Informacje o badaniach porównawczych:
http://bibe.ibe.edu.pl/badania-miedzynarodowe.html
WSTĘP
PISA – Programme for International Student Assesment
Długofalowe badania przeprowadzane w rozleglej skali miedzynarodowej.
Badania te sa animowane przez Organizacje Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)
i koordynowane przez zawiazne w tym celu konsorcjum instytutow naukowych z 5 krajow swiata.
W pierwszym cyklu, PISA 2000, do badan przystąpiło 28 krajow OECD i 4 kraje niezrzeszone. W cyklu PISA 2003 wzięło już udział łącznie 41 krajów, w tym wszystkie państwa OECD i 11 niezrzeszonych
OECD/PISA, czyli Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju jest inicjatywą mającą na celu, przy pomocy cyklicznych badań, analizę skuteczności systemów edukacyjnych w krajach europejskich
Cele:
wprowadzanie nowej jakości do polityki oświatowej
umożliwianie dialogu międzynarodowego i wymiany doświadczeń ponad podziałami politycznymi i ideologicznymi
W Polsce badania PISA prowadzone są przez PAN.
Program PISA stawia sobie za zadanie odpowiedzi na następujące pytania:
W jaki stopniu młodzi ludzie są przygotowani do podjęcia wyzwań przyszłości, w której otwarcie na wiedzę, umiejętność jej akumulowania i twórczego wykorzystania w coraz większym stopniu wpływa zarówno na powodzenie indywidualne, jak i na losy społeczeństw?
Czy młodzi ludzie potrafią efektywnie wyszukiwać informacje, analizować je, rozumować w oparciu o nie, a także jasno formułować i przekazywać swoje myśli?
Czy będą potrafili zachować zdolność uczenia się przez całe życie?
Jakie postawy, wykształcone w procesie edukacyjnym, mogą później sprzyjać dalszemu rozwojowi i być przydatne w życiu społecznym?
Jak można zmniejszać różnice życiowych szans między młodymi ludźmi poprzez oświatę?
Dwa podstawowe wzajemnie uzupełniające się cele i cechy programu:
- Debata – zamiarem i efektem badan PISA jest pobudzanie publicznej debaty nad celami oświatowymi i sposobami ich realizowania
- POMIAR – główny zamiar wzmocnienia publicznej debaty opiera się na przekonaniu, ze wymaga ona solidnie przygotowanych danych empirycznych
Badanie PISA 2003 realizowane było w marcu 2003 na reprezentatywnej próbie losowej uczniów ur. w 1987 r. czyli takich którzy w dniu badania mieli skończone 15 lat. Procedura losowania złożona była z dwóch etapów – losowania szkoły, a w ramach szkoły – losowania uczniów.
W każdym kraju grupa badawcza liczy co najmniej 4000 uczniów. Prócz wyników, osiąganych przez uczniów w rozwiązywaniu stawianych przed nimi zadań, bada się także liczne cechy demograficzne, charakteryzujące ucznia, w celu poszukiwania korelatów zdobytego w teście wiedzy i umiejętności wyników. Oprócz tego, brane są pod uwagę dane, określające charakterystykę danej szkoły.
Główny wynik dla Polski, odnotowany z uwaga w raporcie międzynarodowym, pokazuje dość rzadko występujący rezultat.
Polscy uczniowie wypadli znacząco lepiej w czytaniu ze zrozumieniem w 2003 roku niż w roku 2000. Przy lepszym średnim wyniku dla całej populacji, jednocześnie zmniejszyła się rozpiętość miedzy uczniami najlepszymi i najsłabszymi. Przyczyniła się do tego głównie znaczna poprawa wśród najsłabszych, jednocześnie jednak zwiększyła się warstwa uczniów na wyższym poziomie.
Fakt iż kolejne edycje badania PISA wypadły przed i po objęciu szkolnictwa reformą daje cenną możliwość wykorzystania ich do pomiaru skutków reformy dla osiągnięć uczniów.
MATEMATYKA W PROGRAMIE PISA
PISA próbuje odpowiedzieć na pytanie: w jakim stopniu 15 letni uczniowie są w stanie uaktywnić swoja wiedzę i umiejętności matematyczne, gdy stają przed koniecznością rozwiązania autentycznych problemów?
