dany produkt jest zgodny z przyjętymi kryteriami związanymi z ochroną środowiska. Istniejące systemy Eko-etykietowania są tak skonstruowane, że Eko-etykieta przyznawana jest tym wyrobom, które w ściśle zdefiniowanej grupie wyrobów oceniona została jaki mniej szkodliwa dla środowiska
Schemat postępowania:
Określenie grupy produktów
Przeprowadzanie analizy środowiskowej dla grupy produktów
Opracowanie kryteriów środowiskowych dla wyrobów
Ocena wyrobów względem kryteriów środowiskowych
Cechy systemu Eko-znakowania:
-Wiarygodność, dobrowolność, opłaty, ochrona prawna Eko-znaku, weryfikacja kryteriów środowiskowych
3.Cechy produktu przyjaznego środowisku
-surowce z recyklingu
-Czysty proces wytworzenia
-Brak testów na zwierzętach jeśli nie jest konieczne
-Zużycie energii jest zminimalizowane we wszystkich fazach życia produktu
-Brak opakowanie lub minimalizacja opakowania
-Ponowne użycie opakowania
-Unika się sztucznego przyspieszania fizycznego i moralnego starzenia się produktu
-system zbierania/ demontowania wyeksploatowanych produktów
-Istnieje możliwość ponownego wykorzystania produktu w procesie produkcyjnym
4. Struktura podmiotowa systemu logistycznego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Głównym celem ustawy jest stworzenie systemu gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. Wprowadzającym sprzęt jest przedsiębiorca, który:
a) produkuje i sprzedaje pod własnym oznaczeniem sprzęt,
b) sprzedaje pod własnym oznaczeniem sprzęt wyprodukowany przez innego przedsiębiorcę,
c) prowadzi działalność związaną z importem lub wewnątrzwspólnotowym nabyciem sprzętu.
Wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowiązany, z dniem wejścia w życie ustawy, do zorganizowania i sfinansowania odbierania od prowadzących punkty zbierania zużytego sprzętu. Zaś podmiot prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych jest zobowiązany do selektywnego odbierania tych odpadów. Zbierający zużyty sprzęt jest zobowiązany do selektywnego zbierania zużytego sprzętu oraz do nieodpłatnego przyjmowania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych, czyli od użytkowników indywidualnych.
5.Obowiązki podmiotów uczestniczących w systemie logistycznym zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Sprzedawca detal i hurt są obowiązani przy sprzedaży sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu w ilości nie większej niż sprzedawany nowy sprzęt, jeżeli zużyty sprzęt jest tego samego rodzaju.
Wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowiązany dołączyć do tego sprzętu informację dotyczącą:
1) zakazu umieszczania zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami, wraz z wyjaśnieniem znaczenia oznakowania,
2) potencjalnych skutków dla środowiska i zdrowia ludzi wynikających z obecności składników niebezpiecznych w sprzęcie,
3) masy sprzętu.
Wprowadzający sprzęt jest obowiązany do recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu - 75 % masy zużytego sprzętu;
Wprowadzający sprzęt i organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego, którzy nie wykonali obowiązku odzysku i recyklingu, są obowiązani do wpłacania opłaty produktowej, obliczonej oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego:
1) poziomu odzysku,
2) poziomu recyklingu
6.Obowiązki podmiotów uczestniczących w recyklingu pojazdów wycofanych i eksploatacji
Sposób postępowania z pojazdami wycofanymi z eksploatacji, zapewniający ochronę zdrowia
i życia ludzi oraz ochronę środowiska, uregulowano w ustawie o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Zgodnie z ustawą o odpadach, pojazdy stają się odpadem, jeżeli ich posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany. W związku z tym wycofane z eksploatacji pojazdy powinny być przetwarzane w sposób bezpieczny dla środowiska i zdrowia ludzi.
Z tego powodu demontaż pojazdów może być prowadzony wyłącznie w legalnie działających stacjach demontażu.
Obowiązki właściciela pojazdu
-przekazać go wyłącznie do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu
Musi przy tym okazać dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość, dowód
rejestracyjny pojazdu oraz kartę pojazdu (jeżeli była wydana), lub inny dokument potwierdzający dane zawarte w dowodzie rejestracyjnym oraz dokument potwierdzający własność, złożyć wniosek o wyrejestrowanie pojazdu.
7.Pojęcie ekobilansów i ich rola w ekologistyce
Ekobilans- jest systematyczną analizą identyfikującą całościowy kompleks oddziaływań przedsiębiorstwa na środowisko oraz ustalający zespół środków zaradczych celem trwałego zmniejszenia lub likwidacji skutków oddziaływań
Bilans ekologiczny jest równoznaczny z analizą cyklu życia produktu. Analiza życia produktu zawiera wszechstronną ocenę problemów ekologicznych związanych z projektowaniem procesu produkcyjnego, eksploatacją wyrobu i tezą poeksploatacyjną
Analiza cyklu życia:
-Identyfikacyjne- fazy cyklu życia, elementy składowe wyrobu, ładunki środowiskowe
-Szacuje potencjał, wpływa na środowisko
-Wskazuje miejsca najważniejszego oddziaływania
-Dostarcza informacji dla:
Udoskonalenia produktu
Wypracowania środowiskowych standardów produktów
Strategii rozwoju produktów bezpiecznych i przyjaznych środowisku
Określenie kryteriów oznakowania
Eko-bilans:
-Struktura rodzajowa i wielkości
Odpadów
Ścieków
Emisji i strat energii
-Poziom zużywanych surowców, wody
-Miejsca najbardziej zagrożone dla zdrowia i życia
-Miejsca nadmiernego zużycia materiałów w niegospodarności finansowej
-Uwzględnia zakres i strukturę recyklingu wewnętrznego
8.Analiza cyklu życia produktu
Analiza cyklu życia produktu:
• Identyfikuje
- Fazy cyklu życia, elementy składowe wyrobu
- Ładunki środowiskowe - wejściowe (zużycie surowców i energii), wyjściowe (emisje zanieczyszczeń i odpadów związane z cyklem życia produktu)
• Szacuj potencjał (wielkość) spływu na środowisko
• Wskazuje miejsca największego oddziaływania
• Dostarcza niezbędnych informacji dla:
- Udoskonalenia produktu
- Wypracowania środowiskowych standardów produktów
- Strategii rozwoju produktów…
Doświadczenia rozwiniętych gospodarek wskazują, że rozwój logistycznie zintegrowanej gospodarki odpadami stawia producentów wobec konieczności:
• Opracowania bilansów ekologicznych
• Projektowania wyrobów zorientowanych na recykling
• Wykorzystywania metod i narzędzi nowoczesnej logistyki w systemach zarządzania środowiskiem
Proekologiczne strategie przedsiębiorstw a rozwój ekologistyki
Podejście punktowe- wiąże się z koniecznością logistycznego zarządzania łańcuchem dostawi zbytu gdyż uwzględnia:
Źródła surowców
Wybór i wymogi wobec dostawców
Politykę zakupu i gromadzenie surowców, opakowań
Pionowe przepływy materiałów przez proces produkcji, przechowywania półproduktów i końcowej produkcji
Dystrybucje- załadunek
Transport i magazynowania
Sprzedaż i konsumpcje produktów
Likwidację odpadów wraz z odzyskiem surowców wtórnych
Możliwości recyklingu wewnętrznych (wprowadzenie surowców wtórnych)
Recykling zewnętrzny (sprzedaż surowców wtórnych)
9.Zastosowanie recyklingu w poszczególnych fazach życia produktu w projektowaniu zorientowanym na recykling
• Zarówno fazę projektowania procesu wytwórczego
• Fazę projektowania procesu eksploatacyjnego
- I krokiem w tej fazie jest opracowanie koncepcji wyrobu zgodnie z prostopadłościanem ocen eksploatacyjnych - 3 wymiary
* Nasz wyrób dysponuje najlepszymi parametrami technologicznymi (technicznymi)
* Nasz wyrób dysponuje najlepszymi wskaźnikami:
* Efektywnościowymi
* Zużycia energii
* Zapotrzebowania materiałowego
* Nasz wyrób nie ulega awariom - jest niezawodny
• Fazę projektowania procesu likwidacyjnego
Kreowanie niezawodności wyrobów wg atrybutów:
• Uszkadzalności
• Trwałości
• Podatności (obsługowo-naprawczej)
• Diagnozowalności
• Przechowalności
10.Projektowanie zorientowane na recykling a ekologistyka
Należy podkreślić, iż najważniejsze decyzje zapadają podczas fazy projektu wyrobów trzeba także uwzględnić iż recykling występuje w fazach cyklu życia produktów
W fazie wytwórczej (rozwój zrównoważony, czystsza produkcja, system zarządzania przedsiębiorstwem)
W fazie eksploatacyjnej (zmierza do produktu długowiecznego oraz do idei min. zapotrzebowania na energię
W fazie likwidacyjnej
13