Skala: Hongkong-Chiny 550 pkt
Polska 490 pkt
Brazylia 356 pkt
Badanie PISA daje szansę porównania umiejętności matematycznych polskich uczniów z takimi samymi umiejętnościami uczniów w innych krajach.
Mocne strony polskich uczniów:
- dobrze sobie radzą z zadaniami wymagającymi postępowania zgodnie z algorytmami,
Z graficznymi formatami prezentacji danych,
Z zadaniami wykorzystującymi wyobraźnię i orientacje przestrzenną
Z porównaniem i oszacowaniem odległości
Z zadaniami wymagającymi prostej optymalizacji
Z zadaniami w których należy posłużyć się intuicją prawdopodobieństwa
Słabe strony polskich uczniów:
- nasi najlepsi uczniowie są dosć często słabsi od najlepszych uczniów świata, ale też nasi najsłabsi uczniowie są też zwykle lepsi od najsłabszych uczniów świata
- istotna trudność sprawia naszym uczniom samodzielne przeprowadzenie całego toku rozumowania
- polska młodzież gorzej radzi sobie z zadaniami wymagającymi abstrakcyjnego myślenia: analizy i uogólnienia
Stosunek do matematyki
Należy zauważyć, że polscy uczniowie bardziej niż ich rówieśnicy w krajach o podobnym średnim wyniku (Węgry, Niemcy, Słowacja) odczuwają stres związany z matematyką. Dotyczy to częściej dziewcząt niż chłopców, a także tych uczniów, którzy czują się wyobcowani. Średnio ponad 30% deklaruje niepokój i bezradność związane z nauką matematyki.
Na tle obecnej dyskusji o potrzebie obecności matematyki na maturze, a także niedoborze kandydatów na uczelnie techniczne, interesująco może wyglądać zestawienie wyników badań. W badaniach PISA 2003 Polska uzyskała średni wynik 490 punktów, na skali zadań związanych z matematyką, podczas gdy najlepszy kraj europejski, Finlandia, zdobył 544 punkty. Z kolei najgorszy kraj europejski, Serbia, zdobył 437 punktów. Wynik Polski umieszcza ją wśród przeciętnie wypadających średnich, zadając kłam opinii o niskim poziomie nauki matematyki w polskich szkołach. Jednak do europejskiego poziomu nauczania wciąż wiele polskim szkołą brakuje. Lepsze niż polscy uczniowie wyniki uzyskali uczniowie w takich krajach europejskich, jak: Holandia, Lichtenstein, Szwajcaria, Islandia, Dania, Belgia, Czechy, Francja, Irlandia, Szwecja, Austria, Słowacja, Norwegia, Niemcy i Luksemburg. Gorzej niż Polacy wypadli uczniowie z Hiszpanii, Węgier, Łotwy, Portugalii, Rosji, Włoch oraz Grecji.
Strategie uczenia się matematyki
Badanie pokazuje, że polscy uczniowie przede wszystkim strają się opanować jak najwięcej materiału pamięciowo a rzadziej starają się wypracować nowe sposoby rozwiązania problemu. Dodatkowo 4-% uczniów nie szuka powiązań wiedzy z zakresu matematyki z innymi dziedzinami., a prawie 50% nie widzi jak mogłoby zastosować zdobytą wiedzę w życiu codziennym.
Polska należy do grupy krajów, w których uczniowie osiągają lepsze wyniki z matematyki pod warunkiem, ze wierzą we własne możliwości.
Analizując wyniki polskie można powiedzieć, ze na poziomie indywidualnym wybór strategii uczenia się w polaczeniu z pozytywnym stosunkiem do nauki wpływa zasadniczo na wyniki z matematyki.
Dzieci rodziców z wyższym wykształceniem i o wyższym statusie zawodowym przejawiają większe skłonności do podchodzenia do nauki w sposób innowacyjny i otwarty.
Chłopcy maja mniej mechaniczne podejście niż dziewczęta i są bardziej skłonni poszukiwać nowych sposobów dojścia do rozwiązań